✳️ بازخوانی تجربیات علمی و اخلاقی آیت الله رضا زاده؛ استاد برجسته حوزه علمیه مشهد مقدس (دامت معالیه) (بخش 9) تا جایی که اطلاع داریم، سبک شما در تدریس، منحصر به فرد است و مباحث سنگین هر بحث را به طور مقدمه بیان می‌فرمایید. هم‌چنین ارجاع به منابع می‌دهید که نقش بسیار مهمی را در تشویق طلاب به تحقیق و مراجعه به کتب و آشنایی با افکار دیگر آقایان دارد. آیا شما این سلیقه و سبک را از جایی و یا استادی گرفته‌اید، یا این‌که این ابداع فکر مبارک شما بوده؟ امکان داد انسان چیزی را از کسی یاد گرفته باشد و بعد یادش برود. ولی الآن یادم نیست که اساتیدم و یا از جایی دیگر سبک فعلی را که بنده دارم، دیده باشم یا شنیده باشم. به هر حال فکر می‌کنم، شیوه‌ای که تدریس می‌کنم، از شیوۀ متدوال حوزه بهتر است. البته کار بسیار پر زحمتی است. یعنی الآن که دورۀ دهم کفایه است، دو درس #کفایه که می‌گویم، 24 ساعت وقتم صرف همین دو درس کفایه است. یعنی گاهی می‌شود، چهار یا پنج ساعت مطالعه می‌کنم. گاهی نشسته و گاهی ایستاده. نه تنها کفایه را، بلکه کتب مختلف را. جمع بندی همین مقاله‌هایی که می‌گویم و یا آدرس منابعی که بیان می‌کنم، خیلی وقت‌گیر است. اگر سبک متداول باشد، شاید برای بنده یک ربع مطالعه کفاید کند و درس بگویم. ولی این‌که 4-5 ساعت گاهی معطل می‌شوم در متن کفایه، یک مطلبی را گفتم این را می‌خواهم کبرای کلی اش را پیدا کنم و به عنوان یک مقدمه، آن کلی را بیان کنم و این‌که آن‌چه در کفایه است، مصداق آن کلی است. پیدا کردن آن کلی، و حالا از ادبیات یا منطق یا اصول یا کلام یا فقه یا فلسفه است، شیوۀ خوبی است ولی زحمت دارد. حالا از جایی من یاد گرفته باشم، یادم نیست. و اساتید من هم این سبک را نداشته‌اند. و شیوۀ متداول حوزه هم چنین نیست. و اعتقادم این است که باید این سبک در حوزه رایج شود. با توجه به این‌که شما تمامی سطوح حوزه را تدریس فرموده‌اید، اعم از کتب سطوح مقدمات و سطوح عالی، در کتاب اعیان الشیعه سید محسن امین، مطلبی را دیدم که در بحث اخباریون، وقتی دفاع می‌کند از اصولیون بعد می‌فرماید که کتاب‌های مختلفی در این زمینه نوشته شده، و به کتاب رسائل شیخ انصاری و کفایۀ آخوند خراسانی که می‌رسند تمجید می‌کنند که مطالب را بسیار عالی و با تحقیق مطرح فرمودند. اما گله می‌کنند از این‌که قسمتی از مطالب زیاد است و عمر را ضایع می‌کند و اگر این مطالب زاید را کنار بگذاریم، با وقت کوتاهی، طلبه می‌تواند مطالب را بخواند و ضرری هم نمی‌بیند. به هر حال بحثی که مطرح است این است که کتب حوزه، در ضمن برخورداری از نکات مثبت، از ضعف‌هایی نیز برخوردار است. تنظیم کتاب و حدف مطالبی که ضروری نیست، الآن مطرح است. حضرت عالی، نظرات و پیشنهادات خود را در این زمینه مطرح بفرمایید. در این مورد که کتب درسی مطالب کم فایده دارد، و باید از بعضی کتب درسی مثل #رسائل و #کفایه چیزهایی کم شود، به نظر من درست نیست. یعنی اگر ما خواستیم در کتب درسی حوزه، در یک کتاب تصرفی بکنیم، باید در برنامۀ حوزه بازنگری کنیم و اعتقادم این است که برنامۀ حوزه باید از ابعاد مختلف تغییر کند. این برنامه‌ای که الان در #حوزه‌ها هست، اگر چه مردان بزرگی تربیت کرده است، ولی در شرایط فعلی، نیاز به بازنگری دارد. البته باید توجه داشت، تغییر در برنامه از ابعاد مختلف، کار ساده‌ای نیست. بسیار مشکل و وقت گیر است. از هر کسی هم ساخته نیست و اگر به مقدار لازم کار و دقت نشود و سمینارگونه برخورد شود، ممکن است تبعات خطرناک و قهراً مسئولیت‌های شرعی عظیمی در پی داشته باشد. 🆔 eitaa.com/alinasirigilani 🌐 www.maref.ir