✳️ انتشار کتاب «نقد شبهات قرآنی» پنجاه و ششمین اثر استاد علی نصیری به لطف الهی کتاب «نقد شبهات قرآنی» پنجاه و ششمین اثر استاد آیت الله علی نصیری در قطع وزیری در 349 صفحه از سوی انتشارات وحی و خرد وابسته به موسسه معارف وحی و خرد انتشار یافت. در بخشی از مقدمه این کتاب چنین آمده است: با صرف نظر از رویکرد دین‌مداران به قرآن که در بستری لبریز از عشق و ارادت به آن دنبال می‌گردد، این کتاب آسمانی از روز نخست تا کنون حداقل از سوی سه جبهه مورد هجوم معاندانه و غرض ورزانه قرار داشته و دارد که عبارتند از: 1. جبهه کفر، شرک و الحاد؛ 2. جبهه اهل کتاب بویژه یهود و نصارا؛ 3. جبهه خاورشناسان. بررسی آمار موجود نشان می‌دهد که این سه جبهه از همه توان خود برای تضعیف قران بهره گرفته‌اند و افزون بر ده‌ها برنامه‌های ماهواره‌ای، کاربست هزاران وبگاه ویژه شبهه‌پراکنی علیه قرآن، با تولید و توزیع کتب و مقالات متعدد، عناد خود با این کتاب آسمانی را آشکار ساختند که ماجرای کتاب «آیات شیطانی» برای همگان شناخته شده است. با توجه به این که این دست از شبهات از رهگذر سایت‌های اینترنتی و نیز از طریق شبکه‌های اجتماعی و ماهواره‌ها با سهولت و سرعت زیاد در اختیار عموم مردم به ویژه نسل جوان و دانشجویان قرار می‌گیرد، بر همه به ویژه اساتید و فرهیختگان حوزه و دانشگاه لازم است تا با آگاهی گسترده از این شبهات، از شیوه‌های علمی و فنی برای نقد شبهات بهره گیرند و از سنگر رفیع قرآن دفاع شایسته نمایند. در برابر هجوم گسترده علیه قرآن، شماری از صاحب نظران مسلمان با فراهم آوردن آثار علمی به دفاع از جایگاه قرآن پرداخته و شبهات ارایه شده در باره این کتاب آسمانی را مورد نقد و بررسی قرار دادند. نگارنده با اذعان به چنین ضرورتی، نقد شبهات قرآنی را طی دو دهه گذشته در دستور کار خود قرار داد و در کنار تدوین برخی از مقالات علمی در این باره، این دست از مباحث را در کارگاه‌های علمی مختلف با عنوان «نقد شبهات قرآنی» که بنا به دعوت نهاد نمایندگی ولی فقیه برای اساتید در بسیاری از دانشگاه‌های کشور برگزار شد، مورد بحث و بررسی قرار داد که دانشگاه علامه طباطبایی تهران، دانشگاه شیراز، دانشگاه اراک، دانشگاه یزد، دانشگاه گیلان، دانشگاه چابهار، دانشگاه سیستان و بلوچستان، دانشگاه کرمانشاه، دانشگاه قائمشهر، دانشگاه بابل و دانشگاه گرگان از جمله آنها بوده است. نگارنده با توجه به تحقیقات انجام گرفته در این زمینه، چند سالی مترصد فرصتی مناسب برای سامان دادن آنها به عنوان یک کتاب بود که با توجه به شیوع ویروس کرونا و کاسته شدن فعالیت‌های مختلف آموزشی، به لطف الهی در بهار 1400 مجال مناسب فراهم شد و این کتاب به سامان رسید. بر این اساس، مباحث این کتاب در دوازده فصل به شرح ذیل سامان یافته است: بر این اساس، مباحث این کتاب در دوازده فصل به شرح ذیل سامان یافته است: فصل اول: کلیات؛ فصل دوم: نقد شبهه همسان انگاری وحی با تجربه‌های عرفانی؛ فصل سوم: نقد شبهه استناد قرآن به گفتار نبوی؛ فصل چهارم: نقد شبهه اقتباس قرآن از کتب آسمانی پیشین؛ فصل پنجم: نقد شبهه تحریف قرآن؛ فصل ششم: نقد شبهه بازتاب فرهنگ زمانه در قرآن؛ فصل هفتم: نقد شبهه تاریخمندی قرآن؛ فصل هشتم: نقد شبهه راهیافت خطا در آموزه‌های علمی قرآن؛ فصل نهم: نقد شبهه در زمینه جهاد ابتدایی و ارتداد؛ فصل دهم: نقد شبهه در زمینه قصاص و جهاد؛ فصل یازدهم: نقد شبهه برتری مردان بر زنان؛ فصل دوازدهم: نقد شبهه قیومیت مردان و ضرب زنان. تذکار این نکته مناسب است که با شکل‌گیری فعالیت علمی در فضای مجازی، طی پنج سال گذشته شماری قابل توجه از پرسش‌ها و شبهات قرآنی مورد بحث و بررسی قرار گرفت و مباحث مرتبط با آنها به صورت درس گفتارهای متعدد در پیام‌رسان‌های مختلف بازتاب داده شد که شبهه تعدد ازدواج، شبهه ازدواج موقت، شبهه چند شوهری، شبهه نصف بودن ارث و دیه زنان از آن جمله است که امید است در ویراست‌های بعدی کتاب از حالت گفتاری به حالت نوشتاری در آمده و در اختیار علاقه‌مندان به این دست از مباحث قرار گیرد. برای تهیه نسخه الکترونیک کتاب به آدرس ذیل مراجعه فرمایید: https://taaghche.com/book/131214/ 🆔 eitaa.com/alinasirigilani 🌐 www.maref.ir

✳️ فیلم زیارتی ثامن الحجج (ع) که امروز یکی از دوستان شفیق برای این ناچیز ارسال فرموده است. ضمن تشکر فراوان از ایشان، به منظور شریک ساختن همه همراهان مکرم در این زیارت و عرض سلام، این فیلم بازتاب داده می شود. http://eitaa.com/alinasirigilani

✳️ #خارج_فقه (جلسه ۱۱۶۲) مباحث این جلسه: ۱. بررسی آرای فقهی در باره حکم تحمل و ادای شهادت ۲. مخالفت ابن ادریس و صاحب جواهر با وجوب تحمل شهادت http://eitaa.com/alinasirigilani

✳️ #خارج_تفسیر (جلسه ۱۱۸) مباحث این جلسه: ۱. بررسی دیدگاه ها در باره ماهیت و مکان بهشت آدم و حوا ۲. علت توقف آدم و حوا در باغ مورد اشاره قرآن و تفاوت ها با کتاب مقدس http://eitaa.com/alinasirigilani

✳️ منابع درسی عرفان اسلامي در حوزه عرفان اسلامي در دامن مکتب تشيع زاده شده است و سير و سلوک در نهاد شيعه نهفته است و به همين دليل هرگز نهاد حوزه‌هاي علمي از گرايش‏هاي عرفاني بيگانه نبوده است و هميشه در متن حوزه چنين جرياني در آشکار و نهان به حيات خود ادامه داده است. عرفان، از ابتدا در حوزه‌ها پس از آموزش کلام و فلسفه تدريس مي‌شده است و فصوص الحکم ابن عربي از مهم‌ترين متون درسي است که از مکاشفه سرچشمه گرفته است و قرن‏ها توجه مدرسان رمز آشنا و چيره دست حوزه را به خود جلب کرده است. متجاوز از صد شرح بر فصوص الحکم نوشته شده است و از مهم‌ترين شرح‏هاي آن، نصوص قونوي و شرح قيصري (م:751ه‍.ق.) است که هر دو از متون درسي هستند. از شارحان برجسته شيعي فصوص، سيد حيدرآملي (م:پس از 787ه‍.ق.) است که کتاب نص النصوص او، مدت چندين سده مورد استفاده عرفا قرار گرفته است. در حوزه‏هاي علمي پس از دوره صفوي، افزون بر شرح فصوص قيصري، مفتاح الغيب و نصوص قونوي، تمهيد القواعد صائن الدين علي بن محمد تُرکه (م:835ه‍.ق.) نيز تدريس مي‌شده است و کتاب نهايي عرفان، شرح ابن فناري بر مفتاح الغيب صدرالدين قونوي (607 ـ 673ه‍.ق.) به نام مصباح الانس است. از مدرسان نامي عرفان از دوره صفوي به بعد مي‌توان به اشخاص زير اشاره کرد: ملاحسن لبناني (م:1094ه‍.ق.) مولانا محمد صادق اردستاني (م:1136ه‍.ق.) آقا محمد بيدآبادي (م:1198ه‍.ق.) ميرزا محمد الماسي (م:1159ه‍.ق.)، ميرزا محمد علي ميرزا مظفر (م:1198ه‍.ق.)، ملا علي نوري (م:1246ه‍.ق.) و پسر وي، ميرزا حسن نوري و شاگرد او، آقا علي حکيم اشاره کرد. در دوره قاجار، ميرزا عبدالجواد شيرازي و شاگرد وي، سيد رضي لاريجاني و شاگرد او آقا محمد رضا قمشه‌اي (متولد1241ه‍.ق.) به درس عرفان در حوزه‌هاي علمي ايران رسميت دادند. از ميان شاگردان آقا محمد رضا قمشه‌اي، ميرزا هاشم اشکوري (م:1332ه‍.ق.) آقا ميرزا محمود قمي، از همه مشهورترند و حاج ميرزا مهدي آشتياني، آقا ميرزا احمد آشتياني، سيد کاظم عصار تهراني و ميرزا محمد علي شاه‌آبادي، رفيعي قزويني و محمد حسين فاضل توني از تربيت شدگان مکتب ميرزا هاشم هستند. امام خميني، آخرين و برجسته‌ترين استاد مسلم عرفان نظري است که پرورش يافته مکتب عرفاني مرحوم شاه آبادي است و تعليقه ارجمندي بر فصوص الحکم دارد. برگرفته از کتاب «راهنمای تحصیل در حوزه» جلد دوم، اثر استاد علی نصیری لینک کتاب در سایت طاقچه: https://taaghche.com/book/38699 🆔 eitaa.com/alinasirigilani 🌐 www.maref.ir

✳️ #خارج_تفسیر (جلسه ۱۱۹) مباحث این جلسه: ۱. بررسی دیدگاه مفسران در باره مفهوم و مصداق شجره ممنوعه ۲. بررسی نظریه مختار مبتنی بر روایات اهل بیت (ع) http://eitaa.com/alinasirigilani

✳️ نقش و جايگاه فقه در دروس حوزه چنان که در آغاز اين مبحث اشاره کرديم، هدف اصلي و اساسي که حداقل در هشتصد سال اخير در حوزه‌ها دنبال شده، تعميق و توسعه فقه و تحويل فقيهان برجسته به جامعه در اين زمينه است. حاصل اين رويکرد ظهور فقيهاني همچون محقق کرکي، محقق نراقي، صاحب جواهر و شيخ انصاري و عرضه آثار و موسوعه فقهي گرانسنگ همچون جامع المقاصد، مستند الشيعه، جواهر الکلام و المکاسب است. بدون ترديد کثرت آثار فقهي عالمان شيعه و عمق و گستره مباحثي که در آنها انعکاس يافته، در حد و قواره‌اي است که با هيچ يک از مباحث و موسوعه‌هاي فقهي و حقوقي ساير مذاهب اسلامي قابل مقايسه نيست. به راستي، کثرت آثار فقهي ارزشمند شيعه مايه افتخار و مباهات است و بايد به همه صاحبان اين دست از آثار، دست مريزاد گفت و براي أرواح آنان از خداوند علو درجات درخواست نمود. از سويي ديگر بازخواني تاريخ فقه نشان مي‌دهد که از آغاز تا کنون سه روش در زمينه واکاوي مباحث فقهي مورد توجه قرار گرفته است که به اجمال به آنها اشاره مي‌کنيم: 1. اجتهاد روايت محور مقصود از روش «اجتهاد روايت محور» آن است که فقيه به جاي ارايه ديدگاه‌هاي فقهي و نقض و ابرام آنها، نصّ عبارت‌هاي معصوم را نقل کرده و آن را مبناي فتواي خود قرار مي‌دهد. اين کار خود به دو صورت انجام گرفته است: 1. بسان شيخ حر عاملي نص روايات معصوم ذکر شده و با عنوان‌گذاري باب، نوع چيدمان و اظهار نظرهاي کوتاه که در لابلاي روايات انجام مي‌شود، ديدگاه‌هاي پديد آورنده بازتاب داده مي‌شود. 2. بسان والد شيخ صدوق؛ علي بن بابويه قمي در کتاب الهداية نص روايات معصومان به صورت تضمين، مورد توجه قرار گرفته و بسان رساله‌هاي توضيح المسائل دوران ما، فتاوا و ديدگاه‌هاي فقهي در آن انعکاس مي‌يابد. به عبارت روشن‏تر، در متن کتاب نصّ روايات ذکر نشده، اما عبارت‏هاي مولف سراسر برگرفته از متن روايات است. 3. بسان شيخ صدوق گاه عين روايات و گاه متن فتوا و و ديدگاه‏هاي فقهي ذکر شده است. از جمله ويژگي‌هاي اين روش مي‌توان به موارد ذيل اشاره کرد: 1. ذکر نصوص روايي به عنوان فتوا؛ 2. عدم ارايه مباحث فقه الحديثي؛ 3. فقدان اجتهادات فقهي؛ 4. عدم اهتمام به آراء فقهي فقهاء. 2. اجتهاد فقاهت مدار و روايت محور بر أساس روش «اجتهاد فقاهت مدار و روايت محور» ديدگاه يک فقيه مبناي فتوا قرار گرفته و روايات به عنوان شرحي بر آن ديدگاه ارايه مي‌گردد. از شيخ طوسي و علامه شوشتري مي‌توان به عنوان نمايندگان اين روش نام برد. روش شيخ طوسي در کتاب تهذيب الاحکام بدين صورت است که نخست عبارت فقهي کتاب المقنعة استاد خود؛ شيخ مفيد را ذکر مي‌کند و سپس در شرح و دفاع از ديدگاه فقهي او، روايات را ذکر مي‌کند. شبيه چنين روشي را علامه شوشتري در کتاب النُجعة مورد استفاده قرار داده است؛ به اين معنا که نخست عبارت‌هاي کتاب شرح اللمعة را ذکر مي‌کند و سپس روايات را به عنوان شرح آنها مورد بررسي قرار مي‌دهد. اجتهادات فقهي اندک و کاربست اندک مباني فقه الحديث از جمله ويژگي‌هاي اين روش است. برگرفته از کتاب «راهنمای تحصیل در حوزه» جلد دوم، اثر استاد علی نصیری لینک کتاب در سایت طاقچه: https://taaghche.com/book/38699 🆔 eitaa.com/alinasirigilani 🌐 www.maref.ir

روش قابل تحسین یک مادر در تعلیم نام و تاریخ پیامبران به فرزند خردسال خود 👇👇👇

یَا مَنْ یَمْلِکُ حَوَائِجَ السَّائِلِینَ وَ یَعْلَمُ ضَمِیرَ الصَّامِتِینَ لِکُلِّ مَسْأَلَةٍ مِنْکَ سَمْعٌ حَاضِرٌ وَ جَوَابٌ عَتِیدٌ اللهُمَّ وَ مَوَاعِیدُکَ الصَّادِقَةُ وَ أَیَادِیکَ الْفَاضِلَةُ وَ رَحْمَتُکَ الْوَاسِعَةُ فَأَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ تَقْضِیَ حَوَائِجِی لِلدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدِیرٌ

✳️ انتشار کتاب «علوم قرآنی» پنجاه و هفتمین اثر استاد علی نصیری به لطف الهی کتاب «علوم قرآنی» پنجاه و هفتمین اثر آیت الله دکتر علی نصیری در قطع وزیری در 583 صفحه از سوی انتشارات وحی و خرد وابسته به موسسه معارف وحی و خرد انتشار یافت. علاقه مندان به تهیه نسخه الکترونیک این کتاب می توانند به آدرس ذیل مراجعه فرمایند: https://taaghche.com/book/131659 🆔 eitaa.com/alinasirigilani 🌐 www.maref.ir

✳️ انتشار کتاب «علوم قرآنی» پنجاه و هفتمین اثر استاد علی نصیری به لطف الهی کتاب «علوم قرآنی» پنجاه و هفتمین اثر آیت الله دکتر علی نصیری در قطع وزیری در 583 صفحه از سوی انتشارات وحی و خرد وابسته به موسسه معارف وحی و خرد انتشار یافت. در بخشی از مقدمه این کتاب چنین آمده است: آن چه نگارنده به لطف الهي در پي مطالعات قرآني خود طي چند دهه گذشته دريافته و در اين کتاب آنها را مورد تاکيد قرار داده، به شرح ذيل است: يک؛ قرآن در مقايسه با دو کتاب: هستي و انسان، بالاترين حد تجلي خداوند است که در هستي ظهور و بروز يافته است؛ به گونه‌اي که هيچ چيزي در عالم جز وجود پيامبر اکرم| تاب تحمل و برکشيدن آن را نداشت و در وراي عبارات و الفاظ خود داراي حقيقت و ماهيتي ماورايي است که براي هيچ کس جز انبياء و اولياي خاص الهي قابل شناخت نيست. دو؛ قرآن به استناد روايات اهل بيت^ در شب قدر؛ يعني بيست و سوم سال چهلم حيات پيامبر اکرم| به صورت يک جا به آسمان چهارم نازل شد و پس از آن به صورت تدريجي طي بيست و سه سال به اقتضاي مناسبت‌هاي مختلف بر آن حضرت فرود آمد. مدعاي نزول دفعي قرآن بر قلب پيامبر| که از سوي برخي از صاحب نظران ارايه شد، فاقد پشتوانه‌هاي علمي است. سه؛ نزول تدريجي قرآن از شب بيست و هفتم ماه رجب سال چهلم حيات رسول اکرم| با فرود جبرئيل در غار حراء و نزول آيات آغازين سوره علق رقم خورد. از اين جهت بيست و هفتم رجب مبعث آن حضرت تلقي مي‌گردد. چهار؛ قرآن به دو صورت: نزول مستقيم از سوي خداوند و نزول با وساطت جبرئيل بر رسول اکرم| فرود آمد. در نزول مستقيم حالت پيامبر تغيير مي‌کرد و حالتي شبيه اغماء به ايشان دست مي‌داد، اما در نزول غير مستقيم جبرئيل عموماً به صورت دحيه کلبي؛ يعني جواني زيبارو در مدينه، با رعايت همه جوانب ادب و احترام، وحي قرآني را به آن حضرت ابلاغ مي‌کرد. پنج؛ نخستين آياتِ نازل شده بر پيامبر اکرم|، آيات آغازين سوره مبارکه علق و نخستين سوره نازل شده بر ايشان، سوره مبارکه فاتحه است. آخرين آيه نازل شده، آيه اکمال و آخرين سوره نازل شده، سوره نصر است. شش؛ قرآن همان گونه که از نام آن پيداست کتاب خواندني بوده و تاکيد و تکيه اصلي آن از آغاز بر خوانش و قرائت استوار بوده است؛ با اين حال پيامبر اکرم| از آغاز نزول نسبت به حفظ، کتابت و تدوين قرآن اهتمام ويژه‌اي داشت. هفت؛ قرآن در عصر رسالت در پي هدايت الهي و اهتمام پيامبر اکرم|، توسط کاتباني متعدد با قلم و ابزار متنوع به صورت کامل کتابت و تدوين شد و يک نسخه از آن در خانه آن حضرت نگاه داري شد. آن چه در عصر خلفا اتفاق افتاد، تنها ناظر به يکدست کردن کتابت و ابزار نگارش و تهيه يک مصحف رسمي بوده است. هشت؛ حضرت امير× پس از ارتحال پيامبر اکرم| به دستور آن حضرت، قرآن را همراه با همه جوانب تفسيري و تاويلي در قالب يک مصحف سامان داد؛ بي آن که چيدمان آن در بستر آيات يا در بستر سُور، با مصحف کنوني تفاوتي داشته باشد. آن چه مانع پذيرش آن مصحف توسط خلفاء شد، تبيين بسياري از اسرار تاريخ اسلام و بيان فضائل اهل بيت^ و نکوهش شماري از اصحاب پيامبر اکرم| بود که آنان انتشار آنها را براي خود به مصلحت ندانستند! نه؛ به استناد دلايل وحياني، تاريخي و عقلاني، چيدمان کنوني قرآن در قالب کلمات، جملات، آيات و سوره‌ها دقيقاً مطابق با آن چه که امروز به صورت مصحف در اختيار ما قرار دارد، وحياني بوده و هيچ جابجايي در عصر صحابه يا پس از آن در آن انجام نگرفت. ده؛ شبهه راهيافت هر گونه تحريف لفظي در قرآن؛ اعم از تحريف به کاستي يا فزوني يا جابجايي، به استناد ادله وحياني، عقلاني و تاريخي مردود است و قرآن کنوني بدون راهيافت هيچ گونه دخل و تصرف همان کتاب آسماني است که از سوي خداوند بر پيامبر اکرم| نازل شد. يازده؛ قرآن همزمان با نزول خود داراي قرائت وحياني بود که به صورت وحي مستقيم يا توسط جبرئيل بر پيامبر اکرم| ابلاغ شد و با اراده تکويني خداوند و بازخواني سالانه جبرئيل مورد تثيبت قرار گرفت و ميان مسلمانان انتشار يافت. از اين جهت وجود قرائات هفتگانه يا دهگانه مختلف در قرآن يا استناد قرائت کنوني به قرائت حفص از عاصم از اساس مردود است. دوازده؛ تقسيم آيات و سُور قرآن به مکي و مدني و نزول قرآن در پي حوادث و رخدادهاي مختلف، به هيچ روي به معناي تاريخمندي اين کتاب آسماني و انحصار آموزه‌هاي آن به عصر رسالت نيست؛ زيرا افزون بر وجود ماهيت ماورايي و نزول دفعي و يک جاي قرآن در شب قدر، ويژگي‌هاي محيط مکاني مکه يا مدينه و رخدادهاي عصر رسالت، به خاطر ناظر بودن به مهم‌ترين مسايل حيات بشري مورد توجه قرار گرفته است. از اين جهت آموزه‌هاي قرآن ناظر به همه نيازهاي بشر تا قيامت است. 👇👇👇

سيزده؛ متشابه به معناي چند پهلويي معنايي آيات، حقيقتي است که توسط خداوند در قرآن مورد اذعان قرار گرفته و عموماً به خاطر بلندي معارف الهيه در قرآن و تنها در گزاره‌هاي اعتقادي بازتاب يافته است. بر اين اساس، در آيات اخلاقي و فقهي قرآن تشابه راه ندارد. چهارده؛ ناسخ و منسوخ به معناي پايان يافتن حکم منسوخ، در قرآن راه ندارد؛ زيرا با جاودانگي اين کتاب سازگاري ندارد، بلکه به اين معنا راه دارد که با تغيير موضوعات و شرايط، امکان جابجايي احکام متناسب با آنها وجود دارد؛ به عنوان نمونه در حالت محدوديت شمار و توان مسلمانان حکم سازش و سکوت جاري است و با فزوني شمار و توان آنان، حکم جهاد جريان پيدا مي‌کند. پانزده؛ اعجاز قرآن بر دو رکن: ساختاري و محتوايي استوار است و هفت مولفه دارد که عبارتند از: 1. انتخاب موضوع يا سوژه درخور؛ 2. تنظيم برترين محتوا؛ 3. گزينش برترين مدخل؛ 4. گزينش برترين و رساترين واژه‏ها؛ 5. گزينش کوتاه‏ترين و رساترين ترکيب؛ 6. گزينش برترين آرايه‏هاي گفتاري؛ 7. برخورداري از ويژگي‏هاي متافيزيکال. اعجاز برآيندي از اين هفت مولفه است که در تمام سوره‌هاي قرآن جاري و ساري است. شانزده؛ نظريه صرفه که از سوي شماري از معتزله و سيد مرتضي ارايه شد، مردود بوده و از عدم تفطن به مولفه‌هاي اعجاز دروني قرآن ناشي شده و در اثبات آسماني بودن قرآن مبتني بر فرآيند تحدي، از هر جهت ناتوان است. علاقه مندان به تهیه نسخه الکترونیک این کتاب می توانند به آدرس ذیل مراجعه فرمایند: https://taaghche.com/book/131659 🆔 eitaa.com/alinasirigilani 🌐 www.maref.ir

✳️ چهار گونه رفتار در معاشرت با چهار دسته از مردم عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ع‏ لَا عَلَيْكَ أَنْ تَصْحَبَ ذَا الْعَقْلِ وَ إِنْ لَمْ تَحْمَدْ كَرَمَهُ‏ وَ لَكِنِ انْتَفِعْ بِعَقْلِهِ وَ احْتَرِسْ مِنْ سَيِّئِ أَخْلَاقِهِ وَ لَا تَدَعَنَّ صُحْبَةَ الْكَرِيمِ وَ إِنْ لَمْ تَنْتَفِعْ بِعَقْلِهِ- وَ لَكِنِ انْتَفِعْ بِكَرَمِهِ بِعَقْلِكَ وَ افْرِرْ كُلَّ الْفِرَارِ مِنَ اللَّئِيمِ الْأَحْمَقِ. طبق این روایت درس آموز از حضرت امیر (ع) مردم به چهار دسته قابل تقسیم اند: یک؛ عاقل زیبا منش؛ یعنی کسانی که از موهبت عقل بهره وافر دارند و هم در مقام عمل رفتار کریمانه را به نیکی شناخته و به آن پایبندند. به عبارت روشن تر در جکمت نظری و حکمت عملی بهره وافر و لازم دارند. چنین فردی در عالی ترین مرتبه کمال قرار دارد و همنشینی با او چه از جهت بهره بردن از حکمت نظری و چه از جهت بهره گرفتن از حکمت عملی موکدا مورد توصیه است. دو؛ جاهل زشت منش؛ یعنی کسانی که نه در حکمت نظری از عقل و درایت برخوردار اند و نه در حکمت عملی اهل زیبا منشی و نیک مرامی است. از چنین کسی از هر جهت باید دوری گزید و فاصله گرفت. سه؛ عاقل زشت منش؛ یعنی کسی که در حکمت نظری اهل درک و درایت است، اما در حکمت عملی و در رفتار و رویه بهره لازم از درایت اندیشی خود نبرده و به اصطلاح میان اندیشه و منش او فاصله زیاد است. برای استفاده از عقل او همراهی و مصاحبت با چنین فردی توصیه می شود؛ هر چند امام توصیه می فرماید که از زشت رفتاری او فاصله بگیرید. چهار؛ جاهل زیبا منش؛ یعنی کسی که در حکمت نظری و عقل و عقلانیت چندان بهره ای ندارد، اما در برابر در عقل و در حکمت عملی سهم لازمی دارد. هم نشینی با چنین فردی برای بهره گرفتن از اخلاق و منش زیبای او هم چنان مورد توصیه است. برگرفته از کتاب «شرح کافی شریف» اثر استاد علی نصیری 🆔 eitaa.com/alinasirigilani 🌐 www.maref.ir

✳️ بازخوانی تجربیات علمی و اخلاقی آیت الله رضا زاده؛ استاد برجسته حوزه علمیه مشهد مقدس (دامت معالیه) (بخش 1) این ناچیز در دهه هفتاد در درس کفایة الاصول و خارج اصول و در مجموع قریب به ده سال توفیق شاگردی استاد معظم و معزز حوزۀ علمیۀ مشهد مقدس؛ آیت الله رضا زاده (دامت معالیه) را داشته و بارها شاهد محبت و لطف ویژه ایشان بودم. آن چه که قرار است در چند بخش در این بستر بازتاب یابد، متن مصاحبه ای است که توسط این ناچیز در منزل ایشان در تاریخ جمعه 31 اردیبهشت 1372 ه.ش، مطابق با 29 ذی القعدۀ 1413 ه.ق؛ یعنی حدود سی سال قبل انجام گرفت. استاد معظم پس از پیاده شدن صوت مصاحبه، تمام متن آن را با دقت مورد مطالعه و مداقه قرار داد و مطالب آن را حک و اصلاح فرمود. متن کنونی متن اصلاح شده و نهایی آن مصاحبه است. گفتنی است که این مصاحبه بنا به درخواست مرحوم شیخ علی اسلامی مدیر پر تلاش موسسه بعثت از این ناچیز انجام گرفت که قرار بود در قالب طرح بزرگی در باره عالمان حوزه علمیه خراسان استمرار یابد که متاسفانه به خاطر مشکلات مالی موسسه دنبال نشد. بدون تردید بازخوانی تجربیات علمی و اخلاقی اساتید برجسته حوزه برای همگان به ویژه فضلا و طلاب حوزه بسیار مفید و راهگشا است. لطفاً شرحی کوتاه از زندگی تحصیلی و علمی خود، و اساتیدی که داشته‌اید، بیان بفرمائید؟ بسم الله الرحمن الرحیم، الحمد لله رب العالمین، و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین و لعنة الله علی اعدائهم اجمعین. اینجانب به سال یک‌هزار و سیصد و سیزده هجری شمسی، و در روستایی به نام "بنهنگ" از حومۀ شهرستان تربت حیدریه، به دنیا آمدم و دورۀ تحصیلی من حدوداً سی سال طول کشیده است. از سال 1324 هـ.ش تا سال 1326 هـ.ش، حدوداً دو سال درس‌های مکتب و کتاب‌های فارسی متداول آن زمان را در مکتب خواندم و از سال 1326 هـ.ش وارد حوزۀ علمیۀ تربت حیدریه شدم و تا سال 1332 هـ.ش در آن‌جا مشغول به تحصیل بودم و از سال 1332 تا سال 1354 که مرحوم آیت الله العظمی آقای میلانی رحلت کردند، در مشهد و نجف مشغول به تحصیل بودم. یعنی از سال 1324 هـ.ش دوران تحصیلاتم شروع شد و در سال 1354 هـ.ش با فوت آقای میلانی به پایان رسید. البته از این سی سال حدود، سیزده سال(بلکه چهارده سال که یک سال از آن با درس خارج همراه بوده) سطح طول کشید و هفده سال هم در درس خارج شرکت کردم و اساتیدی که افتخار شاگردی آنان را داشته و بیش از یک یا دو ماه از محضرشان استفاده کرده‌ام، در تربت عبارت‌اند از حاج آقای حسینی که الآن بحمد الله زنده هستند و از طلبه‌های آن زمان تربت بودند، مرحوم حاج شیخ عبد الله امامی که بعد از پیروزی انقلاب نمایندۀ تربت شدند، آقای حاج شیخ محمد آملی راشد، آقا زادۀ محترم مرحوم حاج آخوند ملا عباس تربتی، که هنوز بحمد الله زنده هستند، مرحوم آقای سید محمد باقر طباطبائی که بعد از پیروزی انقلاب به عنوان اولین امام جمعۀ تربت انتخاب گردیدند. در مشهد عبارت‌اند از مرحوم آقای حاج شیخ محمد تقی ادیب نیشابوری که مطول و تتمۀ ادبیات را نزد ایشان خواندم، و مرحوم حاج سید احمد مدرس که قوانین و لمعتین را از محضر ایشان استفاده کردم، و مرحوم حاج شیخ هاشم قزوینی که سطح عالی رسائل و مکاسب و کفایه را در خدمت ایشان تلمذ کردم. همینجا عرض کنم آخرین گروهی که تمام سطح را از محضر مرحوم حاج شیخ هاشم قزوینی استفاده کردند، بنده و افراد هم‌دورۀ بنده که حدود سیصد نفر بودند، بودیم. پس از آن آن شخصیت کم نظیر مریض و به رحمت ایزدی پیوست و برای همیشه آن مشعل فروزان حوزۀ علمیۀ مشهد به ظاهر خاموش شد. مرحوم آقای میلانی که شانزده سال در درس خارج ایشان فقهاً و اصولاً شرکت کردم، و جناب حاج آقای وحید خراسانی که فعلاً در قم تشریف دارند، که قریب سه سال در مشهد هم‌زمان با شرکت در درس مرحوم آقای میلانی و یک سال در بحث از درس خارج ایشان استفاده کردم؛ و در نجف عبارت‌اند از بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران مرحوم آقای خمینی و مرحوم آقای خوئی و حاج آقای وحید خراسانی که اشاره شد، یک سال یعنی از اواسط سال 44 شمسی تا اواسط 45 که در نجف بودم، از این اعاظم استفاده کردم. ان شاء الله تعالی متن کامل مصاحبه در هیجده بخش در کانال بازتاب داده خواهد شد. 🆔 eitaa.com/alinasirigilani 🌐 www.maref.ir

✳️ این عکس در همان روز مصاحبه همراه با استاد آیت الله رضا زاده (ایده الله تعالی بتاییداته الوافره) گرفته شد. http://eitaa.com/alinasirigilani

«السَّلامُ عَلَيكَ يا أبا جَعفَر مُحَمَّدَ بنَ عَلِيٍّ البَرَّ التَّقِيَّ، أشهَدُ أنَّكَ.. مُسْتَوْدَعُ عِلمِ اللهِ وَعِلمِ الانبِياءِ وَرُكنُ الايمان وَتَرجُمانُ القُرآن» «شهادت میدهم که تو مأوا و خزانه ی علم خدا و علم پیامبران هستی و رکن ایمان و ترجمان قرآن میباشی» زیارت حضرت إبن الرضا جواد الائمه علیه السلام «یا مَنْ دَعاهُ الْمُضطَرُّونَ فَاَجابَهُمْ وَالْتَجَاَ إلَيهِ الْخائِفُونَ فامَنَهُمْ وَعَبَدَهُ الطّائِعُونَ فَشَكَرهُم وَشَكَرَهُ الْمُؤْمِنُونَ فَحَباهُم وَ اَطاعُوهُ فَعَصَمَهُم، وَ سَئَلُوهُ فَاَعْطاهُم وَ نَسُوا نِعَمَتَهُ فَلَمْ يُخْلِ شُكرَهُ مِنْ قُلُوبِهِم، وَامْتَنَّ عَلَيْهِم فَلَمْ يَجعَلِ اسْمَهَ مَنْسِيّاً عِندَهُم، اَسْئَلُكَ بِحَقِّ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيهِمَا السَّلامُ حُجِّتِكَ البالِغَةِ وَ نِعْمَتِكَ السّابِغَةِ وَ مَحَجَّتِكَ الْواضِحَةِ وَ اُقَدِّمُهُ بَيْنَ يَدَيْ حَوآئِجي اَنْ تُصَلِّيَ عَلي مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمَّد وَ اَنْ تَفعَلَ بي كَذا وَ كَذا» توسل به حضرت مولانا الإمام الجواد علیه السلام در ساعات روز

✳️ چهار روش اجتهادی رایج در حوزه در مبحث گذشته دو روش رایج اجتهادی در حوزه معرفی شد. 3. اجتهاد فقاهت محور و روايت مدار روش «اجتهاد فقاهت محور و روايت مدار» رايج‌ترين روش فقهي است که طي سده‌هاي متمادي مورد توجه فقهيان شيعه قرار گرفته و عموم موسوعه‌هاي فقهي بر أساس اين روش فراهم آمده‌اند. بر أساس اين روش، عموماً يک کتاب مختصر فقهي همچون شرائع‏الاحکام و عروة الوثقي به عنوان محور کار فقهي قرار مي‌گيرد و پس از ذکر عبارت‌هاي فقهي آن، ديدگاه موافقان و مخالفان به صورت تفصيلي مورد بررسي قرار گرفته و در کنار آنها مداليل روايات مورد توجه قرار مي‌گيرد. در اين روش، اجتهاد به معناي رايج کلمه که در آن عقل و استنباطات عقلي از جايگاه ويژه‏اي برخوردار است، در فقه راه يافته و فرآيند اجتهاد به جاي تکيه اساسي بر نصّ روايات معصوم، از مباني و روش‏هاي عقلي و اجتهادي براي فهم مداليل روايات بهره مي‏گيرد. علامه حلي معتقد است که ابن ابي عقيل (معاصر کليني) نخستين فقيه شيعه است که در کتاب المتمسك بحبل آل الرسول اين روش را مورد استفاده قرار داد و پس از او اکثريت قاطع فقهاء از همين روش براي واکاوي مباحث و مسايل فقهي استفاده مي‌کنند. براي اين روش ويژگي‌هاي ذيل را مي‌توان برشمرد: 1. ذکر آراء فقهي با الهام از روايات؛ 2. بهره‌گيري از اصول فقه و اجتهاد؛ 3. ارايه استدلال و براهين عقلي و نقلي براي دفاع از آراء؛ 4. استفاده محدود از روايات در دفاع از آراء؛ 5. استفاده از متون مختصر فقهي نظير شرايع الاسلام، عروة الوثقي و وسيلة النجاة؛ 6. اشراب آراء فقهي در دفاع يا رد ديدگاه‌ها؛ 7. کاربست روش فقه مقارن به صورت محدود. 4. اجتهاد روايت محور و فقاهت مدار نگارنده خود به روش «اجتهاد روايت محور و فقاهت مدار» اعتقاد دارد که بر أساس آن در مرحله نخست، متن روايات بر أساس کتبي همچون وسائل‏الشيعة مورد توجه قرار مي‏گيرد و در کنار استخراج مداليل روايات، آراء فقهي مورد بررسي و مداقه قرار گرفته و در نهايت استنتاج فقهي ارايه مي‌گردد. از نگاه ما روش اخباريان و اصوليان با همه احترامي که براي آنان قائل هستيم و همه خدمات علمي آنان را ارج مي‏نهيم، با کاستي‏هايي روبرو است؛ زيرا اخباريان با اعلام بي اعتباري عقل به عنوان يکي از ادله و منابع استنباط، عملاً فرآيند استنباط و اجتهاد و به عبارتي روشن‏تر، فرآيند دقيق و موشکافانه در فهم متون آيات و روايات که أمثال شيخ انصاري و صاحب جواهر دنبال کردند، را کنار نهادند. در روش رايج نيز به ميزان کافي روايات اهل بيت^ مورد توجه قرار نمي‏گيرند؛ به اين معنا که از يک سو در عموم موارد تنها شمار اندکي از روايات باب‏هاي مختلف فقهي مورد توجه قرار مي‏گيرد و از سويي ديگر، از ميان مداليل مختلف روايات اهل بيت^، تنها در باره مداليل فقهي به معناي خاص، گفت و گو مي‏شود. اين در حالي است که دستيابي به ديدگاه شارع مقدس و ارائه نقطه نظر جامع در هر زمينه از أبواب فقهي، به بررسي دقيق همه روايات آن باب و واکاوي موشکافانه همه مداليل آنها باب بستگي تام دارد. از سويي ديگر، روش «روايت محور و فقاهت مدار» آثار و نتايج موثري را در پي مي‌آورد که مي‌توان به موارد ذيل اشاره کرد: 1. دستيابي به قواعد عام فقهي؛ 2. امکان استخراج مسائل مستحدثه؛ 3. شناخت مقاصد شريعت؛ 4. آشنايي با علل تشريع احکام؛ 5. آشنايي با چگونگي تشريع احکام؛ 6. شناخت آثار و پيامدهاي اعمال؛ 7. آگاهي از چگونگي تشريع در امت‌هاي گذشته؛ 8. شناخت مذاهب فقهي مخالف. برگرفته از کتاب «راهنمای تحصیل در حوزه» جلد دوم، اثر استاد علی نصیری لینک کتاب در سایت طاقچه: https://taaghche.com/book/38699 🆔 eitaa.com/alinasirigilani 🌐 www.maref.ir

✳️ بازخوانی تجربیات علمی و اخلاقی آیت الله رضا زاده؛ استاد برجسته حوزه علمیه مشهد مقدس (دامت معالیه) (بخش 2) همین‌جا خاطره از مرحوم آقای خوئی یادم آمد، عرض می‌کنم: ایشان شب‌ها بعد از نماز مغرب و عشا در مسجدی، کنار صحن حضرت در نجف اشرف به نام مسجد "خضراء" درس می‌فرمودند. یک شب بعد از درس خدمت ایشان رفتم، برای یک سوال. کسی از رفقای من از ایشان سوال کرد: «آقا شما نظرتان این است که اگر کسی باصطلاح قاچاق و بدون گذرنامه، برای زیارت عتبات به عراق بیاید باید نمازش را تمام بخواند»، ایشان فرمودند: «آری. نهایتاً در صورتی که خوف جان یا عرض یا مال داشته باشد.» کسی دیگر از آقایان نشسته بود، عرض کرد: «آقا در زمان ائمه(علیهم السلام) مردم با زحمات زیاد به عتبات می‌آمدند و گاهی با دادن یک دست، ائمه هم منع نفرمودند. حال شما اینجور می‌فرمایید؟»، ایشان فرمودند: «آن زمان با این زمان فرق می‌کند. در آن زمان هنوز مکتب کربلا و امام حسین(ع) جای خودش را در دنیا باز نکرده بود. خلفاء مایل بودند این چراغ خاموش شود. لذا بر شیعیان واجب بود که نگذارند مکتب از بین برود ولو با قیمت جان و مال‌شان. اما اکنون به حمد الله، مکتب کربلا در دنیا زنده است؛ چه کسی از ایران و یا جای دیگر به زیارت بیاید چه نیاید، فرق نخواهد کرد. لذا در این زمان اگر برای مسافر عتبات، ترس ضرر جان یا عرض یا مال باشد، لذا معصیت است و باید نماز تمام بخواند.» آن‌گاه اشاره فرمودند به اوضاع آن روز ایران و فرمودند: «الان در ایران چون سرزمین اسلام در خطر است، باید مردم ایران علیه حکومت وقت ایران قیام کنند ولو کشته شوند. مکتب کربلا در زمان خلفا، نظیر اسلام در ایران زمان ماست.» حال با این فرمایش ایشان در سال 45، دیدگاه ایشان نسبت به انقلاب ایران، کاملاً روشن می‌شود، لکن چرا بعضی می‌خواستند ایشان را از همان اول موافق با انقلاب ندانند و کنار و گوشه هم در این رابطه حرف‌هایی می‌زدند، بنده نمی‌دانم. بگذریم. همان‌گونه که اشاره کردم، سیزده سال دورۀ مکتب و سطح بود و هفده سال هم درس خارج و از این هفده سال، یک سال در نجف و بقیه در مشهد، در خدمت مرحوم آقای میلانی فقهاً و اصولاً و هم‌زمان با آن سه سال در مشهد در خدمت حاج آقای وحید بودم. این آقایان اساتید من بودند در این دورۀ سی سال، و تا آخرین درس مرحوم آقای میلانی توفیق شرکت و جزوه نوشتن را داشتم و با فوت آن مجسمۀ علم و عمل و دقت، پروندۀ تحصیلی من که از مکتب‌خانۀ یک زن با جملۀ "هو الفتاح العلیم" شروع شد، و در مسجد گوهرشاد و فوت آقای میلانی با مبحث ترتب ایادی مکاسب، برای همیشه بسته و مختومه گردید. این دورۀ سی سال، و تا آخرین درس مرحوم آقای میلانی توفیق شرکت و جزوه نوشتن را داشتم و با فوت آن مجسمۀ علم و عمل و دقت، پروندۀ تحصیلی من که از مکتب‌خانۀ یک زن با جملۀ "هو الفتاح العلیم" شروع شد، و در مسجد گوهرشاد و فوت آقای میلانی با مبحث ترتب ایادی مکاسب، برای همیشه بسته و مختومه گردید. 🆔 eitaa.com/alinasirigilani 🌐 www.maref.ir

السلام علیک یا ابّ الامه السلام علیک یابن محمدالمصطفی و علی المرتضی وفاطمه الزهراوالائمه الکبری سلام الله علیهم اجمعین یامولای ویاسیدی «نقدم أجمل التهاني والتبريكات لساحة مولانا بقیة‌الله الأعظم ارواحنافداه بمناسبة الظهور النوراني لآیة الله الکبری و مَثله العليا، أسم الله الرضي و جنبه العلیّ، نورالأنوار، أب الأئمة الأطهار، امیرالکونین، أميرالمؤمنين علي بن ابیطالب أفضل صلوات الله علیه» وَإذا شِمْتَ قُبَّةَ العالَمِ الأعْلي وَأنوارُ رَبِّها تَغْشاها چون چشمت به گنبد عالَم أعلي افتاد كه انوار پروردگارش پوشانده فَتَواضَعْ فَثَمَّ دارَةُ قُدْس تَتَمَنَّي الأفلاكُ لَثمَ ثَراها فروتني كن كه آنجا خانه قدسي است كه افلاك آرزوي بوسيدن خاكش را كنند يابنَ عَمِّ النَّبيّ أنتَ يَدُ اللهِ الَّتي عَمَّ كُلَّ شَيء نَداها اي پسر عموي پيغمبر توئي دست خدا، كه فرا گرفته سخايش همه چيز را أنتَ قُرآنُهُ الْقَديمُ وَأوصافُكَ آياتُهُ الَّتي أوْحاها توئي قرآن قديم خدا؛ و صفات تو، آيه هاي آن قرآن است كه وحي كرد آن را خَصَّكَ اللهُ في مَأثِرَ شَتّي هِيَ مِثلُ الاعْدادِ لا تَتَناهي اختصاصت داد خداوند به فضائل متعدد، كه مانند اعداد بي پايان است الهی بحق مولودالکعبه وامّه وابیه عجّل لولیّک الفرج