سؤال👇
سلام بزرگوار
سگ نجس است،
چرا وقتی یک انسان میمیرد بعد از سرد شدن بدن میت اگر دستمان به بدن میت قبل غسل میت بخورد باید بریم غسل کنیم تا پاک بشویم،
آما☝️
اگر لاشه سگ رِ دست بزنیم فقط دستمان را آب بکشیم کفایت میکند؟
پاسخ👇
سلام علیکم
پرسشها در حقیقت سؤال از فلسفه احکام شرعی است، برای این که جواب اصلی و کلی در همه این موارد روشن شود، ابتدا توضیح مقدمهای لازم است.
بر طبق عقیده شیعه امامیه، احکام الهی بر اساس جلب مصالح و دفع مفاسد است، در قرآن و روایات برخی از این مصالح و مفاسد بیان شده است و حکمتها و فواید بسیاری از احکام را هم عقل میتواند درک کند. امّا احاطه بر همه حکمتهای احکام دینی برای انسان مخلوق و محدود میسر نیست. کما این که شناخت همه اسرار و رموز عالم آفرینش و تکوین برای بشر ممکن نیست. و ما باید به ضعف و عجز خود در این دو وادی واقف باشیم و اعتراف کنیم.
ضمن این که راه برای تأمل و تفکر و بررسی انسان باز است، امّا بدون استناد به قرآن و روایات و عقل قطعی نمیتوان علّت تشریع احکام را تعیین کرد. کما این که مسلمان عاقل نمیتواند بگوید من به فلان حکم عمل نمیکنم تا این که فواید و حکمت آن را کاملاً بفهمم. و الّا باید تا آخر عمر و قیامت منتظر این شناخت بماند.
چنان که اگر مریضی عمل به دستورات پزشک ماهر را متوقف بر اطّلاع از خصوصیات و چگونگی تأثیر داروها می کند، هیچ عاقلی این کار را تأیید نمیکند بلکه نتیجه این گونه برخورد، ازدیاد مرض و نابودی شخص است.
حال با توجه به این مقدمه به سراغ سؤال مورد نظر میرویم.
در رساله توضیح المسایل میخوانیم: اگر کسی بدن انسان مردهای را که سرد شده و غسلش ندادهاند مسّ کند، یعنی جایی از بدن خود را به آن برساند باید غسل مسّ میت نماید، چه در خواب مسّ کند چه در بیداری، با اختیار مسّ کند یا بیاختیار، حتّی اگر ناخن و استخوان او به ناخن و استخوان میت برسد، باید غسل کند، ولی اگر حیوان مردهای را مس کند غسل بر او واجب نیست، و برای مس مردهای که تمام بدن او سرد نشده، غسل واجب نشده اگر چه جایی را که سرد شده مسّ نماید. و اگر انسان میّتی را که سه غسل او کاملاً تمام شده مس نماید، غسل بر او واجب نمیشود، ولی اگر پیش از آن که غسل سوم تمام شود، جایی از بدن او را مسّ کند، اگر چه غسل سوم آن جا تمام شده باشد باید غسل مس میّت نماید.
با دقت در این احکام و سایر احکام ذکر شده در این موضوع، تا حدّ زیادی تعبدی بودن احکام روشن است، برای ما دقیقاً معلوم نیست که در فاصله سرد شدن بدن میت تا انجام کامل سه غسل میت چه شرایط و صفاتی در جنازه مرده وجود دارد که موجب وجوب غسل مسّ میت میشود.
آن چه ما یقین داریم این است که حتماً مصالحی در وجوب غسل میت در این شرایط وجود دارد که باعث امر الهی شده است. نگاهی به برخی از روایات مربوط به میت، خفاء مطلب را بیشتر میرساند:
روایاتی وارد شده است که دلالت میکند بر مطلوب بودن تجهیز و کفن و دفن میّت هر چه سریعتر.
شک نیست که با خروج روح از بدن، اعضاء بدن در معرض هجوم میکرب های مختلف قرار می گیرد ولذا بزودی بوی تعفن پیدا کرده و آزار دهنده می شود و از طرفی علاقه بستگان میت آن را به لمس و بوسیدن عزیزشان وا می دارد و لذا خانواده در معرض آفت قرار می گیرند و وسیله ای برای سرایت آن میکرب ها به جامعه می گردد با حکم نجاست میت و وجود غسل قبل از اغسال ثلاثه افراد را از تماس با بدن میت باز داشته اند و اگر کسی او را لمس کند وادار به شستشو و غسل می گردد چنان چه از روایات غسل میت و مس میت بخوبی می توان این حکمت را استفاده کرد.
در مورد غسل خود میت از روایات استفاده میشود که از جمله حکمتهای آن، این است که میت پاک و پاکیزه شود از آلودگیها تا ملائکه و اهل آخرت را با طهارت ملاقات کند.
و در مورد غسل مسّ میت از بعضی روایات استفاده میشود که حکمت غسل مسّ میت طهارت و پاکی از آفت و پلیدی جنازه انسان است چرا که با خروج روح از بدن، اکثر آفات آن باقی میماند.
گویا روایات ما را از یک سری آسیبهای ناشی از بدن مرده انسان، برحذر میدارند که بعضی از آنها برای ما ناشناخته است. در هر صورت ما مسلمانان دستورات الهی را چون دستور اوست میپذیریم و این گونه است که میتوانیم به کامل مطلق نزدیکتر شویم. شاید بتوان در مورد تفاوت بین مرده انسان و سایر حیوانات، احترام گزاردن نسبت به انسان و شرافت او را ذکر کرد، و یا این که معمولا مرده انسان در معرض تماس و به آغوش کشیدن و بوسیدن و لمس است، برخلاف مردار سایر حیوانات.
#فلسفه_احکام
#فلسفه_مس_میت
#حیوانات