آیا جن وجود دارد؟
ما مسلمانها نباید شک داشته باشیم که چنین موجودى را خدا آفریده است؛ زیرا قرآن بدان تصریح کرده است و بیش از 20 بار، تنها لفظ «الجن» در سوره هاى مختلف قرآن کریم تکرار شده است و یک سوره نیز به این نام مى باشد و آیات فراوانى از آن در مورد جن است.
در مکه، مسجدى به نام مسجد جن وجود دارد. برخى گفته اند که گروهى از جنها در آن مکان به پیامبر (ص) ایمان آوردند و بنا بر نظر برخى، آیات ابتدایى سوره جن در آن جا نازل شد.
از جهت روایات هم مطالب فراوانى درباره جن وجود دارد. در کتاب بحارالانوار، بخش قابل توجهى با عنوان «حقیقت جن و احوال ایشان» و در مورد ابلیس و شیاطین جنى، وجود دارد. تقریباً مى توان گفت که یک جلد کامل بحارالانوار درباره جنیان است. در نتیجه، از جهت متون دینى، پاى مطلب بسیار محکم است و نمى توان این موجودات را انکار کرد و یا از خرافات برشمرد.
جن در قرآن
جن، بنابر متون دین اسلام، موجودی اسرارآمیز است که مانند انسان دارای شعور، اختیار و تکلیف است. بنابر برخی آیات و روایات، جن، آفریده شده از آتش و یا آمیختهای از آتش است. قرآن در ۲۲ آیه از جن یاد میکند و هفتاد و دومین سوره آن نیز جن نام دارد.
جن در عرف قرآن، موجودی است با شعور و اراده که به اقتضای طبیعتش از حواس بشر پوشیده است و در شرایط عادی، قابل درک حسی نیست. او مانند انسان، مکلف است و هدف از خلقت او، همانند انسان، عبادت و بندگی خدا است. او در آخرت برانگیخته میشود و میتواند مطیع یا عاصی، مؤمن یا مشرک و… باشد. بسیاری از ویژگیها و موضوعات مرتبط با جن از جمله بختک و همزاد، ساخته باورهای عامیانه و بدون دلیل است. برخی محققان، جنّ در اعتقادات ایرانی برگرفته از فرهنگ اسلامی و عربی دانستهاند و برخی دیگر احتمال میدهند باورهای خرافی مربوط به جنّ در میان ایرانیان، بازتاب موجوداتی در اعتقاد ایرانیانِ قبل از اسلام است که بعداً به جنّ تغییر نام دادهاند و با اعتقادات عربها درباره جنّ، که پس از اسلام به ایران وارد گردیده، آمیخته شدهاند.
تازه مسلمانانی که میراثبَرِ انبوهی از باورهای عمیق دربارۀ موجودات وهمی همچون غول بودند، با مواجهه با مفهوم جن در قرآن، خود برسازندۀ انبوهی باورها دربارۀ جن شدند.
بر اساس قرآن کریم، جنّ پیش از خلقت انسان و از «نارالسَّموم» و «مارِجٍ من نار» آفریده شده است. جنّیان، صالح و غیرصالح دارند و مانند آدمیان در روز قیامت از آنها بازخواست میشود. آنان جزای اعمالشان را به طور کامل در آخرت دریافت میکنند و بدکاران آنها به دوزخ خواهند رفت بنا بر قرآن، برخی از کافران در دوره جاهلیت، جنّ را شریک خداوند قرار میدادند یا میپرستیدند. جنّیان در میان سپاه حضرت سلیمان(ع) حضور داشتندو برای او کارهای خارق العاده و پرمشقت انجام میدادند. در قرآن تصریح شده است که همه مخلوقات، از جمله جنّ، از علم غیب بیبهرهاند و در یک آیه نیز اختصاصاً به دور بودن جنّیان از علم غیب اشاره میکند. برخی از جنّیان به خبرهای غیبی و سخنان ملائک گوش میدادند، اما پس از بعثت پیامبر اکرم(ص) آنان از گرفتن اخبار غیبی و استراق سمع منع شدند.
بنابر قرآن، برای جنّیان هم، مانند انسانها، پیامبرانی از سوی خدا فرستاده شده است. در آیات ۲۹ تا ۳۲ سوره احقاف و چند آیه اول سوره جنّ اشاره شده است که گروهی از جنّیان نزد پیامبر اکرم(ص) رفتند و به آیات قرآن گوش دادند. به تصریح مفسران شأن نزول سوره جنّ همین ماجرا بوده است.
بر طبق آیه ۳۶ سوره صافات، مشرکان درباره حضرت محمد(ص) تعبیراتی مانند «شاعر مجنون» (شاعری که از جنّیان الهام میگیرد) به کار میبردند و تأکید قرآن مبنی بر آنکه پیامبر(ص) «مجنون» یا دارای «جنّه» نیست گواه بر دیدگاه مردم عصر جاهلی درباره جنّ است.
جن در احادیث و روایات
در منابع حدیثی، اشاراتِ گوناگونی به جنّ شده که برخی از آنها توضیح و تفسیر دادههای قرآن، از جمله آفرینش جنّیان از آتش و سراغ گرفتن آنها از اخبار غیبی، است. معرفی اقسام جنّ و گونهای به نام حِنّ، همنشینی قسمی از جنّیان با فرشتگان، تقدم آفرینش جنّ بر آدم، مبعوث شدن پیامبری به نام یوسف بر جنّیان که او را به قتل رساندند، خوردنیها و آشامیدنیهای جنّیان و احکام آن، تناسل جنّیان و امکان وقوع تناسل بین آنها و آدمیان، و مطالبی از این دست محتوای احادیث را تشکیل میدهد.
درباره رؤیت جنّ نیز احادیثی وارد شده است.
در برخی از روایات آمده است که جن و شیطان هر دو در اصل وجود مشترک هستند، ولی شیطان نوعی از جن محسوب میشود که فقط کارهای شرّ از او صادر میشود، در حالی که جنها هم خوب و بد و هم مسلمان و غیر مسلمان دارند.
جنّها مانند انسانها تغذیه میکنند ، میخوابند،توالد و تناسل دارند،و میمیرند. یکی از غذاهای آنها پس مانده غذای انسان است.
علامه مجلسی بیش از سیصد صفحه از جلد ۶۰ بحار الانوار را به احادیث مربوط به جن و کلام برخی عالمان دینی در این موضوع اختصاص داده است.
📚پی نوشت:
مستشارى، علیرضا، تفسیر آیات برگزیده، ج2، ص79.
🔰 @p_eteghadi 🔰
14_SEMO-Mohammadi-Pasokh_Be_Soalate_Eteghadi_(137).mp3
5.37M
پرسش و پاسخ اعتقادی
🔹حجه الاسلام #محمدی
جلسه 137 - انسان در برزخ چه نیاز هایی دارد؟
🔰 @p_eteghadi 🔰
هویّت قرآنی.mp3
2.68M
💠 در محضر حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی مدظله العالی
🔹 هویّت قرآنی
🔰 @p_eteghadi 🔰
دوست عزیز تهیه یک دوره آموزش این مباحث خود چندین کتاب می شود که برای این مرکز مقدور نمی باشد ; امّا پاسخ کوتاهی که در زمینه سیروسلوک جهت آشنایی شما تهیه شده ارسال می شود و در پایان چند کتاب معرفی خواهد شد به امید این که از آن ها بهره کافی ببرید :
علمای اخلاق در برخورد با مسائل اخلاقی ، دارای سه دیدگاه متفاوت هستند : عده ای راه تهذیب نفس راپیشنهاد و عده ای مسأله طب روحانی را مطرح می کنند و عده ای معتقد به راه سیروسلوک هستند . در این دیدگاه ، انسانها به مسافرانی تشبیه شده اند که از نقطه ای به راه افتاده ، به سوی لقاءالله و مقام قرب الهی پیش می روند . آیاتی از قرآن نیز ناظر به این دیدگاه است . خداوند متعال می فرماید : «یأیّها الإنسـن إنّک کادح إلی ربک کدحاً فملقیه ; (انشقاق ، 6) ای انسان ! حقّاً که توبه سوی پروردگار خود بسختی در تلاشی ، و او را ملاقات خواهی کرد .
علمای اخلاق ، درباره مراحل سیروسلوک دیدگاه های متفاوتی دارند که برای نمونه به بخشی به صورت فهرست وار اشاره می کنیم و تفصیل آن را به کتبی که در این زمینه نوشته شده ، ارجاع می دهیم . 1 . یقظه (بیداری از خواب غفلت ) .(حدید ، 16) 2 . توبه به معنای تصمیم به بازگشت از گناهان و شستشو و طهارت روح .(نور ، 3) 3 . مشارطه و مراقبت و محاسبه (مشارطه ، یعنی با خود شرط کند که امروز تا هنگام خواب نباید گناهی از من سر بزند . مراقبت ، یعنی در تمام روز مراقب اعمال خود باشد ، و محاسبه ، یعنی هنگام خواب ، اعمال روز خود را محاسبه کند .) .
به اعتقاد علمای سیروسلوک ، وجود استاد برای این کار شرط لازم است و با مطالعه ، بدون نظارت استاد نمی توان کار را به جایی رساند ; بلکه چه بسا ممکن است فرد به بیراهه رفته ، گرفتار انحراف شود . وقتی حضرت موسی نیاز به رشد معنوی بیشتری پیدا کرد ، حضرت خضر را برای علم آموزی و استادی برایش فرستادند ; در حالی که حضرت موسی خود از اولیای خدا و پیامبران اولوالعزم بود .• حافظ گوید :
طی این مرحله بی همرهی خضر مکن *** ظلمات است بترس از خطر گمراهی •
📚پی نوشت ها:
1 . برای آگاهی از داستان موسی و خضر ر .ک : تفسیر آیات 65 تا 82 ، کهف .
2 . برای آگاهی بیشتر در این زمینه ر .ک : رساله لقاءالله ، و المراقبات حاج میرزا جواد آقا ملکی تبریزی
🔰 @p_eteghadi 🔰
﷽؛
🏷 تفریح اولیا!
🔅 #امام_علی_علیه_السلام :
🔸 «شبْبيداریِ دیدگان به یاد خدا، فرصتی برای نیکبختان است و تفریحی برای اولیا» .
🔹 «سَهَرُ العُيونِ بِذِكرِ اللهِ فُرصَةُ السُّعَداءِ ونُزهَةُ الأَولِياءِ» .
📚 غرر الحكم ح۵۶۴۲
🔰 @p_eteghadi 🔰
براي پاسخ به نكات زير توجه فرماييد:
الف- دعانویسی:
شكي نيست كه يكي از عوامل مؤثر در عالم اسباب و مسببات، دعا است همانطور كه صلهرحم باعث طول عمر، يا صدقه، سبب برطرف شدن بلاها میشود و اینها از سنّتهای الهي هستند، دعا هم يكي از اين سنّتها است. چنانکه در برخي روايات همچنین در كتاب مفاتیحالجنان مرحوم حاج شيخ عباس قمي آمده است كه براي دفع يا رفع برخي بلايا و گرفتاری و حل مشكلات آمده است فلان دعا را بخواند يا بنويسد و همراه خود داشته باشد. البته استجابت دعا – چه بهصورت نوشته باشد و يا خوانده شود - آداب و مقدمات و شرايطي دارد. برخي از شرايط مربوط به دعاكننده و برخي مربوط به دعا شونده و يا به اصل و محتواي دعا برمیگردد.
اگر دعانويس آدم خوبي بوده و داراي تقوا و نفس پاكي باشد و ساير آداب و شرايط دعا محقق باشد، دعايش مستجاب میشود، اما كساني هم پیدا میشوند كه دعانويسي را وسيله امرارمعاش خود قرار داده و مردم را از اين راه فريب میدهند، در اين صورت نمیتوان به آنان اعتماد كرد و مراجعه به آنان جايز نيست.
مراجعه به دعانويس، از طرف كساني صورت میگیرد كه معمولاً نتوانستهاند براي گرفتاري خود چارهجویی كنند و يا به دعاي خود اعتمادي ندارند و فكر میکنند اگر به آنها رجوع كنند، مشكلشان حل خواهد شد؛ و چهبسا به دليل اعتمادي كه به آنها دارند، حالت تلقين به نفس در افراد ايجاد میشود و با اين روحيه قدرت و تسلط بر بيماري يا مشكل خود پيدا نمايند و بهتدریج آن را حل كنند؛ اما در هيچ كتاب و به نظر هيچ مرجعي ديني، رجوع به دعانويس توصيه نشده است، بلكه همه افراد تشويق شدهاند خودشان دست به دعا بردارند و از خدا كمك بخواهند.
ب- نوشتهاید: مواردي را كه بايستي در نظر بگيرم را توضيح دهيد.
نکتهای كه هميشه بايد توجه داشته باشيم اين است كه: گاهي ما اصرار به اجابت شدن چيزي داريم كه يا اصلاً به خير و منفعت دنيايي يا معنوي و ديني ما نيست و يا خير ما در تأخير اجابت دعا هست، منتهي ما به دليل عدم اطلاع از مسائل غيبي خيال میکنیم كه خير ما اجابت فوري دعا است. چهبسا همين پاسخ نيافتن ما اجابت از سوي خدا باشد. يعني خداوند منّان دعا را اجابت میکند، ولي آثار اجابت را از ما مخفي میکند تا ما را بيشتر به حالت معنويت و انابه و تضرّع در درگاهش نگاه دارد و بدینوسیله زمينه رشد و كمال ما را فراهم سازد.
نكته ديگري كه بايد به آن توجه نمود اين است كه اجابت دعا در نظام تكوين و تشريع مشروط به شرايطي است؛ ازجمله:
1) شرايط مناسب روحي دعاکننده از قبيل تضرع و تواضع در مقابل پروردگار.
2) دعا به مصلحت دعاکننده باشد. چراکه در بسياري از موارد تحقق آن خواسته براي شخص سودمند نيست؛ مثلاً رسيدن به مقام يا امكاناتي خاص چهبسا نهتنها به نفع او نباشد. بلكه ممكن است مايه دوري او از ايمان و تقوا گردد.
3) صبر و بردباري جهت فرارسیدن زمان مناسب براي تحقق مطلوب.
4) اخلاص در نيت و انقطاع كامل به خداوند؛ چراکه عطايا بهاندازه نيت و اخلاص در آن سرازير ميشوند و در كلام حضرت امير (ع) آمده است: «إنّ العطيّه علي قدر النيّه».)1(
(5 معقول بودن خواسته انسان.
(6 تلاش و اقدام براي رسيدن به نتيجه و بهکارگیری ساير عوامل طبيعي كه در تحقق دعا و رسیدن به مقصود نقش دارند.
شخصي از امام صادق (ع) سؤال كرد: خدا در قرآن ميفرمايد: «ادعوني استجب لكم» ولي او را ميخوانيم و اجابت نميشود! حضرت فرمود: «آيا خدا خُلف وعده ميكند؟» عرض كرد: نه فرمود: «پس علت چيست؟» عرض كرد: نميدانم. حضرت فرمود: «هر كس دستورهاي الهي را اطاعت كند (واجبات را انجام دهد و از گناهان اجتناب ورزد) و او را با شرايط و آداب دعا كند، خداوند دعايش را مستجاب ميكند».)2(
آداب مهم دعا عبارتاند از:
1 ـ دعا را با وضو و بسمالله و حمد و ثناي الهي و صلوات شروع كند:
امام صادق (ع) ميفرمايد: كسي حاجتي داشته باشد، برود وضوي كامل بگيرد، دو ركعت نماز بخواند، ركوع و سجدهها را خوب انجام دهد، بعد از سلام ابتدا حمد و ثناي خدا سپس بر محمد و آلش صلوات بفرستد، آنگاه حاجت خود را از خدا بخواهد. (3)
3 - حضور قلب و يقين به اجابت دعا:
يكي از آداب دعا آن است كه دعاکننده به اجابت آن يقين داشته باشد و با شك و ترديد خدا را نخواند. امام صادق (ع) ميفرمايد: «إذا دعوت فظن أنّ حاجتك بالباب؛ (3) هرگاه دعا كردي، گمان كن كه حاجتت نزد تو حاضر است»؛ و آن حضرت فرمود: «دعايي كه از روي بيتوجهي باشد، مستجاب نميشود، پس از صميم دل به خدا توجه كن و بعد به استجابت دعا يقين داشته باش». (4)
4 -براي همه مؤمنان دعا كند.
امام باقر (ع) ميفرمايد: «زودترين دعايي كه به اجابت ميرسد، دعاي برادر ديني براي برادرش در نبود اوست. در اين صورت فرشتهاي كه گماشتة اوست ميگويد: آمين و براي توست دوچندان آن». (5) امام صادق (ع) فرمود:
هر كس براي برادران ديني خود، در نبودش دعا كند، از عرش به او ندا ميشود: صد هزار برابر آن براي تو باد! (6)
5 - دعا در وقتها و مكانهاي خاص: يكي از آداب دعا، استفاده از فرصتهاي مناسب است. رسول خدا (ص) ميفرمايد: «بهترين وقت براي دعا، سحر است». (7)
6 -دعا كردن در همه حال:
امام صادق (ع) ميفرمايد: «جدم ميفرمود: در دعا پیشدستی كنيد [پيش از آنکه گرفتار شويد، دعا كنيد.] زيرا چون بندهاي بسيار دعا كند و بلايي به او برسد و به دنبالش دعا كند، گفته شود: آوازي آشنا است اما چون بسيار دعا نكند و بلايي به او رسد و دنبالش دعا كند، به او گفته ميشود: تا امروز كجا بودي»؟(8)
ديگر از آداب دعا و اجابت آن پنهاني دعا كردن و متوسل شدن به چهارده معصوم علیهمالسلام است.
📚پينوشتها:
1. محدث نوري، مستدرك الوسايل، مؤسسه آل البيت، قم 1408 ش، ج 5، ص 192.
2. علامه مجلسي، بحارالانوار، مؤسسه الوفاء بيروت – لبنان، سال انتشار 1404 ق، ج 90، ص 320.
3. شيخ كليني، الكافي، دار الكتب الاسلاميه، تهران، 1365 ش، ج 3، ص 478.
4. همان، ج 2، ص 473.
5. همان، ص 507.
6. شيخ حر عاملي، وسايل الشيعه 29 جلدي، چاپ مؤسسه آل البيت، قم، سال انتشار 1409 ق، ج 7، ص 112.
7. همان، ج 3، ص 447.
8. همان، ج 2، ص 472.
🔰 @p_eteghadi 🔰
💠 #پرسش_پاسخ
🔻 مراد از «اتحاد افق» چیست و دیدن هلال ماه چه ارتباطی با اتحاد افق دارد؟
❓1. منظور از #اتحاد_افق چیست؟
❓2. دیدن هلال ماه چه ارتباطی با اتحاد افق دارد؟ آیا طبق این نظر، #عید_فطر ایران و عراق باید یکی باشد؟
❓3. تکلیف مقلدین مرجعی که یک روز رمضان را زودتر شروع کردند، نسبت به عید فطر چیست؟
🔹 منظور از «اتحاد افق» و شهرهای «هم افق»، شهرهایی است که در یک طول جغرافیایی و در خط واحدی واقع شده اند و یا فاصله آنها در عرض جغرافیایی کم باشد، به نحوی که اگر در شهر اول، ماه دیده شود، در شهر دوم - اگر مانعی مانند ابر نباشد- نیز دیده می شود؛ بنابراین اگر دو شهر در یک خط طولی باشند(مانند قم و تهران)، گفته می شود آنها در افق، متحد هستند.
🔹 موضوع اتحاد افق، در مسأله رؤیت هلال و اثبات اول ماه، مطرح می شود که در این باره نظراتی مطرح است:
1. اکثر مراجع می گویند: اگر در شهری، اول ماه ثابت شود، برای مردم شهر دیگر فایده ندارد؛ مگر اینکه آن دو شهر به هم نزدیک باشند، یا انسان بداند افق آنها یکی است.
2. عده ای از فقها - با پذیرش مسأله اتحاد افق- می گویند: دو شهری که نسبت به هم، یکی در شرق (مانند مشهد)، و دیگری در غرب (مانند تهران) است، اگر در شهر شرقی، ماه دیده شود، اول ماه برای شهر غربی نیز ثابت می شود.
3. برخی از فقها نیز می گویند: اگر شهرها و کشورهایی، در شب مشترک باشند - ولو اینکه اول شب یکی، آخر شب دیگری باشد- چنانچه در شهری، اول ماه ثابت شود، در شهرهای دیگر - چه دور و چه نزدیک، چه در افق متحد باشند یا نه - نیز ثابت می شود.
🔹 طبق نظریه نخست، ثابت شدن اول ماه با رؤیت هلال در یک شهر، مناطق کمتری را شامل شده و طبق نظریه سوم، تقریباً نیمی از کره زمین را شامل می شود؛ زیرا مبنای اول، نزدیکی شهرها و اتحاد افق را ملاک می داند؛ ولی در مبنای سوم، «شبِ مشترک داشتن»، ملاک است که حدود نیمی از کره زمین را شامل می شود. در هر حال، همه مراجع، اثبات هلال ماه در شهرهای هم افق را با رؤیت در یکی از آن شهرها می پذیرند.
🔹 شایان ذکر است، رؤیت هلال در ابتدای هر ماه، به صورت مستقل انجام می شود؛ یعنی ممکن است در دیدن هلال و شروع ماه رمضان اختلاف نظری باشد، ولی در رؤیت هلال و ابتدای ماه شوال (عید فطر)، این اختلاف از بین رود.
🔹پس هر مکلفی که بر مبنا و نظر مرجعش رؤیت هلال برای او ثابت شود - چه خود هلال ماه را ببیند یا به گفته عده ای اعتماد کند- و طبق آن عمل نماید، در پیشگاه خداوند معذور و مأجور خواهد بود.
🔰 @p_eteghadi 🔰