🔰 فارابی مؤسس فلسفه اسلامی محسوب میشود و بیشتر آثارش در حکمت مدنی است؛ فارابی در شرایط غیبت صغری زندگی میکرد و داشت نظام سیاسی فاضله آرمانی را در عصر غیبت تئوریزه میکرد، در این شرایط کسی را که از وحی برخوردار باشد نداریم و قرار است اجتهاد جای آن بنشیند؛ مجتهد چگونه باید پایبند به سنت باشد و چه وظایفی دارد و از چه آگاهیهایی برخوردار است، جالب اینکه فارابی بسیار گزیدهنویس بود، ولی رساله یک صفحهای او سرنوشت تاریخ فلسفه را تغییر داد، به همین دلیل فلسفه اسلامی شکل گرفت.
#فارابی
#معلم_ثانی
#امامت
#مدینه_فاضله
💠 eitaa.com/parsania_net
حمید پارسانیا
🔰 عقلانیت شیعی و عقلانیت مدرن
🔸عالم مدرن، مبانی هستیشناختی، انسانشناختی و معرفتشناختی دارد، شاید ویژگی معرفتشناختی جهان مدرن همان چیزی است که از آن به عنوان اینلایتنمنت و روشنگری یاد میکنیم که در واقع وقتی میخواهد زبان خود را پیدا کند با دکارت آغاز میشود.
🔸هیچ فرهنگ و هیچ تاریخ و هیچ تمدنی فارغ از این نوع سوالها و جوابها نیست، فناوری و تکنولوژی و علم و سیاست و اقتصاد و نحوه زیست و حیات متاثر از این لایهها است.
🔸اگر انقلابی همانند انقلاب اسلامی ایران در سطح فرهنگی ورود میکند و به بیانی قصد دارد تا از سلطه فرهنگ مدرن خود را رها و احیا کند، قاعدتاً باید در این سطح با جهان مدرن تفاوت داشته باشد؛ انقلاب اسلامی ایران به دلیل این که یک هویت فرهنگی دارد، یقیناً چنین لایهای برای آن وجود دارد؛ این لایه متعلق به جهان اسلام است و خیزش فرهنگی و تاریخی و تمدنی اسلامی است، میخواهد سهم خود را در این نظام جهانی متناسب با هویت خود طلب کند و نسبت به سلطهای که از ناحیه دیگر عالم ایجاد شده، زبان نقد دارد.
🔸جریانی که با یک نگاه عقلی و با مدلی از عقلانیت در شکل و شمایل فلسفه اسلامی استمرار یافته است و از فارابی شروع میشود یا قبلتر از او از خطبههای بلند یا قبلتر از آن از آیاتی از قرآن که به تفکر و تعقل تحریک میکند؛ خطبههایی که آینده تاریخ اسلام را در شکلگیری جریان عقلانی سمتوسو میبخشد؛ متفکرینی چون فارابی، سهروردی، ابنسینا، خواجه نصیر، میرداماد و ملاصدرا نمونههایی از جریان فلسفی هستند که مدعی است از این منبع معرفتی استفاده میکند.
🔸این جریان بیشتر یک جریان شیعی در جهان اسلام است، جریان اسلامی است، اما بیشتر جریان شیعی است؛ در مقابل جریان حدیثگرایی که اساس آن اموی است و بعد شکل تعدیل شده آن به صورت کلام اشعری ادامه مییابد... و انقلاب اسلامی ایران در بستر تفکر شیعی رخ داد و در بستر تفکر شیعی عنصر عقل، عنصری محوری و جدی است، فلسفه و بعد هستیشناسی او یک هستیشناسی صرفاً نقلی و حدیثی یا یک هستیشناسی صرفا تحمیلی و شهودی نبود؛ عقل، یک حضور محوری داشت که البته این عقل یک عقل نقلستیز و یا شهودستیز هم نبود؛ این عقلانیت ویژه جهان اسلام است و با عقلانیت عصر روشنگری کاملا تفاوت دارد، عقلانیت عصر روشنگری که با اینلایتنمنت تعین پیدا میکند، شهودستیز و وحیستیز است و به دنبال آن عقلستیز و نقلگریز است؛ اما اینجا این گونه نیست.
#اسلام
#عقلانیت
#مدرنیسم
#فارابی
#حمید_پارسانیا
#روشنگری
💠 eitaa.com/parsania_net
لطفا در ایتا مطلب را دنبال کنید
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔰 #فارابی و #علم مدنی
🔸“…فارابی انجام کارهای حکومتی را «سیاست» می خواند؛ بدین سان #سیاست در علم مدنی او جایگاه مهمی دارد؛ او علم مدنی را فلسفه #عملی یا انسانی می خواند که از فلسفه نظری، شامل #ریاضیات ، علم طبیعی و علم الهی، متمایز است.
🔸نقش علم مدنی نظری، تعیین حدودی است که در آن، علوم و صناعات گوناگون برای مردم ضروری است و آنان را در زندگی منظم یک ملت به کمال غایی خود می رساند، این علم نیز باید مشخص سازد که توسعه علوم و صناعات عالی چگونه به بهترین وجه می تواند عملی شود.
💠eitaa.com/parsania_net
💠 جامعه دینی با لفظ ملت مأنوس است/ ناسیونالیسم چیست
💢 استاد پارسانیا
🔸مفهوم ملت یکی از مناقشهانگیزترین و در عینحال یکی از با ظرفیتترین مفاهیم دستگاه نظری #فارابی است، بحث پیرامون معنایی که فارابی از این مفهوم در فصل دوم کتاب الحروف با عنوان «حدوث الألفاظ و الفلسفه و المله» مراد میکند ما را به این سمت راهنمایی کرد که در این پرونده زمینهای برای تأمل دربارهی این مفهوم ملت داشته باشیم...
🔸#ناسیونالیسم باید به لفظی نظیر #قومپرستی و قومگرایی ترجمه گردد؛ ولی مترجمان فارسیزبان در ترجمه آن از لفظ #ملت استفاده کردهاند و این استفاده دو علت اصلی میتواند داشته باشد:
🔸اول آنکه مترجمان از منورالفکرانی بودند که در پایان قرن نوزدهم و سالهای نخستین قرن بیستم، در مواجهه با مظاهر مادی غرب دچار حال روانی خاصی شده بودند که از آن بهعنوان «غربزدگی» یاد میشود.
🔸دوم آنکه مبارزه صریح و آشکار اسلام با عصبیت قومی و حمیت جاهلی و تلاش آن برای مهار و یا تقویت روابط عشیرهای در قلمرو سنتهای دینی زمینهای برای ترویج و تبلیغ آن باقی نمیگذارد؛ حضور زنده آیاتی که طغیان محبتهای خانوادگی و قبیلهای را در قبال محبتهای دینی تحمل نمیکند و از فسق کسانی خبر میدهد که خانواده و عشیره خود را بیشتر از خدا و رسول او دوست میدارند، هرگز اجازه نمیدهد تا قومیت در مرکز یک آیین و ایدئولوژی سیاسی تبلیغ شود.
🔸منورالفکرانی که در میان رجال سیاسی و کارگزاران اجرایی جامعه بودند به دلیل پیشینههای ذهنی و رفتاری خود در مواجهه با غرب و جاذبه آن به فرهنگ دینی جامعه پشت نمودند و پس از آن نیز در جهت توسعه و بسط فرهنگ غرب و برای محو فرهنگ دینی تبلیغ دیدگاه ناسیونالیستی را در دستور کار خود قرار دادند، این گروه گرچه خود فاقد حساسیت دینی بوده و بلکه کمر به قتل دیانت بسته بودند، اما جامعهای که در آن زندگی میکردند همچنان از حضور قران و تعالیم بنیادین شیعه بهره میبرد و از این طریق احساسات و عواطف خود را بارور میساخت.
🔸ترجمه ناسیونالیسم به «قومپرستی» مترجمانی را که قصد تبلیغ آن را داشتند دچار مشکل میساخت؛ زیرا قومپرستی و قومگرایی حساسیت منفی محیط دینی را بهسرعت علیه خود تحریک میکرد و این مسئله موجب میشد تا مترجمان در ترجمه از لغاتی استفاده کنند که حساسیت و تحریک فرهنگ دینی را بر نینگیزد و بلکه در صورت امکان زمینه تبلیغ را فراهم نماید.
🔸به همان اندازه که لغت قوم و قومپرستی میتوانست علیه کسانی که قصد تبلیغ ناسیونالیسم را داشتند تحریککننده باشد لغت ملت و ملتگرایی به دلیل محتوای دینیای که دارد میتوانست در جهت کار تبلیغی آنها مفید و کارساز باشد و به همین دلیل مترجمانی که مبلغان ناسیونالیسم نیز بودند در ترجمه از این لغت استفاده نمودند، آنها در حقیقت با این عمل برای هدفهای تبلیغی خود به مغالطه لفظی دست زدند.
🔸وقتیکه #ناسیونالیسم به اسم ملیگرایی تبلیغ شود جامعه دینی که با لفظ ملت مأنوس است و آن را محترم نیز میشمارد حساسیتی را که در برابر این جریان تبلیغی لازم است، از دست میدهد و بهسادگی، در معرض القائات و آموزشهایی قرار میگیرد که به قصد حذف و نابودی #فرهنگ_دینی جامعه انجام میشود پس استفاده از مغالطه لفظی برای هدف تبلیغی، دلیل دومی است که برای ترجمه ناسیونالیسم به «ملیگرایی» میتوان ذکر کرد.
👈 مقاله استاد پارسانیا رو در اینجا مطالعه کنید.
🆔@parsania_net
💢 اختتامیه نخستین کنگرهی جهانی فارابی: #فارابی و فرهنگ و تمدن اسلامی
استاد حمید #پارسانیا
استاد غلامرضا #اعوانی
استاد نجف #لکزایی
- جمعه 12 اسفند 1401، بعد از ظهر از ساعت 14 الی 17
وبگاه: www.iscs.ac.ir
مؤسسهی مطالعات فرهنگی و اجتماعی، دبیرخانهی جشنوارهی بینالمللی فارابی
💠 @parsania_net