درود بر پژوهشگران عزیز امروز آذر ایزد روز از اردیبهشت ماه سال 3762 برابر 1403 هجری خورشیدی می باشد آذرایزد نام نهمین روز از هر ماه در گاهشماری ایران باستان بود در صفحه ۲۵۶ ترجمه آثارالباقيه از ابوريحان بیرونی درباره این جشن آمده است: جشن آذرگان در روز آذر ایزد از ماه آذر بر گزار می شده است، در واقع روز نهم آذر عيدی است که به مناسبت توافق نام های روز و ماه به نام ایزد آذر آنرا جشن می گیرند و در اين روز به افروختن آتش نيازمند است. اين روز جشن آتش است و بنام فرشته ای که به همه ی آتش ها موکل است ناميده شده، زرتشت امر کرده در اين روز آتشکده ها را زيارت کنند و در کارهای جهان مشورت نمايند " … همچنین در روز آذر ایزد زیارتگاه پیرمراد در شهر یزد محل برگزاری مراسم این روز خواهد بود.

درود بر پژوهشگران عزیز امروز آبان ایزد روز از اردیبهشت ماه سال 3762 برابر 1403 هجری شمسی می باشد امروز را به نام جشن چهلم می شناسیم. اشتیاق ایرانیان نسبت بـه نوروز و نو شدن طبیعت تا حدی بوده اسـت کـه حتی جشن <چهله> هم برای نوروز برگزار می کرده اند. جشن چهلم نوروز در شیراز درکنار حوض ماهی سعدیه برپا می شد. باوری عامیانه در میان مردم وجود داشت کـه دراین روز یک ماهی سر از آب بیرون می آورد کـه انگشتری زرین همراه خود دارد کـه نشانه ي بخت و اقبال اسـت. زنان و مردان در ساعاتی جداگانه در چشمه سعدی آبتنی می کردند. یک عقیده در میان مردم شیراز وجود داشت کـه دراین روز یک ماهی سر از آب بیرون می آورد کـه انگشتری زرین همراه خود دارد کـه نشانه ي بخت و اقبال اسـت. کرمانی ها نیز این چشن را برگزار می کنند کـه دراین روز بـه زیارت شاه خیراله میروند و از رسوم انها دراین روز پختن آش اسـت . در استان کرمان و فارس در روز دهم اردیبهشت ماه با حضور مردم در دامنه کوهها، کنار چشمه ها و دشت و دمن برگزار می شد. هم تکنون نیز این آیین در شهر کرمان و بخش پاریز از توابع شهرستان سیرجان توسط مردم و رمه داران برگزار می شود. روز دهم اردیبهشت کـه چهل روز از شروع سال جدید گذشته اسـت مردم کرمان و پاریز را فراهم نمودن غذا، بـه خصوص وسایل آش رشته و آش شیر و خوراکی هاي‌ دیگر چون انواع میوه و تنقلات بـه دامن طبیعت میروند. در واقع این روز چهلمین روز از بهار اسـت و شماره چهل از زمان دین زرتشت نزد ایرانیان عددی مقدس بوده و امروزه تاثیر و تقدس این شماره را در ادیان دیگر و حتی در آیین اسلام مشاهده میکنیم. بـه طور مثال بعد از مرگ مراسم چهلم برای شادی روح فرد متوفی برگزار می کنند. این کـه زرتشتیان اعتقاد داشتند کـه اورمزد آسمان را در چهل روز آفرید یعنی از اول فروردین بـه مدت چهل روز این آفرینش ادامه پیدا کرد و بـه همین دلیل روز “چهلم نوروز” را در روز دهم اردیبهشت گرامی می دارند و برای ان حرمت خاصی قائل هستند.

جشن چهلم نوروز جشن پایانی سده است زیرا کرمانی ها مراسم نوروز را از با برگزاری جشن سده از پنجاه روز قبل از فروردین یعنی از دهم بهمن آغاز و تا چهلم نوروز این سه ماه را جشن نوروز برگزار می‌کردند. محمدعلی گلاب زاده نویسنده و مورخ کرمانی در گفت‌وگو با ایسنا گفت: جشن تندرستان یا جشن چهلم نوروز از جمله جشن ها و آئین هایی است که ریشه درتاریخ این سرزمین دارد. وی افزود: بعد از جشن سده مراسماتی تحت عنوان چهارشنبه سوری و در نوروز سیزده بدر بود تا اینکه به مراسم مراسم جشن چهلم نوروز می رسیم. گلاب زاده ادامه داد: دراین روز مردم خودشان را به دامنه ی کوه های صاحب الزمان یا در کل دامنه کوه که برخی به عنوان شیبشکان از آن یاد کرده اند -البته شیبشکان بخشی از کوه‌های شرقی است- می رساندند و آنجا مراسمی برگزار می کردند. وی اضافه کرد: دلیلش این است که اصولا در گذشته کوه به عنوان یک مرکز برای دلبستگان به خداوندی و طبیعت مطرح بود و همانطور که میبینیم رسول بزرگوار اسلام در کوه به پیغمبری مبعوث می شوند. مورخ کرمانی گفت: به هرحال کوه این شکوه و این عزمت را همواره دارا بود ومردم به همین دلیل به دامنه کوه میرفتند و مراسمی برگزار می کردند. گلاب زاده درمورد واژه چهل اظهار کرد: خود واژه چهل ازیک تقدسی برخوردار بود و می بینیم که خداوند از چهل شب مربوط به کوه تور یاد می کند. وی توضیح داد: دراین روز مردم به دامنه کوه پناه می بردند و در آنجا گردهمایی داشتند و زمینه ای را به وجود می آوردند که ما از آن به عنوان صله رحم یاد می کنیم. (یاهمان گردهمایی که معمولا انسان را به دامان انس و الفت وهمنشینی و هم ترازی می برد) گلاب زاده در مورد این مراسم گفت: در این روز مراسمی هم برگزار می کردند مثل کوزه گردان یا پختن آش و به جز این دخترانی که دم بخت بودند معمولا در آن دره و کوه نیایش هایی داشتند و اعتقادشان بر این بود که این طلب همسر به نتیجه می رسد و سال دیگر زمینه ای به وجود می آید که به خانه ی همسر بروند. مورخ کرمانی در مورد واژه "تندرستون" گفت: واژه تندرستون هم از آنجا گرفته شد که معمولا در گذشته زمینه های درمان متفاوت بود یعنی مثل امروز اصولی و برگرفته از دانش کنونی نبود، به عنوان مثال بچه ها وقتی بیمار می شدند کار تیغ داغ روی آنها انجام می داند و یا کسانی که گرفتار ترس و وحشت می شدند جایی برایشان "بوخوش" (اسپند دود کردن) می کردند معروف بود. وی افزود: دراین کوه ها یک اتاقی بود که این اتاق معمولا به عنوان تندرستون مطرح می شد؛ در آنجا بوخوش می کردند و کسانی که دچار ترس و وحشت بودند را به آنجا می بردند اتاق را نظافت می کردند و آن آرامش لازم را به دست می آوردند. گلاب زاده در پایان گفت:همه این مراسمات برای این بود که انسان ها دور هم جمع باشند و از حال هم باخبر باشند و خانواده ها باهم انس و الفت بیشتری داشته باشند تا آن جدایی ها و دوری هایی که معمولا سرمنشأ بسیاری از بیماران روحی وجسمی بود را کنار بگذارند و آن گونه زندگی کنند که حیات برای‌شان معنا پیدا کند.

درود بر پژوهشگران عزیز 10 اردیبهشت ماه برابر خور ایزد روز از ماه اردیبهشت و روز ملی خلیج فارس گرامی باد

خور ایزد روز از اردیبهشت ماه شروع گاهنبار آفرینش آسمان (از خورایزد روز تا دی به مهر روز از اردیبهشت ماه): به اعتقاد ایرانیان باستان جهان در شش مرحله آفریده شده و خداوند هر یک از شش عنصر اصلی جهان را در زمانی از سال آفریده است: آسمان را در میانه‌ی بهار آب را در میانه‌ی تابستان زمین را در پایان تابستان گیاه را در اواخر مهرماه جانور را در اوایل زمستان و انسان را در پایان زمستان ایرانیان باستان به شکرانه، در سالروز هر یک ازین آفرینش‌ها جشنی برپا می‌کردند که آن را «گاهنبار» می‌خواندند. برخی منابع، از آتش به عنوان هفتمین آفریده‌ی خدا یاد کرده‌اند. بدین سان جشنی که آفرینش با آن کامل شد و گردش جهان آغاز شد، «نوروز» نام گرفت. گرچه در جوامع پراکنده‌ی زرتشتی، چه در شهرها و روستاهای مختلف و چه در میان زرتشتیان خارج از ایران، این جشن‌ها با اختلافاتی برگزار می‌شوند، اما باید گفت آیین اصلی آن‌ها تقریبا یکی‌ست. در این جشن‌ها همگان از فقیر و غنی در کنار یکدیگر به شادی و شادخواری و خواندن دعا و نیایش می‌پردازند. معمولاً نخست آفرینگان خوانی برگزار می‌شود و سپس همه بر سر سفره‌ی مخصوص مراسم می‌نشینند. در اساطیر ایران‌زمین، هرمزد نخست در روشنی بی‌پایان به سر می‌برد. زمانی که فروغی ازین نور به انگره‌مینیو، یا اهریمن، رسید، او برای نابود کردن آن روشنایی به سویش یورش برد. هرمزد برای مقابله با اهریمن، دست به آفرینش موجودات مینوی و جهان مادی زد و گیتی را در یک سال و شش مرحله آفرید. نخستین آفریده، آسمان بود که هرمزد آن را به شکل تخم مرغی روشن و شفاف آفرید که به‌سان دژی استوار در برابر اهریمن و مخلوقات او ایستادگی می‌کرد. آن‌گاه شادی را آفرید که در دوران آمیختگی نیکی و بدی، آفریدگان به شادی بایستند. سپس از گوهر آسمان، آب را آفرید تا بدان، هستی زندگی یابد، و از این آب، باد، باران، مه، ابر باران‌زا و برف پدید آمد. سومین آفرینش زمین بود که از آب آفریده شد. زمین در آغاز گرد و بدون پستی و بلندی بود و درست در میانه‌ی آسمان جای داشت. گوهر کوه‌ها که در درون زمین نهفته بودند، بالیدند و از زمین به سوی آسمان کشیده شدند. هرمزد سپس به یاری زمین، کانی‌ها را آفرید. در چهارمین مرحله، هرمزد گیاه را آفرید. پنجم، آفرینش گاو «یکتا آفریده» یا «اوک داد» بود. هرمزد او را سپید و روشن و در میانه‌ی جهان آفرید. از بدن این گاو، گونه‌های مختلف جانوران، و غلات و گیاه‌های دارویی به وجود آمدند. در مرحله‌ی ششم، کیومرث آفریده شد که از او، مشی و مشیانه به هیأت دو ریواس به هم پیچیده به وجود آمدند و نسل بشر از آن‌ها پدید آمد. گاه از آفرینش هفتم هم سخن به میان می‌آید که مربوط به آفرینش آتش است. این مرحله که در واقع نقطه‌ی پایان روند آفرینش است، با آغاز سال نو و جشن نوروز مطابق می‌شود. گاهنبارها مَیدیوزَرم- مَئیذیوئی‌زَرِمَیَه (اوستایی) در چهل و پنجمین روز از آغاز سال، برابر با روز «دی به مهر»(پانزدهم) اردیبهشت ماه، روز اصلی گاهنبار نخست، موسوم به «میدیوزرم» به معنای «میانِ بهار» است. بنا بر روایت‌ها، آفرینش آسمان چهل روز از روز هرمزد (اول) فروردین ماه تا روز آبان (دهم) اردیبهشت به طول انجامید. سپس هرمزد پنج روز درنگ کرد تا روز «دی به مهر». در واقع مردم همه‌ی این پنج روز را جشن می‌گرفتند و به استقبال روز گاهنبار می‌رفتند. در تقویم امروز، این گاهنبار در روزهای دهم تا چهاردهم اردیبهشت ماه است. جشن میانه فصل بهار در برخی نواحی و از جمله در کردستان زنده مانده است. این مراسم با نام کومْسای در روستای اورامانات تخت کردستان و بر مزار پیرشالیار/ پیر شهریار برگزار می‌شود. مَیدیوشم -مَئیذیوئی‌شِمَه (اوستایی) شصت روز پس از گاهنبار نخست، زمان گاهنبار میدیوشم، به معنای «میانِ تابستان» است. در اوستا صفتی همراه آن آمده است که مفهوم «هنگام دروی علوفه» را می‌رساند. آفرینش آب، پنجاه و پنج روز به طول انجامید: از روز مهر (پانزدهم) اردیبهشت ماه تا روز آبان (دهم) تیرماه. پس از این آفرینش نیز هرمزد پنج روز درنگ کرد و این پنج روز به عنوان ایام گاهنبار میدیوشم به شمار آمد که در روز دی به مهر (پانزدهم) تیرماه واقع می‌شد. در تقویم خورشیدی امروز، این گاهنبار از هشتم تا دوازدهم تیرماه است.

پَتیَه‌شَهیم- پَئیتیش‌هَهیَه (اوستایی) یا پدیشهه، یا جشن دانه آوری، سومین گاهنبار است که در گاهشماری زرتشتی، در روز انیران (سی‌ام) شهریورماه برگزار می‌شد. آفرینش زمین، هفتاد روز طول کشید. از مهر روز (شانزدهم) تیرماه تا ارد روز (بیست و پنجم) شهریور ماه. سپس هرمزد تا روز انیران، پنج روز درنگ کرد و این پنج روز، به جشن گاهنبار پتیه‌شهیم اختصاص یافت. پتیه شهیم یعنی پایان تابستان و صفتی که در ویسپرد برای این گاهنبار آمده است «خرمن به دست آمده» می باشد. این جشن کشاورزی هنگامی است که خرمن دانه ها در کشتزارها فراهم می گردد و بسیاری از میوه ها از درختان چیره می شوند. اَیاثرم- اَیاثْرِمَه (اوستایی) چهارمین آفرینش، مربوط به گیاه بود. این آفرینش بیست و پنج روز طول کشید: از روز هرمزد (اول) مهرماه تا روز ارد (بیست و پنجم) همان ماه. هرمزد سپس پنج روز تا روز انیران (سی‌ام) درنگ کرد. این گاهنبار ایاسرم نام گرفت. از اشارات اوستا به ایاسرم می‌توان گفت که این جشن در زمان بازگشت گوسفندان از چرای تابستانی و آغاز فصل جفت‌گیری آنان بوده، و ظاهرا ایاسرم نیز به همین معناست. در تقویم امروز این جشن در روزهای بیست تا بیست و پنجم مهرماه واقع شده است. مَیدیارَم- مئیذْیائیرْیَه (اوستایی) هفتاد و پنج روز پس از آفرینش چهارم، از روز هرمزد (یکم) آبان‌ماه تا روز دی به مهر (پانزدهم) دی ماه، گاو ایوک داد (یکتاآفریده) خلق شد. آن‌‌گاه هرمزد تا روز بهرام (بیستم) پنج روز درنگ کرد و این روزها گاهنبار میدیارم، به معنای میان زمستان، نام گرفت. زمان برگزاری این جشن در تقویم امروز دهم تا چهاردهم دی ماه است. هَمَسپَتدَم- هَمَسپَث‌مَئیدَیَه (اوستایی) به هفتاد روز، از روز رام (بیست و یکم) دی ماه تا روز انیران (سی‌ام) سپندارمذ، هرمزد انسان را آفرید. سپس پنج روز درنگ کرد. این پنج روز را همسپتدم می‌خوانند که معنای آن مشخص نیست. این گاهنبار که در واقع جشن فره‌وشی‌های درگذشتگان است، در آخرین شب سال و درست پیش از اعتدال بهاری برگزار می‌شد. در تقویم امروز ما، زمان برگزاری این جشن از بیست و پنجم تا بیست و نهم اسفندماه است.

درود بر پژوهشگران عزیز امروز ماه ایزد روز از اردیبهشت ماه سال 3762 برابر 1403 خورشیدی می باشد. دوازدهمین روز از هر ماه به نام ماه ایزد نام دارد ماه نام سیاره‌ای هست كه در فرهنگستان ادب پارسی به همان ماونكهه نوشته و خوانده مى‌شود. ماونگهه در اوستا آمده یشت هفتم به ماه است. در ماه نیایش از ماه یشت گفته شده است. در اوستا سازنده‌یِ تخمه و نژاد جانوران و آدمی هست و در اوستا پرورش گیاه و رستنی هست. نَبُر به چمار (:معنای) كشتار نكردن جانوران در این روزها و پرهیز از خوردن گوشت است. پرهیز از خوردن گوشت در خوراک خود برای چهار روز در ماه می‌دارند. در درازای روز (روزه) كار ناپسند می شمارند، اما در هر ماه و تنها در چهار روز به نام‌های بهمن، دومین روزِ ماه، «ماه»، دوازدهمین روزِ ماه ، گوش، چهاردهمین روز به ماه و رام، بیست‌ویكم به ماه زرتشتی و مزدیسنا هست . در اوستا نگهداری از چارپایان آمده و سفارش شده است، جانورانی که از كشتار آن‌ها پرهیز شده، سگ و گربه و بره و بز و اسب … و هرگاه پیر شدند، از آنها بدرستی نگهداری كنند. در مزدیسنا از كشتن جانوران ویرانگر و موذی سفارش شده … سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش ماه ‌روز ای به روی خوب چو ماه باده لعل مشک‌بوی بخواه گشت روشن چو ماه بزم كه گشت نام این روز ماه و روی تو ماه اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم) می خور و با دوستان گفت و گو کن اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار: بخور باده با دوستان، روز (ماه) / ز ماه خدای، آمد کارخواه

امروز تیر ایزد روز از ماه اردیبهشت ماه سال 3762 مزدیسنی برابر سال 1403 هجری خورشیدی می باشد. تیر یا تیشتر، ایزد باران بوده و به یاری او کشتزارها سیراب از باران می‌شوند، همچنین نگهبان ستوران است. در اوستا «تیریشت» در نیایش ایزد باران است. ستاره عطارد تیر نامیده می‌شود و نیز تیری که در کمان نهند و بجهانند. ایرانیان باستان هنگام خشکسالی در این روز آیین ویژه‌ای برگزار می‌کردند و برای خواهش باران و پیروزی تیر ایزد بر دیو خشکسالی(اپوش) به در و دشت می‌رفتند و تیریشت می‌خواندند. بخشی از یشت‌های اوستا درباره‌ی این ایزد است. تیر نام ستاره‌ای‌ است كه امروزه آن ‌را «‌شعرای یمانی» یا به لاتین «سیریوس» (Silius) می‌نامیم. سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش ای نگار تیر بالا روز تیر خیز و جام باده ده بر لحن زیر عاشقی در پرده‌ی عشاق گوی راه‌های طبع خواه دل‌پذیر اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم) کودک به تیراندازی و نبرد و سواری آموختن فرست. اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار: بفرمای بر کودکان روز (تیر) /نبرد و سواری و پرتاب

درود بر پژوهشگران امروز گئوش ایزد روز از ماه اردیبهشت 3762 مزدیسنی برابر سال 1403

برای مطالعه در زمینه گئوش اورون نگهبان حیوانات سودمند در دید اندیشمندان زرتشتی این مقاله را مطالعه فرمائید

روز گئوش یکی از 4 روز نبر است که از کشتن حیوانات سودمند و سر بریدن آنها باید خودداری گردد

درود بر پژوهشگران عزیز امروز دی به مهر روز از اردیبهشت ماه سال 3762 مزدیسنی برابر سال 1403 می باشد

دی به مهر ایزد روز از ماه اردیبهشت ماه روز آفرینش آسمان: پانزدهم اردیبهشت/ دی به مهر روز: جشن میانه فصل بهار و زمان گاهَنباری بنام «میدیو‌زَرِم» در اوستایی «مَـئیذیوئی‌زَرِمَـیه» به معنای «میانه بهار/ میانه فصل سبز». البته میانه بهار با شانزدهم اردیبهشت برابر است؛ اما در گذشته و حتی امروزه، عملاً پانزدهمین روزِ ماهِ دوم هر فصل به عنوان میانه هر فصل شناخته می‌شود. جشن‌های گاهَـنْـباری (پاره‌های سال/ موسم‌های سالیانه)، ادامه و بازمانده‌ای از نوعی تقویم کهن در ایران‌باستان است که طول سال خورشیدی را نه به دوازده ماه خورشیدی، بلکه به چهار فصل و چهار نیم‌فصل تقسیم می‌کرده‌اند و هر یک از این بازه‌های زمانی، نام و جشنی ویژه به همراه داشته است.

طبق روایت‌ها، دقیقا در روز میانه بهار، زرتشت پیامبر در کرانه رود دائیتی برای گسترش دین‌داری به‌عنوان پیامبر خداوند مبعوث شد. از همین رو، مردم در آن دوره، میانه بهار مصادف با پانزدهم اردیبهشت هر سال که به‌عنوان جشن بهاربد شناخته می‌شود را جشن می‌گرفتند. علاوه بر این، این روز با گاهنبار اول تقویم‌های باستانی یعنی جشن میانه بهار و شروع زراعت و کشت‌وکار مصادف شده است؛ از همین رو، مردم آغاز شکوفایی کشاورزی و دامداری را نیز نکو می‌داشتند. در حقیقت، جشن میانه بهار و جشن بهاربد که دو جشن جدا هستند،‌ به‌دلیل قرار گرفتن در یک روز، در گذر زمان به‌عنوان یک جشن واحد شناخته شدند. در گذشته‌های بسیار دور،‌ جشن دیگری نیز در میانه‌های بهار برگزار می‌شد؛ این جشن به نام بهاربد شناخته می‌شد؛ بنابر گفته‌ها، زرتشت پیامبر در نیمه بهار به پیامبری منسوب شده است؛ از همین رو، زرتشتیان این روز را به‌عنوان جشن بهاربد جشن می‌گرفتند. با این حال، اطلاعات زیادی از جشن بهاربد در دست نیست. هم‌زمانی جشن بهاربد با جشن میانه بهار، سبب شده است تا این دو جشن با یکدیگر اشتباه گرفته شوند؛ در حقیقت، امروزه جشن میانه بهار و بهاربد را به‌عنوان دو نام متفاوت یک جشن می‌شناسند. امروزه، در نواحی مختلفی از ایران، جشن‌هایی به‌عنوان جشن میانه بهار یا بهاربد همچنان پابرجا هستند؛ اما در کل، آیین‌ و رسوم مربوط به بزرگداشت این جشن کهن، سال‌ها است که به فراموشی سپرده شده‌ است. با این حال، در دوران باستان، جشن میانه بهار همانند دیگر جشن‌های گاهنباری جشن گرفته می‌شد؛ مردم در این جشن، علاوه بر شادی و پایکوبی،‌ به نیازمندان نیز رسیدگی می‌کرد

روز شیراز شادباش

هر سال 15 اردیبهشت بنا بر تصویب شورای شهر شیراز و تایید مجلس شورای اسلامی به نام روز شیراز گرامی داشته می شود. شیراز ، یکی از معروف ترین مناطق کشور و شهری زیبا و تاریخی در ایران است که دارای طبیعت زیبا و جاذبه های گردشگری فراوان است. شیراز یکی از پایتخت های فرهنگی ایران است که مانند تکه ای از بهشت در استان فارس و در جنوب کشور قرار گرفته است. بنا بر تصویب شورای شهر شیراز و تایید مجلس شورای اسلامی در تقویم روزی به عنوان روز شیراز نامیده شده است. با این بخش از فرهنگ و هنر نم نمک همراه شوید تا با تاریخ روز شیراز و علت نامگذاری این روز آشنا شوید. علت نامگذاری روز شیراز تاریخچه شهر شیراز شواهد تاریخی و بررسی هایی که بر روی آثار تاریخی به جای مانده در شیراز صورت گرفته نشان می دهد که این شهر دارای قدمت 6500 ساله است. لوح های تخت جمشید نشان می دهد که شهر شیراز در طول تاریخ چندین بار پایتخت سلسله های موجود در استان فارس بوده است. کاوش ها و بررسی های زیاد بر روی آثار تاریخی به جای مانده در شیراز نشان دهنده عظمت و شکوه این شهر در دوران باستان و در دوره های پیش از اسلام می باشد. شیراز در کتاب ها و اسناد تاریخی ، با نام های مختلفی نظیر : «تیرازیس» ، «شیرازیس» و «شیراز» به ثبت رسیده است. لوح های نوشته شده در ایلام قدیم به شهری به نام تیرازیس اشاره دارد. تیراسیس یا سیراسیس ، این اسم از نام سیراجیس در فارسی قدیم ، گرفته شده است که بر اثر تغییر منظم صداها در زبان فارسی مدرن به شیراز تغییر نام داده است. این شهر زیبا آثار تاریخی زیادی را در خود جای داده است و به همین سبب به یکی از قدیمی ترین شهرها تبدیل شده است و همه روزه میزبان گردشگران زیادی از اقصی نقاط جهان است. تاریخچه شهر زیبا و گردشگری شیراز چرا 15 اردیبهشت روز شیراز است؟ اردیبهشت ماه بسیار زیبایی است که در آن زیبایی و سرسبزی بهار به اوج خود می رسد. این ماه پراز رنگ و شادابی طبیعت است. یکی از جاهایی که در ماه اردیبهشت بسیار دیدنی است ، شیراز است تا جایی که بسیاری از افراد به دلیل سرسبزی شیراز و پیچیدن عطر بهار نارنج در باغ ها و خیابان های این شهر در اردیبهشت ، اردیبهشت را ماه شیراز می دانند و معتقدند اردیبهشت در شیراز معنی می شود. 15 اردیبهشت روز شیراز نامگذاری روز شیراز در آغاز دهه 80 شمسی شورای شهر شیراز ، پیشنهاد نام گذاری روزی را به نام شیراز در تقویم ملی ایران ارائه کرد و با تأیید مجلس شورای اسلامی روز 15 اردیبهشت ماه با نام شیراز ثبت شد. این اولین بار بود که به صورت رسمی یکی از شهرهای ایران برای خود صاحب روز شد. هدف برنامه های روز شیراز در روز شیراز برنامه ها و جشنواره هایی برگزار می شوند که هدف همه آنها ساختن یک روز خوب برای گردشگران و معرفی سنت ها و آداب و رسوم شیراز و جاذبه های تاریخی و فرهنگی این شهر است. در این روز در جاهای مختلف شیراز نمایشگاه های عکس و خوشنویسی و شب شعر و برنامه های تفریحی برپا است. در برخی از نقاط نیز برای آشنایی بیشتر گردشگران با سنت های شهر شیراز نمایش هایی اجرا می شود. امسال با شیوع کرونا برگزاری برنامه های روز شیراز به صورت مجازی انجام می شود. در روز شیراز مکانهای تاریخی و فرهنگی رایگان است سازمان میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی استان فارس به مناسبت بزرگداشت روز شیراز ورود به تمام مکانهای تاریخی تحت پوشش خود را در شهر شیراز برای عموم ، همشهریان و علاقمندان به تاریخ و فرهنگ را رایگان اعلام کرد. در هفته شیراز 9 لغایت 15 اردیبهشت ماه معمولا برنامه هایی مثل جشن بادبادک ها ، رایگان شدن اتوبوس ها و پیاده روی های خانوادگی ، اجرای جنگ های شبانه در مکان های تاریخی ، گردهمایی های شاعرانه با محوریت شیراز ، برگزاری کنسرت ها ، استفاده از تخفیف مراکز اقامتی ، راه اندازی نمایشگاه های عکاسی با عکس های شیراز قدیم یا نمایشگاه های خوشنویسی و اجرای مسابقات شهروند مدار برگزار می شود.

در هفته شیراز برنامه‌های رایگان زیادی در این شهر برگزار می‌شود. تم بیشتر این برنامه‌ها شاد است و بنابراین هم از طرف گردشگران و هم محلی‌ها مورد استقبال قرار می‌گیرد. برخی از این برنامه‌ها به شرح زیر هستند: جشن بزرگ شبانه در باغ عفیف‌آباد برگزاری جشن محلی در برخی مناطق شیراز شب شعر شیراز در باغ جهان‌نما جشنواره ورزشی میدانی در کنار ارگ شیراز بازدید رایگان از باغ جهان‌نما، باغ دلگشا و برخی اماکن زیر نظر میراث فرهنگی جشنواره گل سرخ برگزاری انواع کنسرت‌ها پیاده‌روی‌های خانوادگی تخفیف مراکز اقامتی و برگزاری کنسرت‌ها

در تقویم ایران باستان، هفدهمین روز از هر ماه را روز سروش نام نهاده‌اند و هفدهم فروردین که نخستین روز سروش در هر سال است، "جشن سروشگان" را برگزار می‌کردند که جشن ایزد پیام‌آور خداوند و نگاهبان بیداری بوده است و ایرانیان در این روز به نیایش پروردگار پرداخته و به نیایشگاه می‌رفتند. در متون کهن، سروشگان، یکی از ایزدان بزرگی است که مامور بر نظم جهان و نگهبان پیمان‌ها است. او زمزمه کردن و نیایش را به مردم آموخت و پیش از طلوع آفتاب، مردم را برای نیایش پروردگار فرا می‌خواند. "یشت یازدهم" از ایزد سروش می گوید. او نخستین کسی است که به ستایش خداوند و نیایش امشاسپندان پرداخت. اولین کسی بود که آیین‌های مذهبی به جا آورد و پنج گات‌های زرتشت را بسرود. ایرانیان بر این باور بودند که ایزد سروش، نیروهای اهریمنی همچون خشم، خواب و تنبلی و دروغ را از جهان برداشته و همراه با دو ایزد باستانی مهر و رشن، رفتار و کردار انسان‌ها را سنجیده و به نیکوکاران پاداش و به بدکاران کیفر می‌دهد. ابوریحان بیرونی در کتاب" آثار الباقیه عن القرون الخالیه"، نوشته که «روز هفدهم، سروش روز است و سروش اوّلین کسی است که در این روز به‏ زمزمه امر کرد که اشاره کردن به وسیله‏ آواز آهسته است نه به صورت کلام‏ قابل فهم و این، روز مبارکی در هر ماه است». برخی متون نوشته‏ اند که سروش همان، جبرئیل است و شب که مردم در خواب هستند، سه مرتبه با جن می جنگد و ساحران را عذاب می ‏دهد و شب برای طلوع و پیدایش او روشن و آب‏ها گوارا می شود و هر صبحگاه خروس‌ها برای طلوع او آواز می خوانند. یکی از این سه‏ مرتبه، طلوع فجر است که نباتات در آن هنگام نمو می ‏کنند و به اهتزاز در می ‏آیند و مرغ به آواز می ‏آید و بیمار، روحی تازه می‏ یابد و شخص غمگین رفع غم‏ می ‏کند و مسافر به مأمنی می‏ رسد و زمان، خوش و خرّم می ‏شود. ابوالقاسم فردوسی در خصوص روز سروش می‌گوید: روز سروش است که گوید سروش باده خور و نغمه مطرب نیوش سروش در شاهنامه فردوسی، اولین موجود ماورالطبیعی است که به یاری کیومرث آمده و او را از توطئه اهریمن و خزروان دیو آگاه می‏ کند و پس از کشته‏ شدن سیامک دوباره بر کیومرث ظاهر شده و او را به ترک سوگ یک ساله امر کرده و به جنگ با اهریمن و دیوها دعوت می‏ کند. همچنین زمانی که خسرو پرویز برای فرار از دست بهرام چوبین به کوه پناه برد و از خداوند جهان یاری خواست، سروش شبیه به انسانی سوار بر اسب با لباسی سبز، ظاهر شد و پس از عبور او از میان دشمنان، به او مژده حکومت داد.

روز «سروش»از ماه اردیبهشت روز پرندگان نامیده شد تاریخ ایجاد در 05 مرداد 1387 در اوستا خروس نماد ایزد سروش در زمین بیان شده‌استچندی پیش شهرداری تهران برای حفظ و حمایت از پرندگان و تلاش در برپایی همایشی با نام "همایش پایدار " از انجمن موبدان تهران خواست که دیدگاه خود را پیرامون برگزیدن روزی به نام پرندگان بیان کند. انجمن موبدان تهران در پاسخ به درخواست شهرداری تهران، مبنی بر نامیدن روزی در سال با نام روز پرندگان ،روز سروش از ماه اردیبهشت برابر با 16 اردیبهشت‌ماه را روز پرندگان می نامد.

درود بر پژوهشگران پارسه امروز رشن ایزد روز از ماه اردیبهشت ماه سال 3762 برابر سال 1403 خورشیدی می باشد

هجدهمین روز از هر ماه در گاهشمار ایرانیان باستان به نام رشن پیوند یافته است. رَشن (رَشْنو) ـ ایزد دادگرى و آزمایش ایزدى، ایزد درستی و دادگری كه از ایزدان سرای پسین و از داوران روز جزا هست. یشت رشن، یشتی هست در ستایش رَشن، رَشنو، رشن یشت ، یشت دوازدهم اوستا هست. ایزد عدل و داد در دین مزدیسنى. در اوستا رَشْنو Rašnu و در پهلوى رَشْن Rašn به معناى عادل و دادگر است. رَشْن در اوستا اغلب با صفت رَزْیشْته Razišta (در پهلوى رزیستک Razistak) وبه صورت رَشْنو رزْیشْتَه به معناى راست تر و درست تر آمده است، و در فارسى معمولاً این ایزد با صفتش «رَشْن راست» خوانده مى شود. ابوریحان بیرونى در الآثار الباقیة (ص73) در فهرست روزهاى ایرانى، این ایزد را رَشْن خوانده که در زبان سُغدى رَسْن Rasn و در خوارزمى همان رَشْن خوانده مى شده است. در ادبیات فارسى این واژه به صورت «رش» بدون نون بکار رفته است. فردوسى گوید: چو هور سپهر آورد روز رَش / ترا زندگى باد پدرام و خَوش، خسروى مى گوید: مى سورى بخواه کامد رَش / مطربان پیش دار و باده بکَش.