در اسلام عقب‌نشینی نداریم؛ مگر عقب‌نشینی‌ای که در پسش نبرد مدبرانه‌ای باشه، مثل صبری که فرماندهان ما قبل از عملیات وعده صادق ۲ نشان دادند. «وَمَنْ يُوَلِّهِمْ يَوْمَئِذٍ دُبُرَهُ إِلَّا مُتَحَرِّفًا لِقِتَالٍ أَوْ مُتَحَيِّزًا إِلَىٰ فِئَةٍ فَقَدْ بَاءَ بِغَضَبٍ مِنَ اللَّهِ وَمَأْوَاهُ جَهَنَّمُ ۖ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ» (انفال ۱۶) «و هر کس در آن هنگام (جنگ) پشت کند، مگر کسی که هدفش کناره‌گیری از میدان برای حمله مجدد یا پیوستن به گروهی [از مجاهدان] بوده باشد، به غضب خدا گرفتار خواهد شد و جایگاه او جهنم است که چه بد جایگاهی است!» فرار از جبهه گناه‌كبيره است و خداوند بر آن هم وعده‌ عذاب دنيوى داده است «باءَ بِغَضَبٍ» و هم عذاب اخروى «مَأْواهُ‌ جهنم»؛ اما برای تغییر تاکتیک استثنا قائل شده است.

امام صادق عليه‌السّلام فرمودند: انفاق كن و به پاداشى كه بعداً به تو مى رسد يقين داشته باش و بدان هر كه در راه طاعت خدا انفاق نكند، به انفاق در راه معصيت خدا مبتلا می‌شود و هركه به دنبال برآوردن احتياج دوست خدا نرود، ناگزير مى شود كه به دنبال بر آوردن حاجت دشمن خدا رود. مشکاة الأنوار في غرر الأخبار، ج1، ص 379. چقدر این حدیث تکان‌دهنده است. در میانه معرکه هیچکس نمی‌تواند بی‌تفاوت و بی‌خیال باشد. اصلاً ممکن نیست. این قانون خداست که اگر کسی مال و جان و علم و کمکش را از دوستان خدا دریغ کند، مجبور می‌شود روزی آن‌ها را در راه دشمنان خدا خرج کند.

شاید شما هم شنیده باشید که صهیون‌ها ترسو هستند؛ اما این ترس از کجاست؟ شاید این آیه قرآن قضیه را برایمان روشن کند: وَلَتَجِدَنَّهُم أَحرَصَ النّاسِ عَلى حَياةٍ وَمِنَ الَّذينَ أَشرَكوا يَوَدُّ أَحَدُهُم لَو يُعَمَّرُ أَلفَ سَنَةٍ وَما هُوَ بِمُزَحزِحِهِ مِنَ العَذابِ أَن يُعَمَّرَ وَاللَّهُ بَصيرٌ بِما يَعمَلونَ (بقره، ۹۶) و آنها را حریص‌ترین مردم، حتی حریص‌تر از مشرکان، بر زندگی (این دنیا، و اندوختن ثروت) خواهی یافت؛ (تا آنجا) که هریک از آنها آرزو دارد هزار سال عمر به او داده شود! در حالی که این عمر طولانی او را از کیفر (الهی) باز نخواهد داشت. و خداوند به اعمال آنها بیناست. و حالا کم‌کم لشکری سراسر حرص به ثروت و زنده ماندن در مقابل روحیه شهادت‌طلبی امتی قرار می‌گیرد که شهادت ارزش و آرزویش است.

ملت ایران هیچ نداشت و ایمان داشت و ایمان او را بر همه قدرت‌ها غلبه داد. و مسلمان‌های همه کشورها، دولتهاشان، همه چیز دارند، لکن ایمان ندارند. آنچه که کشور ما را، ملت ما را، پیروز کرد، ایمان به خدا و عشق به شهادت بود. عشق به شهادت در مقابل کفر، در مقابل نفاق، برای حفظ اسلام، برای حفظ قرآن کریم. سخنرانی امام خمینی(ره) در کوران جنگ با عراق در جمع فرماندهان و پرسنل نیروی دریایی ارتش، 23 خرداد 1361.

وقتی در جنگ احد شایع شد که پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله کشته شده‌اند، عده‌ای سست شدند؛ اما عده‌ای گفتند: «ما با كسانى كه پيامبر با آن‌ها جنگيده جنگ مى‌كنيم.» و بعد این آیه نازل شد: وَمَا مُحَمَّدٌ إِلَّا رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِهِ الرُّسُلُ ۚ أَفَإِنْ مَاتَ أَوْ قُتِلَ انْقَلَبْتُمْ عَلَىٰ أَعْقَابِكُمْ ۚ وَمَنْ يَنْقَلِبْ عَلَىٰ عَقِبَيْهِ فَلَنْ يَضُرَّ اللَّهَ شَيْئًا ۗ وَسَيَجْزِي اللَّهُ الشَّاكِرِينَ (آل عمران، ۱۴۴) محمد(ص) فقط فرستاده خداست؛ و پیش از او فرستادگان دیگری نیز بوده‌اند. اگر او بمیرد یا کشته شود، شما به عقب برمی‌گردید؟ و هرکس به عقب بازگردد، هرگز به خدا ضرری نمی‌زند و خداوند به‌زودی شاکران (و استقامت‌کنندگان) را پاداش خواهد داد.

ما فرزندان مکتبی هستیم که پیامبران آن شهید امامان آن شهید و فرماندهان آن همگی شهید هستند. شهید سید حسن نصرالله در مراسم تشییع حاج رضوان...

این آیه از سوره حشر حرف‌های زیادی برای امروز ما دارد: «...مَا ظَنَنْتُمْ أَنْ يَخْرُجُوا ۖ وَظَنُّوا أَنَّهُمْ مَانِعَتُهُمْ حُصُونُهُمْ مِنَ اللَّهِ فَأَتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ حَيْثُ لَمْ يَحْتَسِبُوا ۖ وَقَذَفَ فِي قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ ۚ يُخْرِبُونَ بُيُوتَهُمْ بِأَيْدِيهِمْ وَأَيْدِي الْمُؤْمِنِينَ فَاعْتَبِرُوا يَا أُولِي الْأَبْصَارِ» (حشر،۲) شما هرگز گمان نمی‌کردید که یهودیان (از این دیار) خارج شوند و خودشان پنداشتند كه حصارها و دژهاى استوارشان در برابر (لشکر) خدا جلوگيرى خواهد كرد ولى خدا از آنجا كه گمان نمى‌كردند به سراغشان آمد و در دل‌هايشان رعب و ترس افكند به گونه‌اى كه خانه‌هايشان را به دست خود و به دست مؤمنان ويران كردند. پس عبرت بگیرید اى صاحبان چشم! این آیه به ما می‌گوید محاسبات و تجهزات كفّار در برابر اراده الهى، ناكارآمد و بى‌فايده است «ظَنُّوا أَنَّهُمْ مانِعَتُهُمْ حُصُونُهُمْ» و در جنگ با كفار، نباید تمام محاسبات بر اساس تجهيزات و امكانات مادى باشد. «فَأَتاهُمُ اللَّهُ مِنْ حَيْثُ لَمْ يَحْتَسِبُوا» و ترس افتادن در دل دشمن بارها در قرآن يكى از امدادهاى الهى شمرده شده است.

این خداوند است که در دل‌ها تصرّف مى‌كند. گاهى آرامش نازل مى‌كند: «أَنْزَلَ السَّكِينَةَ فِي قُلُوبِ الْمُؤْمِنِينَ» و گاهى ترس و رعب و وحشت: «قَذَفَ فِي قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ» و جالب این است که قرآن بارها «ایجاد ترس در دل دشمنان» را جزو امدادهاى الهى شمرده است. بله، وضعیت روحی کسی که پشت F35 نشسته، از خود آن ابزار پیشرفته مهم‌تر است.

نیاد اون روزی که نهیب مولا گردن ما رو هم بگیره: اى مردم! اگر در یاری حق دست از حمايت هم برنمى‌داشتيد و در تضعيف باطل سستى نمى‌کرديد، هيچگاه آنان که در پايه شما نيستند، در شکست شما طمع نمى‌کردند و هيچ نيرومندى، بر شما غالب نمى‌شد. (نهج‌البلاغه، خطبه ۱۶۶) اینجا امیرالمؤمنین علیه‌السلام از تخاذل می‌گویند؛ از این‌که اگر به مسلمانان دیگر شهرها حمله‌ شود، ولی بقیه مسلمین حادثه را مربوط به خود ندانند و برادران دینی خود را کمک‌ نکنند، حمله به تک‌تک‌ آنها قطعی است؛ اما اگر همه کشورهاى اسلامى يکپارچه به يارى هم برخیزند، به يقين پيروزى با آنهاست.