نماز صحیح و نماز مقبول
یکی از نکاتی که در باب نماز لازم است مورد دقت قرار گیرد تفاوت بین نماز صحیح و نماز مقبول است. نماز صحیح نمازی است که با شرایط ذکر شده بجا آورده شود؛ اما لزوما همراه با پذیرفته شدن نیست. درواقع نماز صحیح موجب اسقاط تکلیف از بنده میشود اما ممکن است مقبول درگاه احدیت واقع نشود؛ البته این حرف بدان معنا نیست که اگر نماز ما مورد قبول واقع نشود پس بهتر است ترک شود، بلکه خواندن نماز صحیح خودش موجب نجات انسان از عذاب الهی میشود هرچند موجب تقرب و کمال نگردد.
امام صادق (عليهالسلام) درروایتی در بخشی از سخنان خود با بيان حديثى قدسى، برخى از شرايط قبولى نماز و همچنین آثار قبولی آن را يادآور مىشوند.
ایشان میفرمایند:
《يَا ابْنَ جُنْدَب قال اللّهُ جلّ و عزّ فى بَعضِ ما اَوْحى: اِنَّما اَقْبَلُ الصَّلاةَ مِمَّنْ يَتَواضَعُ لِعَظَمَتى و يَكُفُّ نَفْسَهُ عَنِ الشَّهَواتِ مِنْ اَجْلى و يَقْطَعُ نَهارَهُ بِذِكْرى و لايَتَعَظَّمُ عَلى خَلْقى و يُطْعِمُ الْجائِعَ و يَكْسوُ الْعارِىَ وَ يَرْحَمُ المُصابَ و يُؤْوِى الْغَريبَ فَذلِكَ يُشْرِقُ نورُهُ مِثْلَ الشَّمسِ اَجْعَلُ لَهُ فى الظُّلْمَةِ نوراً و فِى الجَهالةِ حِلْماً اَكْلَأُهُ بِعِزَّتى وَ اَسْتَحْفِظُهُ ملائكتى يَدْعُونى فَاُلَبّيهِ و يَسْأَلُنى فَاُعْطيهِ فَمَثَلُ ذلك الْعَبدِ عندي كَمَثَلِ جَنّاتِ الفِردَوسِ لا يُسْبَقُ اَثمارُها و لاتَتَغَيَّر عن حالِها》(1)
شرایط قبولی نماز
1.درک عظمت خداوند.
هرچقدر انسان به عظمت و بزرگی خداوند بیشتر معرفت پیدا کند، راه را برای پذیرش نمازش هموارتر نموده است.
2. خودداری نفس از مشغول شدن به شهوات و هوسها
هرچقدر میزان توجه انسان به هوسهای باطل کمتر شود، میزان مقبولیت نمازش افزونتر خواهد شد.
3.سپری کردن هر روز با ذکر و یاد خداوند
4.تواضع در برابر خلق خداوند (پرهيز از فخرفروشى به خلق خدا)
5.سیرکردن شکم گرسنگان ( انفاق به نيازمندان)
6.پوشاندن برهنگان
7.مهربانی با افراد مصیبتدیده
8.پناه دادن غریب
آثار نماز مقبول
طبق روایت مذکور کسی که شرایط قبولی نماز را مراعات نماید از نوری الهی بهرهمند میگردد و با این نور در عالم بالا شناخته میشود.
نورانیت این شخص نه تنها مربوط به ملکوت است، بلکه در زندگی دنیا نیز هرجا با ظلمت روبرو شد خداوند با نور الهی راه را برایش روشن مینماید. (اَجْعَلُ لَهُ فى الظُّلْمَةِ نوراً)
علاوه بر این خداوند به برکت نماز مقبولش، به او حلم و بردباری عطا میکند تا در برابر افراد جاهل صبور باشد.
همچنین وجود او را به واسطهی فرشتگانش محفوظ میدارد و درخواست او را اجابت مىكند.
آیت الله مصباح در شرح بخش آخر این روایت چنين میگویند:
چنین بندهاى همچون گلها و ميوههاى بهشتى كه هيچگاه پژمرده و پوسيده نمىگردند، هميشه با طراوت و سرزنده است: فَمَثَلُ ذلك العبدِ عندى كمَثَلِ جَنّاتِ الفِردَوسِ لا يُسْبَقُ اَثْمارُها و لا تَتَغَيَّرُ عَنْ حالِها. تفسير عقلانى اين مطلب اين است كه بنده آنچنان با آموزههاى دينى خو گرفته است كه هيچگاه اين حالت او تغيير نخواهد كرد؛ يعنى اين حالات در او ملكه شده و به صورت صفتى ثابت براى نفس و روحش درآمده است.(2)
پی نوشت ها:
. 1.بحار الانوار، من منشورات المكتبة الاسلامية، چ دوم، 1405 هـ. ق، ج 78، كتاب الروضة، باب 24، روايت 1، ص 279 ـ 286
2. پندهاي امام صادق(عليه السلام) به رهجويان صادق، مصباح یزدی،ص287
#کارشناس_اخلاق
#نماز_مقبول
@pasokhsara