پرسش:
علت بینمازی نوجوانان امروزی را چه میدانید؟
پاسخ:
متأسفانه بیاهمیت بودن نسبت به نماز در بین نوجوانان ریشه در علل و عوامل مختلف فردی، خانوادگی، اجتماعی و آموزشی دارد و گویا همه این شرایط دستبهدست هم میدهند تا نوجوان ما را از نمازخواندن دور کنند؛ لذا بر همه والدین و مربیان و معلمان لازم و واجب است در احیای این فریضه اثرگذار الهی در بین نوجوانان کوشا باشند.
برای روشن شدن موضوع توجه شمارا به چند نکته معطوف میداریم:
1. تلاش در جهت آگاهی دادن به نوجوانان و تبیین اهمیت و اسرار نماز و تأثیر آن در زندگی میتواند زمینهساز گرایش نوجوانان به نماز باشد. وقتی فرزندان ما اهمیت یک موضوع را دریابند نسبت به آن اقدام خواهند نمود. برای حرکت در این راستا هم والدین باید اطلاعات دینی خود را بالا ببرند و هم مربیان و معلمان توانایی لازم در جهت پاسخگویی به سؤالات مذهبی نوجوانان را داشته باشند.
2. در اثر تبلیغات سوء در سالهای گذشته، افراد مؤمن و مذهبی افرادی خشن و بداخلاق معرفیشدهاند و همین عامل منجر به طرد فرزندان ما از امور مذهبی شده است؛ لذا باید با عطوفت و مهربانی بسیار، تصویر ذهنی فرزندانمان را نسبت به این مسئله تغییر دهیم.
3. مطابقت بین گفتار و رفتار امری است که امروزه کمتر شاهدش هستیم. در رابطه با تشویق نوجوانان به نماز نیز گاهی معلمان و مربیان و والدین، فرزندان را به نماز دعوت مینمایند اما عملاً خود در این زمینه کوتاهی میکنند.
4. یکی دیگر از دلایل مهم بیاهمیتی نسبت به نماز، بیاعتنایی و بیحرمتی نسبت به کودکان و نوجوانان در اماکن مذهبی است که این برخورد از ناحیه برخی متعصبان دینی میتواند عامل دوری نوجوان نسبت به عبادات شود.
5. الگو گیری ازجمله نیازهای یک نوجوان است که حضور والدین نمازخوان در خانه میتواند این نیاز را برطرف نماید اما همین نیاز در جامعه نیز باید با معرفی الگوهای دینی به نوجوان پاسخ داده شود.
6. ذکر این نکته در اینجا نیز ضروری به نظر میرسد که خانواده نسبت به معاشرت و رفتوآمد با دوستان و افراد فامیل دقت نظر ویژهای داشته باشند تا از تأثیرات نامطلوب در امان بمانند.
7. رفتارهای نادرست و همراه با خشونت برخی از والدین نیز میتواند عامل مهمی در ایجاد این مشکل باشد.
8. در فرهنگ اسلامی بین مصرف مال حرام و شبههناک و عدم گرایش به معنویات ارتباط وجود دارد. به همین دلیل یکی دیگر از عوامل مهم در بیرغبتی نوجوان نسبت به نماز را باید در کیفیت رزق و خوراک آنها جستجو کرد. پدری که نسبت به منبع درآمد خویش بیتفاوت است و مرز حلال و حرام را رعایت نمیکند و با مال حرام شکم فرزندان خویش را سیر مینماید نباید توقع مصون ماندن فرزند خویش را داشته باشد.
#کارشناس_اخلاق
#کاهل_نماز
@pasokhsara
پرسش:
من خيلي از خداوند دور شدهام و اصلاً به خواندن نماز اهميت نميدهم از شما ميخواهم كمكم كنيد تا مشکل کاهل بودن من در نماز حل شود؟
پاسخ: ( بخش اول)
براي اقامه نماز حقيقي و انس و علاقه به آن نكات زير را به دقت مطالعه نماييد:
1. آلوده شدن به گناه
اگر نياز قلب را با غذاي اصلي آن كه حال و هواي معنوي و الهي است، پاسخ ندهيد و قلب را با گناه پُر كنيد، پس از مدتي به گناه عادت ميكند و ديگر ميل آن به عبادت و رابطه با خدا كم ميشود.
وقتي نياز روح به آرامش با مُسكّنهايی مثل موسيقي، فيلم، عكس، رابطه حرام و ... جواب داده شود، روح تمايلي به راز و نياز با معبود حقيقي پيدا نميكند. روح انسان هر چه بيشتر با گناه انس پيدا ميكند، تمايل او به عبادت و بندگي خدا كم ميشود تا جايي كه ديگر هيچ ميلي به عبادت و نماز پيدا نميكند. سمّ كشندهي گناه، دل را بيمار ميكند و پس از مدتي او را ميميراند.
2. خدا را نشناختهایم
فرض كنيد به يك جشن دعوت شدهايد. وقتي وارد شديد يك جاي خالي بود و شما بدون اعتنا به اطرافيان خود نشستيد. پس از مدتي به شما بگويند اين شخصي كه كنار شما نشستهاست مثلاً فلان مديركل يا وزير يا هنرپيشه يا ورزشكار مشهور است. آيا رفتار و حركات شما تغيير نميكند؟ آيا تمايل شما براي صحبت كردن و همكلام شدن با او بيشتر نميشود؟ تا وقتي او را نميشناختيد تمايلي به هم صحبت شدن با او نداشتيد امّا پس از شناخت موقعيت و جايگاه او، تمايل شما براي ارتباط با او بيشتر ميشود.
واقعيت اين است كه خداي خود را نشناختهايم. خدايي كه حتي يك لحظه از ما غافل نيست. همهي آسمانها و زمين به فرمان اوست. خدايي كه اگر يك لحظه نظر لطف خود را از ما برگرداند، نابود ميشويم. خدايي كه غرق در رحمت و نعمتهاي او هستيم و بيش از تمام موجودات عالم حتي مادر، ما را دوست دارد. اويي كه حتي وقتي ما به او پشت كردهايم، او به ما رو ميكند و ما را به لطف و رحمت خود دعوت ميكند. ما را ميبيند و از تمام احوال ما باخبر است. خدايي كه گره تمام مشكلات ما به دست اوست.
البته ممكن است بگوئيد اينها را ميدانيم ولي آنچه مهم است دانستن نيست بلكه باورداشتن و اعتقاد است. فرق اين دو مثل اين است كه يك فرمول يا مطلب علمي را حفظ كردهباشيد ولي نفهميده باشيد. كسي كه با تمام وجود اين همه لطف و عنايت خدا را درك كند، در برابر او شرمنده ميشود و تشكر و نماز خواندن حداقل كاري خواهد بود كه انجام ميدهد. در حقيقت چون خدا را نشناختيم، فكر كرديم او غايب است در حاليكه همه جا حاضر است و ناظر. آيا انسان در برابر كسي كه حاضر و ناظر است، گناه ميكند؟
ادامه دارد...
#کارشناس_اخلاق
#کاهل_نماز
@pasokhsara
پرسش:
من خيلي از خداوند دور شدهام و اصلاً به خواندن نماز اهميت نميدهم از شما ميخواهم كمكم كنيد تا مشکل کاهل بودن من در نماز حل شود؟
پاسخ: (بخش دوم)
براي اقامه نماز حقيقي و انس و علاقه به آن نكات زير را به دقت مطالعه نماييد:
1. عبادت در برابر چه كسي؟
وقتي پزشك دارويي براي ما تجويز ميكند، سرِ ساعت آن را مصرف ميكنيم و مراقب هستيم كه به تاخير نيفتد. چون ميدانيم اين داروها براي سلامتي ما چه اثري دارند.
اما دربارهي نماز؛ اصلاً چرا بايد نماز بخوانيم؟ نماز خواندن به چه دردي ميخورد؟ اگر نماز نخوانيم چه ميشود؟ با چه كسي صحبت ميكنيم؟ چه ميگوئيم؟
يكي از دلايل بيميلي به نماز همين است كه شناخت و معرفت حقيقي نسبت به اثرات و فوايد نماز نداريم. اگر ميدانستيم با ترك نماز، آنقدر از انسانيت خود دور و پَست و حقير ميشويم كه حتي جنازه ما ارزش تشييع نخواهد داشت؛ اگر احتمال ميداديم كه آخرتي هست و در آنجا شرط نجات فقط نماز است؛ اگر باور داشتيم كه تنها راه آرامش روح و روان ما ارتباط با خدا و نماز است؛ آيا باز هم نسبت به نماز كمتوجه بوديم؟
پيامبر مهرباني و رحمت ميفرمايند: «اي اباذر! هر گاه مؤمني به نماز ميايستد، به اندازه فاصلهاش تا عرش الهي، بر او نيكي ميريزد و خداوند متعال فرشتهاي را بر او وكيل ميكند كه ندا بدهد: اي فرزند آدم! اگر بداني كه در نمازت چه هست و با چه كسي مشغول مناجاتي، هرگز خسته نميشوي و به چيز ديگري روي نخواهيكرد.»
وقتي نماز خواندن حتي به اندازه يك مسابقه فوتبال يا فلان فيلم براي ما ارزش ندارد، مسلماً ميلي به آن نخواهيم داشت. براي درمان اين درد بايد با فلسفه و فوايد نماز و اهميت و عظمت آن آشنا شد. مطالعهي كتابها و روايتهايي در اين زمينه ميتواند مفيد باشد.
2. نشناختن خود
چرا به اين دنيا آمدهام؟ چرا بايد زندگي كنم؟ هدف من در زندگي چيست؟ چه چيزي باعث رشد و رسيدن من به خوشبختي ميشود؟ من به چه چيزهايي نياز دارم؟
چون نفهميديم براي چه به اين دنيا آمدهايم تمام همّ و غممان اين شد كه فلان تيم ببرد يا ببازد. عشقمان شد فلان بازيگر، هنرپيشه يا خواننده. فكر و ذكرمان شد فلان رابطه. تمام ارزشمان اين شد كه چطوري تيپ بزنيم، موهايمان چطور باشد و چه آرايشي به كار ببريم. حرف آخر اينكه ارزش خودمان را نشناختيم و خيلي خودمان را دست كم گرفتيم.
آن چيزي كه ارزش سجده كردن ملائكه را داشت آن روح الهي است كه خدا در ما انسانها دميده است. آنقدر ارزش داشت كه نگفت سجده كنيد. گفت: در برابر اين انسان، به حالت سجده به خاك بيفتيد. ارزش ما به اين است كه خدايي بمانيم. قيمت ما فقط خداست. اگر به كمتر از اين قانع شديم، خيلي ارزان خود فروشي كردهايم. راه خدايي ماندن هم، اطاعت و بندگي خداست. نماز به ما اين قيمت را ميدهد و اين روح الهي را هر روز در ما زنده ميكند.
قرآن كريم ميفرمايد:
يا أَيُّهَا النَّاسُ أَنْتُمُ الْفُقَراءُ إِلَي اللَّهِ
اي مردم! شما ( همگي) نيازمند به خدائيد.
ما فقير او هستيم و هميشه بر سر سفرهي كَرَم او نشستهايم ولي او از روي لطف و كَرَم، آنچنان با ما كريمانه رفتار كردهاست كه فراموش كردهايم بر سر سفرهي نعمت چه كسي نشستهايم. اگر حقيقتاً اين فقر و بيچارگي خود را ميفهميديم، ميدانستيم كه پناهي جز او نداريم و بايد از او كمك بگيريم و راه كمك گرفتن از او نماز است:
وَ اسْتَعينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ
و از صبر و نماز ياري بگيريد.
ادامه دارد...
#کارشناس_اخلاق
#کاهل_نماز
@pasokhsara
پرسش:
من خيلي از خداوند دور شدهام و اصلاً به خواندن نماز اهميت نميدهم از شما ميخواهم كمكم كنيد تا مشکل کاهل بودن من در نماز حل شود؟
پاسخ: ( بخش آخر)
براي اقامه نماز حقيقي و انس و علاقه به آن نكات زير را به دقت مطالعه نماييد:
1. رفيق نارفيق
يك دقيقه رفقايي كه با آنها رفت و آمد داريد را مرور كنيد. چقدر اهل نماز هستند؟ اگر اهل نماز نيستند مطمئن باشيد يكي از علّتهاي كم ميلي شما به نماز همين مسأله هست.
ممکن است بگویید من حواسم خيلي جمع است. با آنها رفت و آمد دارم، اما اخلاق و رفتار آنها در من اثري ندارد. شك نكنيد شيطان بهتر از اين نمي تواند كلاه سر آدم بگذارد كه انسان اين قدر به خودش اعتماد كاذب داشته باشد. آخر مگر مي شود انسان با كسي دوست باشد و هيچ اثري از او نگيرد؟
حضرت امام صادق علیهالسلام ميفرمايند:
« كسي كه با رفيق بد همنشين شود سالم نميماند و سرانجام به ناپاكي آلوده ميشود.»(1)
آیا مي توان ادعا كرد رفيق من هيچ تأثيري بر من ندارد؟ حداقل تاثير رفيق بد اين است كه انگيزه و ميل انسان را به كارهاي خوب كم ميكند.(اگر او را گمراه نكند.)
اين سخن زيباي پيامبر اكرم خواندني است كه میفرمایند:
«حكايت همنشين بد مثل [كوره] آهنگري است اگر جرقه هاي آتش آن تورا نسوزاند بوي بد آن به تو ميرسد.»(2)
نقش دوست در زندگي ما آنقدر زياد است كه در روز قيامت حسرت عدهاي از جهنميان به خاطر رفاقت با بعضي افراد گمراه است.
«يا وَيْلَتي لَيْتَني لَمْ أَتَّخِذْ فُلاناً خَليلاً (3)
اي واي بر من، كاش فلان (شخص گمراه) را دوست خود انتخاب نكرده بودم!»
بنابراين در قطع يا حداقل كم كردن رابطه با افراد بي نماز و از سوي ديگر رفاقت با دوستان متدين و اهل نماز شك نكنيد.
2. غفلت
گاهي همه موارد گفته شده را ميدانيم ولي آنچنان زندگي، ما را سرگرم كرده كه از بسياري از حقايق غافل ميشويم. ميدانيم خدايي هست، آخرت و حساب و كتابي هست، روزي هست كه براي تك تك اعمالمان بايد جواب پس بدهيم، ميدانيم، اما غافل شدهايم. بعضي اوقات اينقدر غافل ميشویم كه ديگر فرصت جبراني نخواهد بود. قرآن كريم ميفرمايد:
« وَ اقْتَرَبَ الْوَعْدُ الْحَقُّ فَإِذا هِيَ شاخِصَةٌ أَبْصارُ الَّذينَ كَفَرُوا يا وَيْلَنا قَدْ كُنَّا في غَفْلَةٍ مِنْ هذا بَلْ كُنَّا ظالِمين(4)
و وعده حقّ [قيامت] نزديك ميشود در آن هنگام چشمهاي كافران از وحشت از حركت بازميماند (ميگويند:) اي واي بر ما كه از اين (جريان) در غفلت بوديم بلكه ما ستمكار بوديم!»
بعضي اوقات لذت بعضي گناهان يا شيريني بعضي سرگرميهاي دنيا و زندگي ما را حسابي غافل مي كند، طوري كه از نياز جان خود غافل مي شويم.
پي نوشتها:
1 . تحف العقول عن آل الرسول ص، ص 376.
2. نهج الفصاحة ص714.
3 . سوره مباركه فرقان آيه 28.
4. سوره مباركه انبياء آيه 97.
#کارشناس_اخلاق
#کاهل_نماز
@pasokhsara
پرسش:
خانوادهای مذهبی هستیم ولی دختر نوجوانم نسبت به نماز به شدت کاهلی میکند. راهنمایی بفرمائید؟
پاسخ:
در سن نوجوانی اکثر والدین شاهد این تغییرات هستند.
لطفا برای رفع مشکل به نکات زیر توجه نمایید:
۱.به هیچ وجه برای نماز تذکر پشت سر هم ندهید. تذکرات پشت سر هم باعث دلزدگی میشود.
۲. تحقیق کنید و یک هیئت یا موسسه یا گروه دخترانه پیدا کنید و ایشان را وارد آن گروه کنید. گروههایی که کارهای فرهنگی و قرآنی انجام میدهند. گروهی که با همسن و سالهای خودش در ارتباط باشد؛ اما همسن و سالهای مومن ونمازخوان.
۳.در بین دوستان و فامیل و آشنایان، خانواده مومن و معتقد به حجاب و نماز را پیدا کنید و رابطهی خود را با آنها تقویت کنید. گردش و تفریح و سینما را در برنامه خودتان با آن خانواده قرار بدهید. خانوادهای که دختر داشته باشند و اهل حجاب و نماز و...
۴. خودتان و پدرشان تقید کامل داشته باشید به نماز و سر وقت بخوانید تا در عمل ببینند.
۵. محبت و مهربانی را نثار دخترتان کنید در کلام و رفتار و ...فارغ از اینکه نماز بخواند یا نخواند. یعنی شرطی محبت نکنید که اگر خواند دوستش داشته باشید و اگر نخواند نه! با محبت به او ثابت کنید که خیلی برایتان عزیز است و عاشقش هستید.
۶.رابطه ایشان را با پدرشان تقویت کنید. با پدر تنهایی و حتی بدون حضور شما بیرون بروند، پدر دختری
۷. برای رفع مشکل باید به دنبال علت اصلي کاهل بودن درنماز بگرديد. چه عاملي منجر شده تا ایشان نماز را کنار بگذارند؟ آيا حضور و ارتباط با دوستان جديد منجربه ترک نمازشده است؟ يا وقت گذاشتن ایشان براي تلويزيون و يا حضور درشبکههاي اجتماعي منجربه بيتفاوتي او نسبت به نماز شده است؟ و يا مشکل خاصي در زندگي شما وجود دارد و آن عامل منجر به اين شده که ایشان نماز را کنار بگذارند؟
۸. کنارگذاشتن نماز میتواند نشان از اين امر باشد که ایشان از حيث اعتقادي هنوز به حقيقت نماز و اهميت آن پي نبردهاند، لذا توصيه ميشود با برنامهریزی دقیق برای تقویت بعداعتقادی ایشان قدم بردارید. حضور در کلاسهای فرهنگی و معرفتی میتواند مشکل اعتقادی ایشان را حل کند و خدا را بهتر بشناسند. تا وقتي مشکلات اعتقادي وجود داشته باشد، تزلزل در اعمال عبادي هم وجود دارد.
۹.گاهی تنبلي، بي برنامهگي، سهلانگاري، عدم اولويت بندي در کارها، وسواس فکري و يا مشکلات روحي و حتي جسمي باعث میشود تا شخص، نماز را سبک شمارد که براي رفع هرکدام ازاين عوامل بايد از راهکار متناسب با آن بهره برد.
۱۰. باز هم تاکید میکنم تذکردائم شما نسبت به نمازنخواندن ایشان، کاردرستي نيست قطعا تاثير امربه معروف عملي از امربه معروف لساني بيشترخواهد بود. سعي کنيد با عمل خود او را تشويق به نماز اول وقت و اعمال عبادي كنيد. يعني خودتان نمازتان را سروقت بخوانيد و بدين ترتيب ديدگاه ايشان را نسبت به نماز تغيير دهيد.
۱۱. درهيچ يک از مراحل ارشاد و راهنمايي از برخورد نيک وملاطفت آميز و احترام نهادن دورنشويد. با فشارو اجبار نمي توان کسي را هدايت نمود.دقيقاً بايد راههاي نفوذ و تأثيرگذاري بر دختر خود را بشناسيد و متناسب با آن برنامهريزي کنيد.
۱۲. از پيوند عاطفي كه در روابط مادرو دختری داريد استفاده نمائيد وبا بذل محبت بيشترو بيشتربه دخترتان در زندگي، لحظه به لحظه زندگي و با شما بودن را برايش شيرين نماييد به گونه اي که شيريني اين زندگي را درک نمايد و وقتي احساس رضايتمندي از با شما بودن داشت همه اينها رانعمت خداوند تلقي کرده و به او متذکرشويد که در برابر اين نعمت بايد سپاسگزار بود و نماز سپاسگزاري ازخداست.
۱۳.نصیحت و تذکر مستقیم سودی ندارد. سعی کنید مطالبتان را غیر مستقیم به او بگویید. قبل از اینکه بخواهید تذکری به او بدهید بهتر است نکات مثبت او را برجسته کنید و او را به عنوان فردی موفق جلوه دهید.
۱۴. در این سن بچهها جذب داستان و قصه میشوند. اگر کتابی تهیه میکنید در قالب داستان باشد تا تاثیرگذاری بیشتری داشته باشد.
#کارشناس_اخلاق
#کاهل_نماز
@pasokhsara
پرسش:
دخترم ده سالش واز بچگی خودش تونماز وروزه بوده حتی از شش سالگی گفت میخوام روزه بگیرم بهش گفتم کله گنجشکی بگیر قبول نکرد گفت روزه کله گنجشکی الکیه من میخوام مثل خودتان روزه بگیرم و از موقعی که تکلیف شرعی شد همیشه سرتایم اذان یا دیر تر نمازش میخوند ولی الان دوهفته ای است نسبت به نماز بی تفاوت شده است وهرچی باهاش صحبت میکنم هیچ جوابی نمیده نه خوب میگه نه بد و از اینکه اصلا جواب نمیده بیشتر اذیت میشوم؟
پاسخ:
مهمترین نکته این است که برای تشویق دخترتان به نماز خواندن، به او محبت کنید و در برابر او صبر به خرج دهید. حوصله و استمرار شما در تشویق و همراهی با دخترتان بسیار مهم است.
همچنین، میتوانید به او نشان دهید که شما خودتان به نماز اهمیت میدهید و به عنوان الگوی او، همیشه نماز را به موقع بجا میآورید. این میتواند او را ترغیب کند که نماز را جدی بگیرد.
همچنین میتوانید از روشهایی مانند تشویق و پاداش استفاده کنید. برای مثال، میتوانید به دخترتان قول بدهید که اگر هر روز نماز بخواند، میتواند بعد از یک مدت زمانی، به یک هدیه یا فعالیتی که او میپسندد، دست پیدا کند.
در این موارد مهمترین اصل، صبر و محبت است. باید به دخترتان زمان بدهید تا به آرامی به نماز علاقهمند شود. بدون ایجاد فشار و اجبار، به او توضیح دهید که نماز چگونه به ارتباط با خداوند کمک میکند و اهمیت آن را برای رشد روحی و معنویش توضیح دهید.
برخی اوقات ممکن است فرزند ما از نماز خواندن خسته شود یا ترجیح دهد آن را انجام ندهد، اما با محبت و تشویق مستمر، میتوانید او را ترغیب کنید تا ادامه دهد.
او را به محیطهای دینی و مذهبی ببرید. به عنوان مثال میتوانید او را به مسجد یا در محلی که نماز جماعت برگزار میشود ببرید.
برای افزایش انگیزه دخترتان به نماز خواندن، میتوانید از جوایز کوچک برای او استفاده کنید. به عنوان مثال، میتوانید به او قول بدهید که اگر هر روز نماز بخواند، میتواند بعد از یک هفته یک هدیه کوچک دریافت کند.
ممکن است او حتی متنفر یا بیتفاوت باشد، اما با حوصله و محبت، میتوانید او را ترغیب کنید البته بدون فشار و اجبار!
اگر دخترتان سوالی درباره نماز داشت، سعی کنید به او پاسخ دهید و ابهاماتش را برطرف کنید. این کمک میکند تا او بهتر درک کند که چرا نماز بخواند و چگونه آن را درست انجام دهد.
#کارشناس_اخلاق
#کاهل_نماز
@pasokhsara