ریات فرعی دیگری از آن اشتقاق یافته است ، چنانکه بعضی گفتهاند روح انسان قبل از تعلق به بدن در عالم مجردات حقایق عقلی را مشاهده میکرده است و بعد از تعلق گرفتن به بدن آنها را فراموش کرده و با دیدن افراد مادی به یاد حقایق مجرد میافتد و ادراک کلیات همین یادآوری آنها است بعضی دیگر که قائل به قدیم بودن و وجود روح قبل از بدن نیستند ادراکات حسی را وسیلهای برای مستعد شدن نفس نسبت به مشاهده مجردات دانستهاند اما مشاهدهای که از راه چنین استعدادی حاصل میشود مشاهدهای از دور است و ادراک کلیات عبارت است از همین مشاهده حقایق مجرده از دور به خلاف مشاهدات عرفانی که با مقدمات دیگری حاصل می شد و مشاهدهای از نزدیک است بعضی از فلاسفه اسلامی مانند صدر المتالهین و مرحوم استاد علامه طباطبائی این تفسیر را پذیرفتهاند. ولی معروفترین نظریات در باب مفاهیم کلی اینست که آنها نوع خاصی از مفاهیم ذهنی هستند و با وصف کلیت در مرتبه خاصی از ذهن تحقق مییابند و درک کننده آنها عقل است و بدین ترتیب یکی از اصطلاحات عقل به عنوان نیروی درک کننده مفاهیم ذهنی کلی شکل یافته است این نظریه از ارسطو نقل شده و اکثر فلاسفه اسلامی آنرا پذیرفتهاند.با توجه به این که نظریه اول و دوم در واقع به معنای نفی ادراک عقلی است و نقطه اتکائی برای ویران کردن متافیزیک و تنزل دادن آن به حد مباحث لفظی و تحلیلات زبانی به شمار میرود لازم است در این مقام بیشتر درنگ کنیم تا پایه استواری برای مباحث بعدی نهاده شود.
۱۲ - تحقیق در باره مفهوم کلی
[ویرایش]
چنانکه اشاره شد بازگشت سخنان اسمیین نومینالیستها به این است که الفاظ کلی از قبیل مشترک لفظی یا در حکم آن هستند که دلالت بر افراد متعددی میکنند از این روی برای پاسخ قطعی به ایشان لازم است توضیحی در باره مشترک لفظی و مشترک معنوی و فرق بین آنها بدهیم.
۱۳ - تعریف مشترک لفظی و معنوی
[ویرایش]
مشترک لفظی عبارت است از لفظی که با چند وضع و قرار داد برای چند معنی وضع شده است چنان که لفظ شیر در زبان فارسی یک بار برای حیوان درنده معروف و بار دیگر برای مایع گوارایی که در درون حیوانات پستاندار بوجود میآید و بار سوم برای شیر آب وضع شده است.اما مشترک معنوی لفظی است که با یک وضع دلالت بر جهت مشترکی بین امور متعدد میکند و با یک معنی قابل انطباق بر همه آنها است.
۱۴ - مهمترین فرقها ی بین مشترک لفظی و مشترک معنوی
[ویرایش]
مهمترین فرقها بین مشترک لفظی و مشترک معنوی از این قرار است:
(۱) مشترک لفظی نیازمند به وضعهای متعددی است ولی مشترک معنوی نیازی به بیش از یک وضع ندارد.
(۲) مشترک معنوی قابل صدق بر بینهایت افراد و مصادیق است ولی مشترک لفظی فقط بر معانی معدودی که برای آنها وضع شده صدق میکند.
(۳) معنای مشترک معنوی معنای واحد عامی است که فهمیدن آن نیاز به هیچ قرینهای ندارد ولی مشترک لفظی دارای معناهای خاصی است که تعیین هر یک نیاز به قرینه تعیین کننده دارد.
۱۵ - بررسی الفاظ انسان و حیوان
[ویرایش]
اکنون با توجه به این فرقها به بررسی الفاظی مانند انسان و حیوان و... می پردازیم که آیا از هر یک از این الفاظ معنای واحدی را بدون احتیاج به قرینه تعیین کننده میفهمیم یا این که هنگام شنیدن آنها چندین معنا به ذهن ما میآید و اگر قرینه تعیین کنندهای نباشد متحیر میمانیم که منظور گوینده کدامیک از آنها است بدون شک محمد و علی و حسن و حسین را بعنوان معانی لفظ انسان تلقی نمیکنیم تا هنگام شنیدن این واژه دچار شک و تردید شویم که منظور از این واژه کدامیک از این معانی است بلکه میدانیم که این واژه معنای واحدی دارد که مشترک بین این افراد و دیگر افراد انسانی است پس مشترک لفظی نیست.اکنون ببینیم که آیا این گونه الفاظ هیچ محدودیتی را نسبت به مصادیق نشان میدهند یا این که قابل صدق بر بی نهایت افراد میباشند بدیهی است که معنای این الفاظ مقتضی هیچ نوع محدودیتی از نظر تعداد مصادیق نیست بلکه قابل صدق بر افراد نامتناهی است.و بالاخره ملاحظه میکنیم که هیچ یک از این الفاظ دارای وضعهای بی نهایت نیستند و هیچ کس قادر نیست که افراد نامتناهی را در ذهن خود تصور کند و لفظ واحدی را با بینهایت وضع به آن ها اختصاص میدهد و از سوی دیگر میبینیم که خود ما میتوانیم یک لفظ را به گونهای وضع کنیم که قابل انطباق بر بینهایت افراد باشد پس کلیات نیازی به بینهایت وضع ندارند.نتیجه آن که الفاظ کلی از قبیل مشترکات معنوی هستند نه از قبیل مشترکات لفظی.ممکن است کسی اعتراض کند که این بیان برای عدم امکان وضعهای متعدد در مشترکات کافی نیست زیرا ممکن است وضع کننده یک مصداق و نه بینهایت مصداق را در ذهن خود تصور کند و لفظ را برای آن و همه افراد مشابهش وضع نماید.ولی میدانیم که چنین کسی می بایست معنای همه و فرد و مشابه را تصور کند تا بتواند چنین قراردادی را انجام دهد پس سؤال متوجه خود این الفاظ می
شود که چگونه وضع شدهاند و چگونه قابل صدق بر بینهایت مورد هستند و ناچار باید بپذیریم که ذهن ما میتواند مفهومی را تصور کند که در عین وحدت قابل انطباق بر مصادیق نامحدود است و ممکن نیست چنین مفهومی با در نظر گرفتن تک تک مصادیق نامتناهی وضع شده باشد زیرا چنین چیزی برای هیچ انسانی میسر نیست
۱۶ - پاسخ یک شبهه
[ویرایش]
نومینالیست ها برای انکار واقعیت مفاهیم کلی به شبههای تمسک کرده اند و آن این است هر مفهومی در هر ذهنی تحقق یابد یک مفهوم مشخص و خاصی است که با مفاهیمی از همان قبیل که در اذهان دیگر تحقق مییابد مغایرت دارد و حتی یک شخص وقتی بار دیگر همان مفهوم را تصور کند مفهوم دیگری خواهد بود پس چگونه میتوان گفت که مفهوم کلی با وصف کلیت و وحدت در ذهن تحقق مییابد.منشا این شبهه خلط بین حیثیت مفهوم و حیثیت وجود و به دیگر سخن خلط بین احکام منطقی و احکام فلسفی است ما هم شک نداریم که هر مفهومی از آن جهت که وجودی دارد متشخص است و به قول فلاسفه وجود مساوق با تشخص است و هنگامی که بار دیگر تصور شد وجود دیگری خواهد داشت ولی کلیت و وحدت مفهومی آن به لحاظ وجودش نیست بلکه به لحاظ حیثیت مفهومی آن است یعنی همان حیثیت نشانگری آن نسبت به افراد و مصادیق متعدد.به عبارت دیگر ذهن ما هنگامی که مفهومی را با نظر آلی و مرآتی و نه استقلالی مینگرد و قابلیت انطباق آنرا بر مصادیق متعدد میآزماید صفت کلی را از آن انتزاع میکند به خلاف هنگامی که وجود آنرا در ذهن ملاحظه میکند که امری شخصی است.
۱۷ - بررسی نظریات دیگر درباره مفاهیم کلی
[ویرایش]
و اما کسانی که پنداشتهاند مفهوم کلی عبارت است از تصور جزئی مبهم و لفظ کلی برای همان صورت رنگ پریده و گشاد وضع شده است ایشان هم نتوانستهاند حقیقت کلیت را دریابند و بهترین راه برای روشن کردن اشتباه ایشان توجه دادن به مفاهیمی است که یا اصلا مصداق حقیقی در خارج ندارند مانند مفهوم معدوم و محال و یا مصداق مادی و محسوسی ندارند مانند مفهوم خدا و فرشته و روح و یا هم بر مصادیق مادی قابل انطباقاند و هم بر مصادیق مجرد مانند مفهوم علت و معلول زیرا در باره چنین مفاهیمی نمیتوان گفت که همان صورتهای جزئی رنگ پریده هستند و همچنین مفاهیمی که بر اشیاء متضاد صدق میکند مانند مفهوم رنگ که هم بر سیاه و هم بر سفید حمل میشود و نمیتوان گفت که رنگ سفید آنقدر مبهم شده که به صورت مطلق رنگ درآمده و قابل صدق بر سیاه هم هست یا رنگ سیاه آنقدر ضعیف و کم رنگ شده که قابل صدق بر سفید هم هست.نظیر این اشکال بر قول افلاطونیان نیز وارد است زیرا بسیاری از مفاهیم کلی مانند مفهوم معدوم و محال مثال عقلانی ندارد تا گفته شود که ادراک کلیات مشاهده حقایق عقلانی و مجرد آنها است.
بنا بر این قول صحیح همان قول مورد قبول اکثر فلاسفه اسلامی و عقل گرایان است که انسان دارای نیروی درک کننده ویژهای به نام عقل است که کار آن ادراک مفاهیم ذهنی کلی است خواه مفاهیمی که مصداق حسی دارند و خواه سایر مفاهیم کلی که مصداق حسی ندارند.
۱۸ - خلاصه مباحث درباره علم حصولی
[ویرایش]
۱. علوم حضوری محدود هستند و خطا ناپذیری آن ها به تنهایی برای حل مشکل شناخت کافی نیست و از این روی باید برای ارزشیابی علوم حصولی کوشش کرد.
۲. تصور عبارت است از پدیده ذهنی ساده ای که شانیت نمایش دادن ما وراء خود را داشته باشد.
۳ .تصدیق در یک اصطلاح عبارت است از قضیه منطقی که مشتمل بر موضوع و محمول و حکم به اتحاد آن ها است و به اصطلاح دیگر تنها به خود حکم اطلاق می شود.
۴ .قوام قضیه به حکم است و از دیدگاه منطقی هیچ قضیه ای فاقد حکم نیست.
۵ .تصور به دو قسم کلی و جزئی تقسیم می شود و تصورات جزئی به حسی و خیالی و وهمی منقسم می گردند.
۶ .اسمیین کلیت را به عنوان صفتی برای مفاهیم انکار کرده اند و الفاظ کلی را از قبیل مشترکات لفظی به حساب آورده اند.
۷ .گروه دیگری مفهوم کلی را صورت جزئی مبهم دانسته اند که در اثر ابهام قابل انطباق بر امور متعدد می باشد.
۸ .افلاطونیان ادراک کلیات را به عنوان مشاهده حقایق مجرد یا یادآوری آن ها تفسیر کرده اند.
۹ .ارسطوئیان ادراک کلی را نوع ویژه ای از ادراک ذهنی دانسته اند که به وسیله عقل انجام می گیرد.
۱۰ .نظریه اسمیین با تامل در ویژگیهای مفاهیم کلی و الفاظ حاکی از آن ها مانند وحدت وضع عدم احتیاج به قرینه معینه و قابلیت انطباق بر مصادیق نامتناهی ابطال می شود.
۱۱ .وحدت مفهوم کلی به لحاظ حیثیت مفهومی آن است و با تعدد وجودهای آن در اذهان مختلف یا تکرر آن در ذهن واحد منافاتی ندارد.
۱۲ .وجود مفاهیمی مانند محال و معدوم دلیل بطلان نظریه دوم و سوم است و بدین ترتیب نظریه چهارم تعین می یابد.
۱۹ - تقسیم علم از دیدگاه امام خمینی
[ویرایش]
امام خمینی علم را به دو قسم حصولی و حضوری تقسیم کرده و علم حصولی را آن علمی میداند که حصول آن نیازمند به واسطه است و علم حضوری آن علمی است که نیازمند واسطه ن
یست.[۱] ایشان علم حضوری را همان حضور خود شیء برای شیء میداند و به همین جهت، علم حضوری همان علمی است که عین معلوم خارجی است. امام خمینی در بیان این تقسیم بر این باور است که علم ضرورتاً با دو معلوم مواجه است:
۱- معلوم با واسطه (حصولی) یعنی معلومی که به سبب معلوم بودن صورت علمی مغایر خود، معلوم است.
۲- معلوم بیواسطه یا همان واقعیت علم که خودبهخود و بدون وساطت علم دیگری معلوم است.[۲][۳]
امام خمینی در بحث علم حصولی و انطباق علم بر معلوم با دو مسلک و طریق بررسی میکند:
الف) حلولی: مشهور حکما قائل به حلول صورتها در نفس و ذهناند و علم را کیف نفسانی میداند.[۴][۵]
ب) قیام صدوری: ایشان بر این باور است که صورتهای ذهنی نزد نفس، معلوم بالذاتاند و نفس به واسطه مطابقت و تطابق صورتهای ذهنی با صورتهای خارجی، به خارج بالعرض علم پیدا میکند.[۶]
در علم حصولی علم و معلوم دو واقعیت مغایرند اما نه دو واقعیت غیرمرتبط بلکه دو واقعیتی که ضرورتاً یکی از آنها یعنی علم بر دیگری یعنی واقعیت معلوم، منطبق است. پس قوام علم حصولی به انطباق آن بر معلوم هست. ایشان در بیان چگونگی انطباق، بر این باور است که انسان بهعنوان عالم صغیر با عالم کبیر منطبق است، پس هر چه در عالم کبیر است در عالم صغیر نیز هست و نفس با خلاقیت خود مثل آنچه در خارج است در خود خلق میکند و چون نفس آن صورت خلقشده را در خود میبیند، آن را با معلوم نزد خود منطبق میکند
مشترک لفظی عبارت است از لفظی که با چند وضع و قرار داد برای چند معنی وضع شده است چنانکه لفظ شیر در زبان فارسی یک بار برای حیوان درنده معروف و بار دیگر برای مایع گوارایی که در درون حیوانات پستاندار بوجود میآید و بار سوم برای شیر آب وضع شده است .
اما مشترک معنوی لفظی است که با یک وضع دلالت بر جهت مشترکی بین امور متعدد میکند و با یک معنی قابل انطباق بر همه آنها است .
مهمترین فرقها بین مشترک لفظی و مشترک معنوی از این قرار است .
1- مشترک لفظی نیازمند به وضعهای متعددی است ولی مشترک معنوی نیازی به بیش از یک وضع ندارد .
2- مشترک معنوی قابل صدق بر بی نهایت افراد و مصادیق است ولی مشترک لفظی فقط بر معانی معدودی که برای آنها وضع شده صدق میکند .
3- معنای مشترک معنوی معنای واحد عامی است که فهمیدن آن نیاز به هیچ قرینهای ندارد ولی مشترک لفظی دارای معناهای خاصی است که تعیین هر یک نیاز به قرینه تعیین کننده دارد .
اکنون با توجه به این فرقها به بررسی الفاظی مانند انسان و حیوان و . . .میپردازیم که آیا از هر یک از این الفاظ معنای واحدی را بدون احتیاج به قرینه تعیین کننده میفهمیم یا اینکه هنگام شنیدن آنها چندین معنا به ذهن ما میآید و اگر قرینه تعیین کنندهای نباشد متحیر میمانیم که منظور گوینده کدامیک از آنها است بدون شک محمد و علی و حسن و حسین را بعنوان معانی لفظ انسان تلقی نمیکنیم تا هنگام شنیدن این واژه دچار شک و تردید شویم که منظور از این واژه کدامیک از این معانی است بلکه میدانیم که این واژه معنای واحدی دارد که مشترک بین این افراد و دیگر افراد انسانی است پس مشترک لفظی نیست .
اکنون ببینیم که آیا این گونه الفاظ هیچ محدودیتی را نسبت به مصادیق نشان میدهند یا اینکه قابل صدق بر بی نهایت افراد میباشند بدیهی است که معنای این الفاظ مقتضی هیچ نوع محدودیتی از نظر تعداد مصادیق نیست بلکه قابل صدق بر افراد نامتناهی است .
و بالاخره ملاحظه میکنیم که هیچیک از این الفاظ دارای وضعهای بی نهایت نیستند و هیچ کس قادر نیست که افراد نامتناهی را در ذهن خود تصور کند و لفظ واحدی را با بی نهایت وضع به آنها اختصاص میدهد و از سوی دیگر میبینیم که خود ما میتوانیم یک لفظ را به گونهای وضع کنیم که قابل انطباق بر بی نهایت افراد باشد پس کلیات نیازی به بی نهایت وضع ندارند .
نتیجه آنکه الفاظ کلی از قبیل مشترکات معنوی هستند نه از قبیل مشترکات لفظی .
ممکن است کسی اعتراض کند که این بیان برای عدم امکان وضعهای متعدد در مشترکات کافی نیست زیرا ممکن است وضع کننده یک مصداق و نه بی نهایت مصداق را در ذهن خود تصور کند و لفظ را برای آن و همه افراد مشابهش وضع نماید .
ولی میدانیم که چنین کسی میبایست معنای همه و فرد و مشابه را تصور کند تا بتواند چنین قراردادی را انجام دهد پس سؤال متوجه خود این الفاظ میشود که چگونه وضع شدهاند و چگونه قابل صدق بر بی نهایت مورد هستند و ناچار باید بپذیریم که ذهن ما میتواند مفهومی را تصور کند که در عین وحدت قابل انطباق بر مصادیق نامحدود است و ممکن نیست چنین مفهومی با در نظر گرفتن تکتک مصادیق نامتناهی وضع شده باشد زیرا چنین چیزی برای هیچ انسانی میسر نیست
53032797-Handbook-of-Adolescent-Psychology.pdf
7.58M
✅ کتاب مرجع روانشناسی بزرگسالان
درس روانشناسی تحولی بزرگسالی
📗 کتاب روانشناسی رشد
نوجوانی ، بزرگسالی ( جوانی ، میانسالی و پیری )
روانشناسی بزرگسالان
کد ۱۲۱۷۴۹۷ 1217497 ١٢١٧٤٩٧
📚➔ 👈
•┈••✾❣📚❣✾••┈•
📚دانلودرایگان جدیدترین فایلهای
📗#کتاب 📝#جزوه #خلاصه
📖#فلش_کارت 📋#نمونه_سوالات
💻📲عضویت در کانال #تلگرام و پیامرسان #ایتا🎓😍
📗دانلودرایگان جزوه،کتاب ونمونهسوال از همه رشتهها↙️تلگرام💙وایتا🧡
📗دانلودرایگان جزوه،کتاب ونمونهسوال از همه رشتهها↙️تلگرام💙وایتا🧡
📖📚➔ @Pnu100 👈📗📒📕📔📘
🎓🤖➔ @Pnu100bot 👈😍📋
@wikileak 3023.pdf
2.9M
پایان نامه لاتین
موضوع : اثرات تحریک الکتریکی مستقیم مغز (tDCS) بر نظریه ذهن و فراشناخت در بزرگسالان مبتلا به اوتیسم
سال انتشار ۲۰۱۷
#اوتیسم #فراشناخت
#روانشناسی #مغز
#علوم_تربیتی #ذهن
#تحریک_الک
درس روانشناسی تحولی بزرگسالی
📗 کتاب روانشناسی رشد
نوجوانی ، بزرگسالی ( جوانی ، میانسالی و پیری )
روانشناسی بزرگسالان
کد ۱۲۱۷۴۹۷ 1217497 ١٢١٧٤٩٧
📚➔ 👈
•┈••✾❣📚❣✾••┈•
📚دانلودرایگان جدیدترین فایلهای
📗#کتاب 📝#جزوه #خلاصه
📖#فلش_کارت 📋#نمونه_سوالات
💻📲عضویت در کانال #تلگرام و پیامرسان #ایتا🎓😍
📗دانلودرایگان جزوه،کتاب ونمونهسوال از همه رشتهها↙️تلگرام💙وایتا🧡
📗دانلودرایگان جزوه،کتاب ونمونهسوال از همه رشتهها↙️تلگرام💙وایتا🧡
📖📚➔ @Pnu100 👈📗📒📕📔📘
🎓🤖➔ @Pnu100bot 👈😍📋
CamScanner ۱۰-۲۴-۲۰۲۳ ۲۱.۱۷.pdf
34.4M
📕 آزمون های روانشناختی
👤 هادی بهرامی
🖇وکسلر کودکان
🖇وکسلر بزرگسالان
🖇آدمک گودیناف
🔱با ما همراه باشید🔱
درس روانشناسی تحولی بزرگسالی
📗 کتاب روانشناسی رشد
نوجوانی ، بزرگسالی ( جوانی ، میانسالی و پیری )
روانشناسی بزرگسالان
کد ۱۲۱۷۴۹۷ 1217497 ١٢١٧٤٩٧
📚➔ 👈
•┈••✾❣📚❣✾••┈•
📚دانلودرایگان جدیدترین فایلهای
📗#کتاب 📝#جزوه #خلاصه
📖#فلش_کارت 📋#نمونه_سوالات
💻📲عضویت در کانال #تلگرام و پیامرسان #ایتا🎓😍
📗دانلودرایگان جزوه،کتاب ونمونهسوال از همه رشتهها↙️تلگرام💙وایتا🧡
📗دانلودرایگان جزوه،کتاب ونمونهسوال از همه رشتهها↙️تلگرام💙وایتا🧡
📖📚➔ @Pnu100 👈📗📒📕📔📘
🎓🤖➔ @Pnu100bot 👈😍📋
97-98-2_1213262_24163_SoalJTest.pdf
379.6K
نمونه سوال ویرایش فارسی
1213262
📗دانلودرایگان جزوه،کتاب ونمونهسوال از همه رشتهها↙️تلگرام💙وایتا🧡
📖📚➔ @Pnu100 👈📗📒📕📔📘
🎓🤖➔ @Pnu100bot 👈😍📋
مبانی علم سیاست.pdf
2.77M
مبانی علم سیاست
📗دانلودرایگان جزوه،کتاب ونمونهسوال از همه رشتهها↙️تلگرام💙وایتا🧡
📖📚➔ @Pnu100 👈📗📒📕📔📘
🎓🤖➔ @Pnu100bot 👈😍📋
مبانی علم سیاست.pptx
197.7K
مبانی علم سیاست
📗دانلودرایگان جزوه،کتاب ونمونهسوال از همه رشتهها↙️تلگرام💙وایتا🧡
📖📚➔ @Pnu100 👈📗📒📕📔📘
🎓🤖➔ @Pnu100bot 👈😍📋
خلاصه کتاب بنیادهای علم سیاست.pdf
917.7K
بنیاد علم سیاست
📗دانلودرایگان جزوه،کتاب ونمونهسوال از همه رشتهها↙️تلگرام💙وایتا🧡
📖📚➔ @Pnu100 👈📗📒📕📔📘
🎓🤖➔ @Pnu100bot 👈😍📋
@HumanSciencesLibrary-107.pdf
6.73M
بنیاد علم سیاست
📗دانلودرایگان جزوه،کتاب ونمونهسوال از همه رشتهها↙️تلگرام💙وایتا🧡
📖📚➔ @Pnu100 👈📗📒📕📔📘
🎓🤖➔ @Pnu100bot 👈😍📋