ا ﷽ ا 🔸اشکالات کتاب وسائل الشیعه: ۱) تقطیع و پاره پاره شدن احادیث که موجب شده یک حدیث به شکل چند پاره حدیث در چندین باب گوناگون بیاید، از این رو مجتهد در مقام استنباط فقهی به درستی نمی‌تواند متوجه فضای صدور حدیث و قرائن موجود در متن آن شود. از سوی دیگر، تقطیع سبب تکرار اسناد احادیث و زیاد شدن ابواب کتاب و در نتیجه پر حجم شدن کتاب شده، تا آن‌جا که گفته‌اند نزدیک به یک سوم احادیث آن تکراری است. ۲) ذکر نشدن آیات مربوط به احکام در ابتدای ابواب ۳) درآمیختن احادیث آداب و سنن با احادیث احکام فقهی ۴) نقل نکردن دقیق برخی احادیث از کتب اربعه (کافی، کتاب من لایحضره الفقیه، تهذیب الاحکام، الاستبصار)، به طوری که گاه معنای احادیث منقول با احادیث اصلی تفاوت دارد ۵) صاحب وسائل در ارجاع خواننده به دیگر احادیثِ هم مضمون، تعابیری مبهم مانند «تَقَدَّم» یا «یَأتی» به کار برده و نشانی حدیثِ مورد اشاره را دقیقاً معلوم نکرده است ۶) گاه همه احادیثِ یک موضوع ذکر نشده و برعکس، احادیث غیرمرتبط نقل شده است.  ۷)عدم نقل روایات برخی کتب روایی. 🔸آیت اللّه بروجردی که بر اهمیت علم رجال و شناخت اِسناد و جایگاه آن در استنباط فقهی تأکید می‌کرد،   کتاب وسائل الشیعه (اثر محمدبن حسن حرّعاملی، متوفی ۱۱۰۴) را ــ که احادیث فقهی را به ترتیب ابواب فقهی در بر دارد ــ بسیار ارج می ‌نهاد، ولی اصرار داشت که این کتاب به سبب برخی اشکالات و کاستی‌ها نیازمند تنقیح و تکمیل است.  این واقعیت‌ها و اشکالات، آیت اللّه بروجردی را بر آن داشت تا طرح اثری حدیثی را پیشنهاد کند که در بر دارنده تمامی احادیث فقهی و دارای باب بندی مناسب و بدون تکرار و تقطیع باشد. از این جهت کتاب حدیثی فقهی جامع الاحادیث را توسط شاگردان تالیف نمود. #کتاب_شناسی #وسائل_الشیعه #جامع_الاحادیث #بروجردی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا 🔸آشنایی با کتاب ‌جامع احادیث الشیعة فی احکامِ الشریعة جامع احادیث شیعه مجموعه حدیثی ارزشمندی است که با ابتکار و نظارت آیت اللّه بروجردی (قده) و به کوشش بیست تن از شاگردان ایشان به ویژه آیت اللّه معزی ملایری (قده) تألیف شد. آیت اللّه بروجردی که بر اهمیت علم رجال و شناخت اِسناد و جایگاه آن در استنباط فقهی تأکید می‌کرد،   کتاب وسائل الشیعه (اثر محمدبن حسن حرّعاملی، متوفی ۱۱۰۴) را ــ که احادیث فقهی را به ترتیب ابواب فقهی در بر دارد ــ بسیار ارج می ‌نهاد، ولی اصرار داشت که این کتاب به سبب برخی اشکالات و کاستی‌ها نیازمند تنقیح و تکمیل است. که به این اشکالات در پست قبل اشاره شد. 👇👇👇 (https://eitaa.com/qalalsadegh135/315 ) این واقعیت‌ها آیت اللّه بروجردی را بر آن داشت تا طرح اثری حدیثی را پیشنهاد کند که در بر دارنده تمامی احادیث فقهی و دارای باب بندی مناسب و بدون تکرار و تقطیع باشد. با استقبال شاگردان ایشان از این طرح، اجرای آن به اهتمامِ شماری از آنان و با اِشراف و نظارت مستمر خود او آغاز شد.  با وجود همه امتیازاتی که این اثر دارد، حوزه از آن استقبال گرمی‌نکرد و با سردی تمام با آن مواجه شد! آن‌چه تعجب انسان را برمی‌انگیزد، این است که مؤلف این اثر، آیت اللّه العظمی بروجردی (قده)، کسی نیست که حوزویان در فضل او شکی به دل راه دهند. 🔸خصوصیات‌کتاب جامع الاحادیث: ۱) تقطیع نشدن روایات، مگر در برخی احادیث طولانی ۲) گردآوری همه روایات یک فرع فقهی در کنار هم. در صورتی که بخشی از احادیث ابواب دیگر بر موضوع یک باب دلالت می‌کرده، آن بخش از حدیث یا مُفاد آن، با تعیین شماره باب و حدیث در ذیل باب آمده است. ۳) تلفیق اِسناد و متون، یعنی در صورت اشتراک سند حدیث با حدیث پیشین، بخشهای مشترک سند، تکرار نشده و با عبارت «بهذا الاسناد» مشخص شده است. از این رو، با وجود تکرار نشدن اسناد، قسمتهای مشترک و غیرمشترک آن‌ها کاملاً معلوم است. در صورت اختلاف داشتن کامل دو حدیث در سند و یکسان بودن متن آن‌ها از نظر لفظ و معنا، حدیث اول به صورت کامل نقل شده و پس از آوردن سند حدیث دوم، عبارت «ذَکَر مِثْلَه» و در صورت اختلاف متن در لفظ، و نه معنا، «ذَکَرَ نَحْوَه» آمده است. در صورت اختلاف احادیث در لفظ و معنا، همگی جداگانه و به صورت کامل آورده شده اند. این ویژگی کتاب، امکان مقایسه احادیث را از نظر موارد اشتراک و اختلاف سند و متن، فراهم ساخته و به علاوه، از حجیم شدن کتاب جلوگیری کرده است. ۴) ذکر شدن آیات مربوط به موضوع هر باب در ابتدای باب به ترتیب قرآنی. ۵) علاوه بر رعایت شدن نظم و ترتیب مناسب در باب بندی کتاب، روایات هر باب نیز با نظم خاصی رتبه بندی و نقل شده اند؛ ابتدا احادیثی که برطبق مضمون آن‌ها فتوا داده شده و سپس احادیث معارض آورده شده و روایات عام پیش از روایات خاص و روایات مطلق پیش از روایات مقیّد آمده است. همچنین احادیث هر باب، تا حد امکان از نظر مضمون و اشتراکِ راوی و اتحاد سند و متن دسته بندی شده است. ۶) نقل شدن توضیحات مهمی که در کتابهای جامعِ حدیثیِ شیعه در ذیل برخی احادیث آمده و به فهم آن‌ها کمک می‌کند. بیشترین نقل‌ها از شیخ طوسی و عمدتاً در باره حل تعارض ظاهری احادیث است. ۷) جدا شدن روایات سنن، آداب و ادعیه از احادیث مربوط به احکام فقهی و آوردن آن‌ها در مجلدی جداگانه. ۸) شماره گذاری ابواب و احادیث. هر حدیث دو شماره دارد: شماره مسلسل و شماره مخصوص به آن در ضمن باب. در ابتدای هر حدیث نیز نام کتاب و نشانی دقیق حدیث ذکر شده است. نام کتب اربعه، وسائل الشیعه و مستدرک الوسائل (به سبب کثرت نقل از آنها) با رمز، و اسامیِ دیگر منابع حدیثی، با نام مشهور آن‌ها آمده است. ویژگیهای چاپ مآخذ هم در مقدمه کتاب بیان شده است. ۹) تمامی احادیث منقول از کتب اربعه، از مصادر اصلی خود نقل و مکرراً با نسخ خطی معتبر مقابله شده اند.  🔸در واقع کتاب جامع الاحادیث فقهی، کامل شده، کتاب وسائل الشیعه می باشد. #کتاب_شناسی #وسائل_الشیعه #جامع_الاحادیث #بروجردی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

خاطرات مرحوم حضرت آیت الله العظمی سید محمدحسین مرتضوی لنگرودی از تدوین کتاب جامع الاحادیث به دستور مرحوم آیت الله العظمی بروجردی #کتاب_شناسی #وسائل_الشیعه #جامع_الاحادیث #بروجردی #مرتضوی_لنگرودی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

🔸خاطرات آيت الله سید احمدمددی موسوي از تدوین کتاب جامع الاحادیث شیعه در دوره آیت الله بروجردی 🔸نظر استاد پیرامون کتاب وسائل الشیعه #کتاب_شناسی #جامع_الاحادیث #وسائل_الشیعه #بروجردی #مددی_سیداحمد •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘تقیه فقها 🔹 آقای بروجردی جرأت نمی‌کردند فتاوای خلاف مشهور خویش را در رساله بنویسند و با صراحت می‌گفتند که من از مقلّدان خود تقیه می‌کنم. 🔸 به مناسبتی ایشان در درس صلاة الجمعة گفتند: «شما تعجب می‌کنید که چگونه امام صادق علیه السلام حاضر می‌شدند از مخالفان و حکومت تقیه کنند و حکمی برخلاف واقع بدهند، در حالی که این تعجب ندارد. ما هم به جایی رسیده‌ایم که حتی از مقلدان خودمان می‌ترسیم و جرأت نداریم فتوا و نظر خودمان را در رساله بنویسیم.» 📚 شوکران اندیشه ص5 منبع : نردبان فقاهت #تقیه #بروجردی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا 🔸 روش تدریس آیت الله العظمی بروجردی من هم‌زمان هم به درس امام می‌رفتم و هم در کلاس آقای بروجردی حاضر می‌شدم. روش این دو بزرگوار در تدریس فرق داشت؛ آقای بروجردی ابتدا اقوال مختلف را در مسئله‌ای خاص نقل می‌کرد و سپس به سراغ ادله می‌آمد و آنها را دسته‌بندی می‌کرد گاهی در یک مسئله بیست روایت مختلف وجود دارد ولی وقتی ایشان دسته بندی می‌کرد و اسناد را با هم مقابله می‌نمود راوی و مروی‌عنها را با هم می‌سنجند و گاهی هم به این نتیجه می‌رسید که مثلا بیست روایت ذکر شده در واقع پنج روایت بیش نیست. دقت‌هایی راجع به فهم خود حدیث نیز می‌کردند و سپس، اینکه اصحاب از این حدیث چه می‌فهمیدند و به محیطی که روایت در آن وارد شده، توجه می‌کردند. مثلاً، در محیطی بوده که فقه ابوحنیفه در آنجا رایج بوده است و این روایات می‌خواهد آن را طرد کند و یا این که یک مطلب مستقل است. آقای بروجردی به محیطی که روایت در آن وارد شده بود اهمیت می‌دادند و معتقد بودند که فقه شیعه حاشیه‌ای بر فقه عامه است. لذا حتماً در هر مسئله‌ای به فقه عامه رجوع می‌کردند فقه آقای بروجردی زمان زیادی صرف می‌کرد. 📚 خاطرات آیت الله العظمی گرامی، صفحه ۱۱۴. #فقه آیت الله #بروجردی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ✅ روش اجتهادی تقریبی آیت الله بروجردی(ره) ▫️ استاد محمد واعظ‌زاده خراسانی، شاگرد آیت‌الله العظمی بروجردی(ره): 🔹یکی از عوامل تقریب، روش فقهی ایشان بود. ایشان معتقد بود در فقه و استنباطات فقهی، باید آرای اهل سنت را بدانیم و آنچه را از منابع شیعی به دست می‌آوریم، با نظرات و آرای آنان مقایسه کنیم. 🔹 بر این عقیده بودند که اهل سنت فقهی دارند که از کتاب و سنتِ مروی به طرق خودشان اخذ شده است و براساس یک سری از روایات و آیات تنظیم کرده‌اند، لذا باید با دقت به نظرات آنان توجه شود و مقایسه صورت بگیرد و ادله‌ ایشان نقل و اگر لازم باشد، نقد شود. 🔹با این پندار و طرز تفکر که علمای عوام‌زده روی آن پا می‌فشارند که علمای اهل سنت دور هم جمع شده‌اند و یک سری احکام جعل کرده‌اند و ربطی به کتاب و سنت ندارد، مخالفت می کرد. 🔹من در تحلیل‌های خودم به این نتیجه رسیدم که این طرز فکر را ایشان از حوزه‌ اصفهان گرفته است. در آن حوزه ایشان استادی داشته است، به نام مرحوم سید محمدباقر درچه‌ای(ره) که این گونه می‌اندیشید. 📚کتاب زندگی آیت‌الله العظمی بروجردی آیت‌الله محمد واعظ‌زاده خراسانی ص ۲۹۸ و ۲۹۹ #فقه آیت الله #بروجردی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا 💠 نظر آیت الله بروجردی پیرامون روایات قریب المضمون از راوی واحد، و تاثیر آن در اطلاق و تقیید 🔹 مرحوم آقای #بروجردی (ره) در بسیاری از اوقات، وقتی با دو یا چند نقل نزدیک به هم که از یک راوی نقل شده، برخورد می ‏کردند؛ می فرمودند که این ها روایت واحده است، و به توسّط نقل به معنا، تفاوت‌های اندکی پیدا کرده و کم و زیاد شده است. 🔸 اگر روایات متعدّد باشد، بحث‌های اصولی همچون اطلاق و تقیید موضوعیت می‌‏یابد، ولی اگر روایات واحد باشد، این بحث‌ها پیش نمی‌‏آید؛ زیرا در جایی که دو روایت باشد، می‌‏توان گفت که یک روایت که از امام علیه السلام صادر شده، روایت دیگر را تقیید می‌‌زنند، ولی در جایی که هر دو در واقع یک روایت باشند، و ندانیم که «ما صدر» به نحو مطلق بوده یا مقیّد، قهراً نمی‏‌توان روایت مقیّد را قرینه برای روایت مطلق قرار داد. 📚 آیت الله #شبیری زنجانی (بحث نکاح)، (۱۱ مهر ۱۳۷۸) #رجال #حدیث_شناسی #بروجردی •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا 🍀جامع احادیث الشیعه نسبت به وسائل الشیعه برتری‌هایی‌ دارد ✔️🔸استاد محمدمهدی شب‌زنده‌دار: 🔹وسائل تقطیع زیاد دارد و اساساً یکی از دلایل مرحوم آیت‌الله بروجردی برای نگارش جامع احادیث حذف این تقطیع‌ها و آوردن روایت‌ها به‌صورت کامل است، زیرا گاهی تقطیع قبل و بعد یک حدیث روی ظهور حدیث اثر می‌گذارد. 🔸مشکل دیگری که در وسائل هست و در جامع حل شده است پراکنده نبودن روایات است. روایات وسائل خیلی پراکنده هست. چون طبق شرائع نوشته و خیلی ریزریز شده است. در حالی که جامع احادیث آن فرازی که دلالت می‌کند را کامل آورده است. 🔹سومین نقصی که در وسائل الشیعه هست و در جامع نیست اشاره نکردن به آیات است. وسائل هیچ اشاره‌ای به آیات نکرده ولی جامع این کار را انجام داده است. 🔸برای آن که در حوزه فقه نظام موفق‌تر پیش برویم باید گروه‌هایی داشته باشیم که این‌ها با سؤال وارد روایات بشوند و سپس هر چه مربوط به آن سؤال و مسئله می‌شود را جمع‌آوری کنند. سپس گروه دیگری با دقت روی آن جمع‌آوری کار بکنند و ببینند آیا واقعاً این روایت مربوط به آن موضوع هست یا نه؟ 🔹الآن ما در این شرح وسائلی که داریم کار می‌کنیم زیر هر روایت می‌نویسیم المستفادات الفقهیه و غیر الفقهیه تا بعداً هم اگر کسی خواست این بحث را دنبال کند بتواند مراجعه کند و ببیند از هر روایت چه استفاده‌های فقهی یا غیر فقهی‌ای شده است. #کتاب_شناسی #بروجردی #وسائل_الشیعه #جامع_الاحادیث کتاب •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

به مناسبت سیزدهم شوال سالروز ارتحال مرجع جهانی آیت‌الله العظمی بروجردی(ره) #بروجردی رحمة الله علیه •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا ☘آیت الله بروجردی 🔸‌سید حسین طباطبایی ‌بروجردی، از مراجع تقلید جهان تشیع و زعیم حوزه علمیه قم در قرن چهاردهم هجری قمری بود. 🔹‌‌آیت الله بروجردی علوم دینی را در اصفهان و نجف نزد اساتید بزرگی چون میرزا ابوالمعالی کلباسی، سید محمدتقی مدرس، سید محمدباقر درچه‌ای، جهانگیرخان قشقایی، آخوند کاشی، آخوند خراسانی، شیخ الشریعه اصفهانی و سید کاظم یزدی فرا گرفت و به درجه اجتهاد رسید. 🔸‌ایشان بعد از حدود نه سال تحصیل در نجف سی و سه سال در بروجرد سکونت گزید. آیت الله بروجردی با دعوت‌ مصرانه علمای قم، تجّار و متدّینین قم و تهران، به قم مهاجرت کرده و بعد از درگذشت سید ابوالحسن اصفهانی مرجعیت دینی شیعیان را برعهده گرفت و در دهه ۱۳۳۰ش مرجع عام شیعیان محسوب می‌شد. 🔹‌‌در زمان مرجعیت ایشان خدمات فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و رفاهی فراوانی انجام شده است. 🔸‌بسیاری از صاحب‌نظران وی را مبتکر روش جدیدی در علم رجال می‌دانند، که کتاب جامع احادیث الشیعه در همین زمینه نگاشته شده است. 🔹‌‌از آیت الله بروجردی تالیفات بسیاری در موضوعات رجال، حدیث، اصول و فقه برجای مانده است. 📚مطالعه👇👇👇 📥 wikifeqh.ir/سید_حسین_طباطبایی_بروجردی #اعلام #رجال #بروجردی رحمه‌الله علیه •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135

ا ﷽ ا 💠گنجینۀ فقه شیعه: نگاهی به جامع احادیث الشیعه 🔹 «جامع احادیث الشیعه» اثری جامع به زبان عربی است که با پیشنهاد آیت‌الله بروجردی و تلاش شاگردانش، به‌ویژه اسماعیل معزی ملایری، از سال ۱۳۷۰ق آغاز شد. این کتاب با هدف رفع کاستی‌های «وسائل الشیعه» تدوین شد. 🔹 و با ویژگی‌هایی چون جامعیت، عدم تقطیع احادیث، باب‌بندی منظم، ذکر آیات الاحکام و تفکیک احادیث فقهی از روایات آداب و سنن، جایگاه ویژه‌ای در فقه شیعه یافته است. نخستین جلد آن پس از ده سال منتشر شد و نسخه‌هایی در قالب ۲۶ و ۳۱ جلد در دسترس قرار گرفته است. ترجمۀ فارسی چاپ ۳۱ جلدی با عنوان «منابع فقه شیعه» نیز موجود است. 📚 مطالعه بیشتر : 🌐 WikiShia #کتاب_شناسی #جامع_الاحادیث #بروجردی #وسائل_الشیعه •┈┈••✾••┈┈• @qalalsadegh135