تفسیر سوره صف جلسات تفسیر سوره‌ی صف، در دوران مسئولیت ریاست جمهوری حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای(مدظله‌العالی) در جمع پاسداران و اعضای دفتر ریاست جمهوری در چهار جلسه از نوزدهم آذرماه تا بیست‌و‌چهارم دی‌ماه 1361 برگزار شده و تمامی چهاده آیه‌ی این سوره مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. «انسانها همه یک ‏جور نیستند؛ انواع و اقسام انسانهایى هستند که وقتى ‏که حکم جهاد خطاب به آنها میشود، هر کدام در یک حالتى و در یک وضعیّتى قرار میگیرند، مثل همین جامعه‌‏ى خودمان؛ وقتى فریاد جهاد در جامعه بلند میشود، عدّه‏ا‌ى پرواز میکنند به جبهه‌‏ها، عدّه‏‌اى [هم] نه با آن شوق امّا به‏ هر حال میروند، عدّه‌‏اى رو برمیگردانند، عدّه‏اى بر آن کسانى که رفته‏اند آفرین میگویند، عدّه‏اى بر آن کسانى که رفته‏اند حتّى آفرین هم نمیگویند؛ انواع و اقسامى از انسانها هستند.» (بخشی از کتاب) #تفسیر #مطالعه #صف لینک خرید @qom_khamenei_ir

تنوّع آیات مربوط به جهاد در قرآن کریم 🔸️در قرآن کریم انواع و اقسام بیانات درباره‌‏ى جهاد وجود دارد که اگر بخواهیم دسته‌‏بندى بکنیم، شاید حدود ده نوع آیات مربوط به جهاد هست؛ بعضى فریضه‏‌ى جهاد را بیان میکند، بعضى هدف جهاد را بیان میکند، بعضى احکامى از جهاد را ذکر میکند، بعضى آن کسانى را ملامت میکند که جهاد را ترک کردند و به آن اعتقادى نداشتند؛ و انواع دیگرى وجود دارد که همه، در مضمون، تحریص بر جهادند، منتها هر کدام به نحوى و از دیدگاهى. 🔸️علّت هم این است که انسانهایى که در برابر فریضه‌‏ى جهاد قرار میگیرند و حکم جهاد را میفهمند و باید عمل بکنند، در ذهن و در فکر و در واقعیّت زندگى‌‏شان یک خصوصیّاتى دارند که بر اساس آن خصوصیّات و بر طبق آن خصوصیّات یک حالتى به خودشان میگیرند: یا این است که جهاد را قبول میکنند و با علاقه و افتخار دنبال جهاد میروند و خطرات جهاد را پذیرا میشوند؛ یا این است که در این کار کُندى میکنند؛ یا اصلاً قبول نمیکنند؛ یا به ‏خاطر منافع مادّى‏اش به جهاد میروند و از این ‏قبیل. 📖 کتاب تفسیر سوره‌ی صف صفحه۱۴ #تفسیر #مطالعه #صف ✅ @qom_khamenei_ir

انواع انسانها در مواجهه با جهاد 🔹انسانها همه یک ‏جور نیستند؛ انواع و اقسام انسانهایى هستند که وقتى ‏که حکم جهاد خطاب به آنها میشود، هر کدام در یک حالتى و در یک وضعیّتى قرار میگیرند، مثل همین جامعه‌‏ى خودمان؛ وقتى فریاد جهاد در جامعه بلند میشود، عدّه‏‌اى پرواز میکنند به جبهه‌‏ها، عدّه‌‏اى [هم] نه با آن شوق امّا به‏ هر حال میروند، عدّه‌‏اى رو برمیگردانند، عدّه‌‏اى بر آن کسانى که رفته‌‏اند آفرین میگویند، عدّه‌‏اى بر آن کسانى که رفته‌‏اند حتّى آفرین هم نمیگویند؛ انواع و اقسامى از انسانها هستند. 🔹البتّه خوشبختانه در جامعه‌‏ى کنونى‌‏اى که من و شما در آن زندگى میکنیم، غالب افراد آن کسانى هستند که به جهاد شایقند؛ یا خودشان میروند، یا کسانشان را میفرستند، یا لااقل براى آنها که رفته‌‏اند، تکبیر میگویند و آنها را احترام میکنند. 🔹[البتّه] همیشه‏‌ى دوره‏‌ها این جورى نیست و این جورى نبوده؛ از جمله در زمان رسول اکرم - که صدر اوّل اسلام است - هنوز تربیتهاى جاهلى در ذهن مردم و در روح مردم، رسوخ زیادى داشته و هنوز برایشان خانه، زندگى، علقه‏‌هاى مادّى، چند روز بیشتر ماندن و چند وعده بیشتر خوردن اهمّیّت داشته؛ نه براى همه، امّا براى بسیارى‏‌شان. لذا شما مى‌‏بینید که توبیخ آن کسانى که به جهاد نمیروند زیاد است. 📖 کتاب تفسیر سوره‌ی صف صفحه ۱۵ #تفسیر #مطالعه #صف ✅ @qom_khamenei_ir

ترس از جهاد؛ هشدار سوره صف این آیاتى که در این سوره هست، تشویق به جهاد است و شروع سوره خطاب به آن کسانى است که اگرچه مؤمنند و منافق نیستند - ایمان به خدا دارند - امّا با اینکه اسم جهاد آمده، بارها بر زبان آنها جارى شده، آنها هم ایمان خودشان را اظهار کرده‌‏اند، هنگامى که وقت کار میرسد سختشان مى‌‏آید؛ خطاب به آنها و درباره‌‏ى آنها است و این یک بیمارى بزرگى است که ما باید به آن توجّه کنیم. آن بیمارى این است که انسان در اظهار و در ادّعا یک حرفى را بزند - دروغ هم نمیگوید، واقعاً اعتقاد دارد که این کار خوب است و اعتقاد دارد که این کار را خواهد کرد؛ با اعتقاد حرف میزند - امّا چون یک ارزیابى درستى از کار نکرده و یک برآورد صحیحى انجام نداده، یا از خودش یک برآورد صحیحى انجام نداده، هنگامى که انجام کار نزدیک شد، اگر با خطرى توأم بود، عقب میکشد؛ این یک بیمارى است: گفتن و نکردن. 📖 کتاب تفسیر سوره‌ی صف صفحه 16 #تفسیر #مطالعه #صف ✅ @qom_khamenei_ir

اهمیت آماده بودن برای جهاد 🔸کسانى بودند که خدا به اینها گفته بود که شما در مکّه فقط نماز بخوانید و زکات بدهید - در مکّه جهاد و قتال نبود - بعد که قرآن بر آنها قتال را نازل کرد، اینها رو برگرداندند؛ یعنى ترسیدند از جنگیدن، با اینکه وعده‌‏ى اینها با خدا و رسول و بیعت اینها با پیغمبر از اوّل بر این اساس بود که مشکلات را تحمّل کنند. 🔸یا آن مشکلات را برآورد نکرده بودند و نمیدانستند آن مشکلات چیست، یا خودشان را برآورد نکرده بودند؛ این بود که اینها در هنگام کار رو برگرداندند. یک چنین بیمارى‌‏اى در افراد وجود پیدا میکند. 🔸مخصوص جهاد هم نیست؛ همه‏‌ى کارهاى دیگر زندگى هم، تکالیف مهمّى که براى انسان رو مى‌‏آورد، مشمول این مطلب میشود که انسان یک چیزى را خیال میکند که میتواند، دنبال آن است، حرفش را میزند و از آن دم میزند، امّا هنگام عمل که شد مشکلات به نظرش مى‌‏آید، ضعفهاى خودش جلوى چشم او را میگیرد و نمیتواند آن کار را انجام بدهد. 🔸این آیه و این سوره، در رابطه‏‌ى با جهاد، به این گونه افراد نظر میکند و میخواهد اینها را تربیت کند. 📖 کتاب تفسیر سوره‌ی صف، صفحه ۱۶ #تفسیر #مطالعه #صف ✅ @qom_khamenei_ir

هدف قرآن کریم از تذکّرات؛ تربیت مؤمنان البتّه بدانید وقتى ‏که میگوییم این سوره خطاب به مؤمنین است، آن‏ هم با این لحن توبیخ‌‏آمیز، این براى مؤمنین بد نیست، زیرا که بناى قرآن بر تربیت است؛ بناى قرآن بر این نیست که به مؤمنین بگوید شما خوبید، اینها را مطلق کند و عیوب اینها را بپوشاند؛ و نباید [هم] این جور باشد؛ رهبر یک جامعه باید مثل یک مربّى و معلّم ضعفهاى مردم را به آنها بیان کند. شما دیدید که وقتى حمله‌‏ى عظیم فتح‏‌المبین (عملیّات فتح‌المبین در دوّم فروردین 1361) پیدا شد و این حرکت فداکارانه‌‏ى موفّق براى نیروهاى نظامى ما - یعنى ارتش و سپاه - پیش آمد و جوانهاى ما فداکارى کردند، امام که این ‏همه نسبت به رزمندگانِ عزیزِ میدانِ جنگ عطوفت دارند، آنجا گفتند که نبادا مغرور بشوید؛ یعنى ناگهان رفتند سراغ یک عیب بزرگ و [یکى] از بیمارى‌‏هاى مورد خطر که خطر آن و بیم و واهمه‌‏ى آن هست؛ و رهبر باید این کار را بکند و مردم بایستى نگران نشوند از اینکه معلّمان جامعه و رهبران جامعه عیبهاى آنها را بگویند، ضعفهاى آنها را مشخّص کنند و آنها را از غلتیدن در وادى ضعفها برحذر بدارند، [بلکه] باید خوشحال بشوند، زیرا که لازمه‌‏ى راهبرى مردم و اداره‏‌ى امور مردم این است که ضعفهاى مردم را دانه‌‏دانه به آنها گوشزد بکنند و توجّه بدهند. لذاست که این آیه اگرچه خطاب به مؤمنین است، امّا ضعف آن مؤمنین را بیان میکند و آیات تا آخر سوره بر این اساس پیش میرود. 📖 کتاب تفسیر سوره‌ی صف، صفحه۱۷ #تفسیر #مطالعه #صف ✅ @qom_khamenei_ir

خدای شکست‌ناپذیر و حکیم «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ * سَبَّحَ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ»؛ تسبیح میکند و تنزیه میکند خدا را هر آنچه در آسمانها و در زمین است. بعد که این تسبیح موجودات را بیان میکند، با بیان دیگرى همین معنا را باز تأکید میکند. آن بیان این است که میفرماید: «وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ»؛ خداى متعال عزیز است. عزیز یعنى چه؟ یعنى آن غالب مغلوب‌‏نشدنى؛ این معناى عزیز است. «وَلِلَّهِ الْعِزَّةُ وَلِرَسُولِهِ وَلِلْمُؤْمِنِينَ»، یعنى غلبه‌‏ى مطلق از آنِ خدا و از آنِ رسول و از آنِ مؤمنین است؛ معناى عزیز این است و بعد میگوید: «الْحَكِيمُ»؛ خدا حکیم است. حکیم یعنى آن موجودى یا آن کسى که کار او از روى حکمت است؛ یعنى محکم‏‌کارى شده است. همه‌‏ى اینها از یک مادّه است؛ حکمت و محکم و حکیم و مانند اینها از یک مادّه و از یک ریشه است. آن آدمى که حکیم است، یعنى همه‌‏ى کارش بر طبق یک میزان و روال درستى بناگذارى شده که خراب‏‌شدنى و نابودشدنى نیست. مفسّرین، حکیم را به این جمله معنا میکنند: «اَلمُتقَنُ الصُّنع»؛ یعنى کسى که صنع او متقن است و اتقان‌‏کننده و درست ‏و محکم‌‏کننده‌‏ى آفریده‌‏ى خود است؛ این ‏هم معناى حکیم است. پس هر آن ترتیباتى که خداى متعال در آفرینش درست کرده و چیده، خراب‏‌نشدنى و ضایع‌‏نشدنى است و خداى متعال بر آنچه بخواهد غالب است: «وَاللَّهُ غَالِبٌ عَلَىٰٓ أَمْرِهِ» ، که در آیه‌‏ى دیگرى و در سوره‌‏ى دیگرى وجود دارد؛ همه‌ی اینها یک مضمون است. 📖 کتاب تفسیر سوره‌ی صف، صفحه ۲۳ #تفسیر #مطالعه #صف ✅ @qom_khamenei_ir