#تدبردرقرآن خلاصه مباحث کرسی تدبر در قرآن (۹۹/۱/۱۱) موضوع: سوره مبارکه جمعه فضای سوره مبارکه جمعه، فضای تاکید بر عمل به دستورات دین است. آیات ۱ تا ۴: خداوند پاک و بی همتا و دانا، برانگیزاننده پیامبری است برای تزکیه و تعلیم امت آیه ۱: یسبح لله ما فی السموات و ما فی الارض ... این سوره هم با تسبیح خدا شروع شده و از مسبحات است که مضارع بودن تسبیح در این سوره، بر استمرار تسبیح دلالت دارد. همه موجودات (انسانها، حیوانات، گیاهان، اشیاء) پیوسته خدا را تسبیح می کنند. تسبیح یعنی اعتراف به پاکی و بی عیب و نقص بودن. همه موجودات هستی با عملکرد خودشان به ما اثبات می کنند که عالم خدایی دارد که آن را مدیریت می کند و کارش درست است. الملک: همان خدایی که مَلِک، یعنی صاحب حُکم و فرمانروایی است. القدوس: یعنی پاک و مقدس است. العزیز: خدایی که شکست ناپذیر و صاحب اراده ای است که هیچکس را توان مقابله با این اراده نیست. الحکیم: صاحب حکمت است و همه کارهایش روی حساب و کتاب است. آیه ۲: هو الذی بعث فی الاُمّیین رسولا منهم ... همان خدایی که کارش درست است، کسی است که در میان مردم درس ناخوانده، پیامبری از خودشان برانگیخت. اُمّیین: منسوب به اُمّ: کسی که از مادر متولد شده و چیزی آموزش ندیده است. پیامبر از میان اُمّیین و از خودشان است؛ یعنی قابلیت این را دارد که برای آنها الگو باشد. خدا این رسول را فرستاده که مردم را تربیت کند. تربیت: یعنی فضایی را برای رشد کسانی که تحت نظر ایشان هستند آماده کند. در واقع این آیه مدل تربیتی پیامبر (ص) را در جامعه به ما معرفی می کند: تلاوت آیات قرآن، تزکیه و پاک کردن ظرف وجودی و روح انسانها از ناپاکی ها و رذایل اخلاقی، تعلیم و آموزش احکام و معارف قرآن به مردم. که در این مُدل تربیتی تزکیه اولویت دارد بر تعلیم. و قطعا قبل از اینکه پیامبر بیاید، مردم در گمراهی بودند و از این مدلهای تربیتی خبری نداشتند و راه غلط را می رفتند. آیه ۳: و آخرین منهم لما یلحقوا بهم و ... و غیر از اُمیین کسان دیگری هستند که هنوز به اُمیین ملحق نشده اند. دیگرانی که در آینده خواهند آمد و پیامبر (ص) برای آنها هم فرستاده شده (پیامبری فرا زمانی و فرامکانی) و این مساله که پیامبری از میان مردم عرب برای همه عالم هستی فرستاده شود، هم صاحب عزت می خواهد و هم صاحب حکمت که بتواند این کار را انجام بدهد. آیه ۴: ذلک فضل الله یوتیه من یشاء ... این بعثت، فضل و بخشش خداست که به هر که بخواهد عطا می کند. و خداوند همیشه صاحب فضل و بخشش بزرگ است. و چون تشخیص داده پیامبر (ص) بهتر از هر کسی می تواند بار سنگین تربیت مردم را بر دوش بکشد، این وظیفه را بر عهده ایشان قرار داده است.