#نهج_البلاغه
خلاصه مباحث کرسی نهج البلاغه (۹۹/۳/۱۸)
موضوع: خودپسندی و خودبینی
حکمت ۱۶۱:
من استبد براءیه هلک و من ... : هر کسی که مستبد در رای خود (خود رای) شد، هلاک گردید؛ ولی کسی که با دیگران مشورت کند، با آنها در عقل شان مشارکت کرده است.
خطبه ۸۸:
فیا عجبا و ما لی لا اعجب ... : جای تعجب است و چرا تعجب نکنم ... از کسانی که در مبهمات، بر رای خودشان تکیه می کنند. انگار هر کدام امام خودشان هستند.
معلوم می شود کسی که به دین عمل نمی کند هم خود رای و خود پسند است. ظاهرا می گوید من مسلمانم اما در مسائلی که دینش نظر داده، به نظر خودش عمل می کند. دین در همه عرصه های مختلف زندگی نظر دارد، پس جایی برای نظر ما باقی نمی ماند.
نامه ۳۱:
واعلم ان الاعجاب ضد الصواب و آفه الالباب ... : و بدان که خود بزرگ بینی، ضدّ راستی و درستی است و آفت عقل ها است. راهکارش این است:
نهایت کوشش خودت را بکن و به فکر ذخیره سازی برای دیگران نباش و وقتی به راه راست هدایت شدی و غرور و عجب را کنار گذاشتی در برابر پروردگارت از هر انسان فروتنی، خاضع تر باش.
نامه ۵۳:
ایاک و مساماه الله فی عظمته ... : بپرهیز از اینکه در مقابل بزرگی خدا برای خودت عظمت و بزرگی قائل بشوی و در جبروت، خودت را شبیه به خدا قرار بدهی ... خدا وقتی ببیند کسی اهل سرکشی است او را ذلیل می کند؛ گاهی در دنیا و گاهی در آخرت. خدا هر انسان خودپسندی را پست و بی ارزش می کند.
ادامه نامه ۵۳:
و ایاک و الاعجاب بنفسک ... : و بپرهیز از عُجب و خودپسندی و از اینکه نسبت به کارهای خودت اطمینان پیدا کنی و دوست داشته باشی همه تو را بستایند.
یکی از ویژگی های انسان های خودپسند این است که دوست دارند همه از آنها تعریف کنند؛ اما:
فان ذلک ... این از بهترین فرصت هایی است که شیطان از آن استفاده می کند و باعث می شود احسان محسنین از بین برود و باطل شود (عُجب، باعث حبط عمل می شود).
حکمت ۲۱۲:
عجب المرء بنفسه احد حُسّاد عقله: خودپسندی انسان، یکی از حسودان عقل او است.
بین عقل با عُجب رابطه تضاد و تقابل شدیدی وجود دارد. انسان هر چه عاقل تر، عُجب و خودپسندی او کمتر و هر چه خودپسندتر، عقلش کمتر.
حکمت ۱۶۷:
الاعجاب یمنع الازدیاد: خودپسندی مانع رشد است.
وقتی کسی خودپسند شود، نه تنها عیب های خودش را نمی بیند تا آنها را برطرف کند؛ بلکه از دیگران هم انتقاد نمی پذیرد و اگر هم عیب خودش را متوجه بشود نادیده می گیرد و رشد نمی کند.
حکمت ۱۱۳:
لا وحده اوحش من العجب: هیچ تنهایی، وحشتناک تر از عُجب نیست.
انسان دارای عُجب تنهاست؛ زیرا تواضع ندارد و خودش را بالاتر از دیگران و تافته جدابافته می بیند. در نتیجه دیگران خواستار او نیستند.
https://eitaa.com/quranlive
#تدبردرقرآن2
خلاصه مباحث کرسی تدبر در قرآن (۹۹/۳/۱۹)
موضوع: سوره مبارکه ملک
بخش اول؛ آیات ۱ تا ۱۲:
تهدید کافران مالکیت مطلق خداوند رحمان و ربوبیت او به عذاب
آیات ۱ تا ۵: اثبات ملک مطلق خداوند در عالم
آیه ۱:
تبارک الذی بیده الملک ... : در این آیه، صحبت از خیر فراوان و دائمی خدا است. کسی که ملک فقط به دست اوست و او قدرت تصرف در ملک خود را به هر شکل ممکن دارد و برای او کاری غیر ممکن نیست.
آیه ۲:
الذی خلق الموت و الحیاه ... : او همان کسی است که خلق کرد مرگ و زندگی را ... این آیه:
اولا: هدف از خلقت نظام انسانی را آزمایش انسان بیان می کند (لیبلوکم)؛
ثانیا: انسانهایی که در آن آزمایش پیروز می شوند (احسن عملا) هستند نه (اکثر عملا)؛ یعنی برای خداوند، کیفیت عمل بهتر و مهمتر است از کثرت عمل.
آیه ۳ و ۴:
الذی خلق سبع سماوات طباقا ... : این آیه انسان را دعوت به تفکر می کند که ای انسان، در آفرینش خدای رحمان، هیچ تفاوت، اختلاف، خلل و بی نظمی دیده ای؟ نه چنین نیست. پس بار دیگر بنگر. آیا هیچ شکاف و نقصی می بینی؟
از ویژگیهای این عالم که هیچ کس نمی تواند انکار کند، همین نظمی است که بر جهان هستی حاکم است و این نظم بیانگر وجود یک ناظم است.
و تاکید هم می کند که دوباره، سه باره و چند باره برگرد و بنگر تا سرانجام چشمانت خسته و ناتوان به سوی تو بازگردد.
آیه ۵:
و لقد زینا السماء الدنیا بمصابیح ... : قطعا ما زینت دادیم آسمان دنیا را به وسیله ستارگان. و آن جنیان شروری را که به دنبال توطئه علیه زمینیان هستند را با رجم با ستارگان می رانیم.
در پایان آیه هم شیاطین را به خاطر قصد اخلال در تدبیر عالم، به عذاب اخروی تهدید می کند که برای آنان عذاب آتش سوزان را فراهم کرده است.
آیات ۶ تا ۱۲: تهدید کافران به عذاب اخروی
آیه ۶:
و للذین کفروا بربهم ... : و برای کسانی که کافر به ربوبیت خدا هستند عذاب خداوند است و چه بد فرجامی است برای آنان. که وصف این عذاب در آیات بعد آمده است.
آیه ۷ و ۸:
اذا القوا فیها سمعوا ... : وقتی که کافران در جهنم افکنده می شوند صدایی دلخراش از جهنم می شنوند. در حالیکه جهنم دارد می جوشد و آنها را بالا و پایین می کند. و این عذاب آنقدر سخت است که گویی جهنم از شدت غضب و ناآرامی می خواهد تکه پاره بشود. خازنان جهنم از آنان می پرسند: مگر برای شما پیامبر هشدار دهنده ای نیامد؟
آیه ۹:
قالوا بلی قد جاءنا ... : جهنمیان می گویند پیامبری هشدار دهنده برای ما آمد ولی ما او را تکذیب کردیم و ... .
آیه ۱۰ و ۱۱:
و قالوا لو کنا نسمع او نعقل ... : و با خود می گویند اگر سخن پیامبران را می شنیدیم یا در آن تعقل می کردیم امروز در میان اهل دوزخ نبودیم؛ اما اعتراف آنها فایده ای ندارد. پس استفاده نکردن از گوش و عقل، عامل جهنمی شدن آنان بود.
آیه ۱۲:
ان الذین یخشون ربهم بالغیب ... : این آیه در تقابل محتوایی با مجموعه آیات قبلی برای مومنان به ربوبیت الهی نوید آمرزش و پاداش می دهد.
https://eitaa.com/quranlive