📇 خلاصه تفسیر آیه ۴ سوره مبارکه #حشر
🎤: برگرفته از جلسات تفسیر ایت الله #جوادی_آملی(سایت اسراء)
🔸حکم جَلای وطن بر یهودی بنینضیر تثبیت شد، هم تکویناً, هم تشریعاً؛ رسول خدا(صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرمود شما باید جلای وطن کنید، باید از اینجا بیرون بروید.
🔹اگر اینها مأمور به جلای وطن نمیشدند ممکن بود؛ نظیر یهودیهای بنیقریضه به قتل و اسارت محکوم بشوند، با اینکه جلای وطن به نوبه خود یک عذاب شدید است.
🔸 مسئله جلای وطن را در کنار قتل یاد کرده است؛ جلای وطن هم یک عذاب رسوایی را به همراه دارد، گذشته از این دشواری؛ اما در برابر آن عذاب استیصال که ریشهکَن بشوند و عذاب اسیرگیری، یک عذاب خفیفتری است، لذا فرمود اگر مسئله جلای وطن بر اینها مقدّر نمیشد، اینها به یک عذاب دردناکتری معذّب میشدند
🔹چرا یهود بنینضیر به این عذاب جلای وطن گرفتار شد؟ و چرا ما باید عبرت بگیریم؟ برای اینکه ﴿ذلِکَ بِأَنَّهُمْ شَاقُّوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ﴾؛ اینها مشاقّه کردند؛ یعنی بین خود و بین دین، درّه و شِقاقی ترسیم کردند که خود در یک شقّ قرار گرفتند و دین در شقّ دیگر قرار گرفت.
🔸«محادّه» به همین معناست, «مشاقّه» به همین معناست؛ در اواخر سوره مبارکه «مجادله» این است که ﴿أَنَّ الَّذِینَ یُحَادُّونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ﴾؛ آنها که مُحادّه میکنند؛ یعنی حدّ خود را از حدّ قرآن و دین خدا جدا میکنند. خود را در یک حد میبینند و اسلام را در حدّ دیگر، به دنبال دین نیستند که در یک مسیر باشند، محادّه دارند؛ یعنی در حدّ جدایی دارند. مشاقّه هم اینچنین است؛ یعنی اینها در یک طرف هستند, دین و قرآن در طرف دیگر، هر کس با خدا در افتد، خدا «شدید العِقاب» است
🔹این لطف الهی است که در خیلی از موارد عِقاب خدا و عذاب الهی را تلویحاً ذکر میکند، نه تصریحاً؛ وعده را تصریحاً ذکر میکند؛ اما وعید را تلویحاً ذکر میکند؛ یعنی میفرماید: ﴿لَئِن شَکَرْتُمْ لَأَزِیدَنَّکُمْ﴾؛ اما ﴿وَ لَئِن کَفَرْتُمْ﴾
«لأعذبنّکم» نیست، بلکه ﴿لَئِن کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِی لَشَدِیدٌ﴾، این تلویح نشانه آن است که #لطف خدا بیشتر از #قهر الهی است.
@qurantehran
📇 خلاصه تفسیر آیه ۱۰ سوره مبارکه #حشر
🎤: برگرفته از جلسات تفسیر ایت الله #جوادی_آملی(سایت اسراء)
🔸مطلب آیه این است که غیر از مهاجر و غیر از انصار گروه سوّمی هستند که بعد از اینها به اینها ملحق شدند: ﴿وَ الَّذِینَ جَاءُوا مِن بَعْدِهِمْ یَقُولُونَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَ لِإِخْوَانِنَا الَّذِینَ سَبَقُونَا بِالْإِیمَانِ وَ لاَ تَجْعَلْ فِی قُلُوبِنَا غِلّاً لِلَّذِینَ آمَنُوا رَبَّنَا إِنَّکَ رَؤوفٌ رَحِیمٌ﴾
🔹انصار بخلزدایی کردند و تابعین کینهزدایی کردند. فرمود اینهایی که بعداً میآیند اینچنین میگویند؛ یعنی شما که بعداً آمدید اینچنین بگویید، این جمله سوم که عطف بر آن قبلیها هست به لسان اِخبار بیان شد؛ اما به داعی انشا القا و وصف مردان الهی را ذکر میکنند؛ یعنی اینچنین باشید! چون جنبه تربیتی دارد.
🔸فرمود: ﴿وَ الَّذِینَ جَاءُوا مِن بَعْدِهِمْ﴾ میگویند؛ یعنی بگویید؛ بگویید ﴿رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَ لِإِخْوَانِنَا الَّذِینَ سَبَقُونَا بِالْإِیمَانِ وَ لاَ تَجْعَلْ فِی قُلُوبِنَا غِلّاً لِلَّذِینَ آمَنُوا﴾، برای خود طلب مغفرت میکنند، برای گذشتگانی که راه را برای اینها باز کردهاند طلب مغفرت میکنند و برای خود و ارتباط خود، نسبت به همه مؤمنین چه گذشته و چه حال، کینهزدایی میکنند: ﴿وَ لاَ تَجْعَلْ فِی قُلُوبِنَا غِلّاً لِلَّذِینَ آمَنُوا﴾؛ چه گذشته و چه آینده, چه مؤمنین گذشته و چه مؤمنین حال که این وصف بهشتیان است.
🔹عدهای از مفسّرین اهل سنّت خواستند به این آیه استدلال کنند که این سه بخش، تقسیمِ مستوعب است؛ یعنی مهاجرین، انصار و ﴿وَ الَّذِینَ جَاءُوا﴾ را؛ این ﴿وَ الَّذِینَ جَاءُوا﴾ هم شامل مهاجرین بعدی میشود، هم شامل انصار بعدی میشود، هم شامل ما که به اینها ایمان آوردیم، نه در ردیف مهاجرین هستیم، نه در ردیف انصار مصطلح؛ بالأخره دینِ خدا را داریم یاری میکنیم؛ انصار در برابر مهاجر نیستیم، چون فرمود: ﴿وَ الَّذِینَ جَاءُوا مِن بَعْدِهِمْ﴾. پس این سه آیه تقسیم آن مستوعب است، هیچ کسی نیست که مسلمان باشد و مشمول این سه آیه نباشد، چون این تقسیم مستوعب است و ما که بعداً آمدیم، نه جزء مهاجرین اوّل هستیم، نه جزء انصار اوّلی هستیم؛ جزء ﴿وَ الَّذِینَ جَاءُوا مِن بَعْدِهِمْ﴾ خواهیم بود. تکلیف ما را همین آیه مشخص کرد؛ یکی از تکالیف ما این است که بگوییم: ﴿رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا﴾؛ دوم ﴿وَ لِإِخْوَانِنَا الَّذِینَ سَبَقُونَا بِالْإِیمَانِ﴾؛ پس ما مکلّفیم نسبت به مؤمنین گذشته طلب مغفرت کنیم؛ مخصوصاً نسبت به آن مهاجرین اوّلی و انصار اوّلی. ما مأمور به استغفاریم نه مأمور بالسبّ؛ خواستند بگویند که سبّ هیچ کدام از مهاجرین و انصار که در صدر اسلام بودند روا نیست، ما مأمور به استغفاریم برای آنان، نه مأمور به سبّ؛ این یک پیام.
🔸اگر ما در قرآن همین سه آیه را میداشتیم میگفتیم این تقسیم مستوعب است؛ ولی در قرآن کریم راجع به کسانی که در صدر اسلام بودند و همچنین کسانی که بعدا به آنها ملحق شدند، میبینیم تقریباً پنج گروه را قرآن میشمارد. اینچنین نیست که همه کسانی که جزء مهاجرین اول بودند خوب بودند، همه کسانی که جزء اوّلی از انصار بودند خوب بودند، اگر عدهای منافقانه در بین مهاجر یا انصار به سر میبردند، ما هم درباره آنها باید تبرّی کنیم.
🔹 آیه صد تا ۱۰۲ سوره «توبه» آمده اینها را پنج قِسم کرده ﴿مَرَدُوا عَلَی النِّفَاقِ﴾ کرده، ﴿خَلَطُوا عَمَلاً صَالِحاً وَ آخَرَ سَیِّئاً﴾ گفته؛ پس اینچنین نیست که هر کس در گذشته رسول خدا(صلّی الله علیه و آله و سلّم) را زیارت کرد و جزء اصحاب بود وارسته باشد. از آن طرف هم در طُرُق ما هم فراوان آمده است که «ارْتَدَّ النَّاسُ بَعْدَ النَّبِیِّ»که البته این ارتداد، ارتداد ولایی است؛ یعنی «ارتدّوا عن الولایة»، نه ارتداد مصطلح فقهی باشد که حکم فقهی هم به همراه داشته باشد.
@qurantehran
📇 خلاصه تفسیر آیه ۱۷ سوره مبارکه #حشر
🎤: برگرفته از جلسات تفسیر ایت الله #جوادی_آملی(سایت اسراء)
🔸فَکَانَ عَاقِبَتَهُمَا أَنَّهُمَا فِی النَّارِ خَالِدَیْنِ فِیهَا وَ ذلِکَ جَزَاؤُا الظَّالِمِینَ
🔹﴿فَکَانَ عَاقِبَتَهُمَا أَنَّهُمَا فِی النَّارِ﴾؛ یعنی «فکانا» در حقیقت ﴿فِی النَّارِ﴾ عاقبت اینها، عَقب کار اینها آن است، این هم که عِقاب را عقاب گفتند و عقوبت گفتند، برای اینکه چیزی غیر از عقبِ کار نیست این کار اولی دارد و آخر، اوّلش شیرین است و آخرش تلخ، عقوبت را که گفتند عِقاب و عقوبت، برای اینکه عقبِ همین کار است، یک چیز دیگری نیست اگر یک شیرینی درست کند که اولش شَهد و شکر باشد و آخرش سمّ آن سمّ عقبِ همین شهد است؛ لذا این را میگویند عِقاب،
🔸 عقوبت جدای از کار نیست در حقیقت، عاقبت شیطان و آن کافرِ فریبخورده عاقبت ولی و مولیٰعلیه این است که ﴿أَنَّهُمَا فِی النَّارِ خَالِدَیْنِ فِیهَا﴾، اینها در آتش هستند در حالی که مُخلَّد در آتش هستند و این اختصاص به این شیطان یا یهودیهای بنینضیر، بنیقینقاع یا منافقین صدر اسلام ندارد؛ بلکه ﴿وَ ذلِکَ جَزاءُ الظَّالِمین ﴾، این کیفر هر انسانی است که #ظالم باشد،
🔹 البته جزا را ملاحظه فرمودید در قرآن کریم چنین فرمود که جزا، وفاق است، ﴿جَزَاءً وِفَاقاً﴾، این ﴿جَزَاءً وِفَاقاً﴾، فقط درباره کیفر است و معصیت است و عِقاب وگرنه درباره حَسنه و ثواب چنین تعبیری اصلاً در قرآن کریم نیست که جزا، وفاق عمل است؛ بلکه جزا در حسنات یا ده برابر است یا بیشتر اینکه گفته شد: ﴿جَزَاءً وِفَاقاً﴾، این فقط در سیّئات است که وِفق عمل است و موافق عمل و همتای عمل؛ ولی در حسنات خیلی بیشتر از آن است و جزای ظالمین همین است که «خالدیْن فی النار» باشند، اگر ظلمشان به حدّ نفاق و کفر رسیده است.
@qurantehran
nokatejoze 28.mp3
17M
❗️نکاتی پیرامون سوره مبارکه #حشر
(تدبر در سور مسبحات)
🎤: خانم #سمیع_زاده
http://eitaa.com/qurantehran