📍📍ترجمۀ تحت‌اللفظی نه لازم است نه کافی؛ بلکه نامطلوب و غیرموجه است.
به قول بعضی بزرگان ترجمۀ لفظ‌به‌لفظ قرآن نه تنها ترجمه نیست بلکه گاهی خیانت به متن ترجمه شده است. (فقط برای دانشجویان فن ترجمه، آن‌هم تا حدودی ترجمۀ تحت‌اللفظی ضرورت دارد.)
📍📍مترجم در معادل‌یابی برای عبارات کنایی، ضرب‌المثل‌ها، اصطلاحات چه باید بکند؟
همان الفاظ را ترجمه کند؟
مفهوم را ترجمه کند؟
یا یک معادل کنایی همسان را در زبان مقصد برایشان بیابد؟
✅قطعاً راه سوم درست‌تر است.
📍مثلاً در قرآن مجید لفظ «نقیر»، «قطمیر»، «فتیل»، «خردل» و «مثقال ذره» آمده که همه کنایه از «کوچکی» هستند.
ببینیم مترجمان چطور ترجمه‌شان کرده‌اند:
_ گودی پشت هستۀ خرما، پوست هستۀ خرما، رشتۀ میان هستۀ خرما، دانۀ خردل و هم‌وزن ذره‌ای.
✅ترجمۀ ما: سرِ سوزنی، پَرِ کاهی، سرِ مویی، ارزنی و اندازۀ ذره‌ای.
📍قرآن مجید پر است از این دست لغات و جملات کنایی! که به‌نظر می‌رسد همه را باید کنایی ترجمه کرد. همانطور که در متون دیگر، مترجمان چیره‌دست و ورزیده سعی کرده‌اند که این‌گونه باشند.
اصولاً هر زبانی مملو است از کنایات و اصطلاحات و ضرب المثل‌ها که اگر آن‌ها را تحت‌اللفظی معنا کنیم، یک معنای نامفهوم از آب در خواهد آمد! پس مترجم باید معادل آن‌ها را در زبان مقصد بیاورد نه معنای لغوی آن‌ها را.
#ترجمه_خواندنی_قرآن #معادل‌یابی
#ترجمه_روان
@qurantr_maleki
#معادل‌یابی
📍📍ترجمۀ تحت‌اللفظی نه لازم است نه کافی؛ بلکه نامطلوب و غیرموجه است.
به قول بعضی بزرگان ترجمۀ لفظ‌به‌لفظ قرآن نه تنها ترجمه نیست بلکه گاهی خیانت به متن ترجمه شده است. (فقط برای دانشجویان فن ترجمه، آن‌هم تا حدودی ترجمۀ تحت‌اللفظی ضرورت دارد.)
📍📍مترجم در معادل‌یابی برای عبارات کنایی، ضرب‌المثل‌ها، اصطلاحات چه باید بکند؟
همان الفاظ را ترجمه کند؟
مفهوم را ترجمه کند؟
یا یک معادل کنایی همسان را در زبان مقصد برایشان بیابد؟
✅قطعاً راه سوم درست‌تر است.
📍مثلاً در قرآن مجید لفظ «نقیر»، «قطمیر»، «فتیل»، «خردل» و «مثقال ذره» آمده که همه کنایه از «کوچکی» هستند.
ببینیم مترجمان چطور ترجمه‌شان کرده‌اند:
_ گودی پشت هستۀ خرما، پوست هستۀ خرما، رشتۀ میان هستۀ خرما، دانۀ خردل و هم‌وزن ذره‌ای.
✅ترجمۀ ما: سرِ سوزنی، پَرِ کاهی، سرِ مویی، ارزنی و اندازۀ ذره‌ای.
📍قرآن مجید پر است از این دست لغات و جملات کنایی! که به‌نظر می‌رسد همه را باید کنایی ترجمه کرد. همانطور که در متون دیگر، مترجمان چیره‌دست و ورزیده سعی کرده‌اند که این‌گونه باشند.
اصولاً هر زبانی مملو است از کنایات و اصطلاحات و ضرب المثل‌ها که اگر آن‌ها را تحت‌اللفظی معنا کنیم، یک معنای نامفهوم از آب در خواهد آمد! پس مترجم باید معادل آن‌ها را در زبان مقصد بیاورد نه معنای لغوی آن‌ها را.
#ترجمه_خواندنی_قرآن #معادل‌یابی
#ترجمه_روان
@qurantr_maleki
#معادل‌یابی
🟣 حجر، ۱۶: وَلَقَدْ جَعَلْنَا فِي السَّمَاءِ بُرُوجًا وَزَيَّنَّاهَا لِلنَّاظِرِينَ
🔘 سایر مترجمان: در آسمان، برج‌هایی/کاخ‌هایی آفریدیم...
☑️ ترجمۀ خواندنی قرآن:
در آسمان صورت‌های فلکی گذاشته‌ایم و برای تماشاگران چشم‌نوازش ساخته‌ایم
@qurantr_maleki
#معادل‌یابی #تفسیر
سورهٔ هود آیهٔ ۷:
هُوَ الَّذي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ في سِتَّةِ أَيَّامٍ وَ کانَ عَرْشُهُ عَلَى الْماءِ.
🟥 در فارسی، هرآنچه سست و شکننده و پوچ باشد، می‌گویند «بر آب است»؛ مانند: عنوان فیلم «خانه‌ای روی آب».
🔺ترجمه دیگران: «عرش خدا بر آب است!» یا «حکومت او بر آب بود!»
البته بنای عموم مترجمان برگردانِ ظاهر قرآن است و این بنا محترم و رایج هست؛ اما رعایتِ ۱۰۰درصدِ این بنا گاهی به کژتابی و برعکس‌شدن معنا می‌انجامد.
☑️🔻 ترجمۀ ما، طبق تفسیر المیزان و روایات اهل‌بیت علیهم السلام:👇
هم‌اوست که آسمان‌ها و زمين را و آنچه ميانِ آن دو است، در طول شش مرحله آفريده است و فرمانروایی‌اش بر جهان براساس آگاهی است.
@qurantr_maleki
#معادل‌یابی #کنایه #روان‌بودن
✅ما «وراء ظهورهم» را «پشت سرشان» یا «پشت گوششان» ترجمه کرده‌ایم.
اما بعضی دیگر «پس پشتشان» گفته‌اند که در فارسی عبارتی نامفهوم است.
🔸بعضی از ترجمه‌ها:
و به راستى يگانه (و تنها) همانگونه كه نخست بار آفريده بوديمتان نزد ما آمديد و آنچه (از دارايى) بخشيده بوديمتان پس پشتتان رها كرديد و ميانجىهايتان را كه مىپنداشتيد شريكها (ى ما) در ميان شما هستند با شما همراه نمىبينيم، پيوندتان با آنان گسست و آنچه (شريكهاى ما) مىپنداشتيد از دستتان رفت.
🔶ترجمۀ خواندنی قرآن:
همان‌طورکه شما را اول‌‌بار تنها آفریدیم، حالا هم تک‌وتنها پیشمان آمده‌اید! بله، همۀ داشته‌های دنیایی‌تان را که به شما داده بودیم، پشت سرتان رها کرده‌اید و دست خالی آمده‌اید! راستی، بت‌هایی را که خیال می‌کردید در انجام‌دادن کارهایتان بین ما و شما واسطه هستند، همراهتان نمی‌بینیم! بین شما و آن‌ها جدایی افتاده و چیزهایی که خیال می‌کردید تکیه‌گاهتان هستند، از جلوی چشمتان غیبشان زده است.
@qurantr_maleki
ذَٰلِكَ مَبْلَغُهُمْ مِنَ الْعِلْمِ ۚ....
سطح فکرشان همین است!....
• سورهٔ نجم آیهٔ ۲۹ و ۳۰
#ترجمه_خواندنی_قرآن
#معادل‌یابی #ترجمه_روان
@qurantr_maleki
#معادل‌یابی #تفسیری
#روان‌بودن #مقایسه
▫️سورۀ هود، آیۀ ۶
🔸برخی از ترجمه‌ها:
«و هيچ جنبندهاى در زمين نيست مگر كه روزىاش بر خداوند است و (خداوند) آرامشگاه و وديعهگاه او را مىداند؛ (اين) همه در كتابى روشن (آمده) است.»
🟩 ترجمهٔ خواندنی قرآن:
«هر موجود زنده‌ای روی زمین زندگی می‌کند، روزی‌اش به‌عهدۀ خداست. او زیستگاه دائمی و موقتیِ همۀ آن‌ها را می‌داند. تمام این‌ها در کتاب مبین ثبت است.»
@qurantr_maleki
#معادل‌یابی #فن_ترجمه #ربط_آیه‌ها
«کعصف مأکول» در آیۀ 5 سورۀ فیل را این‌طور معنا کرده‌اند:
🔸 یکی از مترجمان: سرانجام همه آنان را چون كاه جويده‌شده قرار داد.
👈 سایر مترجمان معادل‌هایی مثل كاههاى خرد، برگ خورده‌شده، كاهبرگى نيم‌جويده، پسماندۀ در آخور، علفى زير دندان حيوان، كاه خورده‌شده و برگ خورده‌شده آورده‌اند.
✅ درحالی‌که ما اصلا در فارسی امروزی از این ترکیب استفاده نمی‌کنیم.
مثلا هرگز نمی‌گوییم که رزمندگان اسلام ارتش بعث عراق را مثل کاه جویده‌شده کردند!
پس چه باید کرد⁉️
🔅درست است که «عصف» به معنای «کاه» است و «مأکول» به معنای «خورده‌شده»؛ ولی اگر واحد ترجمه را «جمله» بدانیم نه کلمه، آیۀ پایانی این سوره را باید جوری معنا کنیم که هم در زبان مقصد به‌کار رفته باشد و هم برای مخاطبانش گوش‌آشنا باشد.
از اینکه احیاناً کلمه یا حرفی از آن عبارت به‌صورت جداگانه معنا نشود، نباید اصلاً نگران باشیم. همانطور که مترجمان بزرگوار قرآن در خیلی جاها از قاعدۀ فوق (واحد ترجمه «جمله» است) پیروی کرده‌اند.
❇️🔍با توجه به این نکته ببینید ترجمۀ ما را از سورۀ فیل:
به نام خدای بزرگوار مهربان
مگر ندیدی خدا با فیل‌سوارانِ لشکر ابرهه چه کرد؟!
مگر نقشۀ شومشان را نقش بر آب نکرد؟! و بر سرشان پرندگانی دسته‌دسته اعزام نکرد؟!
و با سنگ‌هایی از گِل سفت آن‌ها را هدف‌گیری نکرد؟!
بله، خدا این‌طور همه‌شان را لِه‌ولَوَرد کرد!
@qurantr_maleki
#معادل‌یابی #نمونه
✏️واژۀ «دِرهم» و «دینار»
هرکدام یک‌بار در قرآن مجید آمده است.
اوّلی را به‌معنای «سکۀ نقره» گرفته‌ایم
و دومی را به‌معنای «سکۀ طلا».
❌نباید این دو واژه را مستقیم به «دِرهم» و «دینار» معنا کرد.
چرا⁉️
✔️اولاً این دو واژه در حال حاضر، پول رایج بعضی کشورها به‌شمار می‌روند.
✔️ثانیاً خوانندۀ فارسی‌زبان مقدار مشخصی از آن‌ها در ذهن نخواهد داشت!
.....................
اما آن دو آیه:
🔷۱. آیۀ ۷۵ سورۀ آل‌عمران:
«وَ مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ مَنْ إِنْ تَأْمَنْهُ بِقِنْطارٍ يُؤَدِّهِ إِلَيْكَ وَ مِنْهُمْ مَنْ إِنْ تَأْمَنْهُ بِدِينارٍ لا يُؤَدِّهِ إِلَيْكَ إِلاَّ ما دُمْتَ عَلَيْهِ قائِماً ذلِكَ بِأَنَّهُمْ قالُوا لَيْسَ عَلَيْنا فِي الْأُمِّيِّينَ سَبِيلٌ وَ يَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَ هُمْ يَعْلَمُونَ»
در بین اهل‌کتاب، کسانی هستند که اگر اعتماد کنی و خرواری طلا به آن‌ها بدهی، به تو پس می‌دهند. کسانی هم هستند که اگر اعتماد کنی و سکه‌ای طلا به آن‌ها بدهی، به تو پس نمی‌دهند؛ مگر آنکه بالای سرشان بِایستی تا مالت را بگیری!
دلیل این کار زشتشان آن است که به‌خیال خودشان می‌گویند: «بقیۀ مردم حق ندارند به کارهای ما اعتراض کنند! چون ما نژاد برتریم.» آن‌ها با این حرف، آگاهانه به خدا دروغ می‌بندند.
🔷۲. آیۀ ۲۰ سورۀ یوسف:
«وَ شَرَوْهُ بِثَمَنٍ بَخْسٍ دَراهِمَ مَعْدُودَةٍ وَ كانُوا فِيهِ مِنَ الزَّاهِدِين»
در کشور مصر، او را به مبلغ ناچیزی، یعنی چند سکۀ نقره، فروختند و در فروشش به‌قیمت بیشتر، پافشاری نکردند.
@qurantr_maleki
برخی واژه‌های قرآنی، کنایه‌وار،
کوچکی و بی‌ارزشیِ
چیزی یا کاری را نشان می‌دهند:
قطمیر (۱ بار)، نقیر (۲ بار)،
فتیل (۳ بار)، خردل (۲ بار).
در تفاسیر معتبر قرآن آمده است که: این واژگان همه کنایه از اشیای کوچک و بی‌ارزش‌اند.
بنابراین ما
قطمیر را «پَرِ کاه»
نقیر را «سرِ سوزن»،
«مثقال ذرّة» را «بال مگس» و «به‌اندازۀ ذره»،
فتیل را «سر مو» و خردل را «دانۀ ارزن»
معنا کرده‌ایم.
پاپاسی، هلِ پوک و... معنا نکرده‌ایم،
چون زیادی عامیانه هستند.
کوچک‌ترین، کمترین و... نباید می‌گذاشتیم، چون کنایه نیستند.
🔵یک مثال:
نساء، ۵۳: أَمْ لَهُمْ نَصِيبٌ مِنَ الْمُلْكِ فَإِذاً لا يُؤْتُونَ النَّاسَ نَقِيراً.
🔹 مترجمان دیگر: آيا آنان را بهره اى از حكومت است [كه بخواهند چيزى به مردم دهند و كارساز دنيا و آخرتشان باشند، اگر هم بهره اى باشد] در اين صورت به اندازه گودى پشت هسته خرما به مردم نمی‌پردازند.
🔷 ترجمۀ خواندنی قرآن:
مگر آن‌ها سهمی از قدرت و ثروت دارند؟! که اگر هم داشتند، سرِ سوزنی به مردم نمی‌دادند!
#معادل‌یابی #روان‌بودن #تفسیری
#ترجمه_خواندنی_قرآن #ترجمه_روان #ترجمه_پیام_رسان_ویژه_نوجوانان_و_جوانان #قرآن #قرآن_رنگی #قرآن_کریم
@qurantr_maleki
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
#وجوه_معنایی #معادل‌یابی
#روان‌بودن #تفسیر
✅در «ترجمۀ خواندنی قرآن» واژۀ «علم» گاهی به «دانش» ترجمه شده است
و گاهی به «معرفت»
و گاهی به «تخصص»
و گاهی به «نبوغ نظامی»
و گاهی به «شمّ اقتصادی»
و گاهی به... .
👆👆👆👆
@qurantr_maleki
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔍#معادل‌یابی #مقایسه
🔸وَاللَّهُ يَعْلَمُ مُتَقَلَّبَكُمْ وَمَثْوَاكُمْ
⭕ یکی از ویژگی‌های مهم ترجمهٔ خواندنی قرآن، معادل‌یابی‌های به‌روز و روان است.
🔺 برای نمونه ببینید تفاوت ترجمه این آیه را👆
@qurantr_maleki
🔺مرسلات، ۲۹ تا ۳۴:
انْطَلِقُوا إِلى ما كُنْتُمْ بِهِ تُكَذِّبُونَ (۲۹) انْطَلِقُوا إِلى ظِلٍّ ذِي ثَلاثِ شُعَبٍ (۳۰) لا ظَلِيلٍ وَ لا يُغْنِي مِنَ اللَّهَبِ (۳۱) إِنَّها تَرْمِي بِشَرَرٍ كَالْقَصْرِ (۳۲) كَأَنَّهُ جِمالَتٌ صُفْرٌ (۳۳) وَيْلٌ يَوْمَئِذٍ لِلْمُكَذِّبِينَ (۳۴)
🔹 ترجمه‌های دیگر:
(گفته میشود:) به سوى چيزى كه همواره آن را تكذيب میكرديد شتابان برويد. (۲۹) به سوى سايه سه شاخه (آتش) شتابان برويد! (۳۰) سايهاى كه پايدار (و فرح بخش) نيست و شعله (آتش) را دفع نمیكند! (۳۱) كه آن (آتش) شرارههايى همچون قصرى (عظيم) میافكند! (۳۲) چنانكه گويى (خصوصيات) آن (همچون) شتران زرد است. (۳۳) در آن روز واى بر تكذيب كنندگان! (۳۴)
🔵 ترجمۀ خواندنی قرآن:
بروید به‌طرف جهنمی که منکرش بودید! ۲۹ بروید به‌طرف سایۀ دودی که از بزرگی، سه‌شاخه شده است. ۳۰ نه خنک می‌کند و نه جلوی شعله‌های آتش را می‌گیرد! ۳۱ آن آتش، جرقه‌هایی به بزرگی کُندۀ درخت به اطراف پرت می‌کند، ۳۳ مثل گدازه‌های آتشفشان! ۳۳ آن روز، وای بر منکران قیامت! ۳۴
🔺🔻با یک پانوشت برای آیۀ ۳۳:
منظور از این تشبیه مرکّب، رساندن حجم و رنگ و شتاب جرقه‌هاست. ترجمۀ واژه‌به‌واژۀ آیه میشود: «گویی گلّه‌ای از شترهای زردرنگ‌اند که به‌هر طرفی می‌دوند.»
#معادل‌یابی #روان‌بودن
@qurantr_maleki
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🔍#معادل‌یابی #مقایسه
🔸وَاللَّهُ يَعْلَمُ مُتَقَلَّبَكُمْ وَمَثْوَاكُمْ
⭕ یکی از ویژگی‌های مهم ترجمهٔ خواندنی قرآن، معادل‌یابی‌های به‌روز و روان است.
🔺 برای نمونه ببینید تفاوت ترجمه این آیه را👆
@qurantr_maleki
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
#وجوه_معنایی #معادل‌یابی
#روان‌بودن #تفسیر
✅در «ترجمۀ خواندنی قرآن» واژۀ «علم» گاهی به «دانش» ترجمه شده است
و گاهی به «معرفت»
و گاهی به «تخصص»
و گاهی به «نبوغ نظامی»
و گاهی به «شمّ اقتصادی»
و گاهی به... .
👆👆👆👆
@qurantr_maleki