📝 #یادداشت
#فخر_رازى قهرمان #تشكيك است و اين از باب اين است كه ذهنش واقعاً جولان فوق العاده اى داشته است.
◀️ خيلى اشخاص خواسته اند به اصطلاح تشكيك كنند؛ ولى اينكه كسى در اين حد تشكيك كند كه فلاسفه را به دست و پا بيندازد👌 كار هر كس نيست
💫و فخر رازى واقعاً در اين جهت فوق العاده بوده است
و به فلسفه و به علم خدمت كرده است.
🔷 تبرهايى را برداشته و بی رحمانه از ريشه شروع به زدن كرده است و در اين كار شجاع بوده است♨️و حتى در تفسير هم همينطور است.
✅ هيچ تفسيرى به اندازه تفسير كبير فخر رازى راه را براى ذهن🧠 انسان باز نمی كند.
⚡️ البته اين به حسب علم زمان خودش بوده است؛ اگر او در زمان ما هم می بود حتماً همين كار را می كرد.
💥به حسب علم زمان خودش در هر آيه اى احتمالات بسيارى را بيان كرده
💥و مسائل كلامى و فقهى را كه يك آيه كوچكترين ارتباطى با آنها می توانسته داشته باشد مطرح كرده است.
🔰فخر رازى در تفسير احياناً نكاتى دارد
🌀ولى نه در كلام 🌀و نه در فلسفه
يك كار مثبت قابل توجهى انجام نداده است.
👌نتيجه اين بوده است كه اين آدم به ديگران خدمت كرده ولى به خودش نتوانسته خدمت كند،⬅️ براى اينكه از ناحيه خودش هميشه تشكيك و ايراد شك بوده است.
💫معروف است كه در اواخر عمر هميشه متأسف بود و در مسائل ايمانى هم اين مرد به اطمينان و يقين نرسيد.
📌مى گفته است مسئله اى كه پنجاه سال به آن معتقد بودم حال بطلانش براى من روشن شده است؛
از كجا معلوم كه تمام معتقدات من از همين قبيل نباشد❓
چرا اينچنين بوده است❓
🔍فيلسوفانى نظير مرحوم آخوند نه تنها به ديگران خدمت مثبت كرده اند 👌
بلكه به خودشان هم خدمت مثبت كرده اند. 👌
🌐اگر ما #حاجى_سبزوارى را با فخر رازى مقايسه كنيم هرگز به اندازه فخر رازى توقّد ذهن ندارد.
🌐ولى حاجى سبزوارى راه هايى از ايمان و معنويت و از خلوص و صفا و از يقين طى كرده است که يك هزارمش را هم فخررازى نرفته است.
⬅️ از اين جهت است كه امثال مرحوم آخوند معتقدند كه انسان اگر بخواهد در معارف الهی تنها تكيه اش به ذهن و استدلال باشد به جايى نمی رسد.
◀️كما اينكه اگر علم را كنار بگذارد و تكيه اش تنها بر صفاى روح و تزكيه باشد، آن هم بی خطر نيست
🔍مگر اينكه زير نظر اولياء اللّٰه باشد كه آن حساب ديگرى است.
🔰ولى اگر كسى خودش بخواهد كار كند، بايد اين دو بال را همراه يكديگر داشته باشد و با اين دو پا قدم بردارد؛
يعنى پاى #علم و #فكر
و پاى #عمل و #تقوا هر دو بايد باشد.
#حکمت_متعالیه
🆔 @rafigha
https://eitaa.com/rafigha