✅ بررسی رابطه کتاب و سنت(1) 🔸رابطه ایی که بین کتاب و سنت وجود دارد به سه نگاه عمده تقسیم می شود. پذیرفتن هر یک از این دیدگاه ها همراه خود لوازمی دارد که در دین شناسی و فرایند اجتهاد تاثیر به سزایی دارد. این سه دیدگاه عبارتند از: 1️⃣ گروهی که معتقدند که روش تفسیر منحصرا روش تفسیر قرآن به قرآن است و می گویند قرآن برای تفسیر خود نیاز به چیزی از جمله سنت ندارد. از نگاه این گروه تدوین احادیث، همزمان با شکل گیری فرقه های مذهبی صورت گرفته است و این امر زمینه جعل و وضع در روایات را فراهم آورد. از این جهت معتبرترین منبع برای فهمِ دین قرآن است و سنت فقط نقش وسیله اتصال به فهم وحی قرآنی و تفصیل را بازی می کند و در صورت موافقت با قرآن حجت است. به عبارت دیگر سنت در سایه و حاشیه قرآن قرار دارد. 2️⃣ دسته ایی دیگر معتقدند که دستیابی به معارف قرآن، ویژه پیامبر و اهل بیت اوست و در نتیجه ظواهر قرآن برای ما حجیتی نمی آفریند. آنان مدّعی اند که قرآن نمی تواند برای ما آبشخور فهم دینی باشد. از این رو، منبع استخراج احکام نزدشان، سنت است و بس. 3️⃣ گروهی دیگر فهم و دریافت مفاهیم قرآن را منحصر در خداوند، پیامبر و اهل بیت نمی دانند و قائلند هر کس به فراخور فهم و دانش خود می تواند از این کتاب بهره گیرد. با این حال قرآن، بی نیاز از سنت نیست چه برای وصول به بطون قرآن و چه برای رفع ابهامات و چه برای دستیابی به جزئیات و تفاصیل معارف دینی و ... #کتاب #سنت @rahjoo_213

✅ بررسی رابطه کتاب و سنت(2) 🔸این که قرآن تبیان هر چیزی است، با نیاز آن به سنت منافاتی ندارد؛ زیرا ارجاع به روایات و معرفی پیامبر به عنوان مبین و شارح قرآن، خود از جمله بیانات قرآنی است که به صورت کلی به آن تصریح شده است. 🔹فرض کنید شخصی در حال مرگ، نوشته ای به فرزند خود بدهد و به او بگوید که تمام وصایای لازم را در این نوشته گرد آورده و هر آن چه به کار وی می آمده، در آن نگاشته است. پس از مرگ او، فرزندش نوشته را می گشاید و می بیند که شمار قابل ملاحظه ای از مسائل مورد ابتلائش در آن نیامده است. ناگهان در بین جملات وصیت، به این جمله برمی خورد که:« من فلان شخص را موظف ساخته ام به پرسش ها و درخواست های تو پاسخ دهد و هر گاه در فهم وصیت یا پاسخگویی به مسئله ای مربوط به وصایا دچار ابهام شدی، به این شخص مراجعه کن.» در این جا فرزند به طور طبیعی آرام می گیرد و در می یابد که پدرش طبق گفته خویش عمل کرد و چیزی را فروگذار نکرده است؛ زیرا گشودن این باب عام، خود پاسخی است به تمام ابهام ها. ♦️آن چه درباره قرآن و سنت انجام گرفته نیز دقیقا همین طور است. سوره نحل آیه 44: «وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ». #کتاب #سنت @rahjoo_213

✅ بررسی رابطه کتاب و سنت(3) 🔻گروهی که فهم دین را منحصر در سنت می دانند به دلایل مختلفی استناد می کنند از جمله: 1️⃣ روایات تفسیر به رای 2️⃣ روایات ناظر به انحصار فهم قرآن به اهل بیت علیهم السلام #کتاب #سنت @rahjoo_213

✅ بررسی رابطه کتاب و سنت(4) ✔️مرحوم محدث بحرانی: ▪️في الكتاب العزي: و لا خلاف بين أصحابنا الأصوليين في العمل به في الأحكام الشرعية و الاعتماد عليه حتى صنف جملة منهم كتبا في الآيات المتعلقة بالأحكام الفقهية و هي خمسمائة آية عندهم،و اما الأخباريون فالذي وقفنا عليه من كلام متأخريهم ما بين إفراط‍‌ و تفريط‍‌. فمنهم من منع فهم شيء منه مطلقا حتى مثل قوله «قُلْ‌ هُوَ اللّٰهُ‌ أَحَدٌ» إلا بتفسير من أصحاب العصمة(صلوات الله عليهم) و منهم من جوز ذلك حتى كاد يدعي المشاركة لأهل العصمة(عليهم السلام)في تأويل مشكلاته و حل مبهماته. و التحقيق في المقام ان الأخبار متعارضة من الجانبين و متصادمة من الطرفين، إلا ان اخبار المنع أكثر عددا و أصرح دلالة.... 1️⃣ بحرانی اخباریان را به دو گروه افراطی و تفریطی تقسیم می کند. مقصود او از گروه افراطی کسانی هستند که مطلق فهم قرآن را ممنوع و غیرممکن دانسته اند و مراد از اخباریان تفریطی از نظر وی کسانی هستند که سهم دیگران در تفسیر را همتای سهم ائمه دانسته اند. 2️⃣ بحرانی می پذیرد که دو دسته از ادله در زمینه امکان و جواز تفسیر قرآن وجود دارد که براساس بخشی از آن ها تفسیر برای غیر ائمه(ع) نیز مجاز است و براساس دسته ای دیگر تفسیر منحصراً در اختیار ائمه است. بحرانی تأکید می کند که ادله منع از نظر شمار، بیشتر و از نظر دلالت، قوی تر هستند. 3️⃣شیخ یوسف بحرانی در پایان بهترین راه حل در این باره را گفتار شیخ طوسی می داند که آیات قرآن را به چهار نوع تقسیم کرده است. در حقیقت بحرانی درباره امکان و جواز تفسیر به همان راهی منتهی شده که اصولیان بر آن پای فشرده اند. #کتاب #سنت @rahjoo_213

✅ بررسی رابطه کتاب و سنت(5) 🔻مذاکره محدث بحرانی با یکی از اخباریان افراطی، نمونه ای از وجود نظریه افراطی میان اخباریان مبنی بر عدم امکان و جواز تفسیر قرآن است. سید نعمت الله جزایری این مذاکره را این چنین گزارش کرده است: 🔸« من در مسجد جامع شیراز، شاهد مناظره استاد خود، محدّث بحرانی با نویسنده« جوامع الکلم» بودم، تا آن که محدث بحرانی پرسید: « نظرت درباره معنای آیه « قل هو الله احد» چیست؟ آیا فهم معنای این آیه را هم محتاج سنت می دانی؟ نویسنده« جوامع الکلم» گفت: آری! زیرا معنای احدیت و فرق آن را با واحدیت نمی دانیم». 📚منبع الحیاة، ص48 #کتاب #سنت @rahjoo_213

🔸موضوع: حکم قتل فرزند توسط پدر ❓سوال: 🔸سلام علیکم، ببخشید همان طور که می دانید، فتوای مشهور فقها این است که اگر پدری، فرزندش را عمداً به قتل برساند، قصاص و اعدام نمی شود و پس از اتمام مدت حبس، باز آزاد می شود و به عنوان یک فرد قاتل و جنایتکار به جامعه و میان مردم باز می گردد و هیچ تضمینی هم وجود ندارد که یکچنین شخصی که قبح آدم‌کشی برای او از بین رفته، دوباره دست به قتل عمدیِ سایر فرزندان خود یا حتی دیگران نزند! ❓آیا فتوای آیت الله حیدری هم همین است یا متفاوت می باشد؟ ➖➖➖➖➖➖➖➖ 🔻پاسخ: با سلام و احترام فتوای آیت الله حیدری این است که به حکم اوّلی و در درجه اول، هر کس انسانی را از روی عمد بکشد، حکمش قتل و قصاص (اعدام) است؛ و تفاوتی نمی کند که قاتل، با مقتول رابطه پدری و فرزندی داشته باشد یا نداشته باشد! 🔸 طبق مبنای ایشان در اصول فقه، تخصیص عمومات قرآنی توسط اخبار آحادِ مجرّد از قرائن قطعی، جایز نیست! لازم به ذکر است که مشهور فقهای متأخر و معاصر، تخصیص کتاب به خبر واحد را جایز می دانند... 🔹بر همین اساس، آیات عامّی از قبیل "وکتبنا علیهم فیها ان النفس بالنفس" (و بر آنان مقرر كرديم كه جان در مقابل جان [باید قصاص شود])؛ مائده، ۴۵؛ و نیز آیه "ولکم فی القصاص حیاة یا اولی الالباب لعلکم تتقون" (و اى خردمندان، شما را در قصاص زندگانى است، باشد كه تقوا پیشه کنید)؛ بقره، ۱۷۹؛ بر عمومیت و فراگیری خود باقی مانده و روایات معارض، طرد می شوند. #کتاب #سنت @rahjoo_213

❓آیا خبر واحد مخصِص عمومات قرآن است ؟ ❓آیا پیامبرص اذن مخالفت جزئی با قرآن را دارد؟ 🔻استاد کمال حیدری : 🔸این قاعده از مشهورات بی اصل است الفاظ قرآن از خداست اما احادیث نقل به معنا اند نه الفاظ. بر فرض هم اگر مبین بودن را (۴۴ نحل) به مفهوم اذن تخصیص زدن بدانیم در صورتی میتوانیم به تخصیص عمل کنیم که 👈مستقیم از زبان امام صادق ع بشنویم👉 (و یا پیامبر ص یا یکی از ائمه ع خودش احادیث را جمع بندی و مکتوب مینمود مانند قرآن و خدا هم از تحریف ضمانت میکرد) 🔹خدا گفته: فَان تَنازعتُم في شَيءٍ فَرُدُّوه إِلى اللهِ والرسول... ۵۹ نساء 🔸تا قبل از پالایش احادیث پیامبر نیز نمیتوان به آن استناد کرد پس میماند فقط قرآن؛ متاسفانه اکثر فقهای شیعه و سنی با اعتقاد به قاعده تخصیص،نظر محدثان و رهبران دینی را فصل الخطاب قرارداده اند بجای قرآن ! 🔹وهمین قاعده مبنای سنگسار و برده سازی اسرا ..در فقه سنتی میباشد 🔻آیت الله صادقی تهرانی نیز معتقد به عدم جواز تخصیص قرآن با حدیث میباشند.(صادقی،اصول استنباط ،ترجمه مهدی درستی،ص ۵۸) #کتاب #سنت @rahjoo_213

✅ بررسی رابطه کتاب و سنت(6) ♦️اجمال گویی در آیات بالخصوص آیات الاحکام بهترین شاهد بر راهیافت اجمال در قرآن است که وجود سنت را ضروری می سازد. 🔻نمونه هایی از اجمال گویی در آیات قرآن: «...وَكَانَ عَرْشُهُ عَلَى الْمَاءِ...» « ثُمَّ اسْتَوَىٰ إِلَى السَّمَاءِ وَهِيَ دُخَانٌ » «...وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ...» حدود پانصد آیه از آیات الاحکام که به استثای موارد محدود، غالبا به اجمال و بیان کلیات بسنده شده است. #کتاب #سنت @rahjoo_213

✅ بررسی رابطه کتاب و سنت(7) 🔸قرآن و سنت به مثابه دو کتابی هستند که به فراخور خود، یکی به کلیات پرداخته و دیگری وارد جزئیات و تفاصیل شده است و به حکم آن که متکلم، محق است تا برای کلام خود، قرینه متصل یا منفصل ارائه نماید، سنت به منزله قرینه منفصل است که برای کشف مراد جدی خداوند از قرآن به کار می آید. بنابراین گرچه ظاهر قرآن حجت است؛ اما تمسک به آن، به فحص از دلیل متصل و منفصل، یعنی قرآن و سنت نیازمند است. #کتاب #سنت @rahjoo_213

✅ بررسی رابطه کتاب و سنت(8) 🔸تحقق تعارض روایت با قرآن بسیار دشوار و اندک است زیرا چنین تعارضی باید از شرائط ذیل برخوردار باشد: 1️⃣ دلالت آیه صریح و قطعی و غیرقابل تاویل باشد. 2️⃣ روایت دارای صحت سندی باشد. 3️⃣ روایت از روی تقیه یا شرائطی مشابه آن صادر نشده باشد. 4️⃣ دلالت متن روایت نیز صریح و قطعی و غیرقابل تاویل باشد. 5️⃣ تعارض متن روایت با متن آیات قرآن به نحو تباین کلی باشد. #کتاب #سنت @rahjoo_213