✅ #حکما_و_متکلمان_مازندران در گذر تاریخ (6) 💐 ✅#میرزا_محمد_تنکابنی معروف به #سراب میرزا محمد فرزند عبدالفتاح تنكابنی معروف به سراب تنكابنی از حكما و مجتهدین اصولی مازندران است که به سال 1040 در رامسر متولد شد. (امین، سید حسن، مستدركات أعيان الشيعة، ج 3، ص 236.) 🌸از آنجایی که قدیم الایام، رامسر بخشی از تنکابن محسوب می شد، این شخصیت علمی #رامسر مانند بسیاری از دانشمندان دیگر این خطه، با پسوند تنکابنی شناخته می شوند. ✍️در روزگاری که اصفهان دارالعلم بود ایشان نیز به آن سامان مهاجرت و از محضر فقهایی چون میرزا محمد باقر سبزواری خراسانی، آقا حسین خوانساری و علامه محمد تقی مجلسی (رضوان الله تعالی علیهم اجمعین) بهره برد. (امین، سید حسن، مستدركات أعيان الشيعة، ج 3، ص 236.) ✍️استاد مطهری ایشان را از طبقه 24 فلاسفه ایران و شاگرد حکیم ملا رجبعلی تبریزی (که از اعاظم فلاسفه و حکمای اصفهان و از متکلمان بزرگ بوده است. (اعیان الشیعه؛ ج 6، ص 464) و حکیم سبزواری شمرده است. (شهید مطهری، مجموعه آثار، ج 14، ص 514 و 516.) وی خود نیز بر کرسی تدریس تکیه زده و شاگردان فراوانی را پرورش داد. ایشان علاوه بر فقه و اصول، آثار مختلفی در کلام و فلسفه و تفسیر قرآن از خود به یادگار گذاشتند. 🌸«إثبات الصانع القديم بالبرهان القاطع القويم» (که به رساله اثبات واجب تعالی یا رساله برهان اثبات صانع هم نامیده می شود)؛ «رسالة في تحرير التوحيد»، «رساله ای در وحدت واجب الوجود» و «سفینه النجاه» (در اصول دین که حجم عمده آن به امامت مربوط می شود)، «ضیاء القلوب در امامت»، «رساله کلامیه»، «الجواب على شبهة القائلين بوحدة الوجود» و «رسالة في تحقيق الحركة في المقولات»‏ از آثار کلامی و فلسفی ایشان است. (گروه تحقیقاتی موسّسه امام صادق (ع)، معجم طبقات المتكلمين، ج 4، ص 319) 🌺حاشیه بر #تفسیر_زبدة_البیان فی احكام القرآن معروف به آيات الاحكام ملا احمد مقدس اردبيلى (قده) با مشرب فلسفی و به زبان عربی، یکی از آثار تفسیری ایشان است كه مؤلف با عناوین (قوله قوله) بر تفسیر مذكور نگاشته و توسط فرزندش ملامحمد صادق تنکابنی تدوین (آقا بزرگ تهرانی، محمد محسن، الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج 4، ص 276) و در كتابخانه عمومى آية الله #مرعشى_نجفى (قدس سره) در قم، تحت شماره4932 نگهداری می شود كه در ج 13 ص 127 فهرست آن کتابخانه هم معرفى شده است. (عقیقی بخشایشی، عبدالرحیم، طبقات مفسران شیعه، ج 3، ص 443.) ✍️همچنین نسخه ای در كتابخانه وزيرى يزد تحت شماره 1290 به خط ملا محمد صادق فرزند مؤلف نگهداری می گردد که از نسخه اصلى در اصفهان به سال 1128 استنساخ شده است. نسخه ديگرى هم در كتابخانه فوق، تحت شماره 2730 موجود است كه تاريخ ‌كتابت آن 1127 بوده و در جلد چهارم فهرست آن كتابخانه، ص 1406معرفى شده است . ✍️میرزا محمد تنكابنی مزبور، تفسیر دیگری هم دارد كه #تفسیر_آیة_الكرسی است، و آن در یك جلد و به زبان عربی است که مؤلف با مشرب فلسفی و ادبی خویش، روایات و احادیث ائمه اطهار (ع) را نقل كرده است. مرحوم شیخ محمد سمامی رامسری (قده) در سال 1351 خورشیدی یک نسخه از تفسیر مزبور را به خط مرحوم سید محمد کاظم بن سید اسماعیل در کتابخانه سید محمد محسن بن حسن حسینی پیرسیدی در رامسر دیده که در سال 1324 .ق. در قزوین استنساخ شده و پایانش چنین است: «و اجعلنی من افضل الناس فی معرفتک و اکملهم فی محبتک... انت المنان و علیک التکلان...».(سمامی، محمد، بزرگان رامسر، ص 141) 💐ایشان علاوه بر دو اثر تفسیری فوق، تفسيرى هم بر سوره «الفيل» دارد كه با ذكر خصوصيات داستان و قواعد بـسـيـارى در حدود هزار سطر تأليف نموده است. 🌷همچنین دو تفسير ديگر از #سوره_قدر به زبان عربى و فارسى به او نسبت داده شده است و تفسير سوره نصر را نيز دارد که در فصلنامه پژوهش هاى قرآنى (سال دوم، شماره 6 — 5 در صفحات 430 — 429) معرفی شدند. ✍️گفتنی است ایشان از فقهای مدافع وجوب عینی #نماز_جمعه در #عصر_غیبت بوده و رساله ای علمی در این راستا به نام «رسالة في صلاة الجمعة و القول بوجوبها العيني‏» تألیف نمودند. فرزندانش شیخ محمد صادق و شیخ محمد رضا که صاحب اجازه اجتهاد از پدر بودند (خوانسارى، محمدباقر، روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات، ج 7، ص 107) و نوادگان آنها مانند ملا محمد قاسم (امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج 5، ص 414) از دانشمندان بزرگ پس از وی بودند. ✍️آن بزرگوار در روز عید غدیر سال 1124 در #اصفهان وفات یافته و در مزاری که هم اینک شهرت فراوان داشته و به تکیه «فاضل سراب» نامیده میشود مدفون گردید. (خوانسارى، محمدباقر، روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات، ج 7، ص 109)

❇️#مفسران_قرآن_از_غرب_مازندران (7) 💐 ✅میرزا محمد تنکابنی یکی از دانشمندان پرکار و پرتلاش غرب مازندران مرحوم ميرزا محمد بن ميرزا سليمان #تنكابنى (م جمادی الثانی 1302 ق.) صاحب اثر معروف #قصص_العلماء می باشند که از اعيان تفسيرى اواخر قرن سيزده و اوائل قرن چهاردهم هجرى بحساب مى آیند. پدرش، میرزا سلیمان تنکابنی از علمای بنام منطقه و مادرش از سادات اصفهان بود. ایشان که شخصیت نسبتاً جامعی بودند در 1234 قمری در تنكابن به دنيا آمده، مقدمات علوم دینی و ادبیات عرب را نزد پدر فرا گرفت و بر کتاب‌های سیوطی و جامی تعلیقه نوشت. پس از ارتحال پدر، به قزوین و سپس به #تهران مهاجرت کرد و در محضر اساتید و علمای آن زمان، تحصیلات خود را ادامه داد. وی پس از چندی عازم #اصفهان شد و در درس اساتید مشهور آن شهر شرکت کرد و رفته رفته به عرضه اندیشه های خود و نوشتن کتاب پرداخته و در رشته های مختلف علوم و معارف اسلامی از جمله #تفسیر و #علوم_قرآنی دارای اثر می باشند. ما در اینجا به آثار ایشان در حوزه معارف قرآن بصورت گذرا اشاره می نماییم: 1️⃣ توشيح التفسير فى قواعد التفسير و التاويل. ايـن تـفـسـيـر در دو مجلد به زبان عربى و شيوه كلامى و استدلالى شامل بخشى از #قرآن_كريم مى باشد. (الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج 4، ص 488) مؤلف محترم در پيشگفتار مى نويسند: غـرض از تـاليف اين تفسير نگاشتن تفسير خالى نبوده است بلكه هدف آن است اثبات شود علم حاصل از سخنان بارى تعالى كه در قرآن كريم آمده است معجزه اى از معجزات خاتم الانبيا محمد (ص) مى باشد. لذا مجلد اول را به قواعد تفسير اختصاص داده و مجلد دوم شامل تفسير سوره الـحمد و 30 آيه از سوره بقره مى باشد. وی همچنین در مقدمه می گویند: لم یسبقنی الیه احد من العامه و الخاصه... کسی از دانشمندان عامه و خاصه در ارائه این مطالب بر من سبقت نگرفت... (طبقات مفسران شیعه، ج 4) اين تفسير با تحقیق جعفر سعیدی #گیلانی و در انتشارات کتاب سعدی #قم به سال 1370 شمسی چاپ شد. محقق در مقدمه از مرحوم آیه الله محمد هادی معرفت نقل می کند که درباره این اثر فرمودند: «این تفسیر بسیار عالی و منظم و قوی است و قابل عرضه است. مؤلف محترم مرحوم تنکابنی انصافاً اثر نفیس از خود به یادگار گذارده و حتما لازم است در دسترس عموم قرار گیرد». 2️⃣ اثر دیگر قرآنی ایشان، کتاب موسوم به «تفسير تنكابنى» است. اين تفسير در 80000 بيت شامل بخشى از قرآن است. از آن ميان تفسير آيه الامانة «انا عرضنا الامانة على السموات...» و آيه 72 از سوره احزاب و آيه 90 از سوره آل عمران «ان اول بيت وضع للناس...» و آيه 16 از سوره آل عمران «شهد الله انه لا اله الا هو و الملائكة» و سوره اعلی و نیز سوره الضحی و سوره الفیل و سوره نصر که هر كدام از اين تفاسير در هزار بيت گنجانده شده اند. (الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج 4 صفحات 268 و324 و 325 و 327 و 338 و 341 ) علاوه بر این، سه تفسیر بر سوره القدر: یكی در هزار بیت و به زبان فارسی (الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج4، ص 342) و دومی مفصلا در دو هزار بیت و سوم در سه هزار بیت، كه ایشان مجموعه اين تفاسير را به نام فرهاد ميرزا معتمد الدوله تاليف نموده است. (عقیقی بخشایشی، طبقات مفسران شیعه، ج 4) ✍️ادامه دارد🍀 ○┈•••✾🍀💐☘️✾••┈○ کانال رسمی عبدالرحمان باقرزاده عضو هیئت علمی و دانشیار کلام اسلامی دانشگاه مازندران و مدرس حوزه علمیه 🆔https://eitaa.com/rahman675675/861

✍️ #فرقه_های_انحرافی در میان شیعیان (8) ✳️طاووسيه‏ فرقه‏ اى از #شيعه و پيرو آقا محمد كاظم تنباكوفروش #اصفهانى ملقب به #طاووس_العرفاء هستند. وى در #اصفهان متولد شد و دست ارادت به حاج زين العابدين شيروانى داد. اين فرقه از طريقه #نعمت_اللهيه نشأت گرفته است. وى بعد از رحمت على شاه شيرازى كه جانشين مستعلى شاه مؤلف كتاب «بستان السياحه» از تبعيت جانشين او سرباز زده و به تهران رفت و دعوى قطبيت كرد. او در سال 1293 هجرى در تهران درگذشت و در مقبره سراج الملك در حضرت #عبد_العظيم، شهر رى به خاك سپرده شد. وى دعوى الوهيت كرد و گفت يكصد و بيست و چهار هزار پيامبر و دوازده امام در وى حلول كرده‏اند و او #خليفه و تجلى همه آنان است و اگر همه ايشان به اين جهان بازگردند از او اطاعت خواهند كرد. وى مى‏ گفت: من باطن قرآن و نماز و روزه و حج هستم و چيزى از قدرت من خارج نيست و رسيدگى به امور زندگان و مردگان با من است و هركس دوازده سال تمام اطاعت من كند و از من فرمان برد انسان كامل شود و نفس و روح جديدى مى‏ گردد و او شمس الشموس است و بايد وى را به چشم ملكوت بينى نگرند نه به چشم ظاهر. مريدان او بايستى گوشتى فراهم آورند و ديگ جوشى براى وى بسازند و ديگ را مريد بر سر نهاده و به پيش پاى قطب گذارد و او بر مهمانان خود تقسيم كند، اين رسم را «نياز» گويند. چون مريد براى او هدايايى مى‏ آورد، مى‏ گفت: ديگر براى تو نماز نيست. زيرا من اين نيازت را پذيرفتم. بايد دانست كه چون زين العابدين شيروانى در 1253 درگذشت حاج محمد كاظم تنباكوفروش اصفهانى ملقب به سعادت‏عليشاه از طرف محمد شاه #قاجار لقب طاووس العرفاء گرفت. ❇️ منبع: فرهنگ فرق اسلامى، ص: 326 ○┈•••✾🍀💐☘️✾••┈○ کانال رسمی عبدالرحمان باقرزاده عضو هیئت علمی و دانشیار کلام اسلامی دانشگاه مازندران و مدرس حوزه علمیه