✅#مفسران_قرآن_از_غرب_مازندران (4) 💐
💎مرحوم میرزا محمد تنکابنی معروف به سراب رامسری از مفسران غرب مازندران می باشند که پیش از این شرح حال ایشان در همین کانال گذشت. (در بخش #حکما_و_متکلمان_مازندران) مراجعه بفرمایید.
❇️#مفسران_قرآن_از_غرب_مازندران (5) 💐
✅شيخ محمد حسين بن يحيي نوری مازندرانی
شيخ محمد حسين بن يحيي نوری مازندرانی يكي از خادمان قرآن از خطه #نور_مازندران بوده است. وی از شاگردان علامه محمد باقر مجلسی (ره) و از ایشان دارای اجازه بوده و شرحی هم بر اصول کافی دارد.
💎ایشان که از خط زیبایی برخوردار بود یک نسخه کامل #قرآن_کریم را به دقت و زیبایی نوشت و آن را در روز شنبه ششم شوال 1103 به پایان برد. پس از آن، با خط زیبای نستعلیق ترجمه فارسی آیات از ابتدا تا اواسط سوره نساء را نیز بین سطور رقم زد. در ابتدای آن نیز تمام مقدمات تفسیرهای صافی و مجمع البیان و مقداری از تفسیر صافی از ابتدا تا سوره مائده را نوشته سپس به نوشتن قرآن و ترجمه آن اقدام نمود.
✍️علاوه بر این، در حاشیه همان نسخه، #تفسیر_آیات الهی از ابتدا تا انتهای قرآن را به زبان عربی نوشت. بخشی از این تفاسیر از خود ایشان بوده و بخشی دیگر به نقل از سایر تفاسیر، که برای هر تفسیری، رمزی قرار داد. حرف "ن" برای #مجمع_البیان، علامت "مع" برای جوامع الجامع، حرف "ی" برای تفسیر بیضاوی، علامت "لا" برای #آیات_الاحکام اردبیلی و #فاضل_مقداد، حرف "ص" برای تفسیر صافی، و برای بیان نقطه نظرات تفسیری خود از رمز "حسین" استفاده کرده است. (تهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج 26، ص 222)
✅از ایشان آثار دیگری چون رساله ای در احکام مسافر، تلخیص کتاب الصلاه از بحار الانوار #علامه_مجلسی و منهج الفلاح که در سال 1133 آن را تألیف نمود. (سبحانی، موسوعه طبقات الفقهاء، ج 12، ص 368)
○┈•••✾🍀💐☘️✾••┈○
کانال رسمی عبدالرحمان باقرزاده عضو هیئت علمی و دانشیار کلام اسلامی دانشگاه مازندران و مدرس حوزه علمیه
🆔https://eitaa.com/rahman675675/836
❇️#مفسران_قرآن_از_غرب_مازندران (6) 💐
❇️ سيد محمد مهدي بن محمد جعفر موسوی تنكابني☘
سيد محمد مهدی بن محمد جعفر موسوی تنكابنی از علمای قرن 13 هجری و متوفی بعد 1269 یکی دیگر از مفسران قرآن از خطه غرب مازندران است.
✍️در طبقات الفقهاء از ایشان با عنوان «فقیه امامیه و جامع الفنون» یاد گردید.(سبحانی، موسوعه طبقات الفقهاء، ج13، ص 634). سمامی هم با عنوان «از علما و محققین و فقهاء عالیقدر و مؤلفین قرن سیزدهم» از ایشان یاد کرده است. (سمامی، بزرگان تنکابن، ص 256)
✍️از ایشان تفاسیری به شرح زیر باقی مانده است:
1- تفسير البسملة در تفسیر آیه شریفه بسم الله الرحمن الرحیم؛ در ايـن تـفـسير كه پس از دو مرتبه تفسير سوره توحيد نگاشته شده است، فضائل و اسرار و رموز و فـضـيـلـت قـرائت اين آيه شريفه بيان شده است و اثبات مى شود كه بسم الله جزء هر سوره قرآن مى باشد و ترك آن موجب بطلان نماز مى گردد و با عناوين «نورٌ، نورٌ» مطالب آن شروع می شود.
آغاز آن: «الـحـمـد لله الذى جعل مفتتح كتبه المنزلة و مبتدئها بسم الله الرحمن الرحيم و الصلوة و السلام على محمد الذى جعله مختتم الصحف و مبتدئها»
2- تفسير سوره اخلاص. گویا ایشان دو تفسیر متفاوت بر سوره توحید نگاشته، در مرحله اول، با سوره فاتحه آن را به گونه¬ای تفسیر و در نسخه مورد اشاره، یعنی اين تفسير، كه منبع آن احاديث شريفه مـى باشد، برخى از اسرار و بواطن سوره توحید و تأویلاتی از کلمات شریف سوره را تبيين و در پايان رواياتى در شأن نزول و فضل سوره و ثواب قرائت و وجه تسمیه آن نقل شده است. آغاز آن: «الـحـمـد لله رب الـعـالـمـيـن انّ هـذه وريقات فى تفسير سوره التوحيد و الاخلاص على طريق الاخلاص». انجام آن: «و من قرأها ثلاث مرآت فقد قرأ تمام القرآن».
✳️جناب آقای عباس محمدی با استفاده از نسخه 5695 از مخطوطات کتابخانه آیه الله نجفی مرعشی قم که با خط مؤلف می باشد، به تحقیق تفسیر مزبور پرداخته که در شماره دوم از سال اول نشریه آفاق نور، پاییز 1384 از صفحه 289 به بعد چاپ شده است.
3ـ تفسير الآيات یا حل المشكلات القرآنية؛ ايـن رسـاله در جمع و تفسير برخى از آيات كريمه است كه در ظاهر امر با يكديگر منافى و مناقض بنظر مى رسند سپس راه حل آنها با استناد به آيات و روايات و حکايات تاريخي نشان داده شده است. مثل تعارض ظاهری بین آیه 188 آل عمران که نافی علم غیب پیامبر (ص) است با آیات 26 و 27 سوره جن که علم غیب را اثبات می کند که با استفاده از آیات و روایات اهل بیت (ع) به رفع تعارض می پردازد.
✅همچنین مباحثی پیرامون آیه 59 آل عمران و آیه 28 سوره فاطر و راز قرار داشتن حرف سین بر سر کلماتی چون "سیقولون" و ... را مطرح می نمایند. اين رساله به تاريخ نهم ذى القعده 1266 پايان يافته است. آغاز آن: «الـحـمـد لله رب الـعـالـمين انّ هذه مؤلفة منيفة و مجموعة لطيفه فى كشف بعض المعضلات القرآنيه». انجام آن: «و صلى الله على محمد و آله ابدا و سرمدا و لعنة الله على اعدائهم كذلك»... (عقیقی بخشایشی، طبقات مفسران شیعه، ج 4)
✍️این رساله به خط مؤلف، در ضمن مجموعه ای از تألیفات ایشان، به شماره 5695 در کتابخانه آیه الله نجفی مرعشی قم نگهداری می شود و جناب آقای منصور ابراهیمی آن را تحقیق نموده و در شماره دوم از سال سوم نشریه آفاق نور، پاییز و زمستان 1386 از صفحه 399 به بعد به چاپ رساند.
4- تفسير آيه «ثمّ دني فتدلّي» که در حدود 1261 قمری نوشته شد. تفسير آياتي از سوره مباركه نجم است، كه درباره معراج حضرت ختمي مرتبت (صلي الله عليه و آله) و تأويل اينكه مقصود از «دُنوّ» قرب معنوی است و تأويلات ديگر نگارش يافته است. رساله اي هم به عنوان تفسير «قاب قوسين» در آثار مؤلف آمده است كه شايد همين رساله باشد.
✳️گفتنی است که تفاسیر مزبور در فهرست كتابخانه عمومى آية الله نجفی مرعشى و پایگاه مجمع ذخایر اسلامی (کدنا) هم معرفی شده است. (http://en.icnc.ir)
✍️وى عـلاوه بـر رساله هاى تفسيرى فوق، كتابهای متعدد دیگر در سایر موضوعات دارند که در پایان کتاب «خلاصه الاخبار» که در سال 1250 تألیف نمودند، آنها را ذکر نمودند. مانند «البرهان فى اثبات الصانع» كه در سال 1267 پـايـان پـذيـرفته و ديگرى کتاب «النبوة» است كه در اثبات نبوت مطلقه و بيان نبوت فاضله و ولايت مقيده با ادله عقلى و نقلى تحرير شده و فراغت از آن در سال 1268 ه ق رخ داده است. همچنین کتابهایی مانند طوالع الأنوار فی معجزات الائمه الاطهار، ریاض المصائب، انیس العابدین و ... (سمامی، بزرگان تنکابن، ص 256)
○┈•••✾🍀💐☘️✾••┈○
کانال رسمی عبدالرحمان باقرزاده عضو هیئت علمی و دانشیار کلام اسلامی دانشگاه مازندران و مدرس حوزه علمیه
🆔https://eitaa.com/rahman675675/848
❇️#مفسران_قرآن_از_غرب_مازندران (7) 💐
✅میرزا محمد تنکابنی
یکی از دانشمندان پرکار و پرتلاش غرب مازندران مرحوم ميرزا محمد بن ميرزا سليمان #تنكابنى (م جمادی الثانی 1302 ق.) صاحب اثر معروف #قصص_العلماء می باشند که از اعيان تفسيرى اواخر قرن سيزده و اوائل قرن چهاردهم هجرى بحساب مى آیند. پدرش، میرزا سلیمان تنکابنی از علمای بنام منطقه و مادرش از سادات اصفهان بود. ایشان که شخصیت نسبتاً جامعی بودند در 1234 قمری در تنكابن به دنيا آمده، مقدمات علوم دینی و ادبیات عرب را نزد پدر فرا گرفت و بر کتابهای سیوطی و جامی تعلیقه نوشت. پس از ارتحال پدر، به قزوین و سپس به #تهران مهاجرت کرد و در محضر اساتید و علمای آن زمان، تحصیلات خود را ادامه داد. وی پس از چندی عازم #اصفهان شد و در درس اساتید مشهور آن شهر شرکت کرد و رفته رفته به عرضه اندیشه های خود و نوشتن کتاب پرداخته و در رشته های مختلف علوم و معارف اسلامی از جمله #تفسیر و #علوم_قرآنی دارای اثر می باشند. ما در اینجا به آثار ایشان در حوزه معارف قرآن بصورت گذرا اشاره می نماییم:
1️⃣ توشيح التفسير فى قواعد التفسير و التاويل. ايـن تـفـسـيـر در دو مجلد به زبان عربى و شيوه كلامى و استدلالى شامل بخشى از #قرآن_كريم مى باشد. (الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج 4، ص 488) مؤلف محترم در پيشگفتار مى نويسند: غـرض از تـاليف اين تفسير نگاشتن تفسير خالى نبوده است بلكه هدف آن است اثبات شود علم حاصل از سخنان بارى تعالى كه در قرآن كريم آمده است معجزه اى از معجزات خاتم الانبيا محمد (ص) مى باشد. لذا مجلد اول را به قواعد تفسير اختصاص داده و مجلد دوم شامل تفسير سوره الـحمد و 30 آيه از سوره بقره مى باشد. وی همچنین در مقدمه می گویند: لم یسبقنی الیه احد من العامه و الخاصه... کسی از دانشمندان عامه و خاصه در ارائه این مطالب بر من سبقت نگرفت... (طبقات مفسران شیعه، ج 4)
اين تفسير با تحقیق جعفر سعیدی #گیلانی و در انتشارات کتاب سعدی #قم به سال 1370 شمسی چاپ شد. محقق در مقدمه از مرحوم آیه الله محمد هادی معرفت نقل می کند که درباره این اثر فرمودند: «این تفسیر بسیار عالی و منظم و قوی است و قابل عرضه است. مؤلف محترم مرحوم تنکابنی انصافاً اثر نفیس از خود به یادگار گذارده و حتما لازم است در دسترس عموم قرار گیرد».
2️⃣ اثر دیگر قرآنی ایشان، کتاب موسوم به «تفسير تنكابنى» است. اين تفسير در 80000 بيت شامل بخشى از قرآن است. از آن ميان تفسير آيه الامانة «انا عرضنا الامانة على السموات...» و آيه 72 از سوره احزاب و آيه 90 از سوره آل عمران «ان اول بيت وضع للناس...» و آيه 16 از سوره آل عمران «شهد الله انه لا اله الا هو و الملائكة» و سوره اعلی و نیز سوره الضحی و سوره الفیل و سوره نصر که هر كدام از اين تفاسير در هزار بيت گنجانده شده اند. (الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج 4 صفحات 268 و324 و 325 و 327 و 338 و 341 ) علاوه بر این، سه تفسیر بر سوره القدر: یكی در هزار بیت و به زبان فارسی (الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج4، ص 342) و دومی مفصلا در دو هزار بیت و سوم در سه هزار بیت، كه ایشان مجموعه اين تفاسير را به نام فرهاد ميرزا معتمد الدوله تاليف نموده است. (عقیقی بخشایشی، طبقات مفسران شیعه، ج 4)
✍️ادامه دارد🍀
○┈•••✾🍀💐☘️✾••┈○
کانال رسمی عبدالرحمان باقرزاده عضو هیئت علمی و دانشیار کلام اسلامی دانشگاه مازندران و مدرس حوزه علمیه
🆔https://eitaa.com/rahman675675/861
❇️#مفسران_قرآن_از_غرب_مازندران (8) 💐
✅آیه الله میرزا مجتبی تنکابنی 💐
میرزا مجتبی #تنکابنی فرزند میرزا احمد فرزند شیخ محمد حسین #تنکابنی از دیگر مفسران قرآن در اوائل قرن چهاردهم قمری است.
ایشان متولد 1316 در قزوین و در سال 1340 .ق. ساکن مشهد مقدس 'گردیدند. در حوزه علمیه مشهد، شروع به تدریس کرد و 40 سال در مرکز علمی مشهد بدین مهم اشتغال داشت و پدرانه و با رفتاری مهربان به حال و احوال طلاب رسیدگی می کرد. ایشان در سال 1386 .ق. (۱۳۴۶ شمسی) در آن شهر مقدس رحلت و در صحن عتیق مدفون شد.
✍️ مقام معظم رهبری #آیه_الله_خامنه_ای، #آیه_الله_سید_علی_سیستانی، مرحوم آیه الله واعظ طبسی، مرحوم #آیه_الله_خزعلی، #محمد_رضا_حکیمی و #آیه_الله_شهید_هاشمی نژاد تعدادی از شاگردان برجسته آن مرحوم بودند.
✍️پدرش میرزا احمد از علمای #تنکابن و از شاگردان فقیه نامدار میرزا حسین خلیلی تهرانی است که در 1332 در نجف دارفانی را وداع گفت.
❇️ایشان که به دلیل تولد و سکونت در قزوین به شیخ مجتبی #قزوینی شهرت یافت، خواهر زاده عارف نامدار غرب مازندران مرحوم #حاج_شیخ_علی_اکبر_الهیان رامسری و مدتی از شاگردان وی بود. بعدها در #نجف از شاگردان #سید_محمد_کاظم_یزدی و #سید_ابوالحسن_اصفهانی بوده و در #کربلا از محضر آیات عظام سید اسماعیل صدر و #میرزا_محمد_تقی_شیرازی استفاده برد و در بازگشت به ایران از محضر حضرات آیات شیخ #عبدالکریم_حائری، حاج آقا #حسین_طباطبایی_قمی، میرزا محمد خراسانی و شیخ موسی خوانساری بهره برداری کرد و در معقول از خرمن پرفیض شيخ أسد الله عارف يزدی، ميرزا مهدی غروی اصفهاني و آقا بزرگ حكيم شهيدی خوشه چینی نمود. (مستدرکات اعیان الشیعه، ج 3، ص 186)
❇️ وی مدتی نزد شوهر خواهرش مرحوم #آیه_الله_سید_موسی_زرآبادی نیز کسب فیض داشته است.
🌷از مرحوم میرزا مجتبی #تنکابنی، تفسیری فارسی بنام «بیان الفرقان» باقی ماند که در #مشهد_مقدس و در پنج جلد به چاپ رسید. (تهرانی، #الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج26، ص 116؛ امین، مستدرکات اعیان الشیعه، ج 3، ص 186)
✍️جلد اول تفسیر فوق بنام «توحید القرآن» در 216 صفحه در سال 1370 .ق.؛ جلد دوم بنام «نبوت القرآن» در 218 صفحه در سال 1371 .ق.؛ جلد سوم بنام «معاد القرآن» در 133 صفحه در سال 1371 .ق.؛ جلد چهارم بنام «میزان القرآن» در 167 صفحه در سال 1375 .ق. و جلد پنجم در غیبت و رجعت در 320 صفحه در سال 1380 .ق. همگی در #مشهد منتشر شدند (جز جلد سوم که در تهران به چاپ رسید). (سمامی، بزرگان رامسر، ص 111)
✍️آیت الله شیخ مجتبی قزوینی در عین حال که مستغرق در عوالم روحانی و معنوی بودند، هیچگاه از انجام تکالیف سیاسی و اجتماعی غفلت نمی کردند و از همان ابتدای شروع نهضت امام خمینی (قده) در سال ۱۳۴۲ حکم کردند: «حاج آقا روح الله در همه زمین مرجع است و همه باید به ایشان رجوع کنند!» و پیوسته از ایشان حمایت کامل داشتند و حتی تصویر امام خمینی را در منزل خود که محل آمد و شد روحانیون و طلاب بود، در بالای سر خود نصب کرده بودند.
❇️آن مرحوم در نهضت انقلاب ایران بسیار فعّال بوده و در جهتدهی نهضت به سوی رهبر عظیم الشأن نهضت اسلامی از خود گذشتگی بسیاری نشان داد. در مشهد مقدس، رهبری حرکت طلاب حوزه در مسیر نهضت #امام_خمینی (ره) را عمدتاً مرحوم حاج شیخ مجتبی قزوینی بر عهده داشت.
○┈•••✾🍀💐☘️✾••┈○
کانال رسمی عبدالرحمان باقرزاده عضو هیئت علمی و دانشیار کلام اسلامی دانشگاه مازندران و مدرس حوزه علمیه
🆔https://eitaa.com/rahman675675/867
❇️#مفسران_قرآن_از_غرب_مازندران (9) 💐
❇️آیه الله میرزا محمد تقی #ثقفی نوری
آیه الله میرزا محمد تقی ثقفی نوری در سال 1313 .ق. در تهران متولد شد. پدرش مرحوم علامه شهیر حاج میرزا ابوالفضل کلانتر نوری تهرانی صاحب کتاب مستطاب «شفاء الصدور فی شرح زیارت العاشور» بودند که در اصل اهل روستای کمرود بلده نور بوده و در تهران سکونت داشتند.
ایشان که پدر همسر #امام_خمینی (ره) بودند، پس از طی مقدمات علوم، در سال ۱۳۴۱ ق. رهسپار قم شد و به مجلس درس شیخ عبدالکریم حائری یزدی پیوست. او در مدت هفت سالی که در قم بود، یک دوره کامل معقول و منقول را از #سید_ابوالحسن_رفیعی_قزوینی نیز آموخت و چندی نیز از مباحث شیخ محمدرضا اصفهانی مسجد شاهی بهره مند شد.
✅وی از دو استادش، حاج شیخ عبدالکریم حائری #یزدی و سید ابوالحسن #رفیعی، اجازه روایت و اجتهاد داشت و بعد از گرفتن اجازه اجتهاد به تهران بازگشت. مرحوم آیت الله ثقفی در شعر عربی و پارسی نیز ید طولایی داشته و در انواع شعر: #قصیده، #غزل، #رباعی، #دوبیتی، آثاری بس دلنشین و زیبا دارند.
✅ایشان در سال 1405 .ق. رحلت نموده و در جوار بارگاه حضرت #على_بن_موسى_الرضا علیه السلام مدفون گشتند.
از ایشان آثار مختلفی در حکمت، فقه، اصول و ... باقی ماند که از جمله آنها، تفسیر روان جاوید می باشد.
✍️این تفسیر که تمام قرآن کریم را شامل و نوشتن آن از سال 1360 .ق. آغاز و در 1383 .ق. به پایان رسید، ابتدا شأن نزول آیات به همراه برخی روایات وارده با استفاده از تفسیر صافی مرحوم فیض کاشانی بیان شده، گاه افزون بر تفسیر، نکاتی با عناوين ايقاظ، شرح، ارشاد، تحقيق و ... درباره قرائت و شأن نزول آیه، بحثهای کلامی، فقهی، تاریخی و امثال آن ارائه مى کند.
✍️مرحوم آيه الله آقا ميرزا يوسف ايروانى ـ كه عهده دار تصحيح و مقابله چاپ نخست كتاب بوده است ـ در يادداشت خود بر كتاب، نكات ممتاز اين تفسير را بازگفته، كه تلخيص کلام ایشان چنین است:
"آن چه اين بنده در حين اشتغال به تصحيح و مقابله آن كتاب، استخراج و ضبط نمودم، جمعا ده مزيّت است: اهتمام به جنبه موعظه قرآن، اشتمال بر تحقيقات نو، احتوا بر بررسى هاى فقهى، اشتمال بر حقايقى كه به طرق غير عادى يافت شده است، تطبيق استادانه ظواهر آيات با ظواهر اخبار معارض، جمع بين روايات مختلف تفسيرى بر پايه روش فقهى و ذوق ادبى، ساده نويسى در عين داشتن معانى بلند، شرح و بيان تفسير شريف صافى، استقلال آيات از نظر تفسير و احتواى كتاب بر مطالب بكر".
❇️اين تفسير، ابتدا در تهران توسط دار الكتب الاسلاميه، در سال 1329 .ش. مطابق با1370 .ق. در قطع وزيرى به چاپ رسيد.
🌸سالها بعد در 1398 .ق. و به همّت فرزند مؤلف، آقاى على ثقفى و با اهتمام نشر برهان، کتاب تجدید چاپ شد. در آغاز این تفسیر، علاوه بر مقدمه فرزند مؤلف و گزارش او از سابقه اين تفسير، مقدمه مرحوم آيت اللّه ميرزا يوسف ايروانى و مرحوم آيت اللّه رفيعى قزوينى بر اين كتاب نقل شده است. در پايان جلد پنجم نيز قطعه هايى از اشعار مؤلف نقل شده و سپس تصوير دست خط چند تن از مراجع تقليد آن روزگار كه همگى بر جايگاه بلند علمى و اجتهاد مرحوم آيت اللّه ثقفى تصريح كرده اند، ضمیمه شده است.
○┈•••✾🍀💐☘️✾••┈○
کانال رسمی عبدالرحمان باقرزاده عضو هیئت علمی و دانشیار کلام اسلامی دانشگاه مازندران و مدرس حوزه علمیه
🆔https://eitaa.com/rahman675675/878