2️⃣ سناریو سیلاب امنیتی مبتنی بر گمانه قابل تصور در این سناریو، کشور افغانستان یک محیط با ماهیت ذاتا آشوبناک و دائما ناآرام است که تولید کننده چالش برای تمامی کنشگران و بازیگران داخلی، منطقه‌ای و جهانی است. بنابراین جغرافیایی سیاسی و امنیتی افغانستان، چه به لحاظ اجتماعی به دلیل تولید گسترده مواد مخدر و قاچاق نیروی انسانی، و چه به لحاظ امنیتی به واسطه تولید و تکثیر تروریسم قومی و فرقه‌ای، یک ژئوپلیتیک مناسب برای تعارض و تقابل طلبی کنشگران آشکار و پنهان است. آنچه برای بسیاری از کنشگران صاحب قدرت فرامنطقه‌ای و مخرب، مهم است؛ تحمیل هزینه‌های اقتصادی، سیاسی و امنیتی بر کشورهای رقیب و حریف منطقه‌ای است که در مبدأ افغانستان تولید می‌شود. این در حالی است که برای کنشگران موثر و دغدغه‌مند اصلی تولید ناامنیتی مستمرر از مبدأ افغانستان و جلوگیری از تسری ناامنی‌های سیلاب گون داخلی افغانستان به محیط پیرامون این کشور است. بر اساس این سناریو، در کنار تلاش مشترک برخی کشورهای فرامنطقه‌ای و پاکستان برای تسلط طالبان بر کل افغانستان، کشورهای منطقه تلاش خواهند کرد تا از مسیرهای متعدد گفتگوها و یا حمایت سیاسی از گروه‌های مخالف طالبان، مانع از سلطه کامل طالبان، بر تمامی ارکان این کشور شوند. با این وجود قرار گرفتن افغانستان در مسیر تدابیر سیاسی و امنیتی قدرت‌های فرامنطقه‌ای و منطقه‌ای از یک سو و رابطه زیست اجتماعی و ایدئولوژیکی بخش قابل توجهی از ساکنان این کشور با قاچاق مواد مخدر و افراط‌گرایی از سوی دیگر، ضمن اعمال سیاست حصار امنیتی بر پیرامون این کشور، سیلاب ناامنی و ناارامی به محیط امنیتی خود را مهار کنند. در مجموع مبتنی بر گمانه افغانستان به سیلاب امنیتی، با توجه به اینکه شکل‌گیری حکومت مرکزی مقتدر در افغانستان به رویایی غیرقابل تأویل تبدیل شده است، مهمترین پیامد ناامنی کنترل شده در افغانستان، شکل‌گیری نوعی حکومت فدرالیسم خودمختار و متکثر خواهد بود. ادامه دارد... ✍️#احمد_باقری_مزینانی استادیار دانشگاه/۲۲ خرداد ۱۴۰۲ه.ش 💎کانال تلگرامی #راه_نگار 🆔@Rahnegar96 💎 کانال ایتا، سروش و روبیکا 🆔@Rahnegar1401

3️⃣ سناریو سراب امنیتی مبتنی بر مفروض قابل تصور در این سناریو، سه ویژگی بیگانه ستیزی مردم، افراطی‌گرای قومی و فرقه‌ای و برخورداری از شرایط ژئوپلیتیکی منحصر به فرد و قرار گرفتن در قلب آسیا، درون فلات ایران و همسایه شبه قاره هند و شرق چین باعث شده است که افغانستان در طول تاریخ معاصر دارای نقش محوری در تحولات منطقه‌ای باشد بگونه‌ای که این سرزمین به صورت دائمی محمل مناسبی برای رقابت بین قدرت‌های بزرگ و مدعیان قدرت منطقه‌ای شده است. به همین سبب جغرافیایی سیاسی افغانستان هر از چندی بر پاشنه‌ای می‌چرخد که امکان ایجاد شرایط پایدار سیاسی و امنیتی در آن وجود ندارد. به تعبیر دیگر جغرافیای افغانستان بستر مناسبی برای تسویه حساب قدرت‌های فرامنطقه‌ای و رقیبان منطقه‌ای علیه یگدیگر شده است. در دوره اشغال افغانستان توسط روسها، آمریکایی‌ها با همراهی دولت‌های سعودی، اماراتی‌ها و پاکستانی‌های مجموعه‌ای از عناصر افراطی عرب - افغانی را تجهیز نمودند تا اهداف انتقام جویانه خود از روس‌ها و سایر رقیبان را، از طریق این جنگجویان محقق نمایند. معادله‌ای که در زمان اشغال افغانستان توسط امریکایی‌ها برعکس شد و سایر کنشگران رقیب، این کشور را محل تسویه حساب با اشغال‌گران امریکایی قرار دادند. با این وجود می‌توان انتظار داشت که بسیاری از بازیگران فرامنطقه‌ای، علاقه‌ای به ایجاد شرایط متفاوت از آنچه هم اکنون در افغانستان در جریان است، ندارند و برقراری ثبات دائمی و ایجاد صلح میان جریان‌های رقیب و درگیر در صحنه میدانی افغانستان نه ممکن و نه مورد علاقه کنشگران اصلی است. بنابراین دستیابی به شرایط امن و تفاهم جامع در افغانستان بیش از آنکه واقعیت بیرونی داشته باشد به یک سراب ذهنی دست نیافتی تبدیل شده است. علاوه بر آنچه ذکر شد، استعداد فوق العاده این کشور برای توسعه مزارع و فرآیندهای کاشت، داشت و برداشت مواد مخدر به عنوان مهمترین عنصر پشتیبانی کننده گروه‌های مافیایی و ترویستی از یک سو و استعداد مضاعف برای پرورش و ذخيره سازی عناصر افراطی و گروه‌های تکفیری و ترویستی از سوی دیگر، دستیابی به امنیت پایدار در افغانستان، غیر ممکن و به سراب تبدیل شده است. ادامه دارد... ✍️#احمد_باقری_مزینانی استادیار دانشگاه/۲۳ خرداد ۱۴۰۲ه.ش 💎کانال تلگرامی #راه_نگار 🆔@Rahnegar96 💎 کانال ایتا، سروش و روبیکا 🆔@Rahnegar1401

4️⃣ سناریو تالاب امنیتی براساس پیش فرض قابل طرح در این سناریو، سرزمین افغانستان به خاطر؛ زیست بوم، فرهنگ سنتی نژادی، نفوذ کشورهای مختلف، خروج دائمی نیروی کار حرفه‌ای و تناقضات عمیق فرقه‌ای، دارای ویژگی‌های است که تنازع بقاء میان گروه‌ها، اقوام و قبایل مختلف در این کشور به یک پدیده ایدئولوژیک و تاریخی تبدیل شده است. ویژگی‌ها و شرایط مذکور باعث شده که زیستن در شرایط سخت، برای مردمان این سرزمین به یک عادت رایج و طبیعی در حیات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی تبدیل شود. بنابراین بازیگران جهانی و منطقه‌ای از جمله آمریکایی‌ها با درک این موضوع، به سان مهاجران اشغالگر و آشوب‌ساز فصلی، در تلاش‌اند بسته به منافع خود و وضعیت درونی این کشور، به سان یک تالاب، برای مدتی در این سرزمین رحل اقامت گزینند و پس از آن که دشواری‌های امنیتی در این کشور سیر صعودی پیدا کرد و پس از آنکه هزینه‌های این اقامت - اشغالگری - افغانستان افزایش یافت، مردم این کشور را حجم گسترده‌ای از این مسائل و مشکلات اجتماعی و سیاسی راه کرده و از این کشور شکست خورده مهاجرت می‌کنند. البته این اشغالگران مهاجرت کرده، با فراهم شدن شرایط زیست امنیتی و با ایجاد بستر مناسب مجددا با رویکردی جدید و در شمایل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی به فضای افغانستان باز خواهند گشت و منابع انسانی و غیرانسانی موجود در این کشور را مبتنی بر منافع راهبردی خود یا برای توانمندسازی همراهان و یا تخریب فرصت رقیبان، به خدمت خواهند گرفت. در مجموع با تکیه بر گمانه مطرح در این سناریو، پس از یک دوره تنش سخت نظامی کوتاه مدت و تسلط نسبی اولیه، بحران موجود در افغانستان فروکش خواهد کرد و اشغالگران مهاجرت کرده از این سرزمین با ترکیب نو به آن بازخواهند گشت. با این وجود به رغم آن که دستیابی به امنیت پایدار و دولت بادوام برای دوره بلند مدت در این کشور بسیار دشوار و تا حد زیادی غیرممکن به نظر می‌رسد، اما تلاش به منظور کاهش تنش‌ها و ایجاد شرایط آرام در عین متکثر قومی، سیاسی و گروهی برای افغانستان گزینه مناسب و در عین حال غیر قابل اجتناب است. ادامه دارد... ✍️#احمد_باقری_مزینانی استادیار دانشگاه/۲۳ خرداد ۱۴۰۲ه.ش 💎کانال تلگرامی #راه_نگار 🆔@Rahnegar96 💎 کانال ایتا، سروش و روبیکا 🆔@Rahnegar1401

💠 بخش پایانی. شگفتی سازها و ارزیابی نهایی تحولات 🎯 شگفتی سازها با عنایت به سناریوهای مطرح شده، برخی از شگفتی سازها مرتبط با تحولات افغانستان عبارت‌اند از: ۱. جابجایی قدرت میان طالبان سیاسی و طالبان افراطی‌ قبل از دستیابی به تفاهم سیاسی فراگیر با همه اقوام؛ ۲. بازسازی توانمندی و توسعه سریع و فراگیر داعش به خاطر خلاء انتقال قدرت طالبان؛ ۳. حمله گسترده طالبان به مرزهای پیرامونی و ج.ا.ایران به منظور تحریک کنشگران منطقه‌ای؛ ۴. دخالت نظامی قدرت‌های منطقه در افغانستان مانند ایران یا چین به دلیل تحریک پذیری بالا؛ ۵. تعارض طالبان با عربستان سعودی به دلیل بدیل سازی حکومت امارات اسلامی به جای سلطنت قبیله محور؛ ۶. لیبلی‌ سازی و سوریه‌ سازی افغانستان، به دلیل خارج شدن کنترل امنیت از دست کنشگران اصلی. ♻️ یافته‌های راهبردی آوردگاه افغانستان فراتر از اشغال‌گری و شکست تحقیرآمیز قدرت‌های جهانی مانند: شوروی، امریکا و ناتو و حتی ظهور شگفت انگیز، بازگشت غافلگیر کننده و سلطه فراگیر طالبان بر این کشور است. زیرا ژئوپلیتیک افغانستان به عنوان حلقه میانی مذاهب، فرقه‌ها و ایدئولوژی‌های معنوی از یک سو و لولایی اتصال قدرت‌های سیاسی و امنیتی درونی، پیرامونی و جهانی از سوی دیگر قابل توجه است. بنابراین ماهیت و حقیقت تحولات این کشور، بایستی فراتر از رفت و آمد گروه‌ها، دولت‌ها و قدرت‌ها مورد تحلیل قرار گیرد. با تمام این احوال جمهوری اسلامی با تکیه بر سابقه و تجربه تاریخی در؛ هم افزایی فرهنگی - تمدنی با مردم افغانستان و شناخت عمیق و درس آموخته‌های که از تهدیدها و فرصت‌های این کشور دارد، از توانمندی‌ لازم و ظرفیت اقتدار کافی برای کنشگری ایجابی (فارغ از اظهارت عوام زده ژورنالیست‌ها مطبوعاتی و مجازی) در مدیریت تحولات افغانستان برخورد است. با این اوصاف و مبتنی بر شواهد و قرائن برآمده از سناریوهای ذکر شده، می‌توان چند گزاره زیر را به عنوان ارزیابی نهایی برای فضای سیاسی - امنیتی افغانستان در آینده پیش رو، را مورد عنایت قرار داد: ۱. بی‌تفاوتی و عدم مقاومت مردم و ارتش در برابر طالبان، به خاطر نارضایتی شدید از دولت وابسته و نیروهای اشغال‌گر؛ ۲. غیر قابل اتکا بودن قدرت‌های خارجی و ناپایداری دولت‌های دست نشانده آنها چه از نوع خلقی چه از نوع لیبرال؛ ۳. تخریب نقشه‌های پنهان آمریکا برای آینده افغانستان، در تبدیل فضای نظامی این کشور به فضای امنیتی؛ ۴. ایجاد بستر لازم برای توسعه ناامنی به مناطق‌ قومی - مذهبی و پیرامون مرزهای افغانستان؛ ۵. اولویت و ارجحیت ماهیت ضد اشغالگری و ضد آمریکایی جریان‌های منتسب به طالبان؛ ۶. پایان دوران پیروزی نظامی آمریکا در جنگ‌ها، به ویژه از ابتدایی قرن ۲۱ به این سو؛ ۷. شکست نسخه لیبرالیستی در دولت - ملت سازی برای سایر کشورها با تجویز نسخه آمریکایی آن؛ ۸. اهمیت هوشمندی سیاسی و امنیتی برای رصد و ادراک تغییر عناصر وابسته به طالبان، از رویکرد نرم اجتماعی و سیاسی به رویکردهای تکفیری و خشن. ❇️ راهبردهای مواجهه مهمترین تدبیر جمهوری اسلامی در شرایط پسا سلطه طالبان و برای مواجهه با سناریوهای چهارگانه مرداب امنیتی، سیلاب امنیتی، سراب امنیتی و تالاب امنیتی؛ استفاده از سیاست "تدبیر حکیمانه با رویکرد تعامل هوشمندانه" و سیاست "مهار طالبان مبتی بر مدارای صبورانه" است. با این وجود در شرایط مختلف امکان اتخاذ راهبرد متفاوت ضروری است که از جمله راهبردهای قابل پیگیری در شرایط موجود عبارت است از: ۱. استفاده از الگوی مدیریت عدم وقوع دولت تک حزبی با محوریت طالبان از طریق مصالحه با سایرین جریان‌های فعال افغانی؛ ۲. استفاده از الگوی مدیریت کنترل ناامنی فزاینده و سرریز شده آن به سراسر افغانستان با همکاری کشورهای پیرامونی؛ ۳. استفاده الگوی مدیریت استحاله و تحول در رویکرد تکفیری به رویکرد افراطی و از افراطی به اعتدالی؛ ۴. آمادگی دائمی برای مواجهه با سه مسئله عمده: نخست. مواجهه با سیل مهاجران افغانی؛ دوم. توسعه ناامنی در مرزها و افزایش قاچاق مواد مخدر؛ سوم. توسعه فعالیت گروهای تروریستی افراطی و تکفیری در شرق کشور. ✍️#احمد_باقری_مزینانی استادیار دانشگاه/۲۶ خرداد ۱۴۰۲ه.ش 💎کانال تلگرامی #راه_نگار 🆔@Rahnegar96 💎 کانال ایتا، سروش و روبیکا 🆔@Rahnegar1401

✍️ جوادالائمه: از خردورزی راهبردی تا سیاست‌گذاری آینده‌نگر 💠 حضرت محمد بن علی (ع) معروف‏ به «تقی» و «جواد الائمه»، مولودی پر خیر و برکتی است که در شهر «مدینه» دیده به جهان گشود. مادر او «سبیكه» به خاندان «ماریه قبطیه» همسر پیامبر اکرم(ص) منتسب است. آن حضرت پس از شهادت پدر هشت ساله بود که در همان سن طفولیت صاحب ولایت و منصب امامت شد و سال ۲۲۰ ه.ق و در سن ۲۵ سالگی به شهادت رسید. مجموعه تلاش‌های نظام یافته معرفتی و مدیریت سیاسی هدفمند آن حضرت در دوره ولایت و امامت حامل چند گزاره راهبردی است: 🔅۱. به‌روز رسانی و تثبیت کرامت امامت و معجزه رسالت در دوره خردسالی و بازنمایی از مدل حیات معنوی عیسی مسیح (ع)؛ 🔅۲. گشاده‌رویی و زیاده‌بخشی در مناسبات دوستانه، سخاوت‌ورزی در زیست مادی و انسانی مبتنی بر ادب و نرم‌خویی در مناظرات منتقدانه؛ 🔅۳. حرکت بر لبه دانش‌ فلسفه یونانی، معناگرایی هندی و عقلانیت ایرانی، از طریق پاسخ عالمانه به نقدهای دینی، علمی و فلسفی؛ 🔅۴. تداوم کرسی مناظرات نظری و فکری و موسع‌سازی مباحثات علمی و پژوهشی، پس از علی بن موسی‌الرضا (ع)؛ 🔅۵. منقح‌سازی رویکرد توحیدی در مواجهه با مسلک‌های جاهلانه فرقه‌ای، گمانه‌های اعتقادی و مرام‌های انحرافی؛ 🔅۶. ترسیم، تحکیم و تداوم مرز مذهب پیروان اهل‌البیت از طریق نقد و نفی رویکرد واقفیه در دوره پس از امام هشتم؛ 🔅۷. تدبیر حکیمانه برای مشارکت موثر در کرسی‌های نظریه‌پردازی برون دینی دوره مأمون و مناظرات درون دینی معتصم عباسی؛ 🔅۸. شبکه‌سازی فراگیر، منسجم، هم‌افزا، هوشمند وکالت ائمه و حمایت‌کننده از پیروان اهل‌البیت؛ 🔅۹. ایجاد حلقه‌های واسط با مریدان از طریق سرپل‌های ارتباطی بین خود و جمعیت پراکنده شیعه از مصر تا سیستان و از قفقاز تا شبه جزیره حجاز؛ 🔅۱۰. تربیت شاگردان دانش‌پژو و معنویت‌منش همچون: «حضرت عبدالعظیم حسنی»، «جناب علی بن مهزیار اهوازی»، «فضل بن شاذان نیشابوری» و «دعبل خزاعی»؛ 🔅۱۱. استفاده از فضای مناظرات، برای افشای بی‌کفایتی ساختار خلافت عباسی به عنوان مدعیان جایگزین ولایت و امامت و توسعه معارف اهل‌البیت؛ 🔅۱۲. مرزبندی میان سیاست امامت محور و اخلاق‌مدار، با سیاست وراثتی و سکولاریسم دینی. ♻️ یافته‌های راهبردی فهم رسالت علمی و معنوی درک سیاست‌ورزی اجتماعی و تاریخی جوادالائمه (ع) متأثر است از: 🔅اولا. بازشناسی کنشگری راهبردی و راهبری جامعه توسط امام، که در محیط سیاسی و امنیتی و دوره حکمرانی مقتدر ولی مزورانه مأمون عباسی و دوره حکمرانی مستبدانه ولی در حال زوال معتصم عباسی، اعمال شده است.  🔅ثانیا. تبیین‌گری برون دینی و تقیه درون دینی امام، به عنوان یکی از اضلاع سه‌گانه مثلث امامت در عصرپیشا غیبت است که از طریق پاسخ به انتظارات و انتقادات علمی و شبهه‌ها و آماده‌سازی مریدان برای زیست در دوره سخت و صعب بدون امام و همزیستی با ولایت غیر معصوم - نایبان خاص و عام - صورت گرفت. 🔅ثالثا. مهمترین دستاورد راهبردی امام، حفظ دارایی‌های کلیدی پیروان اهل‌البیت برای دوره خفقان حکمان بنی عباس است که نظارت سخت پادگانی را بر امامین عسکرین سلام الله علیهم - دو ضلع دیگر مثلث امامت در عصر پیشاغیبت - تحمیل نمودند. 🔸در مجموع هرچند لقب تقی به معنا مشهور آن پرهیزگار و جواد به معنی اهل جود و سخاوت است، ولی تقی در تعبیر بامسماتر و عمیقتر آن پوشاننده است که حاکی از وجوه دیگر همچون؛ زمینه‌سازی برای تقیه و مخفی‌سازی دارایی‌های کلیدی شیعه است و جواد به معنای تضمین کننده بقاء و حیات بخشی به پیروان اهل‌البیت در فضای آینده، عصر پیشا و افق پساغیبت است. با این وجود، امامت امام در سنن کودکی و شهادت امام در جوانی حاکی از؛ عمق اثر خردورزی راهبردی، درایت در راهبری شبکه محبان و سیاست‌گذاری برای آینده و در مواجهه با ساختار عظیم و فراگیر خلافت بنی‌عباس است که یکی از بزرگترین قلمروهای حکمرانی تاریخ بشر - از شرق چین تا شمال آفریقا و اروپا و از ماورالنهر تا یمن - را تحت سیطره خود داشتند. ✍️ #احمد_باقری_مزینانی استادیار دانشگاه/۲۹ ذی‌القعده ۱۴۴۴ه.ق/ ۲۹ خرداد ۱۴۰۲ه.ش/. 💎کانال تلگرامی #راه_نگار 🔅 @Rahnegar96 💎 کانال ایتا، روبیکا و سروش #راه_نگار 🔅 @Rahnegar1401 #جوادالائمه_خردورزی_راهبردی #گشاده_رویی_زیاده_بخشی #سیاست‌گذاری_تبیین‌گر_برون‌دینی #فضای_آینده_عصر_پیشا_افق_پسا_غیبت

✍️ کنشگری روشنفکرانه مرحوم دکتر شریعتی 💠 مرحوم دکتر شریعتی از جمله شاخص‌ترین افراد منتسب به نسل دوم روشنفکران است که با اتخاذ "رویکرد بازگشت به خویشتن" در تلاش‌ بودند روند رو به رشد مدرنیزاسیون در جامعه ایرانی و اسلامی را از منظر دانشی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی مورد نقد قرار دهند. 🔅 رویکرد "بازگشت به خویشتن" بازتاب توسعه و تعمیق بحران هویت است که پس از آغاز "غرب گرایی و غرب ستایی" در جوامع شرقی و اسلامی و در دوره پس از مشروطیت در ایران آغاز شده بود. به تعبیر دیگر توسعه و تعمیق شیفتگی روشنفکران شرقی و ایرانی در برابر مدرنیته، منجر به از خودبیگانگی آنان در برابر پیشرفت‌های مادی و تکنیکی غرب در قرن ۱۹ و ۲۰ میلادی شد. با وجود این از خودبیگانگی، بخشی قابل توجهی از روشنفکران تکیه بر هنجارها و ارزش‌های ملی و اسلامی را مانع اصلی بر سر راه توسعه صنعتی تلقی نمودند. این از خودبیگانگی منجر به بروز و ظهور اولین طیف از روشنفکران شد که در ذیل "رویکرد نفی خویشتن" سازماندهی می‌شوند. 🔅 پس از آنکه این گفتمان در داخل کشور توسعه یافت و بر ضرورت گذر از داشته‌های بومی و اسلامی تأکید شد، طیف دوم روشنفکران در ذیل رویکرد "بازگشت به خویشتن" ظهور کرد. اندیشه ورزان این رویکرد که مرحوم دکتر شریعتی مشهورترین شخصیت‌های آنها است، در پی حیات بخشی مجدد به هنجارها و ارزش‌های بومی و اسلامی بودند که در اثر از خودبیگانگی روشنفکران و یا بی‌عملی و یا بدعملی فرهیختگان جامعه، هویت ملی و اسلامی در برابر سیطره علمی و فرهنگی غرب دچار فرسایش شده بود. 🔅 فعالیت‌های مرحوم شریعتی به عنوان متأخرترین روشنفکران این گروه، ادامه دهنده و کامل کننده راه سایر اندیشمندان همچون مرحوم جلال آل احمد بود که منجر به ایجاد؛ شور انقلابی در میان جامعه دانشگاهی برای خودیابی و خودشناسی فرهنگی و سیاسی شد. 🔅 این نحله فکری - انقلابی و جریان عملگرا، برآن بود که؛ جامعه ایرانی به خاطر وادادگی در برابر مدرنیته (غرب زدگی)، دچار از خودبیگانگی در هویت و خویش فراموشی در منزلت شده است. آنها معتقد بودند که بهترین راه خروج از بحران هویت درونی و از خودبیگانگی، بازگشت به هنجارها و ارزش‌های ملی ایرانی - اسلامی و مواجهه انتقادی و مطالبه گرانه از تمدن غرب است. 🔅 زنده کردن مفاهیم راکد شده مثل: صلاحیت، امامت، ولایت، مقاومت، اعتراض، قیام، انتظار، حرکت، صعود، تعهد، تقید، توسل، فطانت، فراست، فتوت، ذکاوت، خودیابی، خودکاوی و خودشناسی، در محیط‌های دانشگاهی و علمی مشحون از: رکود، هبوط، تقلید، قعود، عزلت، خیانت، تغافل، اهمال، بی‌توجهی، بی‌خبری، تسامح، چشم‌پوشی، سستی، سهل‌انگاری و مسامحه، از مهمترین دست‌آوردهای مرحوم شریعتی و همفکران او در رویکرد بازگشت به خویشتن است. ✍️#احمد_باقری_مزینانی استادیار دانشگاه/۲۹ خردادماه ۱۴۰۲ه.ش 💎کانال تلگرامی #راه_نگار 🔅 @Rahnegar96 💎 کانال ایتا، سروش و روبیکا #راه_نگار 🔅 @Rahnegar1401

✍️ شهید چمران آغازگر رویکردی نوین در روشنفکری (از امت گرایی تا تمدن سازی) 💠 پس از "رویکرد  نفی خویشتن" و "رویکرد بازگشت به خویشتن"، نسل سوم از روشنفکران جامعه ایرانی، را می‌توان روشنفکران با "رویکرد دین تمدن‌ساز" نام نهاد. در واقع این رویکرد در ادامه روند منزلت خواهی و هویت یابی جامعه ایرانی - اسلامی و مکمل و تعالی بخشی به "رویکرد بازگشت به خویشتن" بود. اندیشه ورزان منتسب به این رویکرد برآنند که که دین اسلام با محوریت هسته ولایت و پوسته امامت، هم ظرفیت موجده (ایجادکننده) برای نظام سازی دارد و هم نظام اسلامی از قابلیت مبقیه (ماندگار) برای امت گرایی و تمدن‌سازی برخوردار است. 🔅 به باور این طیف از روشنفکران بومی - اسلامی، برای تعالی بخشی نظری، هویت بخشی فرهنگی و انسجام بخشی ساختاری به نظام سیاسی توحیدی می‌توان از یک سو؛ با غرب شناسی عمیق و غرب گزینی دقیق، از مواهب مفید علم و تمدن غرب استفاده گزینشی نمود، و از سوی دیگر؛ با تکیه بر گزاره‌های متعالی متن و محتوای دین (قرآن و سنت) و نظریه‌های علمی - فلسفی خردمندان و حکیمان اسلامی (از فارابی تا ملاصدرا)، الگوی جامع از تمدن اسلامی را تبین و ترسیم نمود. بدیهی است که الگوی برآمده از چنین محتوایی پاسخگویی نیازهای مادی و معنوی انسان، جامعه، تاریخ و امت باشد. 🔅 اندیشه ورزان، مدیران راهبردی و هنرمندان این رویکرد پیامد پیروزی انقلاب اسلامی و تربیت یافته مکتب فکری امام خمینی (ره) هستند. افرادی همچون شهید دکتر مصطفی چمران، شهید مرتضی آوینی، شهید حاج قاسم سلیمانی، استاد حسن رحیم پور ازغدی، مرحوم نادر طالب زاده، استاد داود میرباقری، استاد ابراهیم حاتمی‌کیا و استاد مجید مجیدی از جمله افرادی هستند که قابلیت فکری، مهارت هنری و تدبیر میدانی برای انتصاب به این گروه از روشنفکران را دارند. 🔅 با این وجود شهید چمران جزء اولین اندیشمندان ایرانی - اسلامی تمدن گرا و تمدن باور است که ضمن برخورداری از رتبه علمی بالا در دانش نوین - فیزیک هسته‌ای از دانشگاه برکلی- و با تجربه زیسته در غرب توانست؛ باب امت گرایی در غرب آسیا، از فلسطین و لبنان تا ایران را بگشاید و آغازگر روند تمدن‌گرایی بومی - اسلامی برای جهان آرایی در دوره معاصر شود. ✍️ احمد باقری مزینانی استادیار دانشگاه/۳۱ خردادماه ۱۴۰۲ه.ش 💎کانال تلگرامی #راه_نگار 🔅 @Rahnegar96 💎 کانال ایتا، سروش روبیکا #راه_نگار 🔅 @Rahnegar1401

✍️ کنشگری امام باقر (ع): از گره‌گشایی ذهنی تا توانمندسازی فرهنگی 💠 زمانه و زمینه‌های شکل‌گیری خلافت ۹۰ ساله بنی‌امیه و بنی‌مروان در دوره پس از خلافت امیر المومنین علی علیه السلام، باعث تنیده شدن پندارهای خیالی بر گرد حقایق توحیدی و نشستن غباری غليظ از توهم‌های معنوی بر چهره نبوی شد. با اوج گرفتن قدرت بنی‌مروان در دور عبدالملک، امام محمد باقر علیه السلام چند حرکت را در دستور کار قرار داد. مهمترین جلوه‌های حرکت راهبردی امام باقر (ع) ایشان عبارت است از: ۱. روایت‌گری صادقانه از حادثه کربلا، رازگشایی از اسرار نهضت عاشورا و افشاگری از انحرافات بنی‌امیه و جنایات بنی‌مروان؛ ۲. خرافه زدایی از باورهای معنوی و حقایق توحیدی و تحریف زدایی از احکام اسلامی و مذهبی؛ ۳. تلاش برای رهایی ذهن نخبگان و دل توده‌ها، از استثمار و استحمار فُُسّاق و فُجَّارِ بنی‌امیه؛ ۴. تثبیت پایداری محبان اهل‌البیت در برابر استبداد تبهکارانه و طواغیت ویرانگرانه بنی‌مروان؛ ۵. تقویت زیرساخت‌های اعتقادی و بنیان‌های دانشی و سازندگی فکری آحاد جامعه، از طریق تبیین حقایق توحیدی و ظرایف فقه نبوی و علوی. ♻️ یافته‌های راهبردی کنشگری فرهنگی، اجتماعی، اعتقادی و علمی امام باقر عليه‌السلام در دوره یکی از قدرتمندترین امپراتوری‌های تاریخ بشر بود به گونه‌ای که امپراتوری امویان بر حدود ۳۵٪ وسعت و ۳۰٪ جمعیت جهان سلطه کامل داشت. ایشان همچنین در سخت‌ترین دوره گذار جامعه اسلامی یعنی انتقال قدرت از حکمرانی فریب‌کار اموی به حکمرانی جبار مروانی، مسئولیت توانمندسازی فرهنگی و غنی‌سازی علمی جامعه اسلامی در برابر استحمار توده‌ها، استثمار نخبگان و استبداد حکمرانان را بر عهده گرفت. در چنین شرایطی امام باقر (ع) با سازماندهی اندیشمندان جویایی علم و شبکه سازی از اصحاب سر - مانند جابر جعفی و فضیل بن یسار -، مبارزه فرهنگی معترضانه و مواجهه علمی روشنگرانه خود را به ادامه دادند. مبارزه‌ای که در دوره بعد حداقل چهار دستاورد راهبردی داشت؛ دستاورد ۱. باعث پرده برداری از روایت‌های قومیت مدارانه و نژادباورانه شد. دستاورد ۲. منجر به شکسته شدن پوسته سخت انحرافات اعتقادی شد. دستاورد ۳. زمینه را برای آواربرداری از معارف توحیدی و از زیر تحریفات ذهنی فراهم نمودند. دستاورد ۴. بستر لازم را برای غبارروبی از سنت فاضله نبوی و علوی مهیا کردند. ✍️ #احمد_باقری_مزینانی استادیار دانشگاه/ ۷ ذی‌الحجه روز شهادت امام باقر (ع)/ ۵ تیرماه ۱۴۰۲ه.ش 💎کانال تلگرامی #راه_نگار 🔅 @Rahnegar96 💎 کانال ایتا، سروش و روبیکا #راه_نگار 🔅 @Rahnegar1401 #امام_باقر_گره-گشایی_ذهنی #امام_باقر_توانمندسازی_فرهنگی #شکستن_انحراف_تحریف_عقیدتی #آوربرداری_از_معارف_توحیدی #غبارروبی_از_سنت_نبوی_علوی

✍️ مرامنامه زندگی و قائده بندگی (نجوای عارفانه و آوای عاقلانه سیدالشهداء در عرفه و عرفات) 💠 روز عرفه و صحرایی عرفات یادآور نجوای عاشقانه و مخلصانه سید الشهداء علیهم السلام در برابر معبود است. نجوای عاشقانه‌ای که فهمش نیازمند عقل ناب و درک‌اش محتاج دل پاک است. 🔻به رغم آنکه اندیشه‌ ما از مضامین معبود کبریا و دست ما از دامن عاشق دلربا در صحرای عرفات کوتاه است، اما از باب توسل ماموم به امام هم که شده، می‌توانیم؛ بر سیره حسینی و سلوک مهدوی طی طریقت نمائیم و تلاطم امواج خروشان دل‌هایمان را در وادی عرفات به اکثیر توسل آرام کنیم و کشتی ذهن پرجوش و خروشمان را در افق عرفه به ساحل توکل برسانیم. 🔸حقیر در چنین فضای خوش عطری، با درس آموزی از دعای عرفه سیدالشهداء (ع) چند گزاره ناقص را مرور می‌کنم. این جملات پیش و بیش از آنکه حکایت بندگی ما باشد؛ روایت شرمندگی در برابر عاشق عرفه و معشوق و معتکف عرفات است: 🍎 معبودا و محبوبا... 🔅 خلقم کردی، مدعی شدم؛ 🔅 مرا طلبیدی، از تو رمیدم؛ 🔅 عمرم دادی، تباهی گزیدم؛ 🔅 شهرتم دادی، تفاخر کردم؛ 🔅 ولایتم دادی، غفلت کردم؛ 🔅 عزیزم کردی، ذلت طلبیدم؛ 🔅 رفیق ام شدی، خیانت کردم؛ 🔅 پوشاندی ام، رسوایی گزیدم؛ 🔅 پناهم دادی، یاغی گری کردم؛ 🔅 احسانم کردی، عصیانگر شدم؛ 🔅 انیسم شدی، انزوا پیشه کردم؛ 🔅 کمالم خواستی، شقاوت گزیدم؛ 🔅 خلیفه‌ام نمودی، خلافت طلبیدم؛ 🔅 امانم دادی، فرصت طلبی گزیدم؛ 🔅 اسکانم دادی، بی‌سامانی خواستم؛ 🔅 پشت و پناهم شدی، آوارگی گزیدم؛ 🔅 سعادت‌ام خواستی، شقاوت ورزیدم؛ 🔅 نعمت بی‌شمارم دادی، خزانه‌دار شدم؛ 🔅 موددت خواستی ام، کینه ورزی نمودم؛ 🔅 رهایی‌ام بخشیدی، محبوس نفس شدم؛ 🔅 احسان فراوانم دادی، بشماره انباشتم؛ 🔅 از کید بازم داشتم، حسادت ورزیدم؛ 🔅 فرصتم دادی، به تأخیر انداختم؛ 🔅 برکتم دادی، کفران پیشه کردم؛ 🔅 خلیفه‌ام نمودی، سرکشی کردم؛ 🔅 آرامشم دادی، اضطراب جستم؛ 🔅 جلوه‌ام دادی، بی‌حیایی کردم؛ 🔅 نعمتم دادی، ناشکری گزیدم؛ 🔅 هدایتم کردی، غفلت نمودم؛ 🔅 منعم کردی، حرص ورزیدم؛ 🔅 عروجم دادی، هبوط کردم؛ 🔅 رزقم دادی، سرکشی کردم؛ 🔅 خیرم دادی، شرارت کردم؛ 🔅 عنایتم کردی، آزمند شدم؛ 🔅 امانم دادی، خیانت کردم؛ 🔅 نجاتم دادی، مدعی شدم؛ 🔅 پوشاندی‌ام افشاء کردم. 💡و اینکه... معبودا... در سلوک بندگی سیدالشهداء سلام الله علیه آموخته‌ایم که... 🔸 از تو عنایت پایدار و بخشندگی ماندگار سزد... 🔹از بنده انتظار بی‌قرار و طمع وصال روا باشد... ♻️ یافته راهبردی از منظر حقیر "نجوای عارفانه و آوای عاقلانه" سیدالشهداء (س) در صحرای عرفات و در آستانه سفر عاشورایی، نشان دهنده وجود مجموعه‌ای از معارف توحیدی به عنوان "مرامنامه زندگی و قائده بندگی" است که در شکل زمزمه عاشقانه ظهور کرده است. قائده‌ای که در برگیرنده زیرساخت هستی شناسی و ساختار گفتمانی حیات مؤمنانه است. این قائده از زبان سیدالشهداء(س): "نظم وارگی جهان خلقت مبتنی بر حکمرانی توحیدی" و "از مبداء میل مخلوق تا مقصد میل خالق" را ترسیم نموده است. ✍️#احمد_باقری_مزینانی استادیار دانشگاه/ نهم ذی‌الحجه ۱۴۴۴ه.ق و ۷ تیر ماه ۱۴۰۲ه.ش/ 💎کانال #راه_نگار در تلگرام 🔅 @Rahnegar96 💎 کانال ایتا، سروش و روبیکا #راه_نگار 🔅 @Rahnegar1401

✍️ عید قربان؛ هبوط در منا، حنوط در نینوا 💠 عید قربان از جمله اعیاد بزرگی است که از آن به عنوان روز: پوشاننده ناشایستگی‌ها، موسع سازی روزی، مبداء دعا، منشأ هدایت، هم آوردی با ابتلائات انسانی- اجتماعی، جویندگان و خواهندگان، بیمناکی و امیدواری، بیداری دل و آمادگی روح، شرافت انسانی و عظمت ایمانی و روز فدیه و زیارتی امام حسین (ع) یاد شده است. بنابراین آنچه از آن به عنوان روز عید قربان و روز عیدالله اکبر یاد می‌شود در حقیقت "روز سرافرازی انسان کامل و صالح، از بزرگترین آزمون‌ خلقت" است. 🤔 حقیر با تأملی نو؛ عید قربان را هم در صورت و هم در سیرت حامل و حاصل اسراری چند یافتم. برخی از اسرار عید قربان عبارتند از: 🚩🔅سر ۱. در مبنا و معنای قربان است که مقصود و مفهوم آن دل بریدن از وابستگی‌ها و چشم پوشیدن از پیوستگی‌ها است و محصول نهایی آن خیر رساندن و قوت دادن به مسکینان و خلق الله است. 🚩🔅سر ۲. در ماهیت تکلیف مداری ابراهیم خلیل الله نهفته است‌ که به اتکای یقین توحیدی، از همه خواسته‌ها و داشته‌های خود دل می‌برد و آن را در مسلخ تکلیف عرضه می‌کند. 🚩🔅سر ۳. در گذر از وابستگی‌ها و دلبستگی‌ها ابراهیم نهفته است که استبداد و خودخواهی‌ها درون را به مسلخ منا می‌کشاند تا اسماعیل محبوب را برابر تدبیر حبیب ذبح کند. 🚩🔅سر ۴. در اطاعت پذیری اسماعیل ذبیح الله نهفته است که آگاهانه اهلیت‌اش را به ولایت ابراهیمی می‌آمیزد و حنجر به خنجر امتحان الهی سپرده و شایستگی مقام امامت می‌یابد. 🚩🔅سر ۵. در سعی هاجر نهفته است که پریشانی دل را، به تدبیر نبوت ابراهیمی آرام می‌بخشد و محبت مادری را فدای ولایت پذیری خود می‌کند. 🚩🔅سر ۶. در عزم مستحکم حجاج بیت الله نهفته است که با وقوف در عرفات خود را آماده جهاد می‌کنند تا با کمترین معونه، سنگ در منجنیق یداللهی نهاده و آتش خشم برائت بر خرمن مستکبران ابلیس صفت افکنند. 🚩🔅 سر ۷. در طواف بر گرد خانه دل و دلبر نهفته است که مقیم مشعر را پس از رفع استبداد فردی، دفع اسحتمار ذهنی و نفی استثمار جسمی به سوی بیت الله می‌کشاند تا با گذر از کفر جلی و شرک خفی، از گرد بیت عتیق به جستجو عزیز بگردد. 🚩🔅 سر ۸. در هجرت حسینی از  منا به نینوا نهفته است که پس از نجوای عاشقانه در عرفات، به جای برپا کردن محفل ورد و ذکر در مشعر، خیمه جهاد و عزت در صحرای کربلا برپا می‌کند و احرام بیت‌الله وا می‌نهد تا بیرق ثارالله برافرازد و به جای قربانی در منا، قربانگاه در نینوا می‌سازد تا پرچم نجات بشر از جهالت و ضلالت باشد. 🍎 استنباط راهبردی در میان ایام شهره یافته در اعصار، سه مقطع تاریخ دارای شأنیت عهدالهی با انسان تراز است. این سه مقطع عبارت‌اند از؛ یکم. عهدالله قربان؛ صحنه امتحان نبوت، برای تبیین و تشریح امامت است. دوم. عهدالله غدیر؛ عرصه انتصاب امامت، برای تعیین و تثبیت ولایت است. سوم. عهدالله عاشورا؛ میعادگاه ابتلای ولایت، برای ترسیم و تصویر رضایت است. ❇️ گویا عید قربان هر ساله برپا می‌شود تا از قصه "کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا" روایتی نو شود و پیوندی آشنا میان قربانی هرساله حاجیان در منا و جانبازی عاشورائیان ایجاد شده و سر قربانی منا در نینواهای نو تفسیر گردد. 🔅ما در این عصر و نسل شاهد قربانیانی بودیم که بدون درک نبوت و یا شهود امامت، برای دفاع از حریم ولایت، حنجر به خنجر بلا سپردند و هبوط انسان در منا را با حنوط خونین در نینوا تفسیر کردند. یاد و خاطر عاشورائیان درس آموخته در کربلایی ایران و شهدای "مکتب حاج قاسم سلیمانی" گرامی و روحشان قرین رحمت الهی باد. ✍️#احمد_باقری_مزینانی استادیار دانشگاه/بازنویسی عید قربان ۱۴۴۴ه.ق مصادف با ۸ تیرماه ۱۴۰۲ه.ش/. 💎کانال تلگرامی طلایی #راه_نگار 🔅 @Rahnegar96 💎 کانال ایتا، سروش و روبیکا #راه_نگار 🔅 @Rahnegar1401 #هبوط_در_منی_حنوط_در_نینوا #عید_قربان_انسان_صالح_آزمون #خلقت_نبوت_امامت_ ولایت_رضایت #عهدالله_قربان_غدیر_عاشورا

✍️ امام هادی؛ از دلالت شناختی تا هدایت عاطفی 💠 زیست مادی امام هادی «علی بن محمد» مشهور به علی النقی، فرزند امام جواد (ع) و مادرش سَمانه مشهور به اُمّ ولد، از ۱۵ ذی‌الحجه سال ۲۱۲ یا ۲۱۳ ه.ق و در روستايى به نام صريّ نزديك مدينه آغاز شد. ایشان از سال ۲۲۰ ه.ق به مدت ۳۴  منصب امامت یافت و در سال ۲۵۴ ه.ق به دستور معتز عباسی در سامرا به شهادت رسیدند. فرآیند زیست فرهنگی، اعتقادی، اجتماعی و سیاسی امام هادی (ع) در دوره ولایت و ولایت حضرت و در مدت بیش از سه دهه، دستاوردهای مهمی داشت که مهمترین آنها عبارت‌اند از: ۱. تبیین معارف مکتب ولایت و امامت در شرایط تغییر رویکردهای سیاسی و معنوی بنی‌عباس، برای جایگزین اخباری‌گرایی اشعری به جای عقل‌گرایی معتزلی؛ ۲. شبه‌زدایی از مبانی و معارف توحیدی و اسلامی در مواجهه با اندیشه‌های وارداتی از فلسفه یونانی، تا ادیان تحریفی و تا خرافه‌گرایی فرق انحرافی؛ ۳. جامعیت بخشی و نهادینه‌سازی نظام ارتباطی منسجم و معتبر امام و مردم، از طریق واسطه‌های فاضل و صالح همچون: عبدالعظیم حسنی(س)؛ ۴. عمق بخشی به معرفت مردم از ماهیت و کارکردهای متنوع ولایت و امامت و توسعه مودت دوسویه امامت و امت، از طریق تدوین و ترویج زیارت جامعه کبیره و زیارت غدیریه؛ ۵. توصیه و توسعه به افزایش کمی و کیفی زیارت سیدالشهداء (ع)، به دنبال اقدام خبیثانه متوکل عباسی در تخریب قبر مطهر سید الشهدا (س)؛ ۶. آماده‌سازی فرهنگی و اعتقادی جامعه اسلامی، برای دوران کاهش دسترسی مردم به امامین عسکرین و غیبت آخرین حجت الهی (عج). ♻️ یافته‌های راهبردی برخی از گزاره‌های که حکایت از اثرگذاری عمیق تدابیر امام هادی (ع) در شرایط زمانی حیات و زمینه‌های مورد انتظار پیش‌رو بود، عبارت‌اند از: 🔅 یکم. فراخوان اجباری امام از مدینه به سامرا و نظارت سخت خانگی و حصر پادگانی ایشان توسط دولت متوکل عباسی، بازتاب دهنده این واقعیت است که؛ اهداف راهبردی و سیاست‌های عملیاتی امام هادی (ع) ناشناخته و در عین حال مؤثر بوده است. به همین سبب است که تدابیر و شبکه ارتباطی امام، برای ساختار حکمرانی و خلافت عباسی تهدید وجودی محسوب می‌شده است. 🔅 دوم. تلاش امام هادی (ع) برای تضمین اصالت و حقانیت معارف اسلام ناب و مدیریت و رهایی بخشی مردم و محبان از شبهات مرتبط با تعامل فلسفی، عقلانی و مذهبی در دوره گذار از اندیشه معتزلی مأمونی به وارثان اشعری عباسی، منجر به حفظ استقلال فکری و ماهیت اعتدالی مکتب اهل‌بیت شد. 🔅 سوم. زیارت جامعه کبیره یکی از مهمترین یادگارهای امام هادی (ع) است که از یک سو دارای فصاحت بیانی و بلاغت گفتمانی و از سوی دیگر دارای استحکام نظری و اصالت محتوایی است. متنی که "دلالت شناختی امام و هدایت عاطفی امت" در عصر غیبت محسوب می‌شود. ✍️احمد باقری مزینانی استادیار دانشگاه/۱۲ تیرماه ۱۴۰۲ه.ش/ ۱۴ ذی‌الحجه ۱۴۴۴ه.ق مصادف با میلاد امام هادی (ع)/. 💎کانال تلگرامی #راه_نگار 🔅 @Rahnegar96 💎 کانال ایتا، سروش، روبیکا #راه_نگار 🔅 @Rahnegar 1401

✍ پاسخی ساده "فاعتبرو ا یا اولی الابصار" به ادعایی پیچیده: "مرگ مذهب در آینده نزدیک"🤓👇