〽✏️〽️✏️〽️
✍ویراستاری
❓چرا متن نیاز به ویرایش دارد؟
یکی از بارزترین، برجستهترین و مهمترین پُلهای ارتباطی بین انسانها، زبان است
پُلهای ارتباطی بین انسانها، زبان است البته با چشم و بادیلنگوئیج هم میتوانیم یکسری مفاهیم را به مخاطب منتقل کنیم ولی آنچه برجسته است زبان است
❓جنبهی ظهور زبان چیست؟
جنبهی ظهور زبان عبارتست از گفتار و نوشتاری که برگرفته از گفتگوهای درونْ ذهنیست
❓معیار گفتار و نوشتار چیست؟
اگر آن معیار در گفتار و نوشتار شما رعایت شده باشد فهم شما بافهم مخاطب خیلی نزدیک میشود به عنوان مثال یک اصفهانی در تهران با لهجهی اصفهانی صحبت کند، از زبان معیار دور شده و فهم او با مخاطبش دورمیشود. گاهی عدم بکارگیری زبان معیار موجب سوء تفاهمها و وارد شدن لطمات زیادی خواهد شد نظیر همسرانی که باتفاوتهای همدیگر آشنا نیستند و همین امر سبب مشاجره میگردد
بعلاوه اینکه گاهی موجب عدم مفاهمه میگردد نظیر بکاربرد ناصحیحِ واژهی قاضی بجای لقمه،یا سر و ته کردن بجای دور زدن
لذا ما با ویرایشِ خیلی جزئی خواهیم توانست فهمها را به یکدیگر نزدیک کنیم
❓✍زبان معیارِ فارسی ما چیست؟
معیار در گفتار:لهجهی شهر پایتخت(تهران)
معیار در نوشتار: آثار فاخر بزرگان زبان فارسی، البته اینجا باید اتخاذ مبنا کنید متن کزازی فارسی سَره هست هیچ واژهی عربی و انگلیسی در آن نیست زبانش زبان معیار است ولی برخی واژگان او را ما نمیفهمیم با وجود اینکه او شَم ادبی دارد و مبنا و نظریه دارد و سمیعی دینانی طور دیگری صحبت میکند این امر نسبی است
البته یک اختلاف اساسی بین دستور زبانان و زبان شناسان هست
مثال شما در باغی که درخت میوه و علف هرز دارد وارد می شوید دوکار خواهید مرد بخاطر رشد درختان علفهای هرز را بیرون خواهیم کشید و یا اینکه میگوئید باغ با علفهای هرز زیبا شده
دستور زبانان:میگویند علفهای هرز را بیرون آورید چون موجب از بین رفتن تفاهم میگردد به گونهای که ممکن است شکاف نسلی رخ دهد و پل ارتباطی را برهم بزند و دیگر حرف همدیگر را متوجه نشوند. پس زبان معیار را حفظ کن تا پل ارتباطی حفظ بشه
زبان شناس معتقد است هر چیزی یک مسیر تکامل دارد و باید و نباید آوردن، آن را از مسیر طبیعی خود خارج میکند
جهت رسوخ در ذهن و اوقع در نفس و مسجل در نفستان شود این مثال را بزنم:
در ادبیات عرب دو وضع داشتیم
وضع تعیینی:
واضع فلان واژه را برای این پدیدهی جدید وضع میکند
وضع تعیّنی:
کسی وضع نکرده
زبانشناسان خیلی قائل به وضع تعینی هستند و مردم متناسب با اقتضاهاشون واژه میاره تا راحت تر باشند و تفاهم را از بین نمیبره. بگذارید مسیر طبیعی خود را طی کند
📚در کتاب غلط ننویسیم از ابوالحس نجفی
ایشان سمبل دستور زبان هستند
مثال ترکیب اگرچه... اما غلط است چون دلیلی برای آن نداریم پس یا اگرچه اول را بردار یا اما را بردار
ولی خیلی این ترکیب دلنشين است
اگرچه امروز هوا آفتابی است اما بعدازظهر باران میآید
اما دکتر باطنی مقالهای نوشت بنام استاد اجازه دهید غلط بنویسیم
آقای باطنی زبان شناس است میگه خیلی از مطالبی که آقای ابوالحسن نجفی تو کتابش آورده برایش مبنائی برایش نداریم. اگرچه... اما بنویسید اشکال ندارد
ما در ویرایش ملاک آقای ابوالحسن نجفی هستند. ویرایش بیشتر دستور زبانی است
ویرایش ادبیات فارسی و ویرایش زبانفارسی کاملا متفاوت است.
ویرایش متنمان را نزدیک به زبان معیار میکنیم تا مخاطب زودتر متوجه میشود
ما مسئول فهم مخاطب نیستیم در زبان گفتار و نوشتار ما یک معیار داریم لذا هر چه ما را از آن معیار دور کند آن مفاهمه کمتر اتفاق خواهد افتاد
اما اگر ما معیار را رعایت کردیم اما مخاطب متوجه نشد این مشکل ما نیست بلکه مشکل مخاطب است
♻️نتیجه اینکه:
✅ معيار در زبان نوشتار آثار فاخر بزرگان است
✅ویرایش موجب میگردد متن نزدیک به زبان معیار شود تا مخاطب منظور ما را زودتر متوجه شود
✅ما مسئول فهم مخاطب نیستیم
ما قرار است به زبان معیار بنویسیم اگر بخواهیم بنا بر فهم مخاطب بنویسیم باید برای هر فردی جداگانه بنویسیم که ممکن نیست
✅یادمان باشد، معیار نویسی با زیبا نویسی متفاوتند.
در معیار نویسی مفاهمهها را نزدیک میکنیم در زیبا نویسی بلاغت را اضافه میکنیم
مثال: آموزههایِ دین در وجود انسانها اثر دارد
آموزههای دینی بسان بارانی با طراوت در وجود تشنهی طالبان حقیقت رسوخ میکند
عبارت اول از لحاظ معیار نویسی مشکلی ندارد و ما در بحث ویرایش دنبال معیار نویسی هستیم نه زیبانویسی. چون معیارنویسی استوار، محکم است و مفاهمهها را نزدیک میکند شاید صمیمیت ندارد اما مطلب را میفهمد
عبارت دوم زیبانویسی است
ما در نوشتار معیار داریم فلذا
هر چه ما را از معیار دور کند باعث میشود مفاهمهی کمتری اتفاق افتد
تلخیص تدریس استاد کاظمی
✍ تنظیم کنندهمرضیهرمضانقاسم
#اصول_ویراستاری
#پست_2
@ramezan_ghasem110