در حالی که هنوز تا شروع فصل تابستان بیش از یک ماه مانده، وضعیت آب در سیستان و اطراف دریاچه هامون به شرایط بسیار بغرنجی رسیده است. جناب رئیسی در وعده های انتحاباتیشان قول حل این مشکل چندین ساله را داده بودند ولی اکنون متوسل به زبان تهدید و کنایه شده اند. اما فراموش نکنیم که افغانیها در دو قرن گذشته بارها با مهاجمان گوناگون و از جمله با سه ابرقدرت جهان جنگیدند و هر سه را شکست داده اند، سالها فقر و محرومیت را تحمل کرده ولی زیر بار حرف زور ابرقدرتهای شرق و غرب نرفته اند. آقای رئیسی، طالبان یک کارگر مظلوم افغان نیست که با آنها اینگونه آمرانه و با زبان تهدید سخن میگویید، اکنون دولت مستقر در افغانستان چه خوشمان بیاید یا نه، یک دولت پیروز و قدرتمند است، حتی بسیار قدرتمند تر از باکو و کشورک های جعلی اطرافمان! گمان نکنم مردمی که بیست سال با آمریکا و بیست سال با شوروی و پنجاه سال با انگلیس جنگیده اند از تهدیدات شما ترسی داشته باشند. با افغانیها با زبان عزت و مدارا معامله کنید و در ازای آب، بخش بسیار کمی از آن نفت هایی را که نمیتوانید بفروشید را به این ملت فقیر بدهید. مطمئن باشید بهتر نتیجه میگیرید. با بهبود روابط ما با این دولت و افزایش سطح تجارتمان، از لحاظ فرهنگی و امنیتی نیز بسیاری از گروه های تروریستی جنوب شرق کشور پایشان از افغانستان کوتاه شده و تضعیف می شوند. آن مولوی زاهدان نشین و دارودسته اش هم پشتگرمی شان را از دست می دهند. پ. ن: آخرین باری که آقای رئیسی با یکی از وزرا یا مدیران ناکارآمد زیر دستشان اینگونه محکم و آمرانه برخورد کردند کی بود؟ #افغانستان @risman

بیانیه طالبان البته بسیار نرم و منطقی تر از تهدیدات آقای رئیسی بود و خلاصه اش این که ما خودمان خشکسالی و مشکل آب داریم و حتی با رها سازی از سدها نیز آب کافی به ایران نخواهد رسید. اگر مقدار آب افزایش یافت، ما تمام تلاشمان را می کنیم بر سر تعهدمان هستیم. ضمنا گوشزد کرده که با مردم ما با احترام و الفاظ مناسب سخن بگویید. ما دوکشور مسلمان هستیم و اینگونه سخنان به روابطمان آسیب میرساند. فارغ از صحت وسقم ادعای طالبان در مورد عدم وجود آب کافی، این بیانیه نشان میدهد که رویکرد آنها بسیار نرم و مودبانه است و البته متمایل به بهبود روابط و معامله هستند. که اگر غیر این بود آنها نیز متقابلا تهدید کرده یا در اعتبار معاهده آب تشکیک می کردند. یک صدم امتیازاتی که برای زنده کردن جنازه برجام می دهیم را خرج بهبود رابطه و معامله با افغانها کنیم، مشکل آب سیستان و انرژی افغانستان و امنیت بلوچستان همزمان حل میشود. #افغانستان @risman

اما این تصویر که رسانه ها آن را بازتاب داده اند: در زمان اشغال افغانستان توسط امریکا و با همکاری حکومت اشرف غنی، سد کمال خان و مسیر انحرافی به شوره زار های شمالی با صرف میلیون ها دلار ایجاد شد هدف این پروژه ضربه زدن به ایران بود و این طرح چیز جدیدی نیست که طالبان مقصرش باشد، اصلا طالبان این اندازه توان مهندسی و پول ندارد که بتواند مسیر رود هیرمند را صد و هشتاد درجه تغییر دهد! اما این پروژه ایست که انجام شده و متاسفانه موفق هم بوده است. الان حتی اگر این سد بمباران هم شود، به دلیل احداث کانالهای فرعی آب زیادی به مسیر قبلی وارد نخواهد شد. پس جا دارد به دور از زبان تهدید و ارعاب، دو کشور با معامله و توافق و همکاری باهم و با سرمایه گذاری و کمک مهندسان ایرانی، مسیر انحرافی را مسدود و مسیر قبلی را لایروبی یا کف سازی کنند. بله انتخابی سخت، پر هزینه و زمانبر ایست ولی بسیار موثر تر از تهدیدات لفظی و توییت کردن های پی درپی است. #افغانستان @risman

چهار عدد کتاب ناقابل ششصد تومان که فقط چهل درصد آن شامل بن کتاب می شود. بعد میگوییم چرا سرانه مطالعه پایین است. یک پاکت سیگار چند؟

قبلا قول داده بودم کتابهای خوب را معرفی کنم. چهار کتاب بالا از نظر بنده در حوزه تاریخ وسیاست، مصداق کتاب خوب هستند، کتبی که دید بسیار کامل و جامعی را از سیاست و حکومت داری و روندهای تاریخی و تقابل داخلی و خارجی افکار و کشورها در سیاست و روابط بین الملل ارايه میدهند، اگر تا این لحظه بن کتابتان را مصرف نکرده اید و در زمینه کتب سیاسی و تاریخی آماتور هستید، می توانید با خیال آسوده کتب بالا را خریداری کرده و وارد این حوزه شوید.

اما کمی تفصیل: پس از بیست سال (سلمان کدیور): این کتاب آنقدر معروف شده که نیاز به تعریف همچو منی ندارد، اما اگر این رمان ارزشمند را با کمی تغییر پارادایم ببینیم و خارج از چارچوب روایت تاریخی و کلیشه ای از انحراف جامعه اسلامی بعد از پیامبر (ص) که کتاب در تلاش برای بازگو کردن آن است، بخوانیم، و سعی کنیم به پاسخ پرسش های اصیلی همچون جایگاه مردم، اشراف، اخلاق، عدالت و حقیقت و مصلحت و منفعت در دو مدل حکومت علوی و اموی برسیم و این نتایج را به مشکلات امروز جامعه مان تعمیم دهیم، قطعا پنجره وسیع و مسیر ارزشمندی به حل مشکلات مان خواهیم یافت. علاوه بر مسائل ذکر شده در بالا، در حوزه اعتقادی و تاریخ صدر اسلام هم کتاب بسیار ارزشمند و روایت ساده گیراو تاثیر گذاری دارد. در روزگاری که تریبون های یکطرفه سخت مشغول مصادره به مطلوب تاریخ اند، مطالعه ی این کتاب توصیه می شود. برای آن که بدانید ابوذر عدالتخواه بود و نه خوارج ، برای آن که بدانید حکومت عثمان پر از اختلاس بود نه حکومت علی ، برای آن که بدانید ذبح عدالت به بهانه امنیت، رسم معاویه بود نه علی، و برای آن که بیش از این ها بدانید، مطالعه ی پس از بیست سال توصیه می شود. شهریار(نیکولا ماکیاولی): قطعا نام این کتاب را نیز شنیده اید، کتابی که به انجیل علوم سیاسی معروف است. کتابی که پایه حکومت و تمدن نوین بر آن استوار است. اما فارغ از تلقی عمومی، ماکیاولی یک شیطان یا انسان پلید نیست، او در این کتاب با صداقت تمام در حال ارایه راهکارهایی برای موفقیت مادی یک سیاستمدار است، او به سیاستمداران جوان می آموزد که چگونه می توانند با هوشمندی و حفظ تعادل بین مردم، اشراف، دشمنان قوی، ضعیف، رقبا، دوستان، آموزه های اخلاقی، و مذهبی، سنت و... و استفاده ابزاری از همه آنها یک حاکم موفق باشد و حکومش را ادامه دهد. انگیزه او از نگارش این کتاب به گفته خودش، این اعتقاد راسخش است که موفقیت مردم در گرو موفقیت حاکمانشان است، پس فارغ از هر قیدی، باید به موفقیت حاکم کمک کرد. ماکیاولی و کتابش، تبلور خالص عقل معاش اندیش در آینه سیاست و حکومتداری است. خواندن این کتاب، نگاه ما را به رخداد های سیاسی و تصمیمات شخصی واقع بیانه تر کرده و نگاه آرمانگرایانه محض را تعدیل میکند. #کتاب_خوب @risman

جنگهای صلیبی به روایت اعراب (امین مألوف): اکثر ما اطلاعات تاریخیمان از جهان اسلام با عاشورای سال ۶۱ قمری یا حداکثر اربعین آن سال خاتمه می یابد، یعنی در بهترین حالت و با احتساب سیزده سال پیش از هجرت، تقریبا بر ۷۴ سال از تاریخ ۱۴۴۴ ساله امت اسلامی آشنایی بسیار نسبی داریم.(البته سریال مختارنامه توانست شش سال هم به این بازه بیافزاید.) در مورد واقایع و دوره تاریخی امامت سایر معصومین(ع) نیز اطلاعاتمان نهایتا به چند داستان پراکنده از محفل شراب هارون و تزویر مامون و قساوت معتصم ختم می شود. این در حالیست که داعیه تمدن سازی اسلامی را داریم، اما به تمدن دول اسلامی در طول چهارده قرن در جغرافیایی به وسعت جهان اسلام و چالشها و ابتکارات آنها بی توجهیم و محل ارجاع مان صرفا صدر اسلام و هفتاد سال اول است. در کتاب فوق، نویسنده لبنانی با قلمی شیوا و روایی، به بازه دویست ساله بسیار مهمی پرداخته است. اولین دوره مواجهه تمدنی جهان اسلام با غرب، اولین تقابل جدی نظامی سیاسی پس از سالها کشاکش فکری و عقیدتی. خواندن این کتاب، تصویر بهتری از ریشه ها و راه حلهای چالشهای امروز جهان اسلام پیش روی ما میگذارد. این کتاب ما را به دورانی میبرد که جهان اسلام بین حاکمان فاجر و نالایقی تکه تکه شده و در مقابل، جهان غرب زیر پرچم واحدی جمع شده و به این پیکره پوسیده حمله ور شده اند. تمدنی که در دوران طلایی اش، پیشقراول جهان در اخلاق و علم بود، اکنون شهرهایش از اندلس تا دمشق و از قسطنطنیه تا قاهره عرصه تاخت و تاز صلیبیون است. و حاکمان وسلاطینش نیز هم دست این غارت! و خلفایی که به مترسکی میمانند و اقلیتهای مذهبی مانند شیعیان واسماعیلیون که در مقابل اکثریت جامعه سنی، راه تروریسم و ارعاب را در پیش گرفته اند. و جامعه ای که از هم گسیخته و توسط مهاجمان آنسوی مدیترانه سلاخی میشوند. اما در طی تحولاتی، این وضعیت تاریک خاتمه مییابد و ققنوس جهان اسلام از خاکستر خود برمیخیزد و دوباره به هویت اسلامی و وحدت خود بازمی گردد و تحت هدایت رهبری قدرتمند و کاریزماتیک (صلاح الدین ایوبی) آنچه را در صد سال قبل از دست داده بازپس میگیرد و.... وقایع و فجایع ذکر شده این کتاب را شاید بتوان تکرار تاریخ قرن بیستم ما در هشت قرن پیش دانست(شاید هم برعکس) مصداق بارز تراژدی تکرار تاریخ، روایت دورانی که قدس اشغال شده، جهان اسلام متفرق و درگیر رقابتهای داخلیست، و جهان غرب به آن هجوم آورده و دین بازیچه قدرت حاکمان شده است. من خودم شخصا در داستان مقاومت چندین ساله و سقوط خونین طرابلس و بی تفاوتی سایر کشورهای مسلمان گریستم و آینه حال و آینده فلسطین را دیدم.... اما پایان کتاب خوش است و راهگشای امروز ماست. مطالعه این اثر ارزشمند اکیدا توصیه می شود. #کتاب_خوب @risman

چرا ملت ها شکست می خورند (عجم اوغلی، رابینسون): نویسندگان این کتاب برای توضیح چرایی عقب ماندگی برخی کشورها بر روی موضوع ساختار سیاسی کشورها و نهادهای دولتی و تاثیر شرایط تاریخی بر این عقب ماندگی دست گذاشته اند. عجم اغلو و جمیز رابینسون توضیح می دهند که چگونه ساختار سیاسی نامناسب ،که برخی معلول شرایط تاریخی حاکم بر آن کشورها در چند صد سال اخیر( آمریکای لاتین و آفریقا) و برخی نیز به سبب دخالت خارجی و رواج کودتاهای گوناگون در یکصد سال اخیر( منطقه خاورمیانه و غرب آسیا ) باعث نابودی ثروت ملت ها و خلاقیت کشی مردم و نخبه کشی آن سرزمین شده است. یکی از فواید خواندن کتاب چرا ملت ها شکست می خورند و آثار مشابه، پایان دادن به اندیشه های خام و خوش خیالی درباره سهولت رسیدن به توسعه پایدار و دمکراسی است ؛ مناطق جغرافیایی و شرایط خاص سرزمینی؛ در کنار ریز فاکتورهایی چون دخالت خارجی؛ نبود امنیت درونی و تضعیف دولت مرکزی و عدم تشکیل دولت ملت مدرن در درون جغرافیای کشور همه در ناکامی در امر رسیدن به توسعه پایدار و دمکراسی مطلوب موثر است ؛و فقدان هر یک از این ها سبب عقبگرد جامعه و ناکامی در امر توسعه می شود. کشورهایی چون افغانستان و عراق ( به سبب نداشتن امنیت و ثبات داخلی )؛ لیبی و مصر( به سبب عدم تشکیل دولت ملت مدرن ) ؛ لبنان و سوریه( عدم نهادینه سازی ناسیونالیسم و پارلمانتاریسم ) همه در امر توسعه شکست خوردند؛ با وجود آنکه ظاهرا همه کشوری با جغرافیای واحد بودند. این کتاب نقش ساختارها و نظامها و قوانین و نقش طبقات اجتماعی و وقایع تاریخی را در بهروزی و خوشبختی جوامع به ما گوشزد میکند. خواندن آن بر تمام افرادی که گمان میکنند با آمدن دولت یا فرد درستکار یا دیکتاتور مصلحی یا دولت جوان انقلابی و.... تمام مشکلات ما حل می شود، اکیدا واجب است. جوامع حتی بدوی ترین آنها بدون داشتن نهادهای فراگیر و در خدمت خیر عمومی، به سعادت نخواهند رسید. حتی اگر فرد مصلحی در راس باشد. ده ها مثال از جوامع موفق و شکست خورده و تاثیر این نهادها و نحوه شکل گیری آنها در این کتاب ارزشمند آمده است. #کتاب_خوب @risman