گرفتن جزیه از اهل کتاب به میزان بیشتر از توانایی آنان !!!
🤔
#پرسش :
تجاوز و ظلم و ستم بر یهودیان جزو پیشفرضهای بدیهی و اولیه دین اسلام است؛ تا جایی که امام صادق میگوید باید از یهودیان (و به طور کلی اهل کتاب، یعنی یهودی، مسیحی و زرتشتی) بیش از توان مالیشان باجگیری شود!
"لِلْإِمَامِ أَنْ یَأْخُذَهُمْ بِمَا لَا یُطِیقُونَ حَتَّی یُسْلِمُوا وَ إِلَّا فَکَیْفَ یَکُونُ صَاغِراً وَ هُوَ لَا یَکْتَرِثُ بِمَا یُؤْخَذُ مِنْهُ."
امام صادق در باب آیه «حَتَّی یُعْطُوا الْجِزْیَةَ عَنْ یَدٍ وَ هُمْ صاغِرُونَ»، گفت: امام میتواند که بهاندازهی بیش از توان اهل کتاب، از آنها جزیه بگیرد و گرنه چگونه با خضوع تسلیم میشود درحالیکه آنچه از او گرفته میشود برایش مهّم نیست ❗️❗️❗️ (عوالی اللآلی/ ج۲/ ص۹۹ )
💠
#پاسخ💠
❕نخست باید توجه داشت که جزیه به معنای باج گیری از اهل کتاب نیست ، بلکه چنان که راغب در مفردات مى گويد : «جزيه چيزى است كه از اهل ذمّه (غير مسلمانانى كه با مسلمانان پيمان همزيستى دارند و در داخل كشورهاى اسلامى زندگى مى كنند) گرفته مى شود، و نام گذارى آن به اين نام به خاطر آن است كه به منزله جزا و پاداشى است كه در برابر حفظ جان (و مالشان) مى پردازند». « الْجِزْيَةُ: ما يؤخذ من أهل الذمة، و تسميتها بذلك للاجتزاء بها عن حقن دمهم »
📚مفردات الفاظ القرآن ج 1 ص 195
❕بنابراین ، ريشه اصلى جزیه از «جزاء» است چرا که پولى كه اهل کتاب مى پردازند رايگان و بدون عوض نيست، بلكه حكومت اسلامى موظّف است در برابر آن از مال و جان و ناموس آنها دفاع كند و امنيت كامل را براى آنان فراهم سازد ، در ذیل در این رابطه توضیحات مفصلی داده ایم ؛
▫️
https://eitaa.com/Rahnamaye_Behesht/1377
❕حال در مورد مقدار جزیه , در تفسیر نمونه می خوانیم :
" توجه به اين نكته نيز لازم است، كه جزيه اندازه مشخصى ندارد، و ميزان آن بستگى به توانايى جزيه دهندگان دارد، ولى آنچه از تواريخ اسلامى به دست مىآيد اين است كه غالبا مبلغ مختصرى در اين زمينه قرار داده مىشد. و اين مبلغ گاهى در حدود يك دينار در سال بيشتر نبود، و حتى گاهى در عهدنامهها قيد مىشد كه جزيه دهندگان موظفند به مقدار تواناييشان جزيه بپردازند. "
📚تفسير نمونه، ج 7، ص: 358
▫️بنابراین جزیه باید به میزان توانایی افراد اهل کتاب باشد نه بیشتر از توانایی آنان و حتی خیلی کمتر از توانایی آنان .
❕روایتی نیز که معاند به آن استناد کرد , در کتب دیگری نقل شده است و در آنها آمده است که جزیه باید به اندازه توانایی افراد اهل کتاب باشد : " فَالْجِزْيَةُ تُؤْخَذُ مِنْهُمْ عَلَى قَدْرِ مَا يُطِيقُونَ لَه "
📚تفسیر قمی ج 1 ص 288 _ تفسیر عیاشی ج 2 ص 85 _ الکافی ج 3 ص 566 _ من لا یحضره الفقیه ج 2 ص 51
❕بنابراین و با توجه به نقلهای فوق , گفتنی است که در روایت مورد استناد معاند تصحیف صورت گرفته است , یعنی نسخه نویس به اشتباه به جای " یطیقون " که به معنای پرداخت جزیه به مقدار توانایی است , یک " لا " اضافه کرده و " لا یطیقون " ثبت کرده است و معاند بر پایه همین تصحیف و اشتباه و اضافه شدن کلمه " لا " ایجاد شبهه کرده است .
❗️تصحیف را چنین تعریف می کنند :
" حديثى كه بخشى از سند يا متن آن، به چيزى شبيه آن يا نزديك به آن، تغيير كرده باشد. " هو ما غُيِّرَ بعضُ سَنَدِه أو مَتنِهِ بِما يشابِهُهُ أو يقرُبُ مِنه "
📚مقباس الهداية في علم الدراية، مامقانى، ج 1، ص 237
❕اگر از پاسخ فوق هم چشم پوشی کنیم باز هم می توان گفت که معاند بر پایه استدلال به یک روایت بدون سند اشکال تراشی کرده است , زیرا روایت مذکور مرسل بوده و راویان آن ذکر نشده اند , لذا از حیث رجالی ضعیف و غیر قابل استناد است , خصوصا آنکه روایت مذکور بر خلاف روایاتی است که می گوید جزیه باید به میزان توانایی افراد باشد , چنانچه که امیر مومنان علیه السلام در هنگام دریافت جزیه , توانایی اهل کتاب را می سنجید و از اغنیاء مبلغی و از افراد متوسط مبلغ کمتر و از فقراء نیز به مراتب مبلغ کمتری نسبت به اغنیاء و متوسطین می گرفت : " أَمَرَنِي أَنْ أَضَعَ عَلَى الدَّهَاقِينِ الَّذِينَ يَرْكَبُونَ الْبَرَاذِينَ وَ يَتَخَتَّمُونَ بِالذَّهَبِ عَلَى كُلِّ رَجُلٍ مِنْهُمْ ثَمَانِيَةً وَ أَرْبَعِينَ دِرْهَماً وَ عَلَى أَوْسَاطِهِمْ وَ التُّجَّارِ مِنْهُمْ عَلَى كُلِّ رَجُلٍ مِنْهُمْ أَرْبَعَةً وَ عِشْرِينَ دِرْهَماً وَ عَلَى سَفِلَتِهِمْ وَ فُقَرَائِهِمُ اثْنَيْ عَشَرَ دِرْهَماً "
📚من لا یحضره الفقیه ج 2 ص 49 _ تهذیب الاحکام ج 4 ص 120
▫️و طبق روایت دیگر پیامبر گرامی اسلام نهی می کرد که از اهل کتاب بیشتر از مقدار توانایی جزیه گرفته شود : " أَنَّهُ نَهَى عَن التَّعَدِّي عَلَى الْمُعَاهِدِينَ. "
📚مستدرك الوسائل ج11، ص: 122
#شیعه_پاسخ
@Rahnamye_Behesht
ipasookh.ir