"بلندمرتبگی اولیا معنویست، نه ظاهری"
این بُزرگیِ اولیا از روی صُورت نیست. ای وَالله، ایشان را بالایی و بزرگی هست، امّا بیچون و بیچگونه.
آخِر این دِرَم(دِرهَم) بالای پُول است[۱]؛ بالاییِ او از روی صُورت نیست. تَقدیراً(فرضاً) اگر دِرهَم را بر بام نهی و زَر را زیر، قَطعاً زَر بالا باشد، عَلی کُلِّ حالٍ(به هر حال).
و دُرّ و لعل بالای زَر است، خواه زیر، خواه بالا. و همچنین سَبُوس، بالای غَربیل است و آرد زیر مانده است، بالا که باشد؟
قطعاً آرد باشد، اگرچه زیر است.
پس بالایی از روی صُورت نیست. در عالَمِ مَعانی چون آن گُوهر در اوست، عَلی کُلِّ حالٍ او بالاست.
#مولانا
#فیه_ما_فیه
📕 شرح فیهمافیه، کریم زمانی، ص۲۹۴:
این بزرگی و بلند مرتبگیِ اولیای الهی وابسته به امور ظاهری همچون پول و مقام و مَسند نیست بلکه به بلندیِ روح و علوّ معنویِ ایشان است. و مولانا برای بیان این مطلب طبق شیوۀ سخنوری خود آن را با تمثیلهایی ساده همراه میکند.
[۱] این دِرَم بالای پول است یعنی ارزش دِرَم بیش از ارزش «پول» است.
توضیح آنکه «پول» در عصر مولانا به مسکوک مسی گفته میشد که خُُردترین ارز رایج بازار به شمار میآمده است و امّا دِرَم یا همان دِرْهَم، مسکوک نقرهای بود. و در زمان مولانا (به روایت افلاکی در مناقب العارفين، ج۲، ص۶۲۹) صد و بیست عدد پول (مسکوک رایج مسی) برابر با یک دِرْهَم (مسکوک نقرهای) بود. «چه آن زمان صد و بیست پول به دِرَمی بود».
@TAMASHAGAH