✍ تعارضِ سنّت و عرف/ محمد ذکاوت صفت 🔹اگر عملی، سنّت باشد؛ یعنی مورد عملِ معصوم بوده، اگر انجام این عمل ـ به هر دلیلی ـ در عرف قبیح باشد، فرد می تواند از باب این که فرض و واجب نیست، آن را انجام ندهد، اما نمی تواند دیگران را که آن عمل را به نیّتِ سنّت و ثواب انجام می دهند، سرزنش کند، حتی نمی تواند کسانی را که برای زیبائی، آن عمل را انجام می دهند، سرزنش کند. 🔻مثلاً امروزه سوراخ کردنِ گوشِ پسران، و گوشواره در گوش کردن برای پسران، در جامعه ی ما عرف نیست. اما به دلیل این که این کار سنّت بوده است، نمی توان بر کسی که گوشش را سوراخ کرده، و حلقه ای در سوارخ گوشش گذاشته اعتراض کرد. در روایتِ صحیح داریم که سوراخ کردنِ گوشِ پسر از سنّت است، و حتی پیامبر (ص) به امر جبرئیل، دستور دادند که گوش های امام حسن و امام حسین علیهما السلام بعد از تولد، را سوراخ کنند (نک: وسائل الشیعه، جلد 21، ص 432، باب 51). 🔻همچنین، بلند گذاشتنِ موی سر، ژل زدن، و موارد دیگر، تا زمانی که به لحاظ های دیگر حرام نشود (مانند تشبّه به فرقه های انحرافیِ خاص)، همچنان مباح یا مستحب است، و عرف نه می تواند چیزی را جعل کند و نه می تواند چیزی را نفی کند. بعضی از امامان علیهم السلام از روغن های مخصوص برای چرب کردنِ موی خود استفاده می کرده اند و برای رعایتِ زیبائیِ ظاهری، موهای خود را رنگ (خضاب) می نموده اند. 🔻سوراخ کردنِ گوشِ دختر و بلند گذاشتنِ موی دختر، نه از باب این است که این کارها مخصوصِ دختران است، بلکه از باب این است که این کارها جلوه ای برای زیبائی است ـ که عنوانی عمومی برای مردان و زنان است، همانطور که آرایش کردنِ مردان و زنان ـ بر اساس قرآن و روایات ـ مستحب است [«مرد» و «زن» در این جا به معنای «متأهل» نیست بلکه به معنای «مذکر» و «مؤنث» است]. بنابراین، گوشواره، لُبسِ خاصِ زنان نیست که حرمتی برای مردان ایجاد کند. و حتی اگر در عرف جامعه ای، این کارها، کارهای مخصوص زنان باشد، این عرف، نمی تواند، تخصیصی به احکام شرع بزند و سنّت و مستحب بودنِ آن را برای مردان، تغییر دهد. 🔸البته بر اساس بعضی روایات (نک: کافی، ج 6، ص 498، ح 8)، با توجه به تفاوتِ سنّتِ معصومان در زمان های مختلف، می توان به سنّتِ یک معصوم ـ چون فرض و واجب نیست ـ عمل نکرد و به سنّتِ معصومِ دیگر عمل کرد؛ مثلاً اگر امام علی(ع) لباس خشن می پوشیده، و امام صادق(ع) لباس نرم و لطیف می پوشیده است، تخییراً به هر کدام ـ به عنوان سنّت ـ می توان عمل کرد. بنابراین اگر پیامبر(ص) گوش امام حسن و امام حسین علیهما السلام را در کودکی سوراخ کرده، ولی امام صادق(ع) گوش فرزندانش را سوراخ نکرده است، می توان به هر کدام از این دو سنّت عمل کرد و عمل به سنّت امام صادق(ع) به معنای عرف زدگی و رعایتِ عادتِ عرفی نیست. #امامت #تاریخ #جامعه_شناسی #تأمل 👇👇 @Taammolate_talabegi