. عدل و عدالت در جامعه ✍سیده ناهید موسوی در نظام اسلامی عدالت پایه و اساس حکومت به شمار می‌رود و اینقدر مهم است که اگر اصل نظام به خطر بیفتد نمی‌توان آن را حذف کرد؛ البته گاهی تقدم عدالت بر مصلحت و یا مصلحت بر عدالت به صورت انحرافی مطرح می‌شود. عدالت یکی ‌از دغدغه‌های اصلی بشر بوده و انسان‌ها نیز همیشه به دنبال آن بوده‌اند. همانطور که امام علی (ع) می‌فرماید: «فان فی العدل سعه و من ضاق علیه فالجور علیه اضیق»؛ در عدالت گشایشی است و آن که عدالت را برنتابد، ستم را سخت‌تر یابد. (غررالحکم، ج ۷، ص۸۳۲). عدالت زمانی در جامعه شکل می‌گیرد، که قانون نیز عادلانه باشد، زیرا قانون عادلانه می‌تواند پایه‌های عدالت را در جامعه محکم کند، اگر قانون عادلانه باشد و تبعیض‌ها را کنار بگذارد، مردم به ‌آن احترام می‌گذارند و آن ‌را اجرا می‌کنند، در مقابل اگر قانون، ناعادلانه باشد، زمینه برای استبداد، ظلم و زور فراهم می‌شود. در نتیجه منجر به نابرابری، بی‌عدالتی و در نهایت، نارضایتی مردم می‌شود اما اسلام، برپایی عدالت اجتماعی را در جامعه دارای اهمیت ویژه می‌داند و قرآن هم عدالت اجتماعی را آرمان مشترک پیامبران معرفی نموده ‌است. رهبری می‌فرماید: «در درجه اول حاکمیت اسلام است، اصلاً انقلاب برای این به‌ وجود آمده، برای اینکه اسلام حکومت کند، حاکمیت داشته باشد. با معنای خاص خودش، اهداف انقلاب عبارتند از: حاکمیت دین خدا، آزادی، عدالت اجتماعی، رفاه عمومی، ریشه کنی فقر و جهل، مقاومت در برابر سیل بنیان کنِ فساد اخلاقی که از غرب به همه ی دنیا سرازیر شده که شما امروز دارید خصوصیاتش را می‌بینید». (3/7/1395، بیانات در دیدار رئیس و اعضای مجلس خبرگان رهبری). از توصیه‌های هفت‌گانه رهبری در بیانیه گام دوم، به طور خاص چهارمین محور اختصاص به عدالت و مبارزه با فساد را دارد. از جمله مهم‌ترین الزامات تحقق عدالت میتوان به قوانین عادلانه، ساختار عادلانه، مجریان عادل و باتقوی، نظارت و آگاهی مردم، گفتمان سازی، مجاهدت، مبارزه، ایستادگی و در آخر تحقق همزمان عدالت و دیگر ارزش‌ها. اما دیدگاه رهبری چنین است که می‌فرماید: «از جمله هدف‌های اصلی در انقلاب، یعنی پیشرفت کشور، عدالت اجتماعی کشور، اقتدار کشور، تشکیل جامعه ی اسلامی در کشور و در نهایت رسیدن به تمدن نوین اسلامی و تمدن بزرگ اسلامی، این‌ها هدف‌های انقلاب اسلامی است، باید دید برای رسیدن به این هدف‌ها، برای رسیدن به عدالت اجتماعی، برای رسیدن به پیشرفت واقعی کشور، نه پیشرفت‌های پوشالی و ادعایی، پیشرفت‌های همه جانبه، مادی و معنوی برای رسیدن به جامعه اسلامی که احکام اسلام به معنای واقعی در آن پیاده‌شود». (28/11/1400، بیانات در ارتباط تصویری با مردم آذربایجان شرقی). بدین ترتیب، عدل ستون جامعه و دارای انواعی است: عدالت اجتماعی، اقتصادی، اخلاقی، سیاسی، که مهم‌ترین و بنیادی‌ترین آن‌ها عدالت اجتماعی می‌باشد. در قرآن آمده: «ان حکمت فاحکم بینهم بالقسط ان الله یحب المقسطین»؛ اگر داوری کردی، میان آنان به عدل داوری کن که خدا دادگران را دوست دارد. (مائده: ۲۴). با وجود رهبری فرزانه و عادل در رأس این انقلابِ زنده و پویا، حرکت به سوی عدالت و عدالت‌ورزی در جامعه متوقف نخواهد شد. ان شاءلله. @AFKAREHOWZAVI