🔴
نامهای فلسفه در کلام ابنسینا
🖊احمدحسین شریفی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
ابنسینا بحث از عنوان «فلسفه» یا نام آن را که فیالواقع از مبادی تصوریه فلسفه به شمار میرود، به عنوان یکی از رؤوس ثمانیه مورد بحث قرار میدهد.
ابن سینا میگوید یکی از نامهای این علم عبارت است از «مابعدالطبیعه».
مراد از «طبیعت» در این ترکیب مجموعه سه امر است: (۱) جسمی که از ماده پدیده آمده و متحرک است؛ (۲) قوهای که منشأ حرکت است و (۳) اعراضی که عارض بر جسم میشوند. خلاصه آنکه منظور از طبیعت در این ترکیب عبارت است از «مجموعه موجودات عالم اجسام».
و مقصود از «بعدیت»، بعدیت نسبت به ادراک ما است. توضیح آنکه مسائل فلسفه از سنخ مسائلیاند که بعد از ادراک طبیعیات درک میشوند. یعنی شناخت ما آدمیان از طبیعت و امور طبیعی مقدم بر شناخت ما از امور غیرطبیعی و مجرد است. به همین دلیل، ابنسینا این نکته را متذکر میشود که اگر بنا باشد فلسفه را فیذاته و بدون لحاظ مراتب ادراک، در نظر بگیریم نام شایسته آن «ماقبل الطبیعه» بود. زیرا مسائل فلسفی هم ذاتاً مقدم بر طبیعتاند و هم مفهوماً اعم از طبیعت.
نام دیگر این علم، «فلسفه اولی» است. فلسفه را از این جهت «فلسفه اولی» مینامد که درباره واجبالوجود بحث میکند که اولین امر از حیث وجود است و همچنین از وجود و وحدت بحث میکند که از حیث عمومیت، اولین امورند.
نام دیگر این علم، «حکمت» است. فلسفه را از این جهت حکمت مینامند که «برترین علم» یعنی «یقین نسبت به برترین معلوم» یعنی خدای متعال و اسباب بعد از خداست.
و بالاخره اینکه نام دیگری که بر این علم نهادهاند، عبارت است از «علم الهی». دلیل این نامگذاری آن است که از اموری بحث میکند که هیچ تعلقی به ماده ندارند. یعنی هم در «وجود خارجی» خود و هم در «ظرف ذهن» مفارق از مادهاند.
#ابنسینا
#فلسفه
@Ahmadhoseinsharifi
🌹