🔶 ریشه‌شناسی #انتقادات و بی‌مهری بر #جریان_شناسی
🔸 اختلاف در مبادی #معرفت_شناختی و #فلسفی
✅ اساسی‌ترین اشکالات بر جریان‌شناسی، نقدهایی است که در اصل بر مبانی فلسفی و معرفت‌شناختی‌ای وارد می‌شوند که جریان‌شناسی به عنوان یک دانش بر آن مبانی فلسفی و معرفت‌شناختی تکیه دارد. لذا این اشکالات امتدادیافته‌ی اختلافات فلسفی و معرفت‌شناختی است که در بسیاری از #علوم_انسانی از جمله جریان‌شناسی قابل طرح است. پاسخ به چنین اشکالاتی، پاسخ درون علمی نیست. اختلاف در مبانی است که خارج از محدوده و مسائل درون یک #علم است. مبانی فلسفی و معرفت‌شناختی به عنوان اصول موضوعه و مبانی مقدماتی یک علم، قبل از ورود به علم مفروض‌الثبوت در نظر گرفته می‌شوند و علم بر مبنای آن بنا می‌شود. (ابن سینا، خواجه نصیرالدین طوسی، 1375: 299؛ ساوی، 1386: 404) ابن سینا دراین‌باره می‌آورد:
♦️ «كل واحد من العلوم الجزئية- و هى المتعلقة ببعض الأمور و الموجودات- يقتصر المتعلّم فيه أن يسلّم أصولا و مبادئ تتبرهن فى غير علمه و تكون فى علمه مستعملة على سبيل الأصول الموضوعة. و الطبيعى علم جزئى، فله أصول موضوعة فنعدّها عدّا و نبرهن عليها فى الحكمة الأولى.» (ابن سینا، 1400: 31 ؛ همو، 1980: 17)
✳️ استدلال ابن‌سینا –که خود برای علوم طبیعی آن را پیاده کرده است- بدین صورت است که: 1.مخاطب هر کدام از علوم جزئی –یعنی آن علومی که امور و موجودات جزئی را به عنوان موضوع خود برگزیده‌‌اند- بعضی از اصول و مبادی را که در علوم دیگر اثبات می‌شوند، به عنوان اصول موضوعه می‌پذیرد و مسلّم می‌انگارد. (کبری) 2.علم طبیعی هم، علمی جزئی است. (صغری) 3. در نتیجه در علم طبیعی، اصول موضوعه‌ای هستند که در خودِ این علم بررسی نمی‌شوند، بلکه مسلم انگاشته می‌شوند و فلسفه مسئولیت اثبات آن‌ها را برعهده دارد.
❎ در اینجا، مسئله را با تغییر صغرای استدلال ابن‌سینا می‌توانیم نتیجه بگیریم؛ بدین بیان که جریان‌شناسی نیز چنین است و علمی جزئی محسوب می‌شود که یکی از حقایق خاص و جزئی (یعنی #جریان ) را به‌عنوان موضوع خود برگزیده است؛ ازاین‌رو مبادی و اصول موضوعه‌ای دارد که مسئولیت اثبات آن‌ها برعهده‌ی #فلسفه است، نه خودِ این دانش. لذا اشکالات مبنایی، باید با نگاهی کلان –و نه درون علمی- و در جایگاه و مقام خود طرح‌و‌بررسی و حل‌و فصل شوند، نه در خود علم جریان‌شناسی.
🔖 بخشی از #مقاله «بررسی تحلیلی نقدها و آسیب‌شناسی «جریان‌شناسی» و ریشه‌شناسی انتقادات وارده بر آن» ؛ نگارش علی ابراهیم‌پور؛ نگارش سال 1394 ؛ بازبینی و ویرایش سال 1396.
#گزارش_مقاله #نویسندگی
🌐 @aliebrahimpour_ir