✍ ایهام ✍ ايهام در لغت به معنای در شك و گمان افكندن است. ✍ اما در اصطلاح علم بديع ، آوردن واژه ای است با حداقل دو معنی مناسب با كلام، يكی نزديك به ذهن و ديگری دور از ذهن. ✍ معمولاً مقصود شاعر معنی دور آن است و گاهی نيز هر دو معنی مورد نظراست. ✍ ايهام نوعی بازی با ذهن است به گونه‌ای كه ذهن را بر سر دوراهی قرار مي‌دهد. ✍ انتخاب يكی از دو معنی ايهام در يك لحظه برای ذهن دشوار است و اين امر باعث لذت بيشتر خواننده می‌شود. ✍ شرط شناخت ايهام در آن است كه خواننده معانی مختلف يك واژه را بداند. ✍ ز گریه مردم چشمم نشسته در خون است ببین که در طلبت حال مردمان چون است « حافظ» ✍ «مردم» در مصراع دوم به دو معنی « انسان» و « مردمک چشم » به کار رفته است و در هر دو معنی با کلمات دیگر تناسب دارد. ✍ در معنی انسان، با نشستن و حال و طلب مربوط است. ✍ در معنی مردمک با گریه و چشمم و خون و بدن مربوط است. ✍ خانه زندان است و تنهایی ضلال هرکه چون سعدی گلسانیش نیست « سعدی » ✍ « گلستان » یک معنی عام و یک معنی خاص دارد. ✍ اولین معنی آن که عام است هنگام خواندن به ذهن می‌رسد یعنی باغ و گلزار ولی منظور سعدی کتاب گلستان است که در هر دو معنی با کلمات دیگر ایجاد تناسب کرده است. ✍ به راستی که نه همبازی تو بودم من تو شوخ دیده مگس بین که می‌کند بازی « سعدی» ✍ «بازی» به دو معنی « بازی و شوخی » کردن و «باز» «پرنده شکاری» بودن به کار رفته است و در هر معنی با کلمات دیگر تناسب دارد. ✍ در معنی بازی و شوخی با همبازی و شوخی تناسب دارد. ✍ در معنی باز « شاهین » بودن با مگس مربوط است. ✍ ما در پیاله عکس رخ یار دیده‌ایم ای بی‌خبر ز لذت شرب مدام ما « حافظ » ✍ «مدام» هم به معنای «شراب » و هم به معنای « همیشه » است. ✍ امشب صدای تیشه از بیستون نیامد شاید به خواب شیرین، فرهاد رفته باشد "حزین لاهیچی" ✍ «شیرین» هم «اسم معشوق خسرو» وهم به معنای « لذت بخش» است. ✍ هر کو نکاشت مهر و ز خوبی گلی نچید در رهگذار باد نگهبان لاله بود « حافظ » ✍ « لاله » به معنای گل لاله است که همه با آن آشنا هستند. ✍ و در معنای دیگر نام چراغی که آن را از شیشه و بلور می‌ساختند. ✍ به کار بردن آرایه‌ی ایهام به خواننده آزادی انتخاب بین معانی واژه‌ها را می‌دهد و بر زیبایی شعر می‌افزاید. @arayehha