🌹زندگی به رنگ خدا🌹 آیه بیست و سوم: احسان و نیکی به مردم ✅وَ لا تَسْتَوِی الْحَسَنَةُ وَ لَا السَّیِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِی بَیْنَکَ وَ بَیْنَهُ عَداوَةٌ کَأَنَّهُ وَلِیٌّ حَمِیمٌ. (فصلت، ۳۴) ✅و نیکی با بدی یکسان نیست؛ (بدی دیگران را) با شیوه بهتر (که نیکی است) دفع کن، که این هنگام آن کس که میان تو و او دشمنی است همچون دوست صمیمی می‌شود (و عداوتش نسبت به تو تمام می‌شود). ✅نکته‌ها: در برابر کسانی که مردم را به خدا دعوت می‌کنند، افراد بی تفاوت و نااهل و بدرفتاری پیدا می‌شوند که اگر مبلّغ دین، با اخلاق خوش و سعه صدر با آنان برخورد نکند توفیقی حاصل نمی‌شود. این آیه سفارش می‌کند که بدی‌ها را با خوبی پاسخ بده و اهل انتقام نباش؛ همانگونه که در دعای مکارم الاخلاق، امام زین العابدین علیه السلام از خداوند می‌خواهد که به او توفیق دهد که در برابر غیبت مردم از او، نیکی مردم را بگوید و از بدی آنان بگذرد و هر کس با او قطع رابطه کرد با او معاشرت کند. بارها در سیره پیامبر اکرم و اهل بیت معصوم آن حضرت نمونه‌هایی از این برخوردها را می‌خوانیم که سرسختترین مخالفان را به طرفدار آنان تبدیل کرده است. ✅مردم چند دسته‌اند: کسی که دوست خود را حفظ می‌کند. کسی که دوست خود را نسبت به خود بی‌تفاوت می‌کند. کسی که دوست خود را به دشمن تبدیل می‌کند. کسی که دشمن را به دوست تبدیل می‌کند. ✅بعضی در تفسیر آیه ۴۰ سوره شوری «وَ جَزاءُ سَیِّئَةٍ سَیِّئَةٌ مِثْلُها» گفته‌اند: مراد این است که اگر بدی کسی را با بدی پاسخ داد شما هم مثل او هستی، چنانکه در آیه ۴۳ همان سوره می‌فرماید: «وَ لَمَنْ صَبَرَ وَ غَفَرَ إِنَّ ذلِکَ لَمِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ» و کسی که تحمّل بدی مردم را داشته باشد و از آنان بگذرد، این از تصمیمات شایسته است. ✅پیام‌ها: ۱- یکی از راههای دعوت الی اللّه آن است که تنش‌زدایی نماییم و بدی دیگران را با نیکی دفع کنیم. «وَ مَنْ أَحْسَنُ قَوْلًا مِمَّنْ دَعا إِلَی اللهِ... ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ» ۲- فکر نکنید مرور زمان مسایل را کهنه می‌کند و همه چیز فراموش می‌شود. (برخوردهای مثبت و منفی هرگز یکسان نیست و آثار آن در عمق روح افراد باقی می‌ماند. «لا تَسْتَوِی الْحَسَنَةُ وَ لَا السَّیِّئَةُ» ۳- یک نمونه عملی دعوت به سوی خدا (که در آیه قبل آمده بود) دفع بدی‌های مردم با برخوردهای خوب است. «ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ» ۴- در برخورد با مخالفان، اخلاق نیک کافی نیست، تهاجم اخلاقی لازم است «ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ» (دفع بدی‌های دشمن با روش نیکو کافی نیست، بلکه به نیکوترین روش‌ها و برترین رفتارهای اخلاقی نیاز است). از محبت خارها گل می‌شود از محبت سرکه‌ها مُل می‌شود ۵- کیمیای واقعی، آن نیست که مس را طلا کند، بلکه برخوردی است که دشمنی را به محّبت تبدیل نماید. «ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ» ۶- سعه صدر، شرط توفیق در تبلیغ است. «ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ- کَأَنَّهُ وَلِیٌّ حَمِیمٌ» ۷- توجّه به نتیجه کار، انگیزه انسان را بالا می‌برد. (اگر بدانیم که نتیجه برخورد خوب، تبدیل دشمن به دوست است، انگیزه این کار در ما زیاد می‌شود. «ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ... کَأَنَّهُ وَلِیٌّ حَمِیمٌ» ۸- در رفتارهای شایسته، اگر دشمن دوست نشود لااقل حیا و شرمندگی در او به وجود می‌آید و او را به رفتار دوستانه وادار می‌کند. «کَأَنَّهُ وَلِیٌّ حَمِیمٌ». 🌹معارف ناب قرآن و حدیث🌹