•••🌸•••༻﷽༺•••🌸•••
#آموزشی
#صرف_و_نحو
#جلسه_پنجاه_و_پنجم
✅
موضوع: انواع «اِذ»
👈در زبان عربی، «
إذ» به دو صورت به کار میرود:
🔹
اسم؛ که به معنی «حین» به کار میرود و ۴ نقش می پذیرد
۱.
ظرف : مخصوص زمان ماضی و دائم الاضافع است و مضاف إلیه آن غالباً ماضی است.
مثال:
فَقَد نَصَرهُ اللّهُ اِذ اَخرَجَهُ الّذینَ کَفروا
🍃«إذ» مفعول فیه یا ظرف زمان، محلاً منصوب و «أخرَجَ» مضاف إلیه و محلاً مجرور
۲.
مفعولٌ به: بعد از فعل متعدی به عنوان مفعولٌبه می آید. در این حالت معنی «في» ندارد.
مثال:
وَ اذکُروا إذ کُنتُم قلیلاً فَکَثَّرَکُم.
🍃«إذ» مفعول به و محلا منصوب
در ابتدای آیات قرآن، مفعولبه برای فعل محذوف مثل «أذکر» است.
مثال:
إذ قال ربُّکَ...
۳.
بدل از مفعولبه: غالبا بعد از فعل «ذکر» و مفعول آن می آید
مثال:
وَ اذکُر فی الکتابِ مریمَ إذ انتَبَذَت مِن اَهلها مکاناً شرقیاً
🍃«إذ» بدل اشتمال و محلاً منصوب به تبعیت از مبدلٌمنه «مریم»
۴.
مضاف الیه: در صورتی که مضاف آن «حین، بعد، ساعة و...» باشد.
مثال: ربّنا لا تُزِغ قلوبَنا بعدَ إذ هَدَیتَنا.
(مضاف الیه محلاً مجرور)
🔷
حرف، در دو موضع:
۱.
حرف مفاجاة: زمانی که «اذ» بعد از کلمات «بَینَما وبَینا» و قبل از «فعل ماضی» بیاید معنی مفاجاة (ناگهانی) دارد.
مثال ۱:
بَینَما أنا اَکتُبُ إذ دَخَلَ صَدیقی.
(درحین اینکه می نوشتم، دوستم وارد شد)
📌حرف مفاجاة، محلی از اعراب ندارد.
مثال۲: إِنَّ أَهْلَ اَلدُّنْیَا کرَکْبٍ بَیْنَا هُمْ حَلُّوا إِذْ صَاحَ بِهِمْ سَائِقُهُمْ فَارْتَحَلُوا.
(و همانا مردم دنیا چون کاروانی باشند، که هنوز بارانداز نکرده کاروانسالار بانگ کوچ سر دهد تا بار بندند و برانند!)
۲.
حرف تعلیل:
مثال:
ضَرَبتُ زَیداً اِذ سَرَقَ
(زید را زدم زیرا سرقت کرد)
•••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈•••
برگرفته از تدریس استاد ارجمند حسینی آلمرتضی و اساتید مجرب موسسه نورالیقین در کلاس صرف و نحو تخصصی، ونحو متوسطه و نحو سرآغاز،و نحو قرآن،و موسوعه
📌
توجه : هرگونه نشر یا کپیبرداری از تمام یا% بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد.
•••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈•••
موسسه نورالیقین
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی
@moassese_nooralyaghin