•••🌸•••༻﷽༺•••🌸••• #آموزشی #صرف_و_نحو #جلسه_صد_و_بیست_چهارم ✅موضوع: اسم فعل 👈تعریف: اسمی است که متضمن معنا، زمان و عمل فعل می باشد، بدون آنکه نشانه فعلی بپذیرد یا تحت تأثیر عوامل آن قرار گیرد. ✅ انواع اسم فعل (بر اساس دلالت فعلی آن) الف) اسم فعل امر بیشتر از همه انواع کاربرد دارد. مانند: آمّین = اِستَجب (اجابت کن) صَه = اُسکت (خاموش باش) حَيَّ = عجّل (اقدام کن) ب) اسم فعل مضارع مانند: أُفٍّ = أتضجَّرُ (ناراحت می شوم) ويْ = أعجَبُ ( تعجب می کنم) ج) اسم فعل ماضی مانند: هَیهاتَ = بَعُدَ (دور باد) شَتَّان = اِفتَرَقَ ( جدا شد) 🔹چند نکته ۱- اسماء افعال همه مبنی هستند و با وجود اسم بودنشان محلی از اعراب ندارند. ۲- فاعل این اسماء غالبا مستتر وجوبی است که بر حسب مخاطب یا متکلم تقدیر می شود بجز در اسم فعل ماضی فاعل یا ظاهر می شود یا استتار جوازی دارد. ۳- اسم فعل به همراه فاعلش در حکم جمله فعلیه است و دارای تمام احکام جمله فعلیه می باشد، مانند واقع شدن بعنوان خبر یا صفت یا حال یا... •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• ✅در آیه ۱۱۱ سوره بقره : کلمه «هاتوا» اسم فعل امر به معنای «بیاورید» می‌باشد. فاعل آن ضمیر متصل «واو» و مفعول هم گرفته است. هاتوا بُرهانَکم: جمله فعلیه، مقول قول، محلا منصوب •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• برگرفته از تدریس استاد ارجمند حسینی آل‌مرتضی و اساتید موسسه نورالیقین در کلاس صرف و نحو تخصصی و کتاب موسوعة النحو و الصرف و الأعراب 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghin

•••🌸•••༻﷽༺•••🌸••• #آموزشی #صرف_و_نحو #جلسه_صد_و_بیست_و_پنجم ✅ موضوع: انواع «مَن» (شرطیه) «مَن» به پنج صورت می آید: ۱_ شرطیه ۲_ استفهامیه ۳_ موصوله ۴_نکره موصوفه ۵_ زائده 👈«مَن» شرطیه اسم شرط جازم که نیاز به فعل شرط و جواب شرط دارد که اعراب آنها اگر مضارع باشد، مجزوم و اگر ماضی باشند، محلا مجزوم می‌شود. من شرطیه، مبنی بر سکون است و در کلام اعراب های زیر را به صورت محلّی می‌پذیرد: 🔹مرفوع (به عنوان مبتدا) هنگامی که: 1⃣ فعل شرط، از افعال ناقصه باشد. مثال: مَن یَکُن صاحِبَ حقٍّ لا یَتَنازَل عن حقِّهِ. 🍃 در مثال فوق، «مَن» مبتدا و محلا مرفوع می‌باشد. 2⃣ فعل شرط، لازم باشد. مثال ۱: مَن صَبَرَ نالَ. مثال ۲: ....مَنْ یَغلُل یَأتِ بِما غَلَّ یَومَ القیامة. 🍃 در دو کلام بالا، «مَن» به عنوان مبتدا ، محلا مرفوع است زیرا افعال «صَبَرَ» و «يَغلُل»، لازم هستند. 3⃣ فعل شرط، متعدی باشد. مثال: ...مَن یَشفَع شَفاعَةً حَسَنَةً یَکُن لَهُ نصیبٌ مِنها... 🔹منصوب (به عنوان مفعولٌ‌به) 👈هنگامی که بعد از آن فعل متعدی بیاید. مثال: مَن تُکافِیء أکافِئهُ. 🔹مجرور به حرف جر 👈هنگامی که حرف جر، قبل از آن آمده باشد. مثال: عَلی مَن تُسلِّم اُسَلِّم. 🔹 مجرور مضاف الیه 👈هنگامی که قبل از آن اسم نکره‌ای آمده باشد که احتیاج به معرفه شدن دارد. مثال: کتابَ مَن تَقرَأ أقرأ. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• ✅ در آیه ۱۱۲ سوره بقره : در عبارت «مَن اَسلَمَ وَجهَه لِلّه» «مَن» اسم شرط و مبتدا و محلا مرفوع است و فعل ماضی «اَسلَمَ» محلا مجزوم و متعدی است. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• برگرفته از تدریس استاد ارجمند حسینی آل‌مرتضی و اساتید موسسه نورالیقین در کلاس صرف و نحو تخصصی و کتاب موسوعة النحو و الصرف و الأعراب 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghin

•••🌸•••༻﷽༺•••🌸••• #آموزشی #صرف_و_نحو #جلسه_صد_و_بیست_و_ششم ✅موضوع: مطابقت فعل با فاعل 🔹 مطابقت فعل با فاعل از نظر جنس معمولا هر فعل با فاعل خود از نظر مذكر یا مونث بودن با فاعل خود مطابقت مي كند. مانند: نَصرَ علیٌ، نَصَرَت فاطمةٌ 👈نکته: در چند مورد استعمال فعل به دو صورت مذکر و مونث جایز است: ۱) چنانچه فاعل مونث حقيقي داراي فاصله با فعل باشد مثال: ذَهَبَ یا ذَهبَتِ الیومَ فاطمةٌ 🍃«فاطمه»، مونث حقیقی وفاعل، «الیوم» فاصله بین فعل و فاعل ۲) هرگاه فاعل، مونث مجازی باشد. مثال: طَلَعَ الشمسُ یا طَلَعَتِ الشمسُ 🍃«الشمسُ» مونث مجازی است. ۳) هرگاه فاعل جمع مکسر باشد مانند:قامَ یا قَامتِ الرجالُ 🍃الرجال: فاعل و جمع مکسر 📌نکته: در قران و غیر آن برای فاعل جمع مکسر غالبا فعل به صورت مونث آورده شده است. مانند: قالت الاعرابُ، حَبِطَت اَعمالهم 🔹مطابقت فعل با فاعل در عدد اگر فاعل اسم ظاهر باشد فعل همواره به صورت مفرد می آید مثال: وَعَدَ الله المومنين و المومنات. 🍃«المومنین» فاعل وجمع اما فعل به صورت مفرد استفاده شده است. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• ✅ در آیه ۱۱۳ سوره مبارکه بقره: در عبارت «قالت الیهودُ» «یهود» جمع مکسر وفاعل، اما فعل به صورت مفرد مونث استفاده شده است. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• برگرفته از تدریس استاد ارجمند حسینی آل‌مرتضی و اساتید موسسه نورالیقین در کلاس صرف و نحو تخصصی و کتاب موسوعة النحو و الصرف و الأعراب 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghin

•••🌸•••༻﷽༺•••🌸••• #آموزشی #صرف_و_نحو #جلسه_صد_و_بیست_و_نهم ✅ موضوع: انواع استثناء 👈تعریف استثناء: خارج نمودنِ اسمِ واقع بعد از اداتِ شرط از حکم ما قبلش، استثناء نام دارد؛ که از سه رُکن تشکیل می شود: مستثنی‌منه، مستثنی، ادات استثناء 🔹 ادات استثناء ۱.حرف: الّا ۲.فعل: «لیس» و «لا یکون» ۳.مردد بین اسم و فعل: خَلا، حاشا، عَدا ۴. اسم: «غَیر» و «س‍ِویٰ» 🔹انواع استثناء ۱. استثناء تام : مستثنی‌منه در آن ذکر شده است. به بیان دیگر در استثناء تام، تمام ارکان استثناء (مستثنی‌منه، ادات استثناء، مستثنی) موجود می‌باشد. ۲. استثناء مفرغ : مستثنی‌منه در آن ذکر نشده و محذوف است. 🔹 اقسام استثناء تام الف) استثناء متصل : در این قِسم، مستثنی جزئی از مستثنی‌منه است و برحسب اینکه جمله ی استثناء، متضمن معنای نفی هست یا خیر، به استثنای متصل منفی یا مثبت تقسیم می شود. مثال : رَکب الطُّلابُ الّا علیاً. 🍃استثناء تام متصل منفی است؛ زیرا: •مستثنی‌منه (الطّلاب) در جمله موجود است⬅️ تام •مستثنی(علی) از جنس مستثنی‌منه (الطلاب) است ⬅️ متصل •جمله متضمن معنای نفی است ⬅️ منفی ب) استثناء منقطع: در این نوع، مستثنی از جنس مستثنی‌منه نیست و برحسب اینکه جمله ی استثناء، متضمن معنای نفی هست یا خیر، به استثنای متصل منفی یا مثبت تقسیم می شود. مثال: فَسَجد الملائکة کُلّهم اجمعون الّا ابلیس اَبیٰ... 🍃استثناء تام منقطع منفی است؛ زیرا •مستثنی‌منه (الملائکة) در کلام موجود است ⬅️ تام •مستثنی‌منه (الملائکة) از جنس مستثنی (ابلیس) نیست ⬅️ منقطع •جمله معنای نفی نمی‌دهد ⬅️ مثبت 🔹احکام استثناء به الّا ۱. وجوبا منصوب در صورتی که استثناء، تام و مثبت باشد. مثال: رَایتُ قَومي الّا سعیداً. ۲. جوازاً منصوب در صورتی که استثناء تام و منفی باشد. در اینصورت جایز است: مستثنی، منصوب باشد یا از اعراب مستثنی‌منه تبعیت کند. مثال: ما جاءَ القومُ الّا سعیداً ( یا سعیدٌ). ۳. برحسب نیاز جمله در صورتی که استثناء مفرغ باشد، ما بعد «الّا» بر حسب نیاز جمله اعراب می شود، گویا «الا» در جمله وجود ندارد. مثال۱:ما اخطأ الّا سمیرٌ. 🍃 سمیرٌ (مستثنی): فاعل برای «اخطأ» و مرفوع مثال۲: ماسَمعتُ الّا المتکلمین. 🍃المتکلمین (مستثنی): مفعولٌ‌به برای «سمعت» و منصوب مثال۳:ماسلّمتُ الّا علی الفُصحاء. 🍃الفُصحاء (مستثنی): مجرور به حرف جر •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• ✅ با توجه به توضیحات مذکور در آیه ۱۱۴ سوره مبارکه بقره: 🍃 در جمله «اَن یَدخُلوها اِلّا خائِفینَ» استثناء از نوع مفرغ است و «خائِفینَ» حال برای فاعل «یَدخُلوها» می‌باشد. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• برگرفته از تدریس ارزشمند استاد ارجمند حسینی آل‌مرتضی و اساتید مجرب موسسه نورالیقین در کلاس صرف و نحو تخصصی ( بر مبنای کتاب موسوعه النحو والصرف والاعراب ) 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghin

•••🌸•••༻﷽༺•••🌸••• #آموزشی #صرف_و_نحو #جلسه_صد_و_سی 🏴 موضوع: جمله شرطیه و ادات شرط ادات شرط : این ادات بر دو نوع می باشد. ۱_اسمیّه. مانند: انَّی ،أین، اینما، أیّ، أیّان، إذا، حینما، کلَّما، کیف، کیفَما، لمَّا، ما، متی، من، مهما ۲_ حرفیه. مانند: إن، إذما، لَوْ، أمَّا 👈 جمله شرط: در جمله ی شرط حتما باید جمله ی ما فعلیه باشد و فعل آن خبری و متصرف باشد و با قد٬ لن٬ ما٬ سین٬ سوف مقرون نشده باشد. ۳_ ادات ربط بین جواب و شرط: این ادات شامل «فاء» و «إ‌ذا» فجائیه می شود. ۴_ جمله جواب که می تواند فعلیه یا اسمیه باشد. معنای بعضی از ادات شرط: إن و إذما: این دو ادات٬ جمله ی جواب را مشروط و وابسته به جمله ی شرط می کند. مثال: « إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ یَنْصُرْکُمْ وَیُثَبِّتْ أَقْدَامَکُمْ » أین و أینما و أنَّی و حیثما: برای تعلیق (وابستگی) مکانی به کار می روند. مثال: «أَیْنَمَا یُوَجِّهْهُ لَا یَأْتِ بِخَیْرٍ» مَن: برای مشروط نمودن و وابسته نمودن جواب است. مثال: .... وَمَنْ يُرِدْ ثَوَابَ الدُّنْيَا نُؤْتِهِ مِنْهَا وَمَنْ يُرِدْ ثَوَابَ الْآخِرَةِ نُؤْتِهِ مِنْهَا .... ....و هر كه پاداش دنیا را بخواهد [اندكی از آن‌] به او می‌دهیم، و هر كه خواستار پاداش آخرت باشد، او را از آن می‌بخشیم.... •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• ✅ با توجه به توضیحات مذکور در آیه ۱۱۵ سوره مبارکه بقره: 🍃 جمله «أینَما تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجهُ اللهِ»، «أینما» برای تعلیق مکانی است. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• برگرفته از تدریس ارزشمند استاد ارجمند حسینی آل‌مرتضی و اساتید مجرب موسسه نورالیقین در کلاس صرف و نحو تخصصی ( بر مبنای کتاب موسوعه النحو والصرف والاعراب ) 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• 🏴موسسه نورالیقین 🏴مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی 🏴@moassese_nooralyaghin

•••🌸•••༻﷽༺•••🌸••• #آموزشی #صرف_و_نحو #جلسه_صد_و_سی_و_یکم ✅ موضوع: انواع مفعول مطلق(تأکیدی) مفعول مطلق یک «مصدر منصوب» است و غالباً «از جنس خود فعلی» است که در جمله ذکر شده، و برای نشان‌ دادن تأکید و یا نوع انجام یافتن فعل و یا تعداد دفعات انجام فعل می‌آید. پس نشانه‌های مفعول مطلق این چنین است: مصدر، منصوب، غالباً از جنس فعل ذکر شده در داخل جمله. 🔹 انواع مفعول مطلق 🌱 مفعول مطلق تأکیدی مثال:

كَلَّآ إِذَا دُكَّتِ الْأَرْضُ دَكًّا دَكًّا

🌱مفعول مطلق نوعی مثال:

وَتُحِبُّونَ الْمَالَ حُبًّا جَمًّا

🌱 مفعول مطلق عددی مثال:

دَقَّتِ السّاعَةُ دَقَّتَین

🔹 مفعول مطلق تأکیدی اگر تحقق یک فعل برای مخاطب مورد تردید و شک قرار گرفته باشد، برای تأکید و از بین بردن شک و ابهام، مصدر هم ریشه فعل برای کمک به فعل می‌آید، که به آن مفعول مطلق تأکیدی می‌گویند. اگر در کنار این مصدر ذکر شده، صفت و یا مضاف ‌الیه نیاید، مفعول مطلق تأکیدی است. مثال: وَكَلَّمَ اللّهُ مُوسَى تَكْلِيمًا. و خدا با موسى آشكارا سخن گفت.  همان‌طور که مشاهده می‌کنید در این مثال (تَکْلِیمًا) از جنس خود فعل است و مصدری منصوب و بعد از آن مضاف‌ الیه و صفت نیز نیامده‌است و برای تاکید ذکر شده‌است پس مفعول مطلق تأکیدی است. 👈 جانشین مفعول مطلق مفعول مطلق معمولا مصدری هم جنس یا هم معنای فعل پیش از خود است؛ با این حال هر کلمه ای که بتواند چنین نقشی بازی کند، می تواند مفعول مطلق باشد. 🔹الفاظ نایب از مفعول مطلق تاکیدی 🌱 مصدر مترادف با مصدر فعل مثال: قُمتُ وُقوفَاً (برخواستم ایستادنی) 🌱 مصدر فعل از باب دیگر مثال: تَبَتَّل اِلی اللّهِ تَبتیلاً (تنها به خداوند بپرداز) •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• ✅ در آیه ۱۱۶ سوره مبارکه بقره: «سُبحانَ» مفعول مطلق تأکیدی برای فعل مقدر است و تقدیر کلام چنین است: سَبَّحتُ سُبحانَ اللهِ •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• برگرفته از تدریس استاد ارجمند حسینی آل مرتضی و اساتید مجرب موسسه نورالیقین در کلاس صرف و نحو تخصصی (بر مبنای کتاب مبادی العربیه و نحو کاربردی متوسطه و نحو قرآن) 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghi

•••🌸•••༻﷽༺•••🌸••• #آموزشی #صرف_و_نحو #جلسه_صد_و_سی_و_دوم ✅موضوع: تفاوت واو معیت با واو عاطفه 👈واو عطف: این نوع از «واو» باعث می‌شود یک جمله به جمله دیگر یا یک کلمه به کلمه‌ای دیگر متصل شود و از آن تاثیر بپذیرد. در ترکیبی که «واو» عطف وجود دارد، تقدم و تأخر چندان مهم نیست. 🔹مواضعی که نمی‌توان «واو» را عاطفه گرفت: ۱. در صورتی که عطف بین دو کلمه، معنای حقیقی صحیح نباشد. مثال : سَافَرَ أَخُوْکَ وَ الصّبْحَ. (برادرت به همراه صبح مسافرت کرد) 🍃 چون مصاحبت در این مثال، مجازی است نمی توان واو را عاطفه گرفت چو صبح شایستگی رفتن به سفر را ندارد. ۲. در صورتی که «واو» بعد از ضمیر متّصل غیر مؤکّد به ضمیر منفصل واقع شود؛ مثال: سَافَرْتُ وَ أَخَاکَ. (با برادرت به مسافرت رفتم) ۳. در صورتی که «واو» بعد از ضمیر مجرور قرار بگیرد. مثال: سَلَّمْتُ عَلَیْهِ وَ إِخْوَتَهُ. (بر او به همراه برادرانش سلام کردم) 🍃 «واو» به معنای «مَعَ» و «إِخْوَة» مفعولٌ معه است چون اگر «واو»، حرف عطف بود باید حرف جرّ بر معطوف تکرار میشد. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• ✅ در آیه ۱۱۷ سوره مبارکه بقره: واو عطف، دوجمله «بَدِيعُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ» و «إِذَا قَضَىٰ أَمْرًا» و دو کلمه «السَّمَاوَاتِ» و «الْأَرْضِ» را به هم عطف میدهد. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• برگرفته از تدریس استاد ارجمند حسینی آل مرتضی و اساتید مجرب موسسه نورالیقین در کلاس صرف و نحو تخصصی (بر مبنای کتاب مبادی العربیه و نحو کاربردی متوسطه و نحو قرآن) 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghi

•••🌸•••༻﷽༺•••🌸••• #آموزشی #صرف_و_نحو #جلسه_صد_و_سی_و_سوم ✅ موضوع: اعراب کلمه «قبل» 👈تعریف: ظرف زمان یا مکانی است که بر سبقت داشتن چیزی از چیز دیگری در زمان یا مکان دلالت می‌کند. ❗️یادآوری: •هرگاه ظرف به اسم زمان اضافه شود ⬅️ ظرف زمان است. مانند: سَأزوکَ قَبلَ المَساءِ. •هرگاه به اسم مکان اضافه شود⬅️ ظرف مکان می‌باشد. مانند: ساء قابلُک قبل المحطه. ⁉️«قبل» چه هنگام معرب است؟ ۱. هرگاه مضاف الیه آن ذکر شده باشد. مثال: ...وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَقَبْلَ غُرُوبِهَا...(۱۳۰/ طه) ۲. هرگاه با حرف جر مجرور شده باشد. مثال: وصلتُ الی المدرسهِ من قبلِ ان یحضرَ المعلِّم. 🍃علامت کسره در آخر قبل نشان دهنده علامت جر است. ۳. هرگاه مضاف الیه حذف شده باشد و لفظش در نیت باشد. مثال: سَأُکافِئُکَ و أُکافِیء زیداً، ولکن سَأُکافِئُکَ ولکن سَأُکافِئُکَ قبلَ. که در اصل بوده است: قبلَ مکافاتِ زید در اینجا ظرف زمان «قبل» منصوب و فتحه ظاهری علامت نصب آن می باشد. ۴. هرگاه مضاف الیه لفظاً و معناً حذف شده باشد، که در این حالت تنوین می‌گیرد. مانند: فَساغَ لیَ الشراب و کنتُ قبلاً اکادُ اغضُّ بالماءِ الجحیم 📌امّا هرگاه مضاف الیه «قبل» حذف شده و معنایش در نیت باشد. مبنی بر ضمه و محلاً منصوب می‌باشد. مانند: ...لِلَّهِ الْأَمْرُ مِنْ قَبْلُ وَمِنْ بَعْدُ... (۴/رم) •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• ✅ در آیه ۱۱۸ سوره مبارکه بقره: به دلیل آنکه «هم»، «مضاف الیه» برای «قبل» واقع شده، پس معرب بوده و مجرور به حرف جر شده است. ... «مِنْ قَبْلِهِمْ» ... •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• برگرفته از تدریس استاد ارجمند حسینی آل مرتضی و اساتید مجرب موسسه نورالیقین در کلاس صرف و نحو تخصصی (بر مبنای کتاب مبادی العربیه و نحو کاربردی متوسطه و نحو قرآن) 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghi

•••🌸•••༻﷽༺•••🌸••• #آموزشی #صرف_و_نحو #جلسه_صد_و_سی_و_چهارم ✅ موضوع: معانی باب افعال 1⃣ تعدیه: مثال:اَجلَستُ الطِّفلَ 🍃طفل را نشاندم. 👈 و گاهی تعدیه به دو مفعول در فعل متعدی به یک مفعول می باشد. مثال: اَرکَبتُکَ فَرَسا 🍃 تو را سوار اسب کردم. 👈و تعدیل به سه مفعول در فعل دو مفعولی مثال: اَرَیتُکَ طالِعاََ جَبَلاََ 🍃تو را (همچون) کوه بلند دیدم. 2⃣ داخل شدن در زمان و مکان مثال۱: اَسحَرَ، اَصبَحَ (دَخَلَ فی السَحَرِ و الصَّباح) 🍃زمان سحر و صبحگاه داخل شد. مثال۲: اَعرَقَ زَیدُ 🍃زید داخل عراق گردید. 3⃣ سلب فعل: مثال: اَشکَیتُ زَیداََ: 🍃شکایت زید را برطرف کردم. 4⃣ یافتن مفعول‌ٌبه در حالی که بدان متصف است. مثال: اَعظَمتُ اللهَ: 🍃خدا را با عظمت یافتم. 5⃣ واجدیت: وجود چیزی بر صفتش (فاعل یا مفعول را دارای ماده فعل کنیم) مثال: اَحمَدتُهُ و اَبخَلتُهُ: 🍃او را محمود و بخیل یافتم. 6⃣ بلوغ (رسیدن) مثال: اَحصَدَ الزَّرعُ: 🍃وقت درو زراعت رسید. 7⃣ مطاوعه برای (فَعَّلَ) مثال: فَطَّرتُهُ فَاَفطَرَ: 🍃به او افطاری دادم پس افطار کرد. 8⃣ به معنی اصل آن مثال: سَری و اَسرَی 🍃شبانه حرکت داد. 👈و گاهی (اَفعَلَ) از اصلش به دلیل عدم ورود این اصل بی نیاز می‌شود. مثال: اَفلَحَ (به معنای فازَ: رستگار شد) چون در اصل «فَلَحَ» به این معنا نیامده است. 9⃣ضد معنای ثلاثی مجرد مثال۱: نَشَطتُ الحَبلَ: 🍃ریسمان را گره ای آسان زدم. مثال۲: اَنشَطتُ الحَبلَ: 🍃گره ریسمان را باز کردم. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• ✅در آیه ۱۱۹ سوره مبارکه بقره: فعل «اَرسَلناکَ» ماضی باب افعال است که معنای تعدیه را می‌رساند. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• برگرفته از تدریس استاد ارجمند حسینی آل مرتضی و اساتید مجرب موسسه نورالیقین در کلاس صرف و نحو تخصصی (بر مبنای کتاب موسوعه النحو و الصرف و الاعراب و نحو قرآن) 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghi

•••🌸•••༻﷽༺•••🌸••• #آموزشی #صرف_و_نحو #جلسه_صد_و_سی_و_پنجم ✅ موضوع: تقسیم بندی انواع «لا» در عربی («لا» زائده) اگرچه «لا» یک کلمه دو حرفی است اما بر اساس نقشی که در جمله می‌گیرد می‌تواند بر کلمات بعد از خودش تاثیر بگذارد یا صرفا در معنی آن جمله تغییراتی ایجاد کند. از این جهت در علم نحو کلمه «لا» به دو دسته تقسیم‌بندی می‌شود: ۱_ «لا» عامل ۲_ «لا» غیر عامل «لا» عامل از میان انواع «لا» از نظر اثرگذاری در جمله می‌توانیم به «لا» نفی جنس و «لا» نهی فعل مضارع اشاره کنیم. «لا» غیر عامل «لا» غیر عامل نیز عملکردش مثل حروف غیرعامل است و کاری به کار کلمه بعد از خودش ندارد. برای نمونه‌های آن می‌توانیم به «لا» منفی‌ساز فعل مضارع، «لا» عطف و «لا» حرف جواب و «لا» زائده (تأکید) اشاره کنیم. «لا» زائده از جمله حروف غیر عامل در جمله است و حضورش جز تاکید تاثیر دیگری در جمله ندارد. به صورتی که با حذف آن تغییری در معنای جمله ایجاد نمی‌شود. مهم‌ترین شرط حضورش در جمله این است که با حرف عطف «و» همراه شود و بعد از آن اسم مفرد یا شبه جمله به کار برده شود. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• ✅ در آیه ۱۲۰ بقره در عبارت «وَ لَن تَرضی عنکَ الیَهودُ وَ لا النَّصاری...»، حرف «لا» غیر عامل و زائد و برای تاکید است و با حرف عطف «واو» همراه شده است. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• برگرفته از تدریس استاد ارجمند حسینی آل مرتضی و اساتید مجرب موسسه نورالیقین در کلاس صرف و نحو تخصصی (بر مبنای کتاب موسوعه النحو و الصرف و الاعراب و نحو قرآن) 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghi

•••🌸•••༻﷽༺•••🌸••• #آموزشی #صرف_و_نحو #جلسه_صد_و_سی_و_ششم ✅ موضوع: حروف جرّ زائد نحویون معتقدند تعدادی از حروف جرّ، حروف جرّ زائد هستند که عبارتند از : (لام – باء – کاف – مِن) 👈برای حروف جرّ زائد می توان این ویژگیها را برشمرد که: اولاً: بیانگر معنای خاصی نیستند بلکه صرفاً مفهوم تأکید دارند و حذف آنها از جمله باعث ایجاد خللی نمی شود.  ثانیاً: نیازمند به متعلَّق نیستند. ثالثاً: مجرور این حروف محلی از اعراب دارد یعنی نقش ترکیبی دیگری می پذیرد. از بین حروف جرّ، «مِن» با دارا بودنِ شرایط ذیل، زائد واقع می شود: 1. قبل از «مِن»، نفی یا شبه نفی (نهی یا استفهام به هل) باشد. 2. مجرورش نکره باشد. 3. اسم مجرور بعد از آن در اصل مبتدا یا فاعل و یا مفعول باشد.  1⃣ نقش مبتدایی مانند: «...هل من خالقٍ غیرُ اللهِ...» در آیه شریفه «خالق» لفظاً مجرور به حرف جرّ و محلاً مرفوع به عنوان مبتدا است و در اصل جمله به این‌صورت بوده: هل خالقٌ غیرُ الله 2⃣نقش فاعلی مانند: «...ما جاءَنا مِن بشیرٍ و لا نذیرٍ...» «بشیرٍ» در این آیه لفظاً مجرور به حرف جرّ و محلاً مرفوع به عنوان فاعل «جاء» می باشد و در اصل جمله به این گونه بوده است: ما جاءَنا بشیرٌ و لا نذیرٌ 3⃣نقش مفعولی مانند: «... مَا تَرَى فِي خَلْقِ الرَّحْمَنِ مِنْ تَفَاوُتٍ ...» در آیه فوق «تَفاوتٍ» لفظاً مجرور به حرف جرّ و محلاً منصوب به عنوان مفعول به برای «تری» است و در اصل جمله به این صورت بوده:« هل تری فی خلقِ الرحمن تفاوتاً» •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• ✅ در آیه 120از سوره مبارکه بقره، در عبارت «مِن وَلیٍ وَ لَا نَصِیر» حرف جر «مِن» زائده می باشد بنابراین «وَلِی» نقش می پذیرد و در اینجا نقش مبتدا دارد. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• برگرفته از تدریس استاد ارجمند حسینی آل مرتضی و اساتید مجرب موسسه نورالیقین در کلاس صرف و نحو تخصصی (بر مبنای کتاب موسوعه النحو و الصرف و الاعراب و نحو قرآن) 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghi

•••༻﷽༺••• #آموزشی #صرف_و_نحو #جلسه_صد_و_سی_و_هفتم ✅ موضوع: موارد وجوب آمدن «فاء» درجواب شرط 👈گاهی جمله ‏هاى جزا، صلاحيّت شرط شدن ندارند لکن واجب است با «فاء» بيايند که در این بحث به آن پرداخته می شود؛ 🔹در پنج مورد واجب است جواب شرط به همراه «فاء» جزائیه باشد: الف) هرگاه جزاء، فعل ماضی مقرون به «قَد» و یا فعل مضارع مقرون «سین- سوف» باشد. 🍃مثال۱:«مَنْ مَدَحَکَ بِما لَیسَ فیکَ فَقَدْ ذَمَّکَ» 🍃مثال۲:«وَإِنْ خِفْتُمْ عَيْلَةً فَسَوْفَ يُغْنِيكُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ» ب) هرگاه جزاء، فعل مضارع باشد که بوسیله «ما» یا «لَن »منفی شده باشد. 🍃مثال:«اِنْ جاء نی ضَیفٌ فَما اَطْرُدُهُ اَوْ فَلَنْ اَطْرُدَهُ» ج) هرگاه جزاء، فعل جامد باشد. 🍃مثال:«اِنْ اَساوُا فَبِئسَ ما فَعَلوُا» د) هرگاه جزاء، فعل طلبی باشد. (فعل طب: امر- نهی) 🍃مثال۱:«اِنْ سَقَطَ عَدُوُّک فَلا تَشْمَتْ به» 🍃مثال۲:«قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ»  هـ) هر گاه جزاء، جمله اسمیه باشد. 🍃مثال:«اِنْ يَمْسَسْكَ بِخَيْرٍ فَهُوَ عَلى‏ كُلِّ شَىْ‏ءٍ قَديرٌ» •••┈✾~💠~✾┈••• ✅در آیه مورد ۱۲۱ سوره بقره: «وَمَنْ يَكْفُرْ بِهِ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ» جزاء شرط، چون جمله اسمیه است پس واجب است همراه با «فاء» بیاید. (فَأُولَٰئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ) •••┈✾~💠~✾┈••• برگرفته از تدریس استاد ارجمند حسینی آل مرتضی و اساتید مجرب موسسه نورالیقین در کلاس صرف و نحو تخصصی (بر مبنای کتاب موسوعه النحو و الصرف و الاعراب و ترجمه مبادی جلد۴) 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. •••┈✾~💠~✾┈••• موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghi

•••༻﷽༺••• #آموزشی #صرف_و_نحو #جلسه_صد_و_سی_و_هشتم ✅ موضوع: انواع بدل 👈تعریف : تابعی است که حکم نسبت داده شده به متبوع در جمله، به آن (تابع) نسبت داده می‌شود و در واقع تابع (بدل)، مقصود حقیقی گوینده است. ✔️بدل بر چهار نوع است: ۱. بدل کُل از کُل ۲. بدل جزء از کل ۳. بدل اشـتـمال ۴. بدل مـبـایـن 🔹 بدل کلّ از کلّ (مطابق): تابعی است که در معنا با متبوع خود (مبدلٌ‌منه) مطابق و مساوی است. مثال: إِهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقیمَ * صِراطَ الَّذینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ... 🍃 در آیات شریفه فوق، «صِراطَ» دوم، بدل ، مساوی و مطابق «الصِّراطَ» اول است. 🔹 بدل جزء از کلّ تابعی است که جزء یا قسمتی از مبدلٌ‌منه تلقّی می‌شود و این بدل، متصل ضمیری (مذکور یا مقدر) است که به مبدلٌ‌منه برمی‌گردد. مثال۱: رأیتُ الطّلاّبَ عِشرینَ مِنهُم. 🍃 در جمله فوق، «عِشرینَ» بدل جزء از کل هست و «الطّلاّبَ» مبدل‌منه آن است. ضمیر «هُم» متصل به بدل و به «الطّلاّبَ» برمی‌گردد. مثال۲: وَ لِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مَنِ اسْتَطاعَ إِلَیْهِ سَبِیلاً. 🍃در آیه مذکور، «مَن» بدل از «النَّاسِ» می باشد و ضمیر متصل به بدل مقدر می باشد. تقدیر کلام : وَ لِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مَنِ اسْتَطاعَ مِنهُم إِلَیْهِ سَبِیلاً. 🔹 بدل اشتمال: تابعی است که بر خلاف دو نوع دیگر، تنها بیانگر یکی از خصوصیات و متعلّقات آن است که مبدلٌ‌منه بر آن اشتمال دارد. و این بدل مانند بدل جزء از کل، متصل ضمیری (مذکور یا مقدر) است که به مبدلٌ‌منه برمی‌گردد. مثال۱ : يَسْئَلُونَكَ عَنِ الشَّهْرِ الْحَرامِ قِتالٍ فيهِ... 🍃 «قِتالٍ» بدل اشتمال از «الشَّهْرِ الْحَرامِ» است و ضمیر «ه» در «فيهِ» به مبدلٌ‌منه بر‌می‌گردد. مثال۲ : قُتِلَ أَصْحَابُ الْأُخْدُودِ * النَّارِ ذَاتِ الْوَقُودِ. 🍃«النَّارِ» بدل اشتمال از «الْأُخْدُودِ» و ضمیر متصل به بدل، مقدر است. تقدیر کلام:  النَّارِ فیهِ ذَاتِ الْوَقُودِ. و گفته می‌شود که : در اصل «نارِهِ» بوده که «ٱل» جانشین ضمیر آن شده است. 🔹 بدل مباین: در این نوع، بدل با مبدل‌منه مغایرت دارد که به اعتبار نوع مغایرت بر سه قسم است: ۱. بدل غلط : آوردن این نوع از بدل مباین با هدف تصحیح اشتباهی که در جمله رخ داده است، صورت می‌پذیرد. مثال: جاءَ کمالٌ، جمالٌ. 🍃 قصد گوینده آمدن «جمال» بوده ولی در ابتدا به غلط لفظ «کمال» را می‌آورد . ۲. بدل نسیان: بدلی است که با هدف تصحیح سهوی که به سبب فراموشی در بیان یکی از اجزای جمله رخ داده است، صورت می‌پذیرد. مثال: سافَرَ سَعیدٌ مُحَمَّدٌ. ۳. بدل اضراب : بدلی است که ذکر آن پس از مبدلٌ‌منه، نتیجه‌ی تغییر رأی گوینده و جایگزین کردن واژه‌ای دیگر به جای مبدلٌ‌منه است که در این صورت، واژۀ دوم «بدل إضراب» نامیده می‌شود.  مانند اینکه در ابتدا خطاب به مخاطب خود بگوییم: «خُذِ القَلَمَ»؛ آن‌گاه بلافاصله رأی خویش را تغییر دهیم و پس از آن بگوییم: «الکِتابَ». •••┈✾~💠~✾┈••• ✅ در آیه مورد ۱۲۲ سوره بقره: «ٱلّتی» بدل کل از کل برای «نِعمَة» می باشد. •••┈✾~💠~✾┈••• برگرفته از تدریس استاد ارجمند حسینی آل مرتضی و اساتید مجرب موسسه نورالیقین در کلاس صرف و نحو تخصصی (بر مبنای کتاب موسوعه النحو و الصرف و الاعراب و ترجمه مبادی جلد۴) 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. •••┈✾~💠~✾┈••• موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghi

•••༻﷽༺••• #آموزشی #صرف_و_نحو #جلسه_صد_و_سی_و_نهم ✅ موضوع: مقایسه فاعل و نائب فاعل 🍃تعریف فاعل: اسم مرفوع که فعلی، تامّ و معلوم یا شبه فعلی پیش از آن آمده و به آن اسناد داده می شود. مثال: روایت معصوم : لو یَعلَمُ النَّاسُ مَا فی زِیارَةِ الحُسینِ منَ الفَضلِ لَماتُوا شَوقاً ( اگر مردم می دانستند در زیارت امام حسین چه فضیلتی است از شدت اشتیاق می مردند.) توضیح: در این روایت "الناسُ" اسمی مرفوع که پس از فعل تام و معلوم "یعلمُ" واقع شده و به آن اسناد داده شده، پس فاعل آنست. 🍃تعریف نایب فاعل: اسم مرفوعی که پس از فعل مجهول می آید و به آن اسناد داده می شود. 👈اگر فاعلِ فعل متعدی حذف و مفعول جانشین آن شود مفعول، مرفوع شده و به آن نایب فاعل گویند و فعل هم مجهول می گردد. مثال: یُنصَرُ جَیشُ المُسلمین (ترجمه: سپاه مسلمان یاری می شود.) "جَیشُ" نایب فاعل فعل مجهول "یُنصَرُ" است که در واقع مفعول به فعل معلوم بوده . 🔹دلایل حذف فاعل الف_ علم و آگاهی به آن، در اینصورت نیازی به ذکر آن نمی باشد. مثال: خُلِقَ الْإِنسَانُ (انسان آفریده شد) ب_ جهل و نادانی نسبت به آن، در اینصورت نمی توان آن را معین کرد. مثال: سُرِقَ البَیتُ (خانه دزدیده شد) ج_ به دلیل میل و رغبت به اخفا و پنهان کردن آن. مثال: قُتِلَ اللِصُّ( دزد کشته شد) 🔹تمام احکامی که در فاعل و فعل معلوم اجرا می شود در مورد نایب فاعل و فعل مجهول جاری است، که عبارتند از : تقدم فعل، تامّ بودن فعل، اسناد به فعل 🔹فاعل و نایب فاعل بر دو نوع هستند: ۱_اسم ظاهر: فاز المُجتَهِدَ(فاعل: المجتهدُ) / أُکرِمَ الضَیفُ(نایب فاعل: الضیفُ) ۲_ضمیر بارز : ذَهَبُوا(فاعل: واو) / قُتِلتُ(نایب فاعل: تُ) یا مستتر: حَضَرَ(فاعل: هُوَ مستتر) / کُتِبَت(نایب فاعل: هِیَ مستتر) •••┈✾~💠~✾┈••• ✅ در آیه ۱۲۳ سوره بقره افعال: "لا تجزِی" و "لا تَنفَعُها" معلوم و "نفسٌ" و "شَفاعَةٌ" فاعل آنها هستند. افعال: "لا یُقبلُ" و "یُنصرُون" مجهول و "عَدلٌ" و ضمیر بارز "واو" نایب فاعل آنها می باشند. •••┈✾~💠~✾┈••• برگرفته از تدریس استاد ارجمند حسینی آل مرتضی و اساتید مجرب موسسه نورالیقین در کلاس صرف و نحو تخصصی (بر مبنای کتاب موسوعه النحو و الصرف و الاعراب و ترجمه مبادی جلد۴) 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. •••┈✾~💠~✾┈••• موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghi

•••༻﷽༺••• #آموزشی #صرف_و_نحو #جلسه_صد_و_چهلم ✅ موضوع: تقدم مفعول بر فاعل موارد وجوب تقدم مفعول بر فاعل مواردی که واجب است مفعول بر فاعل مقدم شود عبارتند از: 1 . وقتی که مفعول ضمیر متصل و فاعل اسم ظاهر باشد. مثال : نَصَرَکَ عَلیٌ . 2 . وقتی که به فاعل ضمیری متصل شده باشد که مرجع آن ضمیر همان مفعول به باشد.   مثال : نَصَرَ علیّاً اَبوُهُ . 3 . وقتی که فاعل بعد از اِلاّ قرار بگیرد.  مثال: ما نَصَرَ علیاً الّا فریدٌ به طور کلی وقتی که فاعل محصور باشد، مفعول بر آن مقدم می شود. مثال : اِنَّما ، یُرشِدُ الناسَ العُلماءُ . در بقیه موارد تقدم و یا تاخر فاعل بر مفعول واجب نیست اگر لازم باشد هر یک می تواند بر دیگری مقدم شود ولی هرگز فاعل نمی تواند بر خود فعل مقدم شود. مثال:  لَقَد جاءَ آلَ فِرعَونَ النُذُرُ. آل فرعون را انذار آمد. •••┈✾~💠~✾┈••• برگرفته از تدریس استاد ارجمند حسینی آل مرتضی و اساتید مجرب موسسه نورالیقین در کلاس صرف و نحو تخصصی (بر مبنای کتاب موسوعه النحو و الصرف و الاعراب و ترجمه مبادی جلد۴) 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. •••┈✾~💠~✾┈••• موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghi

•••༻﷽༺••• #آموزشی #صرف_و_نحو #جلسه_صد_و_چهل_و_یکم ✅ موضوع : افعال دو مفعولي 🔹این افعال دو دسته اند: 1️⃣ افعالي كه دو مفعول آن ها در اصل مبتدا و خبر بوده‌اند ؛ كه در اصلاح «افعال قلوب» نامیده می‌شوند وبر سه دسته اند: الف) افعال يقين: افعالی که بر یقین کردن دلالت می کنند. مانند: رَأَيَ، عَلِمَ، وَجَدَ، تَعَلَّمَ... مثال: وَ وَجَدَکَ ضالّاً فَهَدیٰ .{ضحی/۷} (و تو را گمشده یافت و هدایت کرد.) 🍃ضمیر خطاب «کَ» و «ضالاً »، دو مفعول فعل « وَجَدَ» می باشند. 📌نکته : افعال یقین، به شرط داشتن معنای یقین، در شمار این افعال قرار می گیرند. به عنوان مثال، فعل «رَأَیٰ» در صورتی که به معنای «اَیقَنَ» باشد، از افعال قلوب است اما اگر به معنای دیدن با چشم سر باشد و نه رؤیت قلبی، دیگر دو مفعولی نیست. مثال: فَلَمّا رَأَی الشَّمسَ بازِغَةً. {انعام/۷۸} (وقتی خورشید را در حال طلوع دید...) 🍃«رَأَیٰ» فعل قلبی نیست و فقط به یک مفعول( الشمس) اکتفا کرده است.چون دیدن باچشم سر است و «بازغةً»، حال برای «الشمس» است. ب) افعال ظنّ و گمان: مفید بخش رُجحان و برتری هستند؛ مانند: ظَنَّ، خالَ، حَسِبَ، زَعَمَ، جَعَلَ، عَدَّ ... مثال: وَ جَعَلوا ٱلمَلائِکَهَ ٱلّذینَ هُم عِبادُ ٱلرَّحمَنِ اِناثاً. {زخرف/ ۱۹} (آنها فرشتگان را که بندگان خداوند رحمانند مؤنّث پنداشتند.) 🍃«الملائکهَ» و «اِناثاً» دو مفعول برای فعل «جَعَلوا» می‌باشند. 📌 نکته : افعال رُجحان نیز به شرط داشتن معنای گمان، جزء افعال قلوب به شمار می روند. مثال: یَظُنّونَ بِاللهِ غَیرَالحَقِّ. {آل‌عمران/۱۵۴} (بر خداوند، گمان ناروا بردند.) 🍃«یَظُنّونَ»، فعل قلبی نیست وبه یک مفعول( غَیرَ) اکتفا کرده است، چون به معنی اتهام زدن است. ج)افعال تحويل و تصییر: افعالی که بر تحویل و تبدیل موصوف از حالت و شکلی به حالت و شکل دیگر دلالت می کنند و عبارتند از: صيَّرَ، ردَّ، تَرَكَ، غادَرَ، وَهَبَ (به معنای صیَّر: تبدیل کرد)، تَخذ، إتَّخَذَ، جَعَلَ مثال:اَتَّخذنَاهُم سِخرِیًّا أم زاغَتْ عنهُمُ اَلاَبصارُ. {ص/۶۳} (آیا ما آنها را به ناحق به مسخره گرفتیم (واکنون دربهشتند) یا (در دوزخند و) دیدگان ما به آنها نمی‌اُفتد؟) 🍃ضمیر متصل «هُم» و «سِخریاً» دو مفعول برای« اَتَّخَذنا» می باشند. 📌 نکته: در واقع دسته ی سوم، افعال ملحق به قلوب می‌باشند. ✍علت نامگذاری افعال قلوب: اغلب این افعال بر شکّ و یقین- که متعلق به قلب است- دلالت دارند. 2️⃣افعالي كه دو مفعول آنها در اصل مبتدا و خبر نمی‌باشد ؛ که غالباً معناي عطا و بخشش، دارند. 👈اين افعال بسيارند و مهم ترين آن ها عبارتند از: كَسا، رَزَقَ، أطعَمَ، سَقَي، زَوَّدَ، أسكَنَ، أعطَي مثال: اِنّا اَعطَیناکَ الکَوثَرَ. {کوثر/۱} (بی تردید ما به تو خیر فراوان عطا کردیم.) 🍃ضمیر خطاب «کَ» و «الکَوثرَ» دو مفعول برای فعل «اَعطَینا» می باشد. ┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄ ✅با توجه به توضیحات، در آيه ۱۲۵ سوره بقره: 🍃جعلنا: فعل ماضی و از افعال دو مفعولی است که معنای ظنّ وگمان می‌دهد. البیتَ: مفعولٌ به اول مثابةً: مفعولٌ‌به دوم 🍃 اتَّخِذُوا: فعل امر، از افعال دومفعولی مِن‌مَقام: جار و مجرور، مفعول‌به دوم (با واسطه) إِبْرَاهِيمَ: مفعول‌به اول ┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄ برگرفته از تدریس استاد ارجمند حسینی آل مرتضی و اساتید مجرب موسسه نورالیقین در کلاس صرف و نحو تخصصی (بر مبنای کتاب موسوعه النحو و الصرف و الاعراب و ترجمه مبادی جلد۴) 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. ┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄ موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghin

•••༻﷽༺••• #آموزشی #صرف_و_نحو #جلسه_صد_و_چهل_و_دوم ✅ موضوع: همزه وصل و قطع 👈در زبان عربی همزه با الف فرق دارد: الف همیشه ساكن است (البته ساكن ذاتی نه علامتی) مثال: ما، صباح، یُجاهدُ اما همزه همیشه با حركات گوناگون و نیز با علامت ساكن دیده می‌شود. مثال: إِسْماعیل- بَأْسٍ 🔹همزه دو نوع داریم: ۱. همزه قطـع ۲. همزه وصل 1⃣ همزه وصل همزه‌ای است كه اگر به حرف ماقبل متّصل گردد ساقط گردیده و خوانده نمی‌شود. مثال: همزة ٱللهُ در «بِسْمِ ٱللهِ» و «سُبْحانَ ٱللهِ» همین همزه اگر در اول كلام قرار گیرد خوانده می‌شود. مثال: ٱَللهُ اَكْبَرُ. 2⃣ همزه قطع همزه‌ای است كه در حال وقف و وصل خوانده می‌شود و هیچگاه ساقط نمی‌شود. مثال: إِبْراهیم - أَیْنَ- أِقْلِعی. 🔹چگونگی تشخیص همزة قطع از همزه وصل از یكدیگر الف) همزه قطع همزه های قطع بر پنج دسته تقسیم می‌شوند: ۱. كلیّه ‌همزه‌هایی كه با آن اسم یا فعل یا حرف ساخته شده باشد و همزه جزء آنها باشد. مثال: إبْراهیم، أساسْ، أخَذَ، أتاهُمْ، إذْ، إنَّ، إلیٰ  نکته: فقط هفت كلمه در قرآن كریم با اینكه اسم می‌باشند، لكن استثناءً همزه آنها وصل می‌باشند. 👈 اِمْرَءْ، اِمْرَءَةً، اِبْنْ، اِبْنَتِ، اِثْنانِ، اِثْنَتانِ، اِسْم كه همگی به‌صورت مستقل، مكسور خوانده می شوند. از حروف فقط كلمة "ٱَلْ" استثناءً همزه اش وصل می‌باشد و در همه جا ابتدا مفتوح خوانده می‌شود. مثال: ٱَللّهُمَّ اشفِ کُلَّ مریضٍ ۲. همزه استفهام که معنی فارسی آن كلمة "آیا" می‌باشد. مثال: ءَاَنْتَ قُلْتَ؟، أهكَذا؟، أفَرَءَیْتَ  كه همیشه هم مفتوح هستند. ۳. همزه های باب اِفعال در مصدر و ماضی و فعل امر حاضر كه همگی قطع هستند. مثال: إكْرامْ، أكْرَمَ، أكْرِمی ۴. همزه اَفْعَلُ التّفضیل که معمولاً بر وزن اَفْعَل می‌باشد. مانند: اَصْدَقُ ، اَكْرَمُ، أعلی مثال: قلنا لا تخاف إنک أنت الأعلی. (طه/۲۰) ۵. همزه‌های مُتكلّم وحده از هر باب و هر وزن كه باشد. مثال: أعْلَمُ، أرْحَمُ ۶. همزه های فعل تعجّب از فروعات باب افعال می‌باشد و لذا همزه آنها نیز قطع می‌باشد. مثال: اَسْمِعْ بِهِمْ وَ اَبْصِرْ. (مریم/۳۸) ۷. صفت مشبهه بر وزن أَفعَل مانند: «أبیض و أسود» در «حتّی یتبیّن لکم الخیط الأبیض من الخیط الأسود». ب) همزه وصل به جزء موارد یاد شده، همزه های دیگر در قرآن كریم همگی وصل می‌باشند كه اگر در ابتدا خواسته باشیم آنها را بخوانیم نحوه خواندن آنها به این شرح است: ⬅️اگر حرف سوّم فعل (با احتساب همزة وصل) مفتوح یا مكسور باشد، همزه وصل آن مكسور خوانده می شود و اگر حرف سوّم فعل، مضموم باشد، همزه وصل آن نیز مضموم خواهد شد. مثال: اُنْظُروُا، اِغْفِرْ، اِكْتَسَبَ، اُسْتُضْعِفوُا. نکته: در كلمات اِقْضوُا، اِبْنوُا، اِمْشوُا، اِمْضوُا اگر چه ظاهراً طبق قاعده بالا باید در ابتدا مضموم خوانده شوند لكن چون در اصل و قبل از اعلال اِقْضِیُوا، اِبْنِیُوا، اِمْشِیُوا، اِمْضِیُوا بوده‌اند فلذا علی القاعده همزه وصل در همه اینها ابتدا به كسره خوانده می‌شود. •••┈✾~💠~✾┈••• ✅ در آیه ۱۲۶ سوره بقره: 🍃 کلمات زیر دارای همزه قطع هستند: إذ، إبراهیم، آمِناً، أهلَ، آمَنَ، آخر، اُمَتِّع، أضطرّ. 🍃کلمات زیر دارای همزه وصل هستند: ٱجعَل، ٱرزُق، ٱلثَّمرات، بِٱللّه، وَٱلیَوم ٱلآخِر، ٱلنّار، ٱلمَصیر. •••┈✾~💠~✾┈••• برگرفته از تدریس استاد ارجمند حسینی آل مرتضی و اساتید مجرب موسسه نورالیقین در کلاس صرف و نحو تخصصی (بر مبنای کتاب موسوعه النحو و الصرف و الاعراب و ترجمه مبادی جلد۴) 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. •••┈✾~💠~✾┈••• موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghi

•••༻﷽༺••• #آموزشی #صرف_و_نحو #جلسه_صد_و_چهل_و_سوم ✅ موضوع: فعل جامد تعریف: فعل جامد یا غیر متصرف فعلی است که همواره دارای یک صیغه و ساختار واحد است و تغییر نمی‌کند، مانند: «عَسیٰ» از افعال رجاء، «نِعمَ» و «بئس» از افعال مدح و ذمّ و صیغه تعجب «ماأفعل» 🔹انواع فعل جامد فعل‌های غیر متصرف یا جامد در سه گروه دسته‌بندی می‌شوند: ۱_ فعل‌های جامدی که فقط به شکل فعل ماضی هستند. این گروه که بیشترین فعل‌های جامد را تشکیل می‌دهند عبارتند از: لیس و مادامَ: از اخوات کان مثال: إِنَّ الَّذِينَ فَرَّقُوا دِينَهُمْ وَكَانُوا شِيَعًا لَّسْتَ مِنْهُمْ فِي شَيْءٍ ... «آنان که دین را پراکنده نمودند و (در آن) فرقه فرقه شدند (چشم از آنها بپوش) چنین کسان به کار تو نیایند...» انعام /۱۵۹ کَرُبَ: از افعال مقاربه عسى، حرى، اخلولق: از افعال رجاء مثال: لا تقتلوه عسی أن ینفعنا أو نتّخذه ولداً. «او را نکشید امید است که از او سودی به ما رسد یا آن که وی را به فرزندی قبول کنیم» قصص/۹ نعم، بئس، ساء، حبّذا و لا حبّذا: از افعال مدح و ذم مثال: فَحَسْبُهُ جَهَنَّمُ وَ لَبِئْسَ‌ الْمِهادُ «جهنم برای او کافی است و بد جایگاهی است.»بقره/۲٠۶ ۲_ فعل‌های جامدی که به شکل فعل امر هستند مثل: هَبْ (به معنای احسب و افرض)، تَعَلَّمْ (به معنای اعلم) مثال: إلَهي هَبْ لَنا من لَدُنْكَ رحْمةً إنَّك أنت الوهَّابُ خدايااز جانب خود رحمتي بر ما ارزاني دار زيرا تو بسياربخشنده هستي ۳_ فعل‌های جامدی که به شکل فعل مضارع هستند. این گروه کمترین تعداد فعل‌های جامد را دارا است مثل: يَهيطُ (به معناى يصبح و يضجّ). •••┈✾~💠~✾┈••• ✅ در آیه ۱۲۶بقره، «بئس» فعل ماضی و از افعال مدح و ذمّ می‌باشد. •••┈✾~💠~✾┈••• برگرفته از تدریس استاد ارجمند حسینی آل مرتضی و اساتید مجرب موسسه نورالیقین در کلاس صرف و نحو تخصصی (بر مبنای کتاب موسوعه النحو و الصرف و الاعراب و ترجمه مبادی جلد۴) 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. •••┈✾~💠~✾┈••• موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghi

•••༻﷽༺••• #آموزشی #صرف_و_نحو #جلسه_صد_و_چهل_و_چهارم ✅ موضوع: موارد حذف متعلق شبه جمله متعلق شبه جمله یا مذکور است و یا محذوف و این حذف یا جایز است یا واجب 👈حذف جایز: که به جهت وضوح و آشکاری متعلق به، به سبب شهرتش در استعمال قبل از حذف میباشد. چنانچه متعلق جار و مجرور، فعل یا شبه فعل خاص باشد، در حالت معمولی و بدون قرینه باید در جمله بیان شود، چرا که در صورت حذف، مخاطب متوجه منظور متکلم نمی‌شود. بنابراین اگر قرینه ای در کلام باشد که ما را از فعل بی نیاز کند، حذف متعلق جایز است. مثال: اَینَ دَرَّسَ الاُستاذ؟ به دو صورت می‌توان پاسخ داد: ⬅️دَرَّسَ الاستاذُ فی الصَّف ⬅️فی الصَّفِ الخامس 👈موارد لزوم حذف متعلق شبه جمله چنانچه جار و مجرور و ظرف، خبر، حال، صله و صفت واقع شود، حذف متعلق لازم است. 🍃خبر واقع شود: مثال ۱: اَلحَمدُلِلهِ که در این آیه الحمدُ: مبتدا و لِلّهِ: جار و مجرور (خبر) و متعلق به عامل محذوف مثال ۲: یَدُاللهِ فَوقَ اَیدیهِم در این آیه فَوقَ اَیدیهِم: ظرف و متعلق به عامل محذوف 🍃صله واقع شود: مثال: هُوَ الَّذی فِی السَّماءِ اِلهُُ در این آیه فِی السَّماءِ:جار و مجرور و متعلق به عامل مقدر (کائن) میباشد. 🍃صفت واقع شود: رَاَیتُ عُصفوراََ عَلَی غُصنِ الشَّجَرَه گنجشکی را دیدم که بر روی شاخه درخت بود در این مثال: عَلی غُصنِ الشَّجَرَه: توضیح دهنده عصفور است لذا نعت یا صفت آن واقع می‌شود. و در واقع، شبه جمله چنانچه بعد از نکرات قرار بگیرد نقش صفت دارد. 🍃حال واقع شود: مثال: شاهَدتُ العُصفورَ فَوقَ الشَّجَرَه در این مثال، فَوقَ الشَّجَرَه: ظرف و متعلق به عامل محذوف (حال) می‌باشد. و چنانچه شبه جمله بعد از معارف قرار بگیرد نقش حال دارد. ✅✅✅✅ در آیه ۱۲۷/ بقره: مِنَ البَیتِ، جار و مجرور و متعلق به عامل مقدر و حال برای القواعد می‌باشد. •••┈✾~💠~✾┈••• برگرفته از تدریس استاد ارجمند حسینی آل مرتضی و اساتید مجرب موسسه نورالیقین در کلاس صرف و نحو تخصصی (بر مبنای کتاب موسوعه النحو و الصرف و الاعراب و ترجمه مبادی جلد۴) 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. •••┈✾~💠~✾┈••• موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghi

•••༻﷽༺••• #آموزشی #صرف_و_نحو #جلسه_صدوچهل_وپنجم ✅ موضوع: حذف حرف ندا و حکم منادای مضاف 🔹حروف ندا هفت حرفند: همزه مقصوره (نداء قریب)، همزه ممدوده (نداء بعید)، یا، أیا، هَیا، أی، وا 🔹حذف جوازی حرف ندا فقط حرف نداء «یا» می تواند به صورت لفظی حذف شود، اگر قبل از اسم «عَلَم» و «مضاف» و «أیُّها» می باشد. مثال ۱: یوسُفُ اَعرِض عَن هذا 🍃«یوسف» اسم عَلَم است و حرف نداء «یا» قبل از آن حذف شده است. مثال ۲: سَنَفرُغُ لَکُم أیُّهَا الثَقَلان 🍃جایز است حرف ندا (یا) قبل از «أیّها» حذف شود. مثال ۳: رَبَّنا آتِنا مِن لَدُنکَ رحمةً 🍃حرف نداء «یا» قبل از منادای مضاف «رَبَّنا» حذف شده است. 🔹حکم منادای مضاف هرگاه منادا، مضاف باشد، واجب است منصوب شود. مثال: رَبَّنَا اغفِر لَنا. 🍃 در کلام فوق، «ربَّ» منادای مضاف و منصوب است. ضمیر متصل «نا»، مبنی و محلا مجرور به عنوان مضاف الیه واقع شده است. •••┈✾~💠~✾┈••• ✅در آیه ۱۲۸ سوره مبارکه بقره: «رَبَّنا» منادای مضاف است و حرف نداء «یا» جوازاً حذف شده و منادا وجوباً منصوب است. •••┈✾~💠~✾┈••• برگرفته از تدریس استاد ارجمند حسینی آل مرتضی و اساتید مجرب موسسه نورالیقین در کلاس صرف و نحو تخصصی (بر مبنای کتاب موسوعه النحو و الصرف و الاعراب و ترجمه مبادی جلد۴) 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. •••┈✾~💠~✾┈••• موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghi

•••༻﷽༺••• #آموزشی #صرف_و_نحو #جلسه_صدوچهل_وششم ✅ موضوع: فعل ثلاثی مجرد و اوزان آن 🔹️فعل از لحاظ حروف اصلی دو نوع است: الف)مجرد: اولین صیغه ماضی آن تنها سه یا چهار حرف اصلی دارد( نَصَرَ، زَلزَلَ) ب) مزید: به حروف اصلی اولین صیغه ماضی یک یا چند حرف اضافه شود(جَمَعَ👈اِجتَمَعَ) 🔹️اوزان فعل ثلاثی مجرد: فعل ثلاثی شش وزن دارد که از اختلاف حرکت حرف دوم ماضی و مضارع مشخص می‌شود: ۱) فَعَلَ یَفعِلُ مانند :ضَرَبَ، یَضرِبُ ۲) فَعَلَ یَفعُلُ مانند : قَتَلَ یَقُتُلُ ۳) فَعَلَ یَفعَلُ مانند : جَعَلَ یَجعَلُ ۴) فَعِلَ یَفعَلُ مانند: سَمِعَ یَسمَعُ ۵) فَعِلَ یَفعِلُ مانند: وَرِثَ یَرِثُ ۶) فَعَلَ یَفعِلُ مانند: حَسُنَ یَحسُنُ نکته: وزن های ثلاثی مجرد بی قاعده اند با این وجود دانشمندان صرف روش هایی برای شناخت آنها- بدون نیاز به فرهنگ لغت- گذاشته اند که ما در این مبحث به نکات باب (فَعَلَ یَفعُلُ) پرداخته می‌شود: 🔹️فَعَلَ یَفعُلُ: عین‌الفعل ماضی کسره و عین الفعل مضارع فتحه می باشد؛ مانند: قَتَلَ یَقُتُلُ اما در بعضی موارد طبق قاعده می‌باشد: الف)فعل اجوف واوی و ناقص واوی باشد: قَوَمَ ⬅️ قَامَ ⬅️ یَقُومُ دَعَوَ ⬅️ دَعَا ⬅️ یَدعُو مثال: الَّذِينَ آتَيْنَاهُمُ الْكِتَابَ يَتْلُونَهُ حَقَّ تِلَاوَتِهِ 🍃«يَتْلُونَهُ» فعل مضارع ناقص واوی بر وزن یَفعُلُ ب)معنای رقابت دهد: مثال: سَابَقَنِی فَسَبَقتُهُ اَسبُقُه. ج)فعل مضاعف ومتعدی مانند: مَدَّ یَمُدُّ مثال: وَيَمُدُّهُمْ فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ. 🍃«يَمُدُّهُمْ» فعل متعدی ومضاعف بر وزن یَفعُلُ •••┈✾~💠~✾┈••• ✅در آیه ۱۲۹ سوره مبارکه بقره: فعل مضارع «یتلو» ناقص واوی بر وزن «فَعَلَ یَفعُلُ» (تَلَوَ یَتلُو) •••┈✾~💠~✾┈••• برگرفته از تدریس استاد ارجمند حسینی آل مرتضی و اساتید مجرب موسسه نورالیقین در کلاس صرف و نحو تخصصی (بر مبنای کتاب موسوعه النحو و الصرف و الاعراب و ترجمه مبادی جلد۴) 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. •••┈✾~💠~✾┈••• موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghi

•••🌸•••༻﷽༺•••🌸••• #آموزشی #صرف_و_نحو #جلسه_صدو_پنجاه_و_پنج ✅ موضوع : تغییرات فعل مهموز 👈 فعل یا صحیح است یا غیر صحیح. 🍃 اقسام فعل صحيح: فعل صحيح، گاهى «مهموز» و زمانى «مضاعف» است. 🍃مهموز: آن است كه در يكى از حروف اصلى آن همزه باشد. فعل مهموز، مانند فعل سالم است و فقط در برخی موارد، همزه آن تخفیف یافته و در معرض تغییر است. 🟢 تخفیف همزه بر دو نوع است : ۱. قلبی ۲.حذفی 🔹تخفیف قلبی : الف) واجب: هرگاه دو همزه کنار هم قرار گیرند، طوری که همزه اول متحرک و همزه دوم ساکن باشد، واجب است همزه ساکن به حرف مدی از جنس حرکت همزه متحرک تبدیل شود. مثال : أأْتَی(قلب همزه به الف مدي): آتَی أُأْتِیَ(قلب همزة به واو مدي ): أُوتِیَ أِأْتاء(قلب همزة به ياء مدی): أیتَاء 🍃به این نوع تخفیف "تلیین" به معنای نرم کردن می گویند. ب) جایز : اگر همزه ساکن بعد حرف متحرکی غیر از همزه واقع شود، قلب آن به حرف مدي جوازي است. مثال: یَأْمُرُ(جواز قلب همزه به الف مدي) : یَامُرُ یُؤْمَرُ(جواز قلب همزه به واو مدي) : یُومَرُ 🔹تخفیف حذفی این نوع تخفیف قاعده مشخصی ندارد و سماعی است و معمولا در حالت اجتماع دو همزه این حالت پیش می آید. حذف همزه امر حاضر در افعال مهموز الفاء مثال: ( أَخَذَ، أَکَلَ، أَمَرَ، أَتَی) أمر حاضر این افعال : مثال: خُذْ، کُلْ، مُرُ، تِ 🍃دو فعل اول اين حذف، وجوبی و دو فعل آخر جوازي است. •••┈✾~💠~✾┈••• ✅ در آیه ۱۳۶ از سوره مبارکه بقره: فعل «اوتِیَ» از تخفیف واجب قلبی برخوردار است. •••┈✾~💠~✾┈••• برگرفته از تدریس استاد ارجمند حسینی آل مرتضی و اساتید مجرب موسسه نورالیقین در کلاس صرف و نحو تخصصی (کتاب صرف و نحو متوسطه و مبادئ العربية ) •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghin

•••🌸•••༻﷽༺•••🌸••• #آموزشی #صرف_و_نحو #جلسه_صدو_پنجاه_و_ششم ✅موضوع:قاعده اعلال در فعل معتل« ناقص» 🔹️توضیح : از آنجا که در کلمه های معتل حرف عله وجود دارد و نمی توان آن را مانند کلمات صحیح صرف کرد؛ به همین جهت باید در بعضی موارد جهت ایجاد سبکی و سهولت در تلفظ تغییراتی ایجاد کرد که این تغییرات را اعلال می گویند 🔹️در این مبحث به یکی از قواعد اعلال در فعل ناقص «فعلی که سومین حرف اصلی آن از حروف عله باشد» پرداخته می شود 🔹️قاعده: هرگاه واو مضموم ماقبل مضموم و نیز یاء مضموم ما قبل مکسور در آخر فعل مضارع قرار گیرند ضمه آنها حذف می شود این قاعده در صیغه های«۱،۴،۷،۱۳،۱۴» جاری می شود 🍃مانند: یَدْعُوُ ⬅️ یَدْعُو یَرْمِیُ ⬅️ یَرْمِی تُغنِیُ ⬅️ تُغنِی نَستَغنِیُ ⬅️ نَستَغنِی اَرمِیُ⬅️ اَرمِی •••┈✾~💠~✾┈••• ✅در آیه مورد بحث« آیه ۱۳۷ بقره» کلمه «يَكْفِي»طبق قاعده ای که در فعل ناقص بیان شد ضمه آخر فعل مضارع حذف می شود •••┈✾~💠~✾┈••• برگرفته از تدریس استاد ارجمند حسینی آل مرتضی و اساتید مجرب موسسه نورالیقین در کلاس صرف و نحو تخصصی (کتاب صرف و نحو متوسطه و مبادئ العربية ) •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralyaghin

•••🌸•••༻﷽༺•••🌸••• #آموزشی #صرف_و_نحو #جلسه_صد_و_پنجاه_و_هشتم ✅ موضوع: اسم فاعِل 👈 تعریف: اسم مشتقی است که برای دلالت بر معنایی مجرد و حادث اتفاق می افتد (و زائل می شود) و فاعلش آورده می شود. 🔹طریقه ساختن اسم فاعل: الف) از فعل ثلاثی مجرد بر وزن «فاعِل» مثال) ‌کاتِب از فعل کَتبَ 🌱اگر فعل اجوف، عین‌الفعلش الف باشد، الف قلب به همزه می‌شود. مثال) قال ⬅️ قائِل 🌱اگر فعل ناقص باشد، حکم اسم منقوص را می گیرد، اگر مضاف و معرفه به «ال» نباشد، یعنی ⏺حرف یاء آخر در حالت رفع و جر⬅️حذف شده مثال) جاء قاضٍ مثال) مررت بغازٍ ⏺حرف یاء در حالت نصب⬅️ باقی می ماند مثال) شاهدتُ هادیاً ب) در غیر ثلاثی مجرد، بر وزن فعل مضارع همراه با ابدال حرف مضارعه به میمِ مضموم و مکسور شدن ماقبل آخر ساخته می شود. مثال۱) دَحرَج ⬅️ مُدَحرِج مثال۲) استغفر ⬅️ مُستَغفِر 🌱اگر حرف ماقبل آخر الف باشد، آن الف، همچنان که در اسم فاعل است، می ماند مثال) اختار ⬅️ مختار 🔹عمل اسم فاعل: اسم فاعل اگر همراه با 《أل》 باشد بی هیچ قید و شرطی عمل فعل را انجام می‌دهد. مثال) جاء الناظمُ القصیدهَ 🍃«هو» مستتر فاعل برای اسم فاعل «الناظم» «القصیده» مفعول‌به برای اسم فاعل اما اسم فاعل مجرد از «ال»با شرایطی عمل می کند. 🔹حکم اسم فاعل عامل: هرگاه اسم فاعل، شروط نصب مفعول به، را داشته باشد، نصب مستقیم این مفعول و جر آن به اعتبار اینکه مضاف الیه است، جایز می باشد. مثال) ما انت مکافیءُ الکسولِ ❌ اما اسم فاعل مفصول از مفعولش،جز منصوب نمودن مفعولش، عمل دیگری از آن جایز نمی باشد. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• ✅ با توجه به آیه ۱۳۹ بقره: «مُخْلِصُونَ» اسم فاعل غیر ثلاثی مجرد (باب افعال) می‌باشد. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• برگرفته از تدریس استاد ارجمند حسینی آل‌مرتضی و اساتید مجرب موسسه نورالیقین در کلاس صرف و نحو تخصصی ( بر مبنای کتب موسوعه النحو و الصرف ، مبادی العربیه ، سرآغازنحو واعراب القرآن الکریم) 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralya

•••🌸•••༻﷽༺•••🌸••• #آموزشی #صرف_و_نحو #جلسه_صد_و_پنجاه_و_نهم ✅ موضوع: انواع أم تعریف : حرف عطف می‌باشد و بر دو قسم است؛ متصل و منقطع اعراب : حرف عطف، مبنی بر سکون، محلی از اعراب ندارد. ۱- أم متصل: کلمه ای است که ماقبل و مابعدش بهم متصل باشند، به گونه ای که هریک به دیگری نیاز داشته باشد. الف - بعد از همزه تسویه مثال: إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا سَوَاءٌ عَلَيْهِمْ أَأَنذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنذِرْهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ ب - بعد از همزه استفهام حقیقی مثال: أَأَنتُمْ أَشَدُّ خَلْقًا أَمِ السَّمَاءُ بَنَاهَا ۲-أم منقطع: بر خلاف أم متصل، مقتضی متصل بودن ماقبل و مابعدش نمی باشد، بمعنی «بل» و همیشه معنای اضراب می دهد و فقط جمله ها را عطف می‌کند، الف- بعد از همزه تسویه یا استفهام حقیقی نباشد، مثال: أَمْ لَهُ الْبَنَاتُ وَلَكُمُ الْبَنُونَ ب- بعد از خبر محض می آید، مثال: تَنزِيلُ الْكِتَابِ لَا رَيْبَ فِيهِ مِن رَّبِّ الْعَالَمِينَ، أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ... ج- بعد از همزه غیر استفهام، (همزه در اینجا برای انکار و بمنزله نفی است) مثال: أَلَهُمْ أَرْجُلٌ يَمْشُونَ بِهَا أَمْ لَهُمْ أَيْدٍ يَبْطِشُونَ بِهَا د- بعد از استفهام بوسیله غیر همزه می آید، مثال:... قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الْأَعْمَىٰ وَالْبَصِيرُ أَمْ هَلْ تَسْتَوِي الظُّلُمَاتُ وَالنُّورُ... •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• ✅ با توجه به موضوع مطرح شده «أم» در آیه ۱۴۰ منقطع است، فقط بمعنای حرف عطف است و بعد از همزه تسویه و استفهام نیامده است. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• برگرفته از تدریس استاد ارجمند حسینی آل‌مرتضی و اساتید مجرب موسسه نورالیقین در کلاس صرف و نحو تخصصی ( بر مبنای کتب موسوعه النحو و الصرف ، مبادی العربیه ، سرآغازنحو واعراب القرآن الکریم) 📌توجه : هرگونه نشر یا کپی‌برداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد. •••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈••• موسسه نورالیقین مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی @moassese_nooralya