•••🌸•••༻﷽༺•••🌸•••
#آموزشی
#صرف_و_نحو
#جلسه_هفتاد_و_سوم
✅
موضوع:جملاتی که محلّ اعراب ندارند (جمله مفسره یا تفسیریه)
🔹
جمله مفسّره:
جملهای که ماقبل خود را تفسیر کرده و حقیقت آن را نمایان میکند.
🔹
ادات تفسیر:
اداتی است که جمله ماقبل خود را تفسیر میکند؛
در اصطلاح نحو «
تفسیر» عبارت است از تبیین و توضیح ابهام موجود در کلام با ادات مخصوص.
این ادات که در وسط کلام واقع میشوند «ادات تفسیر» نام داشته و عبارتند از: «أیْ»، «أنْ» و «إذا».
«اذا» بر طبق نظر بعضی از ادیبان از «ادات تفسیر» است.
🔹تفسیر به اعتبار نوع مفسَّر و مفسِّر بر دو قسم است:
•
تفسیر مفرد به مفرد
مانند: «هذا عسجُدٌ أی ذَهَبٌ»
🍃در این مثال «
أي» حرف تفسیر بوده و بر تفسیر و توضیح کلمهی «عسجُد» به کمک کلمهی «ذهبٌ» دلالت دارد.
•
تفسیر جمله به جمله
مثال: «اُریق رَفده أی مات»
🍃در این مثال «
أي» حرف تفسیر بوده و بر تفسیر و توضیح جملهی "اُریق رَفده" به کمک جملهی "مات" دلالت دارد.
نکته۱: «أی» برای توضیح و تفسیر هر مبهمی (مفرد یا جمله) به کار میرود به خلاف تفسیر به «أن» که با وجود شرایطی در تفسیر جمله به جمله به کار میرود.
نکته۲: «أن» در تفسیر جمله به جمله به کار رفته و تفسیر به آن منوط به چهار شرط است:
۱. «أن» بین دو جمله واقع شود.
۲. جملهی قبل از «أن» نباید از لفظ «قول» باشد.
۳.جملهی قبل از «أن» باید معنای قول داشته باشد.
۴.بر أدات تفسیر حرف «جرّ» وارد نشود.
نکته۳. وقتی مفسِّر، مفرد باشد، در این صورت عطف بیان یا بدل از مفسَّر خواهد بود؛
مثال: «هذا غَضَنْفَرٌ أی أسدٌ»
🍃در این مثال «أسد» بدل یا عطف بیان از «غضنفر» است.
نکته۴. وقتی مفسِّر، جمله باشد، در این صورت محلی از اعراب نخواهد داشت.
مثال: «اُریق رَفَده أی: مات»
🍃در این مثال «مات» جملهی تفسیری و محلی از اعراب ندارد.
💥آیه «و نادَیْناه أنْ یا إبراهیمُ»،
(او را ندا دادیم که: ای ابراهیم )؛ در این آیه شریفه "أن" از ادات تفسیر بوده و جملهی "یا إبراهیم"، مفعول مقدر فعل "نادیناه" را تفسیر میکند. تقدیر آیه "و نادیناه بشیءٍ أن یا إبراهیم" است.
•••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈•••
✅
در آیه ۶۷ از سوره مبارکه بقره:
جمله «اَکونَ مِنَ الجاهلینَ ..» جمله مفسره است و محلی از اعراب ندارد، در واقع این جمله علت پناه بردن حضرت موسی سلام الله علیه به خدا را توضیح میدهد.
•••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈•••
برگرفته از تدریس استاد ارجمند حسینی آلمرتضی و اساتید موسسه نورالیقین در کلاس صرف و نحو تخصصی و کتاب موسوعة النحو و الصرف و الأعراب
📌توجه : هرگونه نشر یا کپیبرداری از تمام یا% بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد.
•••┈✾~🍃🌸🍃~✾┈•••
موسسه نورالیقین
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی
@moassese_nooralyaghin