*•═•••◈﷽◈•••═•*
#آموزشی
#تفسیر_تخصصی
#جلسه_بیستودوم
✅
موضوع: تشبیه
✍ علامه جوادی آملی در «تفسیر تسنیم، جلد ۱۷، صفحه ۲۱۰ می فرماید:
⬅️ «
جمله تنقضه انتقاض الحديد، يعنی رحم همانند كوبه در به عرش خدا وابسته است و هنگام قطع رحمْ عرش را با صداي خاص مي كوبد و چنين مي گويد: اللّهمّ صِلْ من وَصَلني.... اين تعبير از زيباترين تمثيل ها و داراي «مشبه» و «مشبه به» و «وجه شبه» است.»
┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄
⬅️
تشبیه چهار رکن دارد:
◀️ مشبه ، مشبه به ، وجه شبه ، ادات تشبیه.
👈
مشبه : کلمه ای است که آن را به چیزی تشبیه میکنیم.
👈
مشبه به : کلمه ای است که چیزی را به آن تشبیه میکنیم.
👈
وجه شبه :صفت مشترکی است بین مشبه و مشبه به که در مشبه به بارزتر است.
👈
ادات تشبیه: کَ ، مثل ، یشبه ، کَأنَّ
┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄
تقسیم
تشبیه به اعتبار ادات تشبیه⬇️
1⃣
موکد: تشبیهی که در آن ادات تشبیه حذف شده است. مانند : وَأَزْوَاجُهُ أُمَّهَاتُهُمْ
2⃣
مرسل: تشبیه مرسل آن است که ادات تشبیه در آن ذکر شود.
مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكَاةٍ فِيهَا مِصْبَاحٌ
┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄
تقسیم تشبیه به اعتبار وجه شبه⬇️
1⃣
تشبیه مفصل : تشبیهی که در آن وجه شبه ذکر شده است.
وَمَثلُ كَلِمَةٍ خَبِيثَةٍ كَشَجَرَةٍ خَبِيثَةٍ اجْتُثَّتْ مِن فَوْقِ الأَرْضِ مَا لَهَا مِن قَرَارٍ
در اين آيه، مشبه «کلمه خبيثه» (کفر، شرک يا هر سخن ناپاک) و مشبّهٌبه «شجرة خبيثه» (درخت ناپاکى که قرار و ثبات ندارد) و وجهشبه همان عدم ثبات و بقا و ادات تشبيه «کاف» است که هر چهار رکن ذکر شدهاند.
2⃣
تشبیه مجمل : تشبیهی که در آن وجه شبه حذف شده است.
وَلَهُ الْجَوَارِ الْمُنشَآتُ فِى الْبَحْرِ كَالْأَعْلَام
در اين آيه، کشتىهاى در حال حرکت دريا، به کوههاى بزرگ تشبيه شدهاند.
در آيه، سه رکن تشبيه ذکر شده، ولى وجهشبه محذوف است. مشبه، کشتيها و مشبّهٌبه، کوهها، و ادات تشبيه «کاف» است؛ اما وجهشبه (بزرگى) محذوف است.
3⃣
تشبیه بلیغ : تشبیهی که در آن هم وجه شبه و هم ادات تشبیه حذف شده است.
فَبَصَرُكَ الْيَوْمَ حَدِيدٌ ؛ يعنى بصرک يوم القيامة کالحديد فى قوته و نفوذه. در اين آيه، مشبه (بصرک) و مشبهٌبه (حديد) ذکر شدهاند؛ ولى کاف تشبيه و وجهشبه (قوت و نفوذ) محذوفند.
ادامه دارد↪️
┄┄┄┅••✻••┅┄┄┄
برگرفته از بیانات استاد ارجمند حسینی آل مرتضی در کلاس تفسیر تخصصی طرح مشکات(تفسیر سوره نساء بر مبنای تفاسیر المیزان، تسنیم و مجمع البیان به همراه شرح دقیق و گسترده اصطلاحات)
📌توجه : هرگونه نشر یا کپیبرداری از تمام یا بخشی از پیام بدون ذکر نام کانال، اشکال شرعی دارد.
موسسه نورالیقین
مرکز تخصصی تفسیر و علوم قرآنی
@moassese_nooralyaghin