🔰مکتب اقتصادی اسلام از منظر «شهید صدر رحمه الله»
2️⃣ یادداشت دوم: توزیع ثروت تولید شده (ثانویه)
💢در یادداشت پیشین به نظریه اسلام درباره توزیع ثروت اولیه و منابع طبیعی اشاره شد. در این یادداشت به نظر اسلام در توزیع ثروت تولید شده میپردازیم.
🔸ثروت تولید شده به لحاظ ماده اولیه، دو گونه است: 1. ماده اولیه، ثروتی طبیعی بوده که مالک نداشته است. 2. ماده اولیه، در تملک شخص دیگری بوده است.
🔷در گونه اول،
تمام محصول تولید شده، از آنِ تولید کننده و کارگر است. در این فرض، هرچند اجرت صاحب ابزارها محفوظ است، اما هیچ سهمی از محصول نهایی به او تعلق نمیگیرد،؛ چرا که از نظر اسلام، شخص کارگر و تولید کننده، در ردیف سایر ابزارها نیست که سهمی به او برسد و سهمی به صاحب ابزارها. به تعبیر دیگر در دیدگاه اسلامی،
کارگر و تولید کننده در جایگاه هدف است، نه وسیله تولید ثروت.
🔹برخلاف دیدگاه سرمایه داری که برای صاحب ابزارها نیز سهمی از محصول نهایی قائل است؛ چرا که کارگر را وسیله ای برای ایجاد ثروت میداند.
🔷در گونه دوم،
تمام محصول تولید شده، از آنِ مالک مواد اولیه است و کارگر و تولید کننده تنها مستحق اجرت هستند، نه مستحق بخشی از ثروت تولید شده.
🔹باید توجه داشت که این نظر اسلام،
ناشی از ترجیح سرمایه بر کارگر نیست؛ چرا که اگر چنین بود، باید سهمی نیز به صاحب ابزار میرسید. بلکه این نظر اسلام مبتنی بر این است که اگر مالکیت برای شخصی به طور مشروع ایجاد شود، صرف دگرگونی و تغییر آن، موجب ازاله ملکیت نیست، مگر اینکه سبب مشروع دیگری رخ دهد.
🔸از این مطالب روشن شد که
«اجرت» در نگاه اسلام تنها در صورتی
مشروع است که به طور مستقیم (مانند اجرت کارگر در فرض دوم) یا غیرمستقیم (مانند اجرت صاحب ابزار)،
مبتنی بر کار و فعالیت باشد. اما اجرتی که صرفا ناشی از سرمایه نقدی باشد، مشروع نیست؛ چرا که بر پایه کار استوار نیست.
#اقتصاد
#اقتصاد_اسلامی
📎 لینک دعوت به کانال اندیشکده مستعدان
https://eitaa.com/joinchat/1079706013Ceed9a368e3