برشی از کتاب گرانسنگ (104) (گنجینه آموزه های تفسیری) 🔅🔅🔅 إِيِّاكَ نَعْبُدُ وَإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ (5) 📌 لطائف و اشارات ✅ 1 ـ اسرار تقديم «إيّاك» بر «نعبد» 📁 ج: شيطان گرچه در همه‌ي حالات، انسان را وسوسه مي كند، ولي در حال نماز با بسيج همه‌ي نيروهايش مي كوشد تا مانع حضور قلب نمازگزار گردد. وسوسه و مزاحمت شيطان در كارهاي عادي چندان جدّي نيست، ولي وقتي انسان در مسير عبادت قدم نهاد، او همه‌ي جنود و ذرّيّه اش را براي اِغفال عابد سالك آماده مي كند. براي مصونيت از اين تهاجم همه جانبه، ابتدا بايد معبود را تعيين كرد و آنگاه از عبادت سخن گفت تا شيطان براي انسان، معبود سازي نكند و اگر قبل از تعيين معبود، از عبادت سخن بگوييم شيطان با اِلقاي خاطراتي براي ما معبودي دروغين مي سازد. ▪ شيطان با القائات خود براي كافران و بت پرستان بت مي تراشد و براي مؤمنان، نجات از آتش سوزان جهنّم و دستيابي به نعيم بهشتي را معبود قرار مي دهد[1]. ====================== [1]ـ عبادت براي رسيدن به بهشت يا رهيدن از دوزخ، گر چه از نظر علم فقه صحيح است، ولي مربوط به انساني است كه بر اثر كم همّتي، از خدا نجات از آتش يا ورود به بهشت را مي طلبد، نه لقاي او را. اگر هدف اصلي و معبود واقعي عابد، نجات از جهنّم يا ورود به بهشت بود و خدا را براي رسيدن به چنين معبودي «وسيله» قرار داد، نه هدف و مقصود بالذات، عبادتش باطل است و مقصود برخي كه عبادت براي رسيدن به بهشت يا دوري از جهنّم را باطل مي دانند، همين است؛ زيرا در اين صورت اگر دستيابي به بهشت بدون عبادت خدا ممكن بود، او را عبادت نمي كرد (ر.ك صهباي حج، ص 363). البته گرچه معبود بالذاتِ اكثر انسانها خداوند است،و از اين رو عبادت آنها درست است؛ امانمي دانند كه از او جز او را خواستن، بي همّتي است: «... لانريد منك غيرك ولا نعبدك بالعوض والبدل كما يعبدك الجاهلون بك، المغيبون عنك» (تفسير صافي، ج1، ص72). ✅ قرآن همراه است و هم راه ؛ همواره با قرآن باشیم