🔹تفاوت روش سلوکی و عرفانی و طی طریق اساتید عرفان 🔻انواع مکاتب عرفانی : سوال: روش سلوکی و عرفانی و طی طریق حضرات آیات کشمیری، بهاءالدینی، آقافخر تهرانی و شیخ جعفر مجتهدی چه تفاوت‌هایی با هم داشت؟ آیا مشترکاتی هم داشتند؟ ⚜️آیت الله مبشر کاشانی : ما روی شخصیت‌های بزرگ نمی‌توانیم قضاوت کنیم اما از نظر سلوکی، آیت الله کشمیری بیشتر در راه ذکر بود و از راه ذکر به مقامات می‌رسید. آیت الله بهاءالدینی از راه تفکر، به انضمام این نکته که همه اهل سلوک در یک چیز مشترک بودند و آن تهذیب نفس است و این زیربناست و بدون آن تکامل محقق نمی‌شود. پس از آنکه تهذیب نفس را اصل قرار دادند بعد می‌گویند حالا که شالوده‌ی ساختمان ریخته شد (که همان تهذیب نفس است) حالا بر این نفس چه چیزی بار کنیم؟ از چه راهی نفس را تقویت کنیم و حرکت دهیم و از کدام جاده برویم؟ از راه ذکر؟ تفکر؟ یا قرائت و تدبر در قرآن؟ مثلا علامه طباطبایی معتقد بودند که با تدبر در قرآن، سالک زودتر به مقصد می‌رسد. آیت الله کشمیری همانند بعضی از بزرگان سلوک به راه ذکر و آیت الله بهاءالدینی به تفکر در توحید اهتمام داشتند. خود بنده یک شب تا صبح با آیت الله بهاءالدینی در کاشان با هم بودیم و بحث‌های معنوی داشتیم، دیدم که ایشان کمتر به نماز مشغول است و بیشتر در حال تفکر هستند، رو به قبله می‌نشست و به توحید فکر میکرد. مرحوم حاج آقا فخر تهرانی از راه توسل به اهل بیت و مرحوم شیخ جعفر مجتهدی خدمت به خلق و فقرا و مستضعفین اهمیت می‌دادند و میفرمودند: « که این راه اقوی از راه‌های دیگر است». البته نه اینکه راه‌های دیگر را نرفته باشند، بلکه به این راه بیشتر اهمیت می‌دادند و میفرمودند: « که هرگاه سالک، کاردی را، که به استخوان یک مومن و مسلمان رسیده، بیرون آورد و مشکلش را حل نماید، از چهل سال ریاضت، سالک را زودتر به مقصد می‌رساند. خیلی عجیب است مرحوم حاج آقا فخر تهرانی همین راه را به انضمام توسل به اهل بیت طی کرده بودند و خیلی متوسل می‌شد. و می‌فرمود: توسل به اهل بیت بخصوص سیدالشهدا «اقرب الطرق الی الله» میباشد که زودتر و سریعتر انسان را به خدا می‌رساند. البته حضرات آیات بهاءالدینی و کشمیری در اموری نیز با یکدیگر مشترک بودند. 📚این شرح بی‌نهایت @erfanvaakhlagh