↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬
🎴 الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمدٍ و آلِ مُحمدٍ و عَجِّل فرَجهم
#النحو_الوافی.
ادامهی بحث نونِ افعال خمسه.
❶ اگر گفته شود "النساءُ لَن یَعْفُوْنَ" نون این فعل، نون نسوہ، ضمیر رفع متحرک و مبنی بر فتح است؛ و "واو" اصلی است چون لام الفعل است و کلمه "یَعْفُوْنَ" در این حالت که "لن" بر او داخل شده مبنی بر سکون محلا منصوب است.
✺ اگر جازمی بر او داخل شود، مبنی بر سکون و محلا مجزوم میشود، مثل "لم یَعْفُوْن"
َواگر بگوییم؛ "النساء ُیَعْفُوْنَ"، یَعْفُوْنَ مبنی بر سکون و محلا مرفوع است.
🏮 ولی اگر گفته شود، الرجال یَعْفُون نون در این کلمه علامت رفع است و "واو"، ضمیر جمع است و اصل مثال یَعْفُوُون بوده است،؛که ضمه بر واوِ لام الفعل ثقیل بوده و حذف میشود.
↸ پس التقاء ساکنین بین دو واو پیش می آید و واو اولی حذف میشود و نهایتا کلمه میشود "الرجل یَعْفُونَ"
و قطعا اگر ناصب یا جازمی بر او داخل شود نون علامت رفع حذف میشود چون این نون ضمیر نیست.
❷ گاهی بدون ورود ناصب یا جازم نون رفع حذف میشود و این بر دو قسم است.
#اول وجوبا: زمانی که بعد از نون رفع، نون تاکید ثقیله بیاید مثل "انتما لا تذهبانِّ."
#دوم جوازا: زمانی که نون رفع متصل شود به نون وقایه مثل "الزیدان یذهبانِی و الزیدان یذهبانِنْی"
🚨 توجه: علاوه بر دو لغات بالا ادغام نون رفع در نون وقایه نیز جایز است؛ مثل "یَذهبانِّی."
🚨 توجه: لغتی هست که بدون ناصب و جازم و موارد بالا نون حذف شده؛ مثل حدیث شریف نبوی "لا یَدْخُلوا الجنةَ حتی تُومنوا و لا تُومنوا حتی تَحابوا"
↸ که در اصل چنین بوده: "لا یَدْخلُون الجنةَ حتی تُومنوا و لا تُومنُون حتی تَحابوا."
【لا در یَدْخلُون و تُومنُون نافیه است، و نمیتواند نون رفعی، را حذف کند.】
❸ هرگاه مراد از ضمیر غایبِ هما مثنیٰ مونث باشد جایز است فعل بعد را به صورت مذکر یا مونث بیاوریم مثل "هما تذهبان یا هما یذهبان."
#خلاصه صفحه-۱۵۳ -تا-۱۵۵
🚦
@talcheslkotob