↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬
الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم.
#النحو_الوافی. 🔹زیادةٌ و تفصیلٌ🔹
⚡️د:گفتیم که مبتدای وصفی یا حقیقتا،"مشتق" است،یا "جامدی" است که تاویل به مشتق میرود،
از جمله تاویل به مشتق ها،قول عرب است که میگویند"لا نَولُک أَنْ تَفْعَلَ" که تاویل این قول،"ما مُتَناولُک أَنْ تَفْعَلَ " است،یعنی این قول سزاور تو نیست و شایسته نیست این چنین بگویی.
#نَوْل،مصدری است،که تاویلش "التناوُل" بود، و أَنْ تَفْعَلَ،محلا مَرفوع نائب فاعل برای نَول است،
البته جایز است "نَولک،مبتدا باشد، وأنْ تَفعلَ خبر او باشد.
💥سماعا،شنیده شده است که مبتدای وصفی،حتی "مرفوع" بی نیاز کننده از
خبر را ندارد،مثلِ أقَلُّ رجلٍ یقولُ ذلک،
که گفته شده،مبتدا،در اینجا هیچ احتیاجی به خبر ندارد،و جمله،یقولُ ذالک صفت برای رجلٍ هست نه خبر.
🔻قیل:یقول ذالک،خبر است برای أقلُّ رجلٍ
🔻قیل:أقلُ مبتدا،و رجلٍ،در معنا فاعل اوست،و او را بی نیاز از خبر کرده.
⚡️و:گفته شد که خبر،به همراه مبتدای تکمیل میکند جمله را،اکنون در مثال زیر خبر کجاست.؟
فلانٌ-وإنُ کَثُرَ مالُه-لکنَّه بخیلٌ
جواب:
أ:جمله استدراک خبر فلانٌ است،که تاویلش"فلانٌ معَ کثرةِ مالِه بخیلٌ" یا"فلانُ الکثیر المال بخیلٌ"،در اینجا،"جمله شرط" نوعی قید برای مبتدا شده است.
ب:خبر فلانٌ،محذوف است به تاویل "فلانٌ دائبُ العمل وإنُ کَثُرَ مالُه...
مصنف:هر دو ترکیب عیب دارند،و مثال فوق از عربِ"خالص" شنیده نشده،بلکه عربهای غیر خالص این مثال رو گفته اند.
#خلاصه صفحه ۳۷۳ تا۳۷۵
@talcheslkotob