↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬
الٰهُمَّ صَلِّ علیٰ مُحمَّدٍ و آل مُحمَّدٍ و عَجِّل فرَجَهُم.
#النحو_الوافی.🔹زیادةُ و تفصیل🔹
💥ب-مقدم شدن خبرِ افعال رجاء بر این افعال جایز نیست،و اگر خبر مقرون به"أنْ" باشد "وسط آمدن "خبر بین اسم و این افعال هم،جایز نیست،و همچنین در صورت "علم"به خبر "حذف" خبر جایز است.
#افعال رجاء "صله"شدنشان صحیح نیست جز عسی.
#عسی غالبا برای امیدواری حصول خبر برای اسم می آید،و البته گاهی برای اشفاق(ترس از وقوع مکروه) نیز میآید،مثلِ"عسیٰ أنْ تَکْرهوا شیاً"
💥ج-اگر اسم عسیٰ،ضمیر رفعِ متکلم یا مخاطب باشد،فتحه"سین" و کسرش،صحیح هست.
مثلِ"عَسَیْتُ یا عَسِیْتُ،گرچه "فتحه" مشهورتر است.
💥د-در هر ترکیبی که بعد عسیٰ،ضمیر منصوبی آمده،مثلِ"عسانِی،عساکَ،در این صورت،عسیٰ،حرفی است برای "رجاء" به معنای لَعلَّ و مثل آن عمل میکند،و البته جایز است اعتبار عسیٰ به صورت سابق(از اخوات کانَ باشد)،و این ضمیر در محل رفع باشد به عنوان اسم عسی،گرچه اعراب اول(حرف به معنای لعلَّ) بهتر است.
💥هـ،در مثلِ"عسیٰ أنْ یَتَلطفُ الطبیبُ معَ المریضِ"،نحوین،واجب میکنند که ”الطبیبُ" فاعل برای”یَتَلطف“ُ باشد،و مبتدا مؤخر و یا اسم عسیٰ بودنش را،جایز نمیدانند،و دلیلشون این است اجنبی در صله ی أَنْ،جایز نیست.
#اگر ”الطبیبُ"رافاعلِ”یَتَلطفُ“،ندانیم،او غریبه از صله أنْ میشود،که این درست نیست.
#آیه شریفه"عَسَىٰ أَنْ يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَحْمُودًا"نیز مانند مثال فوق است،یعنی ”رَبُّكَ“،فاعل برای”يَبْعَثَكَ“است،و اعراب دیگری ندارد.
💥و-از جمله استعمالات صحیح،وقوعِ لفظ حریً(اسم منونی که همیشه مفرد است)مثلِ"الصانِعُ حَریً أنْ یُکْرمَ"یا ِ"الصانِعانِ حَریً أنْ یُکْرمَ" و یاِ"الصانِعونَ حَریً أنْ یُکْرمَ"
#لفظ حریً در تمام استعمالات سابق،مصدر فعل تام است،(حَرِی-یَحرِی)
#خلاصه صفحه ۵۱۰ تا ۵۱۳
@talcheslkotob