#عرفان
#عرفان_نظری
🔆کارکردها و فواید علم عرفان نظری
🔻علم عرفان نظری چه فوایدی و کارکردی دارد؟
🔻آیا باید فقط به عرفان عملی پرداخت یا علم عرفان نظری نیز لازم است؟
عرفان اسلامی دارای ابعاد گوناگونی است. یکی از آن ابعاد، بُعد معرفتی است که علم عرفان نظری عهده دار تبیین آن است.
عارفان مسلمان به برکت سلوک و هدایت های شریعت، حقایق هستی را از راه قلب، شهود نموده و آن را با زبان فنی و علم حصولی ترجمه کرده اند.
ترجمه و به عبارت آوردن آن حقایق شهود شده، علمی را به نام علم عرفان نظری فرآهم آورده است. علم عرفان نظری، حکمت بر آمده از شهود است و از آن می توان به حکمت عارفانه یا هستی شناسی عرفانی یاد کرد.
✅با این مقدمه به کارکردها و فواید این علم می پردازیم.
1. عرفان نظری ، بیانگر نوع نگاه عارف به هستی است. آشنایی با این علم، آشنایی با بینش و اندیشه عارف نسبت به خدا، مخلوقات و انسان کامل است. این علم، با روش عقلی و نقلی، مشاهدات نهایی عارفان را به تصویر می کشد.
2. عرفان نظری، به فلسفه کمک می کند. چرا که این دو علم، از جهت قلمرو پژوهش هم افقند. فلسفه هستی شناسی عقلی است و عرفان نظری هستی شناسی شهودی.
3. بدون عرفان نظری، نمی شود به عمق حکمت متعالیه صدرالمتالهین پی برد. زیرا به اعتراف خود صدرالمتالهین، اکثر آرای وی نظر به سخن عارفان دارد و تلاش وی ، برهانی کردن سخنان عارفان بوده است.
4. عرفان نظری، زمینه فهم عمیق و گسترده معارف شریعت را فراهم می کند. مباحث توحید مانند توحید ذاتی، صفاتی، افعالی، جمع بین تشبیه و تنزیه، اسماء و صفات حق تعالی، علم خداوند، قضا و قدر، جبر و اختیار، و مباحث انسان کامل همچون ولایت، نبوت، رسالت، وحی، معجزه و کرامت، ضرورت وجود حجت خدا در زمین، خلافت و جانشینی خداوند، حقیقت محمدی و نسبت انبیا با آن، قرب نوافل و فرایض، و مباحث معاد همچون حقیقت موت، برزخ، قیامت، نفخ صور، صراط، بهشت، جهنم، و دیگر مباحث همچون ملائکه و انواع آن، عوالم امر حق و آسمانهای هفت گانه و....
مباحث عرفان نظری، شرح دقیق و جامعی بر آیات و روایات وارد شده در باب معارف است.
5. علم عرفان نظری، در حل و فصل مسائل علم عرفان عملی، نقش مهمی دارد. علم عرفان عملی برای تبیین اصل فلسفه سلوک و ریاضت، سرّ ترتیب مقامات، تحلیل مراحل نهایی مقامات و منازل همچون فنا و بقاء و ... نیازمند مجموعه ای از مبانی هستی شناختی و انسان شناختی است که به طور گسترده در عرفان نظری، بحث می شود.
6. عرفان نظری، به خود سلوک و عرفان عملی نیز مفید است. عرفان نظری برای سالک، مانند نقشه راه در توحید است. محور و اساس آموزه های این علم، توحید عرفانی قرآنی است و سالک برای پیمودن طریق سلوک، نیازمند دانستن آن است و با دانستنش، بهتر می تواند در مسیر سلوک، قدم بردارد.
7. علم عرفان نظری، به عنوان میزان سنجش خطای عارف در سلوک و عرفان عملی نیز می تواند مطرح باشد. سالک، با دانستن عرفان نظری، خطاهای سلوکی، حالات، کشف و شهودهای خود را می تواند بفهمد.
8. فایده و کارکرد دیگر عرفان نظری، ارائه پاسخ های عمیق و دقیق به مسائل مورد بحث در کلام و گاهی فلسفه است. به طوری که گاهی تنها پاسخ های عرفان نظری می تواند افراد عمیق و خیلی دقیق را قانع کند.
9. فواید و کارکردهای دیگری نیز برای عرفان نظری می توان بیان داشت از جمله اینکه این علم می تواند مبنا و ملاکی برای نظریه سیاسی، مسائل اجتماعی، فرهنگی و ... باشد.
🔹حضرت استاد معظم، سید یدالله یزدان پناه / با تنظیم و تغییرات از دکتر واحدجوان
🔺 اختصاصی کانال سخن عرفان
@sokhanerfan
@salmanraoofi
🔶کارکردها و فواید علم #عرفان_نظری:
آیا باید فقط به عرفان عملی پرداخت و نباید به عرفان نظری اهمیت داد؟ یا علم عرفان نظری نیز لازم و مفید است؟
پاسخ:
#عرفان_عملی، اصل، مهم و اساسی است
اما هیچ گاه نباید گمان شود که نیازی به عرفان نظری نداریم. کسانی که چنین تصوراتی دارند قطعا در اشتباهند.
توضیحش این است:
عرفان اسلامی دارای ابعاد گوناگونی است. یکی از آن ابعاد، بُعد معرفتی است که علم عرفان نظری عهده دار تبیین آن است.
عارفان اسلامی به برکت سیر و سلوک یا جذبه و هدایت های شریعت، حقایق هستی را شهود نموده و آن را با زبان فنی و علم حصولی ترجمه و تبیین کرده اند.
به عبارت آوردن آن حقایق شهود شده، علمی را به نام علم عرفان نظری فرآهم کرده است.
علم عرفان نظری، حکمت بر آمده از شهود است و از آن می توان به حکمت عارفانه یا هستی شناسی عرفانی یاد کرد.
عرفان نظری فواید و برکات زیادی دارد؛ از جمله:
۱. عرفان نظری، بیانگر نوع نگاه عارف به هستی است. آشنایی و تسلط به این علم، آشنایی با بینش و اندیشه عارف نسبت به خدا، مخلوقات و #انسان_کامل است.
این علم، با روش عقلی و نقلی، مشاهدات نهایی عارفان را توضیح می دهد و کسانی که اهل شهود نیستند می توانند از این طریق، به مشهودات نهایی عارفان درباره هستی، علم حصولی پیدا کنند.
۲. عرفان نظری، از عرفان و مسائل عرفانی دفاع می کند.
۳. عرفان نظری، به فلسفه و #کلام کمک شایانی می کند؛ چرا که این سه علم، از جهت قلمرو پژوهش و تبیین، اشتراکاتی دارند.
فلسفه، هستی شناسی بر پایه عقل است؛
کلام، مسائل اعتقادی را بحث می کند و هستی شناسی اش بر پایه نقل
و عرفان نظری هستی شناسی بر پایه شهود است.
۴. #حکمت_متعالیه، قوی ترین و بهترین دستگاه فکری موجود برای تبیین معارف الهی است و بدون عرفان نظری، نمی شود به عمق حکمت متعالیه صدرالمتالهین پی برد.
زیرا به فرموده خود صدرالمتالهین، اکثر آرای وی نظر به سخن عارفان دارد و تلاش وی، برهانی کردن سخنان عارفان بوده است.
۵. عرفان نظری، زمینه فهم عمیق و گسترده معارف #شریعت را فراهم می کند.
مباحث #توحید مانند توحید ذاتی، صفاتی، افعالی، جمع بین تشبیه و تنزیه، اسماء و #صفات حق تعالی، علم خداوند، #قضا_و_قدر ، #جبر_و_اختیار، و مباحث انسان کامل همچون ضرورت انسان کامل، #ولایت، نبوت، رسالت، #وحی ، معجزه و کرامت، #خلافت و جانشینی خداوند، حقیقت محمدی و نسبت انبیا با آن، قرب نوافل و فرایض، و مباحث #معاد همچون حقیقت موت، #برزخ ، #قیامت، نفخ صور، #صراط، بهشت، جهنم، و دیگر مباحث همچون ملائکه و انواع آن، عوالم امر حق و آسمانهای هفت گانه و....
در حقیقت، مباحث عرفان نظری، شرح دقیق و جامعی بر #آیات و #روایات وارد شده در باب معارف و عقاید است و کسی که از این علم بی بهره است، از معارف عمیق آیات و روایات بی بهره می ماند.
۶. علم عرفان نظری، در حل و فصل مسائل علم عرفان عملی، نقش مهمی دارد. علم عرفان عملی برای تبیین اصل فلسفه سلوک و ریاضت، سرّ ترتیب مقامات، تحلیل مراحل نهایی مقامات و منازل همچون فنا و بقاء و ... نیازمند مجموعه ای از مبانی هستی شناختی و انسان شناختی است که به طور گسترده در عرفان نظری، بحث می شود.
۷. عرفان نظری، به خود سلوک و عرفان عملی نیز مفید است.
عرفان نظری برای سالک، مانند نقشه راه در توحید است.
محور و اساس آموزه های این علم، توحید عرفانی قرآنی است و سالک برای پیمودن طریق سلوک، نیازمند دانستن آن است و با دانستنش، بهتر می تواند در مسیر سلوک، قدم بردارد.
۸. علم عرفان نظری، به عنوان میزان سنجش خطای #عارف در #سلوک و عرفان عملی نیز می تواند مطرح باشد.
#سالک، با دانستن عرفان نظری، خطاهای سلوکی، حالات، #کشف_و_شهود های خود را می تواند بفهمد.
۹. فایده و کارکرد دیگر عرفان نظری، ارائه پاسخ های عمیق و دقیق به مسائل مورد بحث در کلام و گاهی فلسفه است
به طوری که گاهی تنها پاسخ های عرفان نظری می تواند افراد عمیق و خیلی دقیق را قانع کند.
۱۰. علم عرفان نظری می تواند مبنا و ملاکی برای نظریه سیاسی، مسائل اجتماعی و فرهنگی باشد. [ #فلسفه_های_مضاف ]
از این رو، باید برخی از عزیزان که توانایی و علاقه دارند، بعد از فراهم کردن مقدمات لازم، زیر نظر استاد مسلط، با برنامه مناسب، عرفان نظری بخوانند و متخصص شوند
تا جامعه انسانی از این نعمت بزرگ، بی بهره نماند.
به لحاظ #فقهی میشود گفت: تحصیل، تحقیق، تدریس و تألیف در زمینه عرفان نظری، واجب کفایی است.
استفاده شده از کانال استاد واحد جوان
@salmanraoofi