🔆لزوم توجه به خاستگاه احادیث
🔆برگرفته از دروس خارج استاد محقق سیدمحمد جواد شبیری
شناخت خاستگاه حدیث و توجه به نکاتی که منشأ صدور حدیث شده است در فهم حدیث بسیار اهمیت دارد. گاهی این امر نشان می دهد که حدیثی که به ظاهر ناظر به مساله ای فقهی است، اساسا بی ارتباط با آن مسأله است.
مثلا در بحث استطاعت حج، بسیاری از روایاتی که در این باب آورده شده ناظر به بحث کلامی استطاعت است و خاستگاهی کلامی دارد و نه فقهی.
همچنین برخی اخباری که برای اثبات اصل برائت به آن تمسک شده است، ناظر به این بحث کلامی است که آیا معرفة الله اختیاری است و یا غیر اختیاری است و عباد به آن مکلف نیستند. این مطلب با توجه به برخی روایات و کتب کلام متقدم روشن می شود.
برخی احادیث ناظر به دیدگاه هایی کلامی است که در فضای صدور حدیث مطرح بوده و در زمان ما کاملا منسوخ شده است.
توجه به خاستگاه صدور حدیث در فهم حیثی یا مطلق بودن حکم نیز دخالت دارد و این قول که احکام ترخیصی نوعا حیثی اند و احکام الزامی نوعا غیر حیثی اند، محل اشکال است.
برگرفته از درس خارج اصول ۹۶/۹/۱۸
#فقه_الحدیث #اصول
@Taraaif
@salmanraoofi
🔆وجه نامگذاری و دقتهای فقهی
🔆برگرفته از دروس خارج استاد محقق سیدمحمدجواد شبیری
مشهور است که وجه تسمیه نیاز نیست جامع افراد و مانع اغیار باشد؛ مثلا کلمه ی «ضریر» با این که از ریشه ی ضرر است اما به معنای نابینا است و مثلا بر ناشنوا اطلاق نمی شود.
اما گذشته از این، وجه تسمیه، در موارد فراوانی اساسا به کلی فراموش می شود و اصلا مد نظر عرف قرار نمی گیرد.
گاهی منشأ وضع واژه ها برای معنایشان ریشه یابی می شود و سعی می شود که آن منشأ در معنای فعلی مورد لحاظ قرار بگیرد. این مطلب به نحو کلی صحیح نیست و نباید وجه تسمیه های فراموش شده را در استظهار از ادله دخالت داد.
مثلا در مورد وضع کلمه ی شیر برای شیر آب، گفته شده که وجه آن این بوده است که در اوائل، شیر آب شبیه سر شیر بوده و به این مناسبت، نام آن را شیر گذاشتند. چنانکه در زبان دیگری، نامی که برای شیر آب گذاشته اند با واژه ای که برای خروس دارند یکسان است؛ چرا که نزد آنان شیر آب شبیه سر خروس دیده شده است. اما این مناسبت در زمان ما به کلی مغفول و از یاد رفته است.
یا مثلا در اطراف قم، روستایی است به نام قبادبزن. در مورد این نام گفته شده که در اصل، قباد بیژن بوده و قباد و بیژن دو نفری بوده اند که آن روستا را ساخته اند.
مثال دیگر، نام غذای بورانی است. بورانی غذایی بوده که بوران (یعنی همان پوران) آن را اختراع کرده و اختلاف است که این پوران، دختر انوشیروان است یا دختر حسن بن سهل، همسر مامون که عروسی معروفی در کتب تاریخی دارد.
🔆🔆مثال هایی از این دست فراوان است که وجه تسمیه اصلا مد نظر عرف نیست و لحاظ آن در استظهار از متون، خطا است.
🔆لذا مثلا در کلمه ی «معروف» در اطلاقاتی مانند «امساک بمعروف»، اگر ثابت شود که برای معنای «خوب» وضع شده است، دیگر لحاظ این که در این معروف، عارف کیست و معرفت به چه نحوی است و... وجهی ندارد.
برگرفته از درس خارج فقه مورخ ۹۶/۸/۱۲
#فقه_الحدیث
@Taraaif
@salmanraoofi
#اختصاصی (نشر بدون لینک کانال ممنوع
#مکتب_شناسی_فقهی
#فوائد_مکتب_شناسی_فقهی 7
گوشه هایی از دروس #مکتب_شناسی_فقهی_شیخ_اعظم_نصاری
🔆4-2: فقه الحدیث(روش فهم حدیث)
منظور ما از #فقه_الحدیث روش های فهم و ظهورگیری از حدیث است نه آن علم اصطلاحات حدیث، حدیث چه دلالتی دارد، روش فهم و فهمی که یک روش به شما از حدیث می دهد در یک مکتب، بعضا فهم جدیدی است.
🔆 #آیت_الله_العظمی_بروجردی ره در فهم حدیث یک مبنای مهم دارند و آن اینکه احادیث ما یک زمینه تاریخی دارد و این زمینه تاریخی با دانستن اقوال #اهل_سنت حاصل می شود لذا ما باید توجه به اقوال اهل سنت داشته باشیم
تا
زمینه صدور متن را بفهمیم.
👈 بسیار جالب است که ایشان بدون دانستن اسم #هرمونوتیک یکی از اصول مسلم هرمونوتیک و اصول مسلم عقلایی را در روش فهم هر کلامی و خصوصا حدیث به کار میگیرند.
🔆در این روش فلان روایتِ به ظاهر مطلق، اطلاقی به آن معنای قانونی ندارد که شما بگویید که روایت دیگری به معنای قانونی تقییدش است.
مثلا بعضی روایات مطلق در باب نماز را آیت الله العظمی بروجردی قائل به اطلاقش نبودند بلکه قائل به ظهور آن در نقد یک مبنای رایج از اهل سنت بودند و لذا روایات دیگر اصلا تقیید نمی شد و تعارض یا اختلاف هم بین این روایات نبود.
این روشِ نگاه به زمینه صدور روایت، در ظهورگیری و حل تعارض و بسیاری از مباحث مربوط به فهم حدیث و تبعات فهم از حدیث بسیار موثر است و دانستن روش فقها در این زمینه بسیار موثر است.
👈چون فهم از معنای روایت وقتی عوض شد به تبع همه مسائل تحت الشعاع آن قرار میگیرد.
از عام یا مطلق بودن و به تبع مقید یا خاص داشتن تا پیدا کردن معارض با معنای روایت دیگر و ...
دانستن #مکاتب_فقهی فقها ما را به این اشراف نسبت به روش فهم حدیث می رساند و چه بسا فهم ما را نسبت به تعداد زیادی از روایات عوض کند و به تبع گره گشایی یا معضلات خاص خود را به وجود بیاورد.
@salmanraoofi