به نام خدا
🕋 #حج در قرآن
🛑 قسمت ششم:
وقوف در #عرفات و مشعر
نکات زیر در #تفسیر_تسنیم از ایت اله جوادی املی در خصوص ایات ۱۹۸ و ۱۹۹ بقره ذکر شده است:
👈"هنگام #افاضه از #عرفات، در #مشعرحرام به ياد خدا باشيد: ﴿فَاِذا اَفَضتُم مِن عَرَفتٍ عَرَفتٍ فَاذكُروا اللّهَ عِندَ المَشعَرِ الحَرام﴾،
👈پس از رفتن به عرفات و #وقوف در آن واجب است تا هنگام بازگشت افاضه از عرفات تحقق يابد، زيرا عنوان «افاضه» با حركت و خروج تفاوت دارد و فرع بروقوف دسته جمعي است .
👈اگر جمعيت انبوهي در زمان معين در مكاني واحد ايستاده، بعد متفرّق شده و حركت كنند، «افاضه» پديد ميآيد؛
بنابراين براي تحقق افاضه سه عنصر #توقف كثير (كثرت) و #اجتماع در مكان و زمان واحد لازم است و بدون هر يك از آنها «افاضه» پديد نميآيد، بلكه صرف خروج و مانند آن است. البته اجتماع بدون كثرت نخواهد بود؛ ولي كثرت بدون اجتماع فرض دارد؛ يعني هركدام جداگانه توقف كند و خارج شود.
👈#تطبيق «يوم اكبر» يا «#حج_اكبر» بر روز عرفه و روز منا بر همين اساس است كه همگان در كنار هم جمعاند و چون حاجيان از سراسر جهان به مكه ميآيند و در جهان شرك و مشرك وجود دارد و در نتيجه #برائت از مشركان حكم جهاني اسلام است و به زماني كه در خصوص حجاز مشرك وجود داشته باشد اختصاص ندارد
، آن روز، روز اجتماع عمومي و بيزاري از مشركان است: ﴿واَذنٌ مِنَ اللّهِ ورَسولِهِ اِلَي النّاسِ يَومَ الحَجِّ الاَكبَرِ اَنَّ اللّهَ بَرِيءٌ مِنَ المُشرِكينَ ورَسولُه)
بنابراين، عبارتِ ﴿فَاِذا اَفَضتُم مِن عَرَفت﴾ هم اصل وجوب وقوف در عرفات و هم وقوف دسته جمعي در زمان و مكان واحد را ميفهماند. البته زمان و مقدار وقوف را سنّت مشخص كرده است.
👌اسرار وقوف در عرفات
وقوف در عرفات تنها در مناسك حج و از مشتركات حج تمتع و قِران و اِفراد است. در روايات براي وقوف در عرفات اسراري آمده است كه به برخي از آنها اشاره ميشود:
ألف. تطهير و آمادگي براي ورود به خانه خدا؛
👈اميرمؤمنان حضرت علي(عليهالسلام) در پاسخ پرسشي از راز وقوف در عرفات فرمود: چون كعبه خانه خداست و حرم دروازه آن است، وقتي مهمانان الهي آهنگ خانه خدا ميكنند، خداوند آنان را بيرون دروازه نگه ميدارد تا به درگاهش تضرّع و ناله كنند... و بدين شكل از گناهان پاك شده و لياقت ورود به محدوده حرم را پيدا كنند و كمكم به خانه او راه يابند و در اطراف آن طواف كنند
👌از اين رو در روز عرفه بهترين وظيفه همان #دعا و نيايش است، از همين رو گرچه روزه روز عرفه مستحب است؛ ولي طبق بيان امام باقر(عليهالسلام) اگر روزه آن روز موجب ضعف انسان شود و نتواند دعاهاي روز عرفه را بخواند، روزه نگيرد
👈ب. آگاهي به معارف و علوم ديني و اسرار آفرينش؛ امام سجاد(عليهالسلام) در «حديث شبلي» درباره سرّ وقوف در عرفات فرمود: «اين وقوف براي آن است كه انسان به معارف و علوم ديني واقف و از اسرار نظام آفرينش باخبر شود و بداند كه خداوند به همه نيازهاي او واقف و بر رفع آنها تواناست، خود را به او بسپارد و تنها از او اطاعت كند»،
👈چون اطاعت او بهترين سرمايه است: «و طاعته غني» از اين رو امام سجاد(عليهالسلام) به سائلي كه در روز عرفه گدايي ميكرد، فرمود: واي بر تو! آيا در چنين روزي، دست نياز به سوي غير خدا دراز ميكني؛ در چنين روزي اميد است خداوند به كودكان درون رحم سعادت بخشد.
👈ج. معرفت انسان به آگاهي خدا بر نهان و آشكار او؛ در ادامه «حديث شبلي» حضرت سجاد(عليهالسلام) فرمود كه حج گزار بايد در عرفات دريابد كه خداي سبحان به نهان و آشكار و به صحيفه قلب او و رازهاي آن آگاه است؛
روايات فراواني به بيان وظيفه حج گزاران در سرزمين عرفات پرداخته كه بخش عمده آن درباره دعا و كيفيت آن، به ويژه دعاي عرفه امام حسين و دعاي امام سجاد(عليهماالسلام) است.
بخش ديگر نيز درباره اهميت دعا و ترغيب و تشويق افراد به دعا براي ديگران است؛ به گونهاي كه روشن ميشود ائمه اطهار(عليهمالسلام) و برخي شاگردان آنان قسمت مهم همت خويش را در آن سرزمين كه دعا مستجاب است، صرف دعا براي ديگران ميكردند."
h
✍ #نکات و #پیامهایی از #جزء_چهارم
📎#قسمت_اول
جزء چهارم از آیه ۹۳ تا انتهای سوره آل عمران و ۲۳ ایه نخست از سوره نسا را در برمیگیرد.
ایات 93 تا ۱۲۰ و ۱۸۱ تا انتهای آل عمران،هم چنان به محاجه با اهل کتاب اختصاص دارد. آیات 120 تا 180 هم به جنگ احد پرداخته است.
♦ #امت_برگزيده، به #سرنوشت #اجتماع حساس است
كُنتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ ال عمران/110
🌱شما گزيده اُمتي بوديد كه [در بستر تحوّلات جوامع بشري] براي مردم [از متن تاريخ] برآورده شديد؛ [با اين امتياز كه] مردم را به معروف [=ارزشهاي شناخته شده] فرا ميخوانيد و از منكر [=ناپسند] باز ميداريد و به خدا همي ايمان ميآوريد.
🔷✨«لِلنَّاس» به جاي عَلَي النّاسِ، نشان ميدهد اين گزينش به سود مردم، نه مسلط شدن بر آنهاست. نشانة اين برتري و امتياز بايد در برتر آمدن از منافع شخصي و دفاع از حقوق جمعي با ايفاي فريضه امر به معروف و نهي از منكر باشد.
🔷✨برگزيدگي و خير امه بودن شما ناشي از استعدادي جديد در بشر و مشروط بر تحقق آن ميباشد. افعال مضارع: تَأْمُرُون، تَنْهَوْن و تُؤْمِنُونَ نيز دلالت بر همين استمرار و شرط عملي ميكند و علت آن را نشان ميدهد.
🔶 لزوم گروههاي #دعوتكنندهبهخوبيها
وَلْتَكُن مِّنكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ال عمران/104
🌱و [براي مقابله با اين انحرافات] بايد از ميان شما گروهي [هم انديش] باشند كه [اختلاف كنندگان] را پيوسته به خير دعوت كنند و به پسنديدهها فرمان دهند و از ناپسندها باز دارند و اين ها همان رستگارانند.
🔷✨«خَيْر» به هر چيز مرغوب و مطلوب گفته ميشود كه دلپسند همگان باشد. منظور از دعوت مردم به خير [يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْر]، فرا خواندن آنها به سوي بهترينها در: اخلاق و رفتار، فرهنگ، علم، سياست، صنعت و غيره است.
از آنجايي كه تشخيص بهترينها در زمينههاي مختلف كار هر كسي نيست، و اصولا اكثريت مردم به زندگي شخصي خويش مشغول هستند، لازم است گروه آگاه و اهل نظري كه هنر و قدرت قلم و بيان داشته باشند، از يكطرف بهترين راه حلها را برگزينند و در رسانههاي جمعي به اطلاع مردم برسانند، و از طرف ديگر به وسيلة امر به معروف [آنچه مورد پذيرش عُرف جامعه و مصوّب نمايندگان ملت است] و نهي از منكر [آنچه ناپسند اكثريت است] با مفاسد مبارزه كنند.
✅ پنج رفتار عالی #متقین و پاداش عالی آن
همانان كه در فراخى و تنگى #انفاق مىكنند
و #خشم خود را فرو مى برند
و از مردم در مى گذرند و خداوند نيكوكاران را دوست دارد {134}
و آنان كه چون كار زشتى كنند يا بر خود ستم روا دارند، خدا را به ياد مى آورند و براى گناهانشان #آمرزش مى خواهند و چه كسى جز خدا گناهان را مى آمرزد
و بر آنچه مرتكب شدهاند با آنكه مىدانند [كه گناه است] پافشارى نمىكنند {135}
آنان پاداششان آمرزشى از جانب پروردگارشان و بوستانهايى است كه از زير [درختان] آن جويبارها روان است جاودانه در آن بمانند و پاداش اهل عمل چه نيكوست