♦️نظرات دکتر حسن خجسته استاد علوم ارتباطات درباره سواد رسانه و لایو های اینستاگرام: 🔹بخش عظیمی از مصرف و چگونگی مصرف فضای مجازی به میزان سواد رسانه ای کاربر مربوط می شود؛ برای مثال از یک نوجوان توقع نداریم که #سواد_رسانه_ای مطلوبی داشته باشد تا شاهد رژیم مصرفی مناسبی از او باشیم و یا او بداند که چگونه باید مصرفش را در فضای مجازی به ویژه اینستاگرام مدیریت کند. 🔹ممکن است یک نوجوان مهارت های خوبی داشته باشد اما این به منزله مصرف مناسب از #فضای_مجازی نیست؛ چراکه مهارت یک بخش جزئی از سواد رسانه ای است. 🔹شعور سواد رسانه ای وسیع تر از مهارت هاست؛ چراکه سواد رسانه ای به کاربر می گوید که چه محتوایی را با چه هدفی ببیند و حتی در مقابل با محتوا و تولیدات چه واکنشی باید داشته باشد. اینجاست که خانواده ها برای نوجوانان نقش اساسی ایفا می کنند، منتها فضای مجازی به گونه ای است که وقتی نوجوانانی که #موبایل دارند، می توانند خلوت هایی را برای خود فراهم کنند تا کسانی که پیرامون شان هستند، از خلوت شان بی اطلاع باشند. 🔹پیش از این زمانی که فردی خلوتی را پیدا می کرد، باید از جمع می رفت، اما هم اکنون به گونه ای شده که آن خلوت ممکن است در داخل جمع اتفاق بیفتد یعنی کاملا از جمع ایزوله است و فرد با دیگرانی ارتباط دارد که پیش از این برای ارتباط با آنها باید به جمع آنها می رفت، اما امروزه خلوتش در میان جمعی است که به صورت مجازی با یکدیگر در ارتباط هستند. 🔹اقتضائات و ظرفیت #ارتباطات جدید سبب شده است تا استفاده های نادرست انجام شود که البته این مشکل تنها مربوط به کشور ما نیست و همه دنیا با این مشکل مواجه هستند و به نوعی این مشکل جهانی و عمومی است؛ 🔹باید کسی که #لایو و یا برنامه زنده در اینستاگرام برگزار می‌کند، مسئولیت کار خودش را هم بپذیرد که تقریبا این اتفاق نمی افتد و این ضعف در مدیریت فضای مجازی وجود دارد. یعنی گاهی در این برنامه های زنده مطلبی بیان می شود که به مرور در جامعه شاهد ترویجش می شویم و همینطور آن رفتار غلط در جامعه باب می شود و وقتی از فرد دلیل آن رفتار را جویا می شویم، می گوید که من همیشه این کار را انجام داده ام؛ بنابراین لایوهای اینستاگرامی حتما باید دارای چارچوب هنجاری باشند. 🔹دولت باید نسبت به درآمد صاحبان لایوهای اینستاگرام حساس باشد؛ همانطور که در فضای واقعی از افرادی که در بازار کار می کنند، مالیات می گیرند، تقریبا در فضای مجازی هم باید چنین مدیریتی وجود داشته باشد. بسیاری از افراد از این جهت به فضای مجازی و به ویژه #اینستاگرام روی آورده اند که بتوانند کارشان را انجام دهند. متأسفانه فضای مجازی از سوی مسئولان رها شده است و نظارت لازم برای آن انجام نمی شود. 🔹ما در فضای مجازی ضعف های اساسی در امن کردن برای استفاده عام داریم، همانطور که شهر را برای زندگی مردم امن می کنیم باید فضای مجازی را هم تبدیل به محیطی امن برای #کاربران کنیم. البته منظور از امن کردن، ایجاد فضای امنیتی نیست و این دو کلمه نباید با یکدیگر اشتباه شود؛ امن از این جهت که افراد بدون هیچ دردسری بتوانند از فرصت های فضای مجازی بهره مند شوند. 🔹افزایش #مهارت به تنهایی کافی نیست چراکه مهارت بخش کوچکی از سواد رسانه ای است. سواد رسانه ای وسیع تر از مهارت ها به شمار می رود چرا که در این نوع سواد کاربر می تواند بداند که محتوا با چه هدف و منظوری تولید شده و در پشت صحنه تولید آن چه خبر است. او به واسطه این نوع سواد می تواند فضا را درک کند؛ چراکه درک این فضا سخت است و دانش و معارف بسیار می طلبد. 🔹سواد رسانه ای امری مهم است که متأسفانه در این بخش کاربران ما از سواد مناسبی برخوردار نیستند. مهارت توسعه یافته در کنار سواد رسانه و دانش مناسب می تواند کاربر را در فضای مجازی به ویژه لایوهای اینستاگرامی در امان نگهدارد. زمانی که مهارت و سواد در کنار هم باشند، بهتر می توان #مصرف_کننده را به سمت محتوای مفید سوق داد. 🔹متأسفانه برخی از لایوهای اینستاگرامی یک سری #سبک_زندگی را تغییر می دهند، از مدل پوشش گرفته تا نظر کارشناسی دادن درباره هر موضوعی. در واقع بسیاری از افراد پرمخاطب در لایوها در مورد هر چیزی نظر می دهند. 🔹مصرف کننده به نوعی مشوق تولیدکننده است، یعنی او با شرکت در لایوهای اینستاگرام به نوعی به صاحب آن لایو اعتبار می بخشد؛ بنابراین #مخاطبان اینستاگرام باید مراقب باشند با شرکت در لایو چه کسانی چه اعتباری به آن‌ها می‌دهند. منبع: گروه هنر و رسانه فارس #انجمن_سواد_رسانه_طلاب ✅ @savad_rasaneh

🔘تیپ های سه گانه در مصرف پیام رسانه‌ای ▪️مخاطب مطبوعات و رسانه در نوع مواجهه با پیام رسانه‌ای به سه دسته کلی تقسیم می شوند که سطح هوشمندی و تاثیر یا ضعف و آسیب پذیری هر دسته را تعیین می‌کند؛ 1⃣ رسانه خوان‌ها: این دسته در نسبت با رسانه در نقش #مصرف_کننده عمل می‌کنند و سریعا تحت تاثیر پیام های رسانه ای از هرنوعش(خبر و فیلم و مطبوعات و...) قرار گرفته و به تعبیری نسبت به محتوا و حتی فرم رسانه، شرطی می‌شوند. این تیپپولوژی عادت به مصرف خبر دارد و به دلیل ابتلای شدید به رسانه دچار #شرطی_سازی و انفعال شده است. 2⃣ رسانه‌ دان‌ها: این گروه از اهالی رسانه ولی در مصرف رسانه‌ای هوشمندانه عمل کرده و به چرایی ها و چگونگی های پیام می‌پردازند. اهل تحلیل بوده و #مواجهه_پرسشگرانه با پیام های خبری و سریالی و ...برقرار می‌کنند. لاک دفاعی ندارند ولی خوش بین هم نیستند و به #فرایند_پنجگانه (۱.چه کسی، ۲.چه پیامی را، ۳.چگونه و با چه تکنیک و ابزاری ۴.برای کدام تم و زمینه‌ و مخاطبی و ۵.با چه هدف و سطح تاثیری) ملتزم هستند. این تیپ از افراد اگر مراقبت نورزند و حس و حال کنشگری نداشته باشند، به سمت تفکر انتقادی مطلق و پایگاه رفتاری سلبی سوق پیدا می‌کنند. 3⃣ رسانه‌ بان‌ها: این گونه از افراد علاوه بر تحلیل و #دروازه‌بانی_پیام (Gatekeeping) و برخورد فعال با محصولات رسانه‌ای، اهل تبیین و روشنگری و دیده‌بانی هم هستند. در واقع وجه تمایز این طیف از اهالی رسانه با نوع دوم در حس مسئولیت پذیری و گره زدن فاز تحلیل به #تبیین و نهایتا جریان سازی است. این تیپ از افراد بلحاظ نظام رفتاری از تعادل و ثبات بیشتری برخوردارند و دانش و #کنش را در موقعیتی گره می‌زنند. ✍ علیرضامحمدلو #سواد_رسانه #جنگ_شناختی 🔻انجمن سواد رسانه طلاب🔻 🆔@savad_rasaneh