#شرح_نهج_البلاغه، جلسه يكم روز چهارشنبه(1399/03/21).
✍🏻«أعوذبالله من الشيطان الرجيم، بسم الله الرحمن الرحيم و صلي الله علي سيدنا محمد و آله الطيبين الطاهرين و لعنة الله علي اعدائهم إلي يوم الدين، آمين رب العالمين»
با سلام و تحيت خدمت همه¬ي عزيزان #مسجد #سبقت در معنويت، قرارمان اين شد كه روزهاي چهارشنبه، شرح #نهج البلاغه داشته باشيم.
براي اينكه بحث را نظام مند كنيم از حكمت ها و كلمات قصار وجود نازنين امام #علي عليه السلام، شروع مي-كنيم.
نخستين حكمت مربوط به حوزه-ي اخلاق سياسي است.
📚و قال عليه السلام: « كن في الفِتنَة كابن اللَّبون، لاظَهرٌ فَيُركَب و لاضرعٌ فَيُحلَب (أو فَيُحتَلَب)».
ترجمه-ي سطحي: در فتنه هايي كه در جامعه ها به وجود مي-آيد انسان بايد هوشمندانه عمل كنند، هوشمندانه عمل كردن را حضرت تشبيه معقول به محسوس كرده است كه بچه شتري كه مي-بيند دو ويژگي دارد: نه هنوز به سطحي از توانمندي رسيده است كه باربري كند و نه به سطحي رسيده است كه شيردهي كند.
يعني شتر دو فايده دارد: استفاده از شير آن و استفاده از باربري آن(يا خودش سوار مي-شود و يا منقولاتش را جابه جا كند).
✔️ابن لبون:
لبون يعني شتر شيرده و ابن لبون يعني بچه شتر دو ساله كه نه توانايي باربري دارد و نه توانايي شيردهي. يعني هيچ سودمندي براي صاحبش ندارد.
درحقيقت امام عليه السلام مي-خواهد بفرمايد كه فتنه ها نيازمند هوشمندي هستند.
✔️ فتنه: به قول لغت شناس اصيل عرب( جناب خليل بن احمد فراهيدي) از ريشه-ي (ف ت ن) به معناي سوزاندن است و از آنجايي كه در ميان مردم رسم بوده، براي اينكه عيار #طلا را تشخيص دهند آن را در كوره-هاي آتشين مي-سوزاندندو ناخالصي ها را از بين مي-بردند و معلوم مي-شد كه عيار طلا چقدر است.
از طرفي چون آشوب-هاي اجتماعي كه سبب گم شدن حقيقت ها و ناپيدايي انگيزه-هاي بحران سازان مي-شود، به بحران هاي اجتماعي هم #فتنه گفته مي-شود.
👈در نتيجه گاهي به معناي امتحان استفاده مي-شود و گاهي به معناي #آشوب-هاي اجتماعي و گاهي هم به معناي عذاب است. همه-ي اين معاني به خاطر مفهوم اوليه (ف ت ن) يعني سوزاندن است. بالاخره عده اي در آشوب هاي اجتماعي عده-اي مي-سوزند، از بين مي-روند، در عذاب و در امتحان بالاخره عده-اي مي سوزند و از بين مي-روند.
💠عرض كرديم كه اين طلا را مي-گدازند و مي-سوزانند تا عيار آن مشخص شود كه 18 عيار است يا 20 عيار يا 24 عيار.
در اينجا مراد از #فتنه، معناي دوم است يعني آشوب-هاي اجتماعي؛ كه انسان بايد موضع گيري و واكنشي داشته باشد، واكنشي كه انسان را سلامت از اين بحران به مقصد برساند و از ناحيه-ي اين بحران آسيبي به انسان مؤمن نرسد.
مؤمن مدبر، انساني كه با خداست هم در حوزه-ي فردي برنامه ريزي دارد و هم اجتماعي؛ بايد حواسش جمع باشد كه در #بحران هاي اجتماعي و #سياسي كه امروزه بيشتر در جوامع ما مورد مشاهده است، بحث احزاب و گزينش ها و #انتخابات و رياست ها و مقاماتي كه مي-آيند و مي-روند، در اينگونه از امور انسان بايد هوشمندانه عمل كند، منتهي شتر را به اين خاطر عنوان كرده است كه براي عرب آن زمان محسوس و ملموس بوده است.
💠يكي از ويژگي هاي سخنران خوب اين است كه به اندازه-ي گنجايش مخاطبش حرف بزند و اگر مثالي مي-خواهد بزند براي آسان سازي محتوايي كه مي-خواهد مخاطبش دريافت كند، آن مثال بايد به گونه-اي باشد كه براي مخاطبش مأنوس و محسوس باشد يعني اگر #امام_علي عليه السلام با اعرابي صحبت مي-كند كه آنها مركبشان و دامداريشان و سرمايه-ي اصلي زندگيشان شتر است و هميشه با شتر زندگي مي-كنند باربري با #شتر انجام مي-گيرد و غذايشان با شير شتر است. بالاخره يك عنصر محسوس و ملموسي را حضرت بيان مي-كند.
مي-فرمايد كه در فتنه هاي اجتماعي حواستان را جمع كنيد و #هوشمندانه عمل كنيد يعني اينكه نه آلوده شويد و نه كسي را آلوده كنيد؛ چون عرض كرديم در آشوب-هاي اجتماعي نوعي آلودگي و #ويروس وجود دارد و سعي كنيد از آلودگي هاي سياسي و اقتصادي و فرهنگي پرهيز كنيد.
هوشمندانه عمل كردن يعني مثل بچه شتر دو ساله باش كه نه به كسي سواري مي-دهد و نه به كسي شير. @sebqat14
✍🏻ادامه....
✔️ضرع:
به معناي نرمي و رامي است و چون سينه-ي #شتر نرم است و به راحتي دوشيده مي-شود به اين جهت به سينه-ي شتر، ضرع گفته مي-شود.
و اگر گاهي در آيات و روايات عنوان #تضرع آمده است كه هدف از #بلاهاي عمومي تضرّع است، تضرع به معناي فروتني و خاكساري و نرمي است.
💠پس حضرت مي-فرمايد در بحران هاي عمومي و آشوب هاي اجتماعي نه به كسي سواري بده و نه به كسي شير بده؛ يعني هيچگونه زمينه-اي براي اينكه در اين بحران ها از تو سوء استفاده كنند، در تو وجود نداشته باشد. گاهي آدم حواسش نيست بالاخره در اين بحران هاي انتخاباتي رأي دادن به شخصي، ليستي، گروهي و ... سبب اقتدار گروهي مي-شود و آن گروه تصميمي مي-گيرد يا فردي مي-آيد مثلا رئيس جمهوري مي-آيد و تصميمي مي-گيرد و جامعه را به انحطاط و سقوط مي-برد.
❌در جامعه هاي امروزي مشاهده مي-كنيد كه مثلا #رئيس_جمهوري سياست كم جمعيتي را دنبال مي كند و بعد نتيجه-ي اين كم جمعيتي شايد در مرحله-ي اول به حسب ظاهر با شعارهاي فريبنده: ما امكانات كمي داريم، اگر جمعيتمان زياد شود اين امكانات نمي-تواند به آن جمعيت رسيدگي كند، و جمعيت فقيري به وجود مي-آيد به حسب ظاهر استدلال-هاي خوبي است و ما نمي-توانيم مديريت كنيم ولي بعد از 10 سال، 20 سال معلوم مي-شود كه چه جنايت بزرگي انجام شد و #جمعيت كشور رو به پيري مي-رود و قدرت عمومي كشور رو به زوال حركت خواهد كرد. اين #فتنه ها و بحران هاي اجتماعي است، بالاخره حواستان را جمع كنيد كه وقتي مي-خواهيد به كسي، ليستي يا گروهي رأي دهيد، اين ها را لحاظ كنيد.
🔺حضرت يك هشدار #سياسي اجتماعي بيان مي-كنند كه در #بحران هاي اجتماعي بايد تيزهوش باشيد بايد ژرف نگر و دقيق باشيد و هرگز گول ظواهر و شعارها و پوسترها را نخوريد چون در پوستر ها و #شعارها حرف هاي خوب و فريبا و فريبنده-اي مي-زنند اما در عمل كارهاي ديگري مي-كنند«كُن في الفتنه كابن اللبون لا ظهر فَيُركَب و لاضرع فَيُحلَب»؛ در بحران هاي اجتماعي مثل شتر دو ساله باشد كه اين شتر دو ساله هيچگونه سودي به كسي نمي رساند نه سود باربري و نه سود شير دهي.
🔺حواسمان باشد در بحران هاي سياسي اجتماعي آلوده نشويم؛ ويروس #سياست و قدرت و #حزب و گروه فلان ما را نگيرد و از مسير سعادت و عبوديت ما را باز ندارد؛ انسان آفريده شده است تا بنده-ي خدا باشد؛ هم در حوزه-ي ارتباطات فردي و هم در حوزه-ي ارتباطات اجتماعي، بايد اصل اوليه سلامت و سعادت انسان در سايه-ي #عبوديت باشد؛ اگر در رفتارهاي اجتماعي توانست اين اصل را محافظت كند، او در مسير صراط مستقيم حركت مي-كند و گرنه از صراط مستقيم منحرف شده و يك ويروسي در جان او افتاده است، بايد سريعتر اين #ويروس را از جان خودش بيرون كند و در مسير #صراط مستقيم برگردد و به سوي سلامت و سعادت دو جهاني حركت كند.
«غفر الله لكم و لنا»
«والسلام عليكم و رحمة الله و بركاته»@sebqat14