#شرح_نهج_البلاغه، جلسه يكم روز چهارشنبه(1399/03/21).
✍🏻«أعوذبالله من الشيطان الرجيم، بسم الله الرحمن الرحيم و صلي الله علي سيدنا محمد و آله الطيبين الطاهرين و لعنة الله علي اعدائهم إلي يوم الدين، آمين رب العالمين»
با سلام و تحيت خدمت همه¬ي عزيزان #مسجد #سبقت در معنويت، قرارمان اين شد كه روزهاي چهارشنبه، شرح #نهج البلاغه داشته باشيم.
براي اينكه بحث را نظام مند كنيم از حكمت ها و كلمات قصار وجود نازنين امام #علي عليه السلام، شروع مي-كنيم.
نخستين حكمت مربوط به حوزه-ي اخلاق سياسي است.
📚و قال عليه السلام: « كن في الفِتنَة كابن اللَّبون، لاظَهرٌ فَيُركَب و لاضرعٌ فَيُحلَب (أو فَيُحتَلَب)».
ترجمه-ي سطحي: در فتنه هايي كه در جامعه ها به وجود مي-آيد انسان بايد هوشمندانه عمل كنند، هوشمندانه عمل كردن را حضرت تشبيه معقول به محسوس كرده است كه بچه شتري كه مي-بيند دو ويژگي دارد: نه هنوز به سطحي از توانمندي رسيده است كه باربري كند و نه به سطحي رسيده است كه شيردهي كند.
يعني شتر دو فايده دارد: استفاده از شير آن و استفاده از باربري آن(يا خودش سوار مي-شود و يا منقولاتش را جابه جا كند).
✔️ابن لبون:
لبون يعني شتر شيرده و ابن لبون يعني بچه شتر دو ساله كه نه توانايي باربري دارد و نه توانايي شيردهي. يعني هيچ سودمندي براي صاحبش ندارد.
درحقيقت امام عليه السلام مي-خواهد بفرمايد كه فتنه ها نيازمند هوشمندي هستند.
✔️ فتنه: به قول لغت شناس اصيل عرب( جناب خليل بن احمد فراهيدي) از ريشه-ي (ف ت ن) به معناي سوزاندن است و از آنجايي كه در ميان مردم رسم بوده، براي اينكه عيار #طلا را تشخيص دهند آن را در كوره-هاي آتشين مي-سوزاندندو ناخالصي ها را از بين مي-بردند و معلوم مي-شد كه عيار طلا چقدر است.
از طرفي چون آشوب-هاي اجتماعي كه سبب گم شدن حقيقت ها و ناپيدايي انگيزه-هاي بحران سازان مي-شود، به بحران هاي اجتماعي هم #فتنه گفته مي-شود.
👈در نتيجه گاهي به معناي امتحان استفاده مي-شود و گاهي به معناي #آشوب-هاي اجتماعي و گاهي هم به معناي عذاب است. همه-ي اين معاني به خاطر مفهوم اوليه (ف ت ن) يعني سوزاندن است. بالاخره عده اي در آشوب هاي اجتماعي عده-اي مي-سوزند، از بين مي-روند، در عذاب و در امتحان بالاخره عده-اي مي سوزند و از بين مي-روند.
💠عرض كرديم كه اين طلا را مي-گدازند و مي-سوزانند تا عيار آن مشخص شود كه 18 عيار است يا 20 عيار يا 24 عيار.
در اينجا مراد از #فتنه، معناي دوم است يعني آشوب-هاي اجتماعي؛ كه انسان بايد موضع گيري و واكنشي داشته باشد، واكنشي كه انسان را سلامت از اين بحران به مقصد برساند و از ناحيه-ي اين بحران آسيبي به انسان مؤمن نرسد.
مؤمن مدبر، انساني كه با خداست هم در حوزه-ي فردي برنامه ريزي دارد و هم اجتماعي؛ بايد حواسش جمع باشد كه در #بحران هاي اجتماعي و #سياسي كه امروزه بيشتر در جوامع ما مورد مشاهده است، بحث احزاب و گزينش ها و #انتخابات و رياست ها و مقاماتي كه مي-آيند و مي-روند، در اينگونه از امور انسان بايد هوشمندانه عمل كند، منتهي شتر را به اين خاطر عنوان كرده است كه براي عرب آن زمان محسوس و ملموس بوده است.
💠يكي از ويژگي هاي سخنران خوب اين است كه به اندازه-ي گنجايش مخاطبش حرف بزند و اگر مثالي مي-خواهد بزند براي آسان سازي محتوايي كه مي-خواهد مخاطبش دريافت كند، آن مثال بايد به گونه-اي باشد كه براي مخاطبش مأنوس و محسوس باشد يعني اگر #امام_علي عليه السلام با اعرابي صحبت مي-كند كه آنها مركبشان و دامداريشان و سرمايه-ي اصلي زندگيشان شتر است و هميشه با شتر زندگي مي-كنند باربري با #شتر انجام مي-گيرد و غذايشان با شير شتر است. بالاخره يك عنصر محسوس و ملموسي را حضرت بيان مي-كند.
مي-فرمايد كه در فتنه هاي اجتماعي حواستان را جمع كنيد و #هوشمندانه عمل كنيد يعني اينكه نه آلوده شويد و نه كسي را آلوده كنيد؛ چون عرض كرديم در آشوب-هاي اجتماعي نوعي آلودگي و #ويروس وجود دارد و سعي كنيد از آلودگي هاي سياسي و اقتصادي و فرهنگي پرهيز كنيد.
هوشمندانه عمل كردن يعني مثل بچه شتر دو ساله باش كه نه به كسي سواري مي-دهد و نه به كسي شير. @sebqat14