شکل ترجیع بند ------------×       ------------×  ------------        ------------×  ------------       ------------×  ------------#  ------------# ------------+    ------------+  ------------       ------------+  ------------      ------------+  ------------# ------------# نمونه ای از ترجیع بند از دیوان سعدی  دردا که به لب رسید جانم ----- آوخ که ز دست شد عنانم  کس دید چو من ضعیف هرگز ----- کز هستی خویش در گمانم  پروانه ام اوفتان و خیزان ----- یکبار بسوز و وارهانم  گر لطف کنی به جای اینم ----- ورجور کنی سرای آنم بنشینم و صبر پیش گیرم ----- دنباله کار خویش گیرم  زان رفتن و آمدن چگویم ----- می آیی و می روم من از هوش  یاران به نصیحتم چه گویند ----- بنشین و صبور باش و مخروش ای خام، من این چنین در آتش ----- عیبم مکن ار برآورم جوش تا جهد بود به جان بکوشم ----- و آنگه به ضرورت از بن گوش  بنشینم و صبر پیش گیرم ----- دنباله ی کار خویش گیرم  ای بر تو قبای حسن چالاک ----- صد پیرهن از جدائیت چاک  پیشت به تواضع است گویی ----- افتادن آفتاب بر خاک  ما خاک شویم و هم نگردد ----- خاک درت از جبین ما پاک مهر از تو توان برید هیهات ----- کس بر تو توان گزید حاشاک  بنشینم و صبر پیش گیرم ----- دنباله ی کار خویش گیرم  #مستزاد : شعری است که به آخر هر مصراع آن واژه یا واژه­ هایی افزوده شود. افزوده­ های معنی مصراع پیشین و یا پسین خود را کامل می­ کنند.  هرکه گدای در مُشکوی توست          پادشاست  شه که به همسایگی کوی توست     چون گداست  #قطعه : شعری است حداقل دو بیت که معمولا مصراع­های زوج آن هم قافیه است. محتوای قطعه بیشتر اخلاقی، اجتماعی، آموزشی و تعلیمی، مدح و هجو است. شکل قطعه  ------------    ------------× ------------    ------------×  ------------    ------------×  ------------    ------------× "قطعه" شعری است که معمولاً مصراع های اولین بیت آن هم قافیه نیستند ولی مصراع دوم تمام ادبیات آن هم قافیه اند. طول قطعه دو بیت یا بیشتر است. قطعه را بیشتر در بیان مطالب اخلاقی و تعلیمی و مناظره و نامه نگاری بکار می برند. قدیمی ترین قطعه ها مربوط به ابن یمین است و از بین شاعران معاصر پروین اعتصامی نیز بیشتر اشعارش را در قالب قطعه سروده است. پروین اعتصامی مناظره های زیادی در قالب قطعه دارد از قبیل مناظره نخ و سوزن، سیر و پیاز و ......  شکل تصویری قطعه به شکل زیر است:  علت اسم گذاری قطعه این است که شعری با قالب قطعه مانند آن است که از وسط یک قصیده برداشته شده باشد و در واقع قطعه ای از یک قصیده است.  نشنیده ای که زیر چناری کدوبنی ----- بررست و بردمید بر او بر، به روز بیست  پرسیدازچنار که توچند روزه ای؟ ----- گفتا چنار سال مرا بیشتر ز سی است  خندید پس بدو که من از تو به بیست روز ----- برتر شدم بگوی که این کاهلیت چیست؟  او را چنارگفت که امروز ای کدو ----- باتو مراهنوز نه هنگام داوری است فردا که بر من و تو وزد باد مهرگان ----- آنگه شود پدید که نامرد و مرد کیست!!!        (انوری)  #مُسَمَّط :  شعری است که از رشته ­های گوناگون پدید می­آید. قافیه­ ی رشته­ ها متفاوت است و در هر رشته همه­ ی مصراع­ ها به جز مصراع آخر هم قافیه­اند. به هر بخش رشته می­گویند و به مصراع آخر هر رشته، بند گویند. در ضمن تمام بندها با هم هم قافیه می­باشند.  شکل مسمط  ------------+ ------------+ ------------+ ------------+ رشته ------------+ ------------# بند  ------------× ------------×  ------------× ------------× رشته  ------------× ------------# بند  پ.ن: مطالب مربوط به انواع قالب شعر کلاسیک از سایت زیر استفاده شده است: https://dmf.farhang.gov.ir/fa/article/print/5657 در ادامه #آموزش_وزن_و_عروض، جلسه بعد به #قافیه۲ (سایر قالب‌ها و قواعد قافیه) خواهیم پرداخت... سوال و رفع اشکال: @msalikhani 🔰 🔶 @shaershow 🔶 〰〰〰〰〰〰〰

#چهار_پاره #چهار_پاره‌ یا #چار_پاره‌ یا #دو_بیتی_پیوسته، یکی از قالب‌های شعر فارسیه. رواج این قالب توی شعر کلاسیک فارسی نسبتاً تازه ست و بعد از مشروطیت توی ایران رایج شد. #چهار_پاره از دوبیتی‌هایی با معنای منسجم تشکیل می شه، با این تفاوت که، برخلاف دوبیتی کافیه که فقط مصرع‌های زوج هر بند دوبیتی هم‌قافیه باشن. از معروف‌ترین شاعرانی که توی این قالب شعر سرودن می شه به فریدون مشیری، مرحوم ملک الشعرای بهار، فریدون توللی، فروغ فرخزاد، هوشنگ ابتهاج، نادر نادرپور و حمیدی شیرازی اشاره کرد. #چار_پاره رو یه جورایی، جنس سومی از دوبیتی و مثنوی می‌دونن که آسونترین قالب شعر در ادبیات کلاسیک ایران هم می تونه به‌شمار بیاد. #چار_پاره فرمهای قافیه بندی متنوع دیگه ای هم داره و این نوع شعر تقریباً همراه با شعر نو رواج پیدا کرد. این هم شکل تصویری قافیه بندی توی #چهار_پاره ______ #__________ ______ #__________ ______ *__________ ______ *__________ ارتباط با ادمین: @msalikhani لینک کانال آموزش شعر به زبان ساده: @shaershow

#آرایه_های_ادبی #اسلوب_معادله وقتی شاعر دو مصراع يك بيت رو به گونه اي هنرمندانه بيان می کنه كه ظاهراً هيچ ارتباطي با هم ندارن اما وقتي به دو مصراع خوب دقت كنيم متوجه میشیم كه مصراع دوم در واقع یه جور مصداق براي مصراع اوّله؛ تا جايي كه مي تونیم جاي دو مصراع رو عوض كنیم و بین شون علامت تساوی بذاریم. اساس اين ارتباط معنايي هم یه جورایی میشه گفت که تشبيه هستش. مثال: «عيب پاكان زود بر مردم هويدا مي شود موي اندر شير خالص زود پيدا مي شود» #صائب_تبریزی مشهورترین شاعر در اسلوب معادله هم گویا همین جناب #صائب_تبریزی هستن و کلاً رونق این #آرایه_ادبی توی #سبک_هندی به ویژه #شاخه_ایرانی اون بیشتر بوده! نکته جالب توجه اینه که گویا اولین بار استاد #شفیعی_کدکنی این آرایه رو در کتاب #شاعر_آیینه‌ها به شکل مجزا و با یه تعریف مشخص بهش هویت دادن! ارتباط با ادمین: @msalikhani لینک کانال آموزش شعر به زبان ساده: @shaershow

#نکته_کاربردی یادمون باشه همیشه! #اختیارات_شاعری در #خدمت #شعر، #زیبایی شعر و #روانی شعر هست! هر جا دیدید یه اختیار شاعری -ولو در درست ترین جا از حیث قواعد- به کار رفته که توی شعر و روانی شعر #دست_انداز ایجاد کرده، یقین بدونید که استفاده از اون اختیار در اونجا #غلط بوده چون به ضد خودش تبدیل شده! #اختیارات_شاعری لینک کانال آموزش شعر به زبان ساده: @shaershow

🌺 فنون بلاغت و صناعات ادبی استاد جلال‌الدین همایی؛ تلخیص و زیباسازی: علی رفیعی وردنجانی 🍀 برای تهیه این فایل زحمت فراوان کشیده شده است. ان شاءالله مخاطب محترم حداکثر استفاده را ببرد. 🙏 هزینه استفاده: صلوات بر محمد و آل محمد ✅ لینک کانال "شعر مسجد" را برای دوستانتان بفرستید: @shmasjed ♦️بسیار کاربردی و ضروری برای کسانی که می‌خواهند شاعر و ادیب شوند. #معانی #بیان #بدیع

زحمت تلخیص این کتاب نفیس را آقای #علی_رفیعی_وردنجانی کشیدند...

#آرایه_های_ادبی #آرایه_های_معنوی #کنایه: یک #عبارت است که دارای دو معنای نزدیک و دور است و منظور گوینده معنای دور است. لازم است توجه کنید که معنای دور و نزدیک در #کنایه، لازم و ملزوم یکدیگرند. مثال: هر که می‌خواهد که از سنجیده گفتاران شود بر زبان، بند گرانی از تأمّل بایدش در این بیت «بند گران بر زبان داشتن» کنایه از خاموشی و سخن گزیده گفتن است. ⚠️ #توجه!!! #کنایه، یک کلمه #نیست! بلکه یک #عبارت است! لینک کانال آموزش شعر به زبان ساده: @shaershow

مرا ببر به سرزمین شعرها @sarzaminesher

#استثنائات_شعری #عیوب_قافیه #شایگان مقدمه قواعد جمع #قاعده و به معنای #بنیاد (فرهنگ‌نامه دهخدا) است. یعنی اساس و رکن! لذا وقتی قاعده و یا قواعدی برای هر علمی چیده می‌شود، به دنبال ایجاد یک بنیاد قوی هستند تا در نتیجه آن، سنگ روی سنگ بند شود. در برخی از علوم نظیر فلسفه و ریاضی، چون به دنبال رسیدن و کشف حکم کلی هستند، طبیعتاً قواعد آن هم استثناءناپذیر هستند ولی در علوم ذوقی نظیر ادبیات خصوصا شعر، صرفا سعی می‌شود قید و بندی تعریف شود تا ماهیت و هویت آن هنر یا مهارت حفظ شود ولی در عین حال، در راستای هدف متعالی شعر که همان انتقال پیام به بهترین وجه و در سریع‌ترین زمان ممکن است، استثنائاتی هم وجود دارد. این #استثنائات شامل اختیارات زبانی شعر، اختیارات وزنی شعر و سایر قواعد دیگر است. در میان قواعد مربوط به قافیه، گفته شده که شعر باید از #عیوب_قافیه مبرا باشد. یکی از عیوب قافیه، #شایگان است. توضیح آنکه عیب #ایطاء (هم‌قافیه قرار دادن دو کلمه مرکب که فقط در قسمت دوم (آخر) با هم مشترک هستند) است که دارای اقسامی است و #شایگان یکی از اقسام آن است... #شایگان یعنی از کلمه‌ای که از #پسوند_جمع «ان» با کلمات دیگری که «ان» آنها اصلی باشد، در شعرمان یکبار استفاده شود مثل: #مردان و #باران که «ان» در اولی #الحاقی🔴 است و در دومی #اصلی🟢 حال اگر یکبار از کلمه‌ای که «ان» الحاقی دارد استفاده شود، از استثنائات عیب #شایگان است و ایرادی ندارد. شکل این استثناء👇 «ان» اصلی= 🟢 «ان» الحاقی= 🔴 ااااااااااااااااااااااا🟢 ااااااااااااااااااااااا🟢 ااااااااااااااااااااااااااا ااااااااااااااااااااااا🟢 ااااااااااااااااااااااااااا ااااااااااااااااااااااا🔴 ااااااااااااااااااااااااااا ااااااااااااااااااااااا🟢 ااااااااااااااااااااااااااا ااااااااااااااااااااااا🟢 ااااااااااااااااااااااااااا ااااااااااااااااااااااا🟢 تذکر: برعکس این حالت، صحیح نیست! یعنی اینکه همه قوافی از علامت جمع «ان» باشند و فقط از یک قافیه با «ان» اصلی استفاده شود: شکل غلط این استثناء👇 «ان» اصلی= 🟢 «ان» الحاقی= 🔴 ااااااااااااااااااااااا🔴 ااااااااااااااااااااااا🔴 ااااااااااااااااااااااااااا ااااااااااااااااااااااا🔴 ااااااااااااااااااااااااااا ااااااااااااااااااااااا🟢 ااااااااااااااااااااااااااا ااااااااااااااااااااااا🔴 ااااااااااااااااااااااااااا ااااااااااااااااااااااا🔴 ااااااااااااااااااااااااااا ااااااااااااااااااااااا🔴 نکات و ظرایف دیگری هم دارد ولی به‌صورت اجمالی و ساده گفته شد تا با اصل ماجرا آشنا شوید. لینک کانال آموزش شعر به زبان ساده: @shaershow

✅✅✅خیر مقدم به اعضاء جدید مسیر (کانال) مسیر پیش‌رو با هدف آموزش مبانی #شعر_کلاسیک تاسیس شده است. سعی شده مباحث و مبانی شعر کلاسیک به زبانی ساده و بدون تکلف و اصطلاحات مشکل ارائه شود. با #آموزش_وزن_و_عروض در خدمت شما هستیم. جلسات اول تا ششم در مسیر قرار داده شده است: جلسه اول جلسه دوم جلسه سوم جلسه چهارم جلسه پنجم جلسه ششم برای یادگیری مبانی شعر کلاسیک، مطالعه را از اولین جلسه شروع کنید. لینک مسیر آموزش شعر به زبان ساده: @shaershow

#استثنائات_شعری #ترفندهای_شاعری #ترفند_اول #تکرار_قافیه از عیوب قافیه است ولی استثنائاتی هم دارد. وقتی شما با محدودیت واژگانی برای قافیه شعرتون برخورد کردید و دایره واژگانی شما محدود باشد، می‌توانید از صنعت #ردالقافیه استفاده کنید. #ردالقافیه تکرار قافیه مصرع اول در مصرع چهارم (نه بیت چهارم) است و ضمن اینکه ایرادی ندارد، یک صنعت است و در زمانی که شما با #محدودیت_واژگانی روبرو هستید، بهترین ترفند و تکنیک است که یک بیت به ابیات خودتون اضافه کنید👌 مثال از شیخ اجل #سعدی علیه‌الرحمه👇 عشق ورزیدم و عقلم به «ملامت» برخاست کان که عاشق شد از او حکم سلامت برخاست هر که با شاهد گلروی به خلوت بنشست نتواند ز سر راه «ملامت» برخاست که شنیدی که برانگیخت سمند غم عشق که نه اندر عقبش گرد ندامت برخاست و ادامه غزل.... کلمه «ملامت» در مصرع اول و چهارم عیناً تکرار شده است👌 لینک کانال آموزش شعر به زبان ساده: @shaershow