🔻اگر تندبادی براید ز کنج
(به مناسبت روز بزرگداشت و در جدیدترین مطلب #پرونده_پرتره_فردوسی، مقدمه داستان سهراب را برای بازخوانی انتخاب کرده ایم)
▪️اگر تندبادی براید ز کنج
بخاک افگند نارسیده ترنج
ستمکاره خوانیمش ار دادگر
هنرمند دانیمش ار بی‌هنر
اگر مرگ دادست بیداد چیست
ز داد این همه بانگ و فریاد چیست
ازین راز جان تو آگاه نیست
بدین پرده اندر ترا راه نیست
همه تا در آز رفته فراز
به کس بر نشد این در راز باز
برفتن مگر بهتر آیدش جای
چو آرام یابد به دیگر سرای
دم مرگ چون آتش هولناک
ندارد ز برنا و فرتوت باک
درین جای رفتن نه جای درنگ
بر اسپ فنا گر کشد مرگ تنگ
چنان دان که دادست و بیداد نیست
چو داد آمدش جای فریاد نیست
جوانی و پیری به نزدیک مرگ
یکی دان چو اندر بدن نیست برگ
دل از نور ایمان گر آگنده‌ای
ترا خامشی به که تو بنده‌ای
برین کار یزدان ترا راز نیست
اگر جانت با دیو انباز نیست
به گیتی دران کوش چون بگذری
سرانجام نیکی بر خود بری
#فردوسی
☑️ @ShahrestanAdab
🔻#فردوسی و دو گانه ایرانی و اسلامی | یادداشتی از #علیرضا_سمیعی
(ویژه #پرونده_پرتره_فردوسی)
▪️«...سیر از وحدت به کثرت، ذوابعاد است و حماسه و لطافت و زیبایی و ... دارد. اما در هر دوری، شاعران به وفق زمانه، طوری از آن را یافتهاند. یافت شاعر صرف بافتهی ذهنی نیست. فردوسی آینهگردان روح حماسی دورهای از تمدن اسلامی شد که وقت ظهور جهانگیری آن بود. تمدنها پس از ظهور به دوران جهانگیری میرسند و بعد به عرضهی زیبایی میپردازند و آنگاه مشغول درون-نگری میشوند و همینطور پیش میروند تا عصر انحطاط فرا رسد. لااقل در تاریخ ایران که پس از ظهور اسلام به نوعی تاریخ اسلام محسوب میشود این رویه را میبینیم. یعنی ابتدا شعر حماسی و در مرحلهی بعد قصایدی که غالباً توصیف هستند (مدح نیز چون نیک بنگریم وصف است) و در مرحلهی پس از آن شعر عرفانی (که نشان از دروننگری دارد) پیش میآیند و ... چنانچه تاریخ شعر را تاریخ روح ایرانیان مسلمان بدانیم، تاریخ شعر خود مؤید این مدعاست...»
متن کامل این یادداشت را در سایت شهرستان ادب بخوانید:
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9024
☑️ @ShahrestanAdab
🔻و صلح تانکِ مرکاوا بود
(در تازه ترین مطلب پرونده #ادبیات_مقاومت و همزمان با جنایات رژیم صهیونیستی شعری از کتاب تازه منتشر شده‌ی #چاپ_بیروت سروده‌ی #علی_داودی می‌خوانیم)
▪️«...قسم به زیتون
قسم به خاکِ مقدّس
به ناله های زنان
قسم به خون
به حمّامِ خون و
به استخرِ خونِ کودکان
گفتند سلاح پنهان شده
ما در پیِ سلاح بودیم
گفتند ما چاره‌ای نداشتیم...»
متن کامل این شعر را در سایت شهرستان ادب بخوانید:
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9028
☑️ @ShahrestanAdab
🔻انتخاب سرنوشت | یادداشتی از #امیر_مرادی
(روایتی از داستان ضحّاک در شاهنامه | ویژه #پرونده_پرتره_فردوسی)
▪️«...مصداق عینی آنچه "بلاغت روایت" نامیده میشود، بخش‌بخش و بیت‌بیت شاهنامه است و این حکم، هرگز ادّعا نیست. فردوسی توانسته است در یک نگاه کلان، اجزای روایت و شخصیت‌های خود را در داستان بنشاند و با ارتباطات عمیقی که میان آن‌ها برقرار کرده، اثری برآورد "که از باد و باران نیابد گزند". روایت‌های فردوسی در کمال منطق پیش میروند و جز آنچه مربوط به خرق عادت (از ویژگی ذاتی حماسه‌سرایی) است، بسیار به ندرت دیده میشود که فردوسی از ماورا، برای پیش‌برد داستان خود بهره بگیرد.
یکی از این موارد نادر –که هرگز نمی‌توان النّادر کالمعدوم را درباره‌اش به کار برد- داستان ضحّاک است. در بخش مربوط به ضحّاک، نه تنها اشارات ماورایی و بیرون از عرف انسانی فراوان است، بلکه ابلیس، به عنوان موجودی ماورایی، نقشی اساسی و کلیدی ایفا می‌کند و اساساً بدون ابلیس، داستان ضحّاک شکل نمی‌گیرد و شاید نمی‌توانست بگیرد. این نقش اساسی برای ابلیس را، دست کم در میان مادرداستان‌های شاهنامه، جای دیگری نمی‌توان سراغ گرفت.
بیایید کمی به عقب‌تر بازگردیم. قبل کاتِ استادانۀ #فردوسی برای ورود به داستان ضحّاک (از بیت: یکی مرد بود اندر آن روزگار/ ز دشت سواران نیزه‌گذار) در شاهنامه چه خبر است؟ کافی است فقط چهار بیت برگردیم:
«منی چون بپیوست با کردگار
شکست اندر آورد و برگشت کار...»
متن کامل این یادداشت را در سایت شهرستان ادب بخوانید:
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9029
☑️ @ShahrestanAdab
🔻همه سخنان رهبر ایران آیت‌الله خامنه‌ای درباره #فردوسی و شاهنامه
(ویژه #پرونده_پرتره_فردوسی)
▪️«...خدا می‌داند تا به حال بارها این داستان رستم و سهراب را در شاهنامه نگاه کرده‌ام، ولی نتوانسته‌ام آن را تا آخر بخوانم، باور می‌کنید؟ داستان رستم و سهراب به شکلهای مختلف تحریر شده؛ به صورت نثر هم نوشته شده. اما من نثرش را هم نتوانستم بخوانم. خلاصه، نمی‌توانم تا آخرش را بخوانم...
...اول انقلاب عده‌یی از مردمِ بااخلاصِ بی‌اطلاع رفته بودند قبر فردوسی را در توس خراب کنند! وقتی من مطلع شدم، چیزی نوشتم و فوراً به مشهد فرستادم؛ که آن را بردند و بالای قبر فردوسی نصب کردند؛ نمی‌دانم الان هم هست یا نه. بچه‌های حادی که به آن‌جا می‌رفتند، چشمشان که به شهادت بنده می‌افتد، لطف میکردند و می‌پذیرفتند و دیگر کاری به کار فردوسی نداشتند! حقیقت قضیه این است که فردوسی یک حکیم است؛ تعارف که نکردیم به فردوسی، حکیم گفتیم. الان چند صد سال است که دارند به فردوسی، حکیم می‌گویند. حکمت فردوسی چیست؟ حکمت الهیِ اسلامی...»
متن کامل این سخنان را در سایت شهرستان ادب بخوانید:
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9030
☑️ @ShahrestanAdab
🔻شبی چون شبه روی شسته بقیر
(در جدیدترین مطلب #پرونده_پرتره_فردوسی، ابیاتی از وصف شب در داستان بیژن و منیژه را برای بازخوانی انتخاب کرده ایم)
▪️شبی چون شبه روی شسته بقیر
نه بهرام پیدا نه کیوان نه تیر
دگرگونه آرایشی کرد ماه
بسیچ گذر کرد بر پیشگاه
شده تیره اندر سرای درنگ
میان کرده باریک و دل کرده تنگ
ز تاجش سه بهره شده لاژورد
سپرده هوا را بزنگار و گرد
سپاه شب تیره بر دشت و راغ
یکی فرش گسترده از پرزاغ
نموده ز هر سو بچشم اهرمن
چو مار سیه باز کرده دهن
چو پولاد زنگار خورده سپهر
تو گفتی بقیر اندر اندود چهر
هرآنگه که برزد یکی باد سرد
چو زنگی برانگیخت ز انگشت گرد
چنان گشت باغ و لب جویبار
کجا موج خیزد ز دریای قار
فرو ماند گردون گردان بجای
شده سست خورشید را دست و پای
سپهر اند آن چادر قیرگون
تو گفتی شدستی بخواب اندرون
جهان از دل خویشتن پر هراس
جرس برکشیده نگهبان پاس
نه آوای مرغ و نه هرای دد
زمانه زبان بسته از نیک و بد
نبد هیچ پیدا نشیب از فراز
دلم تنگ شد زان شب دیریاز
#فردوسی
☑️ @ShahrestanAdab
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
🎥 خلاصهٔ جشن #سلام_ماه اردیبهشت
جشنی برای شاعران و نویسندگان متولدین ماه اردیبهشت
☑️ @ShahrestanAdab
🔻ماه رمضان آمد
(در اولین روز از ماه مبارک #رمضان شما را به ترجیع بندی رمضانی از #مولوی دعوت می‌کنیم)
▪️«...ماه رمضان آمد ای یار قمر سیما
بربند سر سفره بگشای ره بالا
ای یاوهٔ هر جایی وقتست که بازآیی
بنگر سوی حلوایی تا کی طلبی حلوا
یک دیدن حلوایی زانسان کندت شیرین
که شهد ترا گوید: « خاک توم ای مولا »
مرغت ز خور و هیضه مانده‌ست در این بیضه
بیرون شو ازین بیضه تا باز شود پرها
بر یاد لب دلبر خشکست لب مهتر
خوش با شکم خالی می‌نالد چون سرنا
خالی شو و خالی به لب بر لب نابی نه
چون نی زدمش پر شو وانگاه شکر می‌خا
بادی که زند بر نی قندست درو مضمر
وان مریم نی زان دم حامل شده حلویا
گر توبه ز نان کردی آخر چه زیان کردی
کو سفرهٔ نان‌افزا کو دلبر جان افزا...»
متن کامل این شعر را در سایت شهرستان ادب بخوانید:
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9034
#پرونده_رمضانیه
☑️ @ShahrestanAdab
🔻پشت پرده لغو برنامه‌های #اورهان_پاموک در ایران
(گزارش ویژه سایت شهرستان ادب)
▪️«...در چند روز مانده به پایان نمایشگاه کتاب تهران، خبر غافلگیرکننده‌ای تیتر کانال‌های خبری و خبرگزاری‌ها میشود : " دیدار با اورهان پاموک در نمایشگاه کتاب تهران"
خبر، خوشحال کننده است. این دیدار قرار است سه روز طول بکشد. پاموک برای دومین بار قرار است راهی تهران شود. پیشتر در سال 1382 نیز مهمان مخاطبان ایرانی اش شده است. روز چهارشنبه 19 اردیبهشت ماه قرار است، از سری شبهای مجله بخارا، شبی هم به این نویسنده ترک تبار اختصاص یابد و پنج شنبه نیز، مهمان غرفه انتشارات ققنوس در نمایشگاه کتاب تهران شود. ولی همه ی این ذوق و شوق ها برای دیدار و نشست با این نویسنده جهانی، به جز یک نشست خبری در کاخ نیاوران و چند دیدار غیررسمی و غیرعمومی، با دلایلی مانند "جلوگیری از ازدحام جمعیت" یا " اختصاص ندادن سالن" لغو میشود. جامعه کتابخوان از این اخبار شوکه میشود.
با سکوت مراجع رسمی دولتی درباره این اتفاق، شایعات و نجواهای بی‌اساس قدرت می‌گیرند و جامعۀ ادبی بیش از پیش متاثر میشود. در بین نویسندگان، افراد بنامی نیز به چشم می خورند که اظهار شرمساری می کنند و اولین تفسیرها را درباره این موضوع به مخاطبان ارائه می‌کنند.
گزارشگران سایت شهرستان ادب که از ابتدا موضوع را با نگرانی دنبال میکردند، حالا با کسب اطلاع از منابع مختلف و مسئولان فرهنگی به جواب‌های متفاوت‌تر و تازه‌تری رسیده‌اند...»
متن کامل این گزارش را در سایت شهرستان ادب بخوانید:
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9035
☑️ @ShahrestanAdab
🔻هفتمین جلسه از سلسله نشست‌های ماهانه #ماه_شعر فردا یکشنبه ۳۰ اردیبشهت از ساعت ۱۸ در موسسه شهرستان ادب برگزار میشود.
🔗shahrestanadab.com/Content/ID/9048
☑️ @ShahrestanAdab
🔻درخت خانگی
(در تازه‌ترین مطلب سایت شهرستان ادب غزلی زیبا می‌خوانید از کتاب تازه منتشر شده ی #تاهمین_غزل سروده استاد #غلامعلی_مهدی_خانی)
▪️درخت باش که من هم پرنده ای باشم
تو را همیشه به شوق آورنده ای باشم
درخت خانگی ام تاک من بپیچ به من
که از تمام شرابت کشنده ای باشم
تهی ست دست من از بار بذل جانم ده
که در مقابل تو جان دهنده ای باشم
بنوش خون مرا لحظه ای که در تپشم
که با عروق دل تو تپنده ای باشم
بنوش خون مرا تا انار تو برسد
دوباره خون دلم را مکنده ای باشم
دل مرا بنشان جای آخرین برگت
که برگ آخر و برگ برنده ای باشم
☑️ @ShahrestanAdab
🔻فردوسی، «هجونامه» و شیعیان
یادداشتی از #حسن_صنوبری
▪️«..."چه کسانی برای #فردوسی سینه چاک می‌کنند" و "چه کسانی باید برای فردوسی سینه چاک کنند" موضوع این یادداشت است.
بیایید فکر کنیم، جدا از ادبیاتی‌ها و شاعران؛ کدام قشرهای اجتماعی و قدرت‌های سیاسی برای فردوسی و شاهنامه‌اش سینه چاک کرده‌اند. از میان قدرت‌ها، دست‌گاه‌های شاهنشاهی و به ویژه رژیم پهلوی برای استحکام‌بخشیدن به فرهنگِ شاه‌محور و نیز ایجاد تقابل دربرابر قدرت و نفوذ اسلام‌گرایان سنگ شاهنامه را به سینه می‌زنند؛ تو گویی می‌خواستند به مردم بقبولانند هرکه نام شاهی بر خود گذاشت، ولو بی‌مایه‌ای چون محمدرضا پهلوی، لابد چیزی در حدود جمشید و طهمورث دیوبند و فریدون است. در آن دوران که فرهنگ ایران با سکان‌داری بهائیت همراه بود، تلاش فراوانی به عمل آمد تا -با همه قدرت- پیوندهای دیرین بین ادبیات ایران و اندیشه اسلام و تشیع گسسته و انکار شود.
در میان اقشار هم، اقلیتی که سودای ایرانِ آرمانیِ موهومِ پیش از اسلام را دارند سنگ فردوسی را به سینه می‌زنند. قشری که شاید بیشتر با هدایت رژیم پهلوی به وجود آمد. چه‌بسا بسیاری از مسلمانان و متدینین غافل و کم‌اطلاع، در مواجهه با لافِ گروه نخست، گزاف ایشان را راست پنداشتند و جاهلانه به دشمنی و انکار فردوسی و شاهنامه پرداختند...»
متن کامل این یادداشت را در سایت شهرستان ادب بخوانید:
🔗 shahrestanadab.com/Content/ID/9095
☑️ @ShahrestanAdab