#کلام_شیعه 25
#برهان_نظم 8⃣
#تحلیل_اشکال_های_هیوم_بر_برهان_نظم 2⃣
#اشکال_اول
🔸برهان نظم از شرایط برهان تجربی بی بهره است زیرا این برهان در غیر این عالم تجربه نشده تا در مورد این عالم هم بتوان بر طبق آن حکم کرد.
به عبارت دیگر در مصنوعات بشری ما این تجربه را داریم که آنها بدون سازنده عاقل بوجود نمی آیند چنانچه در خانه🏠،کشتی🚢 و ... آن را تجربه کرده ایم.
اما این قضیه را در اصل وجود این عالم تجربه نکرده ایم . یعنی ما عوالم دیگری که شبیه این عالم ما باشد را مشاهده نکرده ایم تا ببینیم در آنها یک سازنده عاقل و حکیم نقش داشته تا آن را در مودر این عالم هم جاری کنیم و بگوییم این عالم هم نیاز به یک سازنده حکیم و عاقل دارد .
👈پس برای این عالم نمی توان بر اساس مصنوعات بشری، حکم به سازنده عاقل و حکیم نمود.
#جواب
🔹برهان نظم برهان تجربی نیست تا ملاک در آن بر اساس مشابهت کامل بین اشیاء باشد و از اشیاء تجربه شده حکم اشیاء تجربه نشده را کشف کرد. بلکه آن یک برهان عقلی است که عقل بعد از مشاهده نظم حاکم بر عالم ماده و تفکر در آن پی می برد که این عالم مخلوق یک موجود عالم قادر مختار است.
💢نکته ای که در اینجا مطرح است این که، حسی بودن یکی از مقدمات برهان نظم ضرری به عقلی بودن آن نمی زند، زیرا حس در این میان تنها برای اثبات موضوع که وجود نظم در عالم است به کار می رد اما حکم و نتیجه گیری به عقل و محاسبات عقل برمی گردد. مانند این که با حس ثابت شود که یک مربعی در جایی وجود دارد، پس عقل به سرعت حکم می کند که تمام اضلاع آن باید به یک اندازه باشد.
(📗برگرفته از کتاب محاضرات في الإلهيات، آیت الله سبحانی ،صص 26-25)
🖋 مرکز تخصصی شیعه شناسی
✅ @shiashenasee